Ardahan Kalesi veya Parakan Kalesi, Ardahan kent merkezinde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Kalenin iç ve dış cephelerinde taşa oyulmuş Gürcüce yazılar bulunmaktadır. İç kısımda ayrıca bir taşa kırmızı boyayla yazılmış Ermenice bir yazı yer alır.
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Tamamı ayakta |
Tür | Kale |
Şehir | Ardahan |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°07′06″K 42°42′11″D / 41.11833°K 42.70306°D |
Tarihçe
Kalenin inşa edildiği kesin tarih bilinmemekle birlikte, Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında Ardahan Kalesi'nin ele geçirdiklerinde kale ve yerleşim Parakani (ფარაკანი) adını taşıyordu. Bundan dolayı kale ve kalenin çevresindeki yerleşim 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde "Rabat-i Kala-i Parakan" (رباط قلعە پرە كن) olarak geçer. Bu dönemde Ardahan adı sadece bölge için kullanılıyordu ve yerleşim merkezine Parakan deniyordu. Bundan dolayı kale de kaynaklarda Parakan Kalesi olarak geçer.
Osmanlı döneminde 16. yy. içlerinde Ardahan’da Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle günümüze ulaşan kale dikdörtgen planlı antik temeller üzerine inşa edildiği mimarisinde sur duvarları baştan başa kare tavanlı, çokgen planlı çok sayıda kule ile desteklenmiştir. İnşasında kule köşelerinde düzgün kesme taşlar (Küfeki taşı) ve horasan harcı ile yapıldığı gözükmekte.Kura Nehri üzerinde inşa edilen Kale, eğimli bir düzlük üzerinde bulunmaktadır. Günümüzde Kale dışındaki yerleşim, ilk kurulduğu gibi devam etmektedir. Hakkındaki arkeolojik bilgilerin sınırlı olduğu Ardahan Kalesinin ilk Sur inşası Selçuklular tarafından Antik temeller üzerine yapıldığı ve Osmanlılar döneminde sürekli kullanıldığı bilinmektedir. Kapısı üzerinden Arapça kitabeden, Kanuni Sultan Süleyman tarafından h.963/m.1544 yılında inşa ettirildiği öğrenilmektedir.
Yapı ve konum
Ardahan şehir merkezinin kuzeyindeki Halil Efendi Mahallesi ile kent merkezini birbirinden ayıran Kura nehrinin hemen sol kıyısında bulunmaktadır.
Özellikleri
- Alanı: 32.200 m²
- Sur Uzunluğu: 54 m.
- En yüksek yeri: 21 m.
- En alçak yeri: 6 m.
- Kule sayısı: 14 adet.
Kaynak/Referans
- Prof. Dr. Hamza Gündoğdu, Kaleler ve Kuleler Kenti Ardahan, Ankara 2000, Ardahan Valiliği Yayınları, s. 37-42.
Kaynakça
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 105. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt (1958): s. 500-502". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ "Ardahan Kalesi". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Ana Sayfa - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı". 10 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
Ardahan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ardahan Kalesi veya Parakan Kalesi Ardahan kent merkezinde Orta Cag dan kalma bir kaledir Kalenin ic ve dis cephelerinde tasa oyulmus Gurcuce yazilar bulunmaktadir Ic kisimda ayrica bir tasa kirmizi boyayla yazilmis Ermenice bir yazi yer alir Ardahan KalesiGenel bilgilerDurumTamami ayaktaTurKaleSehirArdahanUlkeTurkiyeKoordinatlar41 07 06 K 42 42 11 D 41 11833 K 42 70306 D 41 11833 42 70306TarihceKalenin insa edildigi kesin tarih bilinmemekle birlikte Osmanlilar 16 yuzyilin ortasinda Ardahan Kalesi nin ele gecirdiklerinde kale ve yerlesim Parakani ფარაკანი adini tasiyordu Bundan dolayi kale ve kalenin cevresindeki yerlesim 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde Rabat i Kala i Parakan رباط قلعە پرە كن olarak gecer Bu donemde Ardahan adi sadece bolge icin kullaniliyordu ve yerlesim merkezine Parakan deniyordu Bundan dolayi kale de kaynaklarda Parakan Kalesi olarak gecer Osmanli doneminde 16 yy iclerinde Ardahan da Kanuni Sultan Suleyman in emriyle gunumuze ulasan kale dikdortgen planli antik temeller uzerine insa edildigi mimarisinde sur duvarlari bastan basa kare tavanli cokgen planli cok sayida kule ile desteklenmistir Insasinda kule koselerinde duzgun kesme taslar Kufeki tasi ve horasan harci ile yapildigi gozukmekte Kura Nehri uzerinde insa edilen Kale egimli bir duzluk uzerinde bulunmaktadir Gunumuzde Kale disindaki yerlesim ilk kuruldugu gibi devam etmektedir Hakkindaki arkeolojik bilgilerin sinirli oldugu Ardahan Kalesinin ilk Sur insasi Selcuklular tarafindan Antik temeller uzerine yapildigi ve Osmanlilar doneminde surekli kullanildigi bilinmektedir Kapisi uzerinden Arapca kitabeden Kanuni Sultan Suleyman tarafindan h 963 m 1544 yilinda insa ettirildigi ogrenilmektedir Yapi ve konumArdahan sehir merkezinin kuzeyindeki Halil Efendi Mahallesi ile kent merkezini birbirinden ayiran Kura nehrinin hemen sol kiyisinda bulunmaktadir OzellikleriAlani 32 200 m Sur Uzunlugu 54 m En yuksek yeri 21 m En alcak yeri 6 m Kule sayisi 14 adet Kaynak ReferansProf Dr Hamza Gundogdu Kaleler ve Kuleler Kenti Ardahan Ankara 2000 Ardahan Valiligi Yayinlari s 37 42 Kaynakca 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 105 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt 1958 s 500 502 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 Ardahan Kalesi 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Ana Sayfa T C Kultur ve Turizm Bakanligi 10 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2020 Ardahan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz