İskendernâme, İslami edebiyatlarda Büyük İskender hayatını ve maceralarını konu edinen; Kur’an’da geçen Zülkarneyn’in kişiliğinin İskender’in hayatına sindirerek anlatıldığı, destanî-efsanevî tarzda yazılmış kitapların adıdır.
İskendernâmelerde İskender, tarihî kişiliği yerine Doğu mistisizminin etkisinde efsanevî bir müslüman kahraman olarak anlatılır. Sembolik düşünceler etrafında fikrî, ahlâkî ve didaktik konulara değinilir.
Manzum şekline ilk defa Firdevsî’nin Şehnâmesi içinde rastlanır. Müstakil bir mesnevi halinde ilk defa Nizami Gencevi tarafından yazılmıştır. Türk edebiyatındaki ilk manzum İskendernâme ise Ahmedî tarafından 1390’da kaleme alınan eserdir.
Fars edebiyatında İskendernâme
Fars edebiyatında nazım ve nesir olarak kaleme alınmış iki tür İskendernâme vardır. Halka hitaben yazılanlar nesir, saray çevresine sunulmak üzere kaleme alınanlar mesnevi tarzında nazım halindedir. Hikâyenin ilk manzum şekli Firdevsî’nin Şehnâme’si içindeki 2500 beyitlik bölümdür. Şehnâme’nin bu bölümü, ondan sonra İslâm edebiyatlarında yazılan İskender konulu bütün eserlerin kaynağı olmuştur.
Emîr Hüsrev-i Dihlevî’nin Âyîne-i İskenderî’si ile Abdurrahman-ı Câmî’nin Hırednâme-i İskenderî’si Fars edebiyatında Nizami’nin eserinden sonra yazılmış iki önemli eserdir. Ayrıca Zeynelâbidîn Ali Abdî Beg Nevîdî Şîrâzî’nin Âyîne-i İskenderî, Bedreddin Keşmîrî’nin İskendernâme, Hasan Bey İtâbî’nin Sikendernâme ve Râî Hidâyetullah’ın İskendernâme (henüz ele geçmemiştir) adlı eserleri de aynı konuyu işleyen mesnevilerdendir.
Azeri edebiyatında İslendernâme
Hikâyeyi müstakil bir mesnevi halinde ilk defa Nizami Gencevi yazmıştır. Nizami’nin İskendernâmesi iki bölümden oluşan 10.000 beyti aşkın bir eserdir. İlk bölümde anlatılan İskender’in hayatı Pseudo-Callisthenes’teki rivayetlerle benzerlik gösterir; ikinci bölümde İskender peygamberlik seviyesine yükseltilir; Sokrat, Eflâtun ve Aristo’nun hikmetli öğütlerini nakledilir.
Türk edebiyatında İskendernâme
Türk edebiyatında İskender efsanesinin müstakil bir eser olarak ele alınması XIV. yüzyılda başlamıştır. Türk edebiyatında ilk manzum İskendernâme, Ahmedî tarafından 1390’da kaleme alınmıştır. Ahmedî, ansiklopedik özelliği bulunan orijinal bir eser ortaya koymuştur. İlâhiyyât, hikmet, siyaset, ahlâk, hendese, felekiyyât, ilm-i nücûm ve tıp gibi değişik konularda okuyucunun bilgilendirilmesini ön planda tutmuştur. Eserde ayrıca İslam peygamberinden başlayarak Emevî, Abbâsî, İlhanlı ve Osmanlı devletleri tarihinin anlatıldığı bölümler vardır. Yıldırım Bayezid’in oğlu Emîr Süleyman’a sunulmuş bir eserdir.
II. Bayezid’in oğlu Şehzade Abdullah’ın çevresindeki şairlerden Karamanlı Figānî tarafından yazılmış bir başka İskendername’nin bulunduğu çeşitli kaynaklarda belirtilmiştir ancak bu eserin günümüze ulaşmış bir kopyası yoktur.
Ali Şîr Nevâî aynı konuyu Sedd-i İskenderî adlı eserinde işlemiştir. 16. yüzyıl başlarında Ahmed Rıdvan da 8300 beyitlik bir İskendernâme yazmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskendername Islami edebiyatlarda Buyuk Iskender hayatini ve maceralarini konu edinen Kur an da gecen Zulkarneyn in kisiliginin Iskender in hayatina sindirerek anlatildigi destani efsanevi tarzda yazilmis kitaplarin adidir Iskender bustu British MuseumIlk mustakil Iskendernamenin yazari Nizami Gencevi Iskendernamelerde Iskender tarihi kisiligi yerine Dogu mistisizminin etkisinde efsanevi bir musluman kahraman olarak anlatilir Sembolik dusunceler etrafinda fikri ahlaki ve didaktik konulara deginilir Manzum sekline ilk defa Firdevsi nin Sehnamesi icinde rastlanir Mustakil bir mesnevi halinde ilk defa Nizami Gencevi tarafindan yazilmistir Turk edebiyatindaki ilk manzum Iskendername ise Ahmedi tarafindan 1390 da kaleme alinan eserdir Fars edebiyatinda Iskendername Fars edebiyatinda nazim ve nesir olarak kaleme alinmis iki tur Iskendername vardir Halka hitaben yazilanlar nesir saray cevresine sunulmak uzere kaleme alinanlar mesnevi tarzinda nazim halindedir Hikayenin ilk manzum sekli Firdevsi nin Sehname si icindeki 2500 beyitlik bolumdur Sehname nin bu bolumu ondan sonra Islam edebiyatlarinda yazilan Iskender konulu butun eserlerin kaynagi olmustur Emir Husrev i Dihlevi nin Ayine i Iskenderi si ile Abdurrahman i Cami nin Hiredname i Iskenderi si Fars edebiyatinda Nizami nin eserinden sonra yazilmis iki onemli eserdir Ayrica Zeynelabidin Ali Abdi Beg Nevidi Sirazi nin Ayine i Iskenderi Bedreddin Kesmiri nin Iskendername Hasan Bey Itabi nin Sikendername ve Rai Hidayetullah in Iskendername henuz ele gecmemistir adli eserleri de ayni konuyu isleyen mesnevilerdendir Azeri edebiyatinda Islendername Hikayeyi mustakil bir mesnevi halinde ilk defa Nizami Gencevi yazmistir Nizami nin Iskendernamesi iki bolumden olusan 10 000 beyti askin bir eserdir Ilk bolumde anlatilan Iskender in hayati Pseudo Callisthenes teki rivayetlerle benzerlik gosterir ikinci bolumde Iskender peygamberlik seviyesine yukseltilir Sokrat Eflatun ve Aristo nun hikmetli ogutlerini nakledilir Turk edebiyatinda Iskendername Turk edebiyatinda Iskender efsanesinin mustakil bir eser olarak ele alinmasi XIV yuzyilda baslamistir Turk edebiyatinda ilk manzum Iskendername Ahmedi tarafindan 1390 da kaleme alinmistir Ahmedi ansiklopedik ozelligi bulunan orijinal bir eser ortaya koymustur Ilahiyyat hikmet siyaset ahlak hendese felekiyyat ilm i nucum ve tip gibi degisik konularda okuyucunun bilgilendirilmesini on planda tutmustur Eserde ayrica Islam peygamberinden baslayarak Emevi Abbasi Ilhanli ve Osmanli devletleri tarihinin anlatildigi bolumler vardir Yildirim Bayezid in oglu Emir Suleyman a sunulmus bir eserdir II Bayezid in oglu Sehzade Abdullah in cevresindeki sairlerden Karamanli Figani tarafindan yazilmis bir baska Iskendername nin bulundugu cesitli kaynaklarda belirtilmistir ancak bu eserin gunumuze ulasmis bir kopyasi yoktur Ali Sir Nevai ayni konuyu Sedd i Iskenderi adli eserinde islemistir 16 yuzyil baslarinda Ahmed Ridvan da 8300 beyitlik bir Iskendername yazmistir Ayrica bakinizIskendername Ahmedi Kaynakca a b c 22 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2015