1922 Alaşehir yangını, Yunan ordusu tarafından geri çekilme sırasında başlatıldı ve 3 Eylül 1922'de başlayıp 5 Eylül'e kadar devam etti. Yangın ve katliamlar sonucu 3,000 kadar sivil öldü ve şehirdeki 4550 evin sadece 100 tanesi kurtulabildi.
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında (Yunan yakıp yıkma taktiği)'nın parçası | |
Bölge | Alaşehir, Manisa |
---|---|
Tarih | 3-5 Eylül 1922 |
Ölü | 3,000 |
İşleyenler | Yunan ordusu ve yerel Rumlar |
Arka plan
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Yunanistan, İtilaf Devletleri'nin desteği ile 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkarma yaparak Anadolu'yu işgale başladı. 24 Haziran 1920'de, Alaşehir Yunan ordusu tarafından işgal edildi. Alaşehir Türk Kurtuluş Savaşı'nda Yunanlara direnen ve bu amaçla milis teşkilatları kuran ilk şehirlerden biriydi. Ayrıca 16 Ağustos-25 Ağustos 1919 tarihleri arasında Alaşehir Kongresi'nin yapıldığı yerdi. Yunan işgalinden hemen önce şehrin nüfusu 38,000 idi.
Önceki Olaylar
1919'un başlarında, Türk çeteleri tarafından Alaşehir ve etrafındaki bölgede 47 Rum sivilin öldürüldüğü rapor edildi.
30 Ağustos 1922'de, Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde yenilgiye uğrayan Yunan ordusu, işgali altında bulunan bölgelerde birçok cinayet işledi ve Türk sivillerin mallarının yağmalanması had safhaya çıktı. Alaşehir'de ise yağmalama olaylarıyla beraber şehrin önde gelen Türklerinden 20 kişi Yunan ordusu tarafından tutuklandı.
31 Ağustos 1922'de, tutuklanan Türk sayısı 1500'e çıktı.
1922 yılında yangından önce hazırlanmış İtalyan raporları Alaşehir'de Yunan ordusunun işlediği savaş suçlarını içermektedir. Rapora göre;
Alaşehir ve civarında yaşayan Müslüman halk sık sık sınırsız acılara maruz kalmakta ve sistemli bir şekilde cebir ve şiddetle karşılaşmaktadırlar. Mesela bu insanların bütün hayvan ve malları haksız bir mahkeme kararıyla müsadere edilmiştir. Yunan subayları bütün Türk köylerini dolaşarak gasp yapıyor ve halka zarar veriyorlar.
Yangın
Yangın, 3 Eylül 1922 günü gaz ve benzin dökülerek 10 farklı noktada birden başlatıldı. Yangın taburundaki görevlilerin attıkları bombalar, yağlı paçavralar ve diğer yanıcı nesnelerle kısa zamanda genişledi. Yangın sırasında dükkân ve evlerde yağma başladı ve yangından kaçmaya çalışan siviller Yunan askerleri tarafından vuruldu. Türk kadınlarına sıklıkla tecavüz edildi. Yangından kaçmayı başaran ancak daha sonra bulunan 300 Türk kadınından bir kafile oluşturuldu ve daha sonra bir makineli tüfek bölüğü tarafından idam edildi. Sadece 80 tanesi dağlara kaçmayı başararak hayatta kaldı. Olaylara dair hazırlanan bir müttefik raporunda 72 kadının diri diri ateşe atılıp 52'sinin öldüğü ve yangın külleri üzerinde şarkı söyleyerek oyun oynayan aklını kaybetmiş 14 kız görüldüğü bilgisi verildi. Manamak Tren İstasyonu'na sığınmış 300 Türk çocuk Yunan askerleri tarafından kurşuna dizildi. Yangını başlatan Yunan askerleri ve yerel Rumlardan bazıları esir alındıktan sonra Alaşehirliler tarafından linç edildi.
Hasar
Yangında 2,400 kişi yanarak ve 600 kişi Yunan askerleri tarafından vurularak veya süngülenerek öldü. Yunan işgalinden önce 38,000 nüfusu olan Alaşehir'in nüfusu 5 Eylül 1922'de Türk ordusu tarafından kurtarılınca sadece 5,000-6,000 kadardı. 4,550 evin 100 kadarı hariç hepsi yok olmuştu. Şehirdeki 10 camiden sadece ikisi ve Rumlara ait olan üç dükkân ayakta kaldı. 20 mescitin hepsi ve tüm resmi binalar yandı.
Yangından sonra Uluslararası Kızılhaç ve Çocuk Esirgeme Kurumu'ndan bölgede incelemede bulunan iki temsilci hasar için şunları ifade etti;
“ | Her ikimiz 1916 yılından beri birçok felaketlere tanık olduk. Şimdiye kadar buradaki harabelere yaptığımız ziyaretler kadar acı verici bir görevle karşılaşmadık. Hiçbir yerde halkın yüzlerinde okunan korku ve dehşet izlerine benzer acıklı bir görünüşe rastlamadık. Bu görünüş karşısında istemeyerek Pompei ve Mesina harabelerini hatırladık. Fakat bu iki şehrin harap oluşu doğal sebeplerden olduğu halde savaş meydanından çok uzaktaki Alaşehir ve civarının tahribatı, olayları gözleriyle görenlerin tanıdıklarına ve söylediklerine göre yirminci yüzyılın ortasında Hristiyanlar tarafından planlı bir biçimde yapılmıştır. | „ |
Ayrıca bakınız
- 1922 Manisa yangını (5-8 Eylül)
- 1922 İzmir Yangını (13-22 Eylül)
- Türkiye'de yaşanmış katliamlar listesi
- Türk Kurtuluş Savaşı sırasında katliamlar
Kaynakça
- ^ Mango, Atatürk, p. 343.
- ^ a b U.S. Vice-Consul James Loder Park to Secretary of State, Smyrna, 11 April 1923. US archives US767.68116/34
- ^ a b c d e . Tarihistan.org - Haber, Spor, Kültür, Dış Politika, Siyaset. 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ ÇAGRI, ERHAN (1999). "GREEK OCCUPATION OF IZMIR AND ADJOINING TERRITORIES REPORT OF THE INTER-ALLIED COMMISSION OF INQUIRY (MAY-SEPTEMBER 1919)" (PDF). SAM PAPERS No. 2/99. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ http://www.alasehir.gov.tr/alasehir-kongresi 2 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ALAŞEHİR KONGRESİNE KATILAN DELEGELER
- ^ "The Inter-Allied Investigation of the Greek Invasion of Smyrna, 1919". The SHAFR Guide Online. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ Türk İstiklal Harbi, s. 361
- ^ a b c d "4 Eylül 1922 Büyük Alaşehir Yangını". Alaşehir Olay. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.[]
- ^ Howell, HG (15 Eylül 1922), Report on the Nationalist Offensive in Anatolia, İstanbul: The Inter-Allied commission proceeding to Bourssa, F.O. 371-7898, no. E10383.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ a b c d . alasehirmanset.com. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ . alasehirmanset.com. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1922 Alasehir yangini Yunan ordusu tarafindan geri cekilme sirasinda baslatildi ve 3 Eylul 1922 de baslayip 5 Eylul e kadar devam etti Yangin ve katliamlar sonucu 3 000 kadar sivil oldu ve sehirdeki 4550 evin sadece 100 tanesi kurtulabildi 1922 Alasehir YanginiTurk Kurtulus Savasi sirasinda Yunan yakip yikma taktigi nin parcasiBolgeAlasehir ManisaTarih3 5 Eylul 1922Olu3 000IsleyenlerYunan ordusu ve yerel RumlarArka planBirinci Dunya Savasi ndan sonra Yunanistan Itilaf Devletleri nin destegi ile 15 Mayis 1919 da Izmir e cikarma yaparak Anadolu yu isgale basladi 24 Haziran 1920 de Alasehir Yunan ordusu tarafindan isgal edildi Alasehir Turk Kurtulus Savasi nda Yunanlara direnen ve bu amacla milis teskilatlari kuran ilk sehirlerden biriydi Ayrica 16 Agustos 25 Agustos 1919 tarihleri arasinda Alasehir Kongresi nin yapildigi yerdi Yunan isgalinden hemen once sehrin nufusu 38 000 idi Onceki Olaylar1919 un baslarinda Turk ceteleri tarafindan Alasehir ve etrafindaki bolgede 47 Rum sivilin olduruldugu rapor edildi 30 Agustos 1922 de Baskomutanlik Meydan Muharebesi nde yenilgiye ugrayan Yunan ordusu isgali altinda bulunan bolgelerde bircok cinayet isledi ve Turk sivillerin mallarinin yagmalanmasi had safhaya cikti Alasehir de ise yagmalama olaylariyla beraber sehrin onde gelen Turklerinden 20 kisi Yunan ordusu tarafindan tutuklandi 31 Agustos 1922 de tutuklanan Turk sayisi 1500 e cikti 1922 yilinda yangindan once hazirlanmis Italyan raporlari Alasehir de Yunan ordusunun isledigi savas suclarini icermektedir Rapora gore Alasehir ve civarinda yasayan Musluman halk sik sik sinirsiz acilara maruz kalmakta ve sistemli bir sekilde cebir ve siddetle karsilasmaktadirlar Mesela bu insanlarin butun hayvan ve mallari haksiz bir mahkeme karariyla musadere edilmistir Yunan subaylari butun Turk koylerini dolasarak gasp yapiyor ve halka zarar veriyorlar YanginYangin 3 Eylul 1922 gunu gaz ve benzin dokulerek 10 farkli noktada birden baslatildi Yangin taburundaki gorevlilerin attiklari bombalar yagli pacavralar ve diger yanici nesnelerle kisa zamanda genisledi Yangin sirasinda dukkan ve evlerde yagma basladi ve yangindan kacmaya calisan siviller Yunan askerleri tarafindan vuruldu Turk kadinlarina siklikla tecavuz edildi Yangindan kacmayi basaran ancak daha sonra bulunan 300 Turk kadinindan bir kafile olusturuldu ve daha sonra bir makineli tufek bolugu tarafindan idam edildi Sadece 80 tanesi daglara kacmayi basararak hayatta kaldi Olaylara dair hazirlanan bir muttefik raporunda 72 kadinin diri diri atese atilip 52 sinin oldugu ve yangin kulleri uzerinde sarki soyleyerek oyun oynayan aklini kaybetmis 14 kiz goruldugu bilgisi verildi Manamak Tren Istasyonu na siginmis 300 Turk cocuk Yunan askerleri tarafindan kursuna dizildi Yangini baslatan Yunan askerleri ve yerel Rumlardan bazilari esir alindiktan sonra Alasehirliler tarafindan linc edildi Hasar Yanginda 2 400 kisi yanarak ve 600 kisi Yunan askerleri tarafindan vurularak veya sungulenerek oldu Yunan isgalinden once 38 000 nufusu olan Alasehir in nufusu 5 Eylul 1922 de Turk ordusu tarafindan kurtarilinca sadece 5 000 6 000 kadardi 4 550 evin 100 kadari haric hepsi yok olmustu Sehirdeki 10 camiden sadece ikisi ve Rumlara ait olan uc dukkan ayakta kaldi 20 mescitin hepsi ve tum resmi binalar yandi Yangindan sonra Uluslararasi Kizilhac ve Cocuk Esirgeme Kurumu ndan bolgede incelemede bulunan iki temsilci hasar icin sunlari ifade etti Her ikimiz 1916 yilindan beri bircok felaketlere tanik olduk Simdiye kadar buradaki harabelere yaptigimiz ziyaretler kadar aci verici bir gorevle karsilasmadik Hicbir yerde halkin yuzlerinde okunan korku ve dehset izlerine benzer acikli bir gorunuse rastlamadik Bu gorunus karsisinda istemeyerek Pompei ve Mesina harabelerini hatirladik Fakat bu iki sehrin harap olusu dogal sebeplerden oldugu halde savas meydanindan cok uzaktaki Alasehir ve civarinin tahribati olaylari gozleriyle gorenlerin tanidiklarina ve soylediklerine gore yirminci yuzyilin ortasinda Hristiyanlar tarafindan planli bir bicimde yapilmistir Ayrica bakiniz1922 Manisa yangini 5 8 Eylul 1922 Izmir Yangini 13 22 Eylul Turkiye de yasanmis katliamlar listesi Turk Kurtulus Savasi sirasinda katliamlarKaynakca Mango Ataturk p 343 a b U S Vice Consul James Loder Park to Secretary of State Smyrna 11 April 1923 US archives US767 68116 34 a b c d e Tarihistan org Haber Spor Kultur Dis Politika Siyaset 10 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2020 CAGRI ERHAN 1999 GREEK OCCUPATION OF IZMIR AND ADJOINING TERRITORIES REPORT OF THE INTER ALLIED COMMISSION OF INQUIRY MAY SEPTEMBER 1919 PDF SAM PAPERS No 2 99 29 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Mayis 2014 Arsivlenmis kopya 22 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2020 http www alasehir gov tr alasehir kongresi 2 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ALASEHIR KONGRESINE KATILAN DELEGELER The Inter Allied Investigation of the Greek Invasion of Smyrna 1919 The SHAFR Guide Online Erisim tarihi 5 Eylul 2020 Turk Istiklal Harbi s 361 a b c d 4 Eylul 1922 Buyuk Alasehir Yangini Alasehir Olay Erisim tarihi 5 Eylul 2020 olu kirik baglanti Howell HG 15 Eylul 1922 Report on the Nationalist Offensive in Anatolia Istanbul The Inter Allied commission proceeding to Bourssa F O 371 7898 no E10383 Arsivlenmis kopya 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2020 a b c d alasehirmanset com 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2020 alasehirmanset com 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2020