Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
“Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması”, 30 Kasım 1925 tarihinde kabul edilip 13 Aralık 1925 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 677 sayılı kanun ile hayata geçmiştir. Konya milletvekili Refik Bey (Koraltan) ve beş arkadaşının önerisiyle meclise sunulup kabul edilen Tekke ve Zaviyeler ile Türbelerin Seddine ve Türbedarlar ile Bazı Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun; bütün tarikatlarla birlikte şeyhlik, dervişlik, müritlik, dedelik, seyitlik, çelebilik, babalık, emirlik, halifelik, falcılık, büyücülük, üfürükçülük, gaipten haber vermek ve murada kavuşturmak amacıyla muskacılık gibi, eylem, unvan ve sıfatların kullanılmasını, bunlara ait hizmetlerin yapılmasını ve bu unvanlarla ilgili elbise giyilmesini de yasaklamıştır. Ayrıca yasa ile Türkiye Cumhuriyeti içinde padişahlara ait ya da bir tarikata çıkar sağlamaya yönelik tüm türbeler kapatılmış, türbedarlıklar kaldırılmıştır. Yasaya aykırı davrananlara para ve hapis cezası getirilmiştir.
Yasa, 1982 anayasasında "İnkılap kanunları" (anayasanın 174. maddesine göre anayasaya aykırılığı iddia edilip iptal edilemeyecek kanun) arasında kabul edilerek koruma altına alınmıştır.
Yasanın çıkma süreci
Yasanın çıkmasında, Doğu Anadolu bölgesinde gerçekleşen Şeyh Sait İsyanı'nın hızlandırıcı rolü oldu. Bu gelişme, tekke ve zaviyelerin kapatılmasına dair kanunun çıkışı hızlandırdı. Ankara İstiklal mahkemesi de tekke ve zaviyelerin kapatılması için hükûmete başvuru yaptığı gibi Konya milletvekili Refik Bey ve arkadaşları bu konuda bir yasa önergesi hazırlayıp Meclise verdiler.
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, 30 Ağustos 1925'teki Kastamonu söylevinde "Ölülerden medet ummak, medeni bir cemiyet için, şindir(lekedir). Efendiler ve ey millet, biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler ve mensuplar memleketi olamaz. En doğru en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır." sözleriyle tüm yurtta tekke ve zaviyelerin kapatılacağının işaretini verdi. Cumhurbaşkanı Ankara’ya döner dönmez bu konuda bir hükûmet kararnamesi yayımlandı. 2 Eylül 1925 tarihli kararname ile tekke ve zaviyelerin kapatılması kararı alındı.
Ceza yaptırımı içeren yasanın çıkması, Refik Bey ve arkadaşlarının hazırladığı 677 sayılı yasa önerisinin 30 Kasım 1925 günü mecliste tartışılması sonucu yürürlüğe girdi.
Yasada değişiklikler
677 sayılı yasa, önce 1950 yılında çıkan 5566/1 numaralı yasa daha sonra 1990 yılında çıkan 3612/5 sayılı yasa ile değişikliğe uğradı.
Yasa değişikliği konusu, ilk defa 1947'de CHP'nin VII. Kurultayı'nda gündeme geldi. Kurultayda programın milliyetçilik maddesine ilişkin söz alan Hamdullah Suphi Tanrıöver, gençlere milliyet duygusunun verilmesi için türbelerin tamir edilmesini, açılmasını önerdi. Kanun değişikliği içeren yasa tasarısı, 21 Ocak 1950'de başbakan Şemsettin Günaltay tarafından meclise sunuldu; geniş bir mutabakatla 5 Mart 1950'de yasalaştı. Yeni yasa, türbelerin bir bölümünün Millî Eğitim Bakanlığı onayı ile açılmasına olanak sağladı. İlk olarak İstanbul'da Koca Mustafa Reşit Paşa türbesi, ardından Gazi Osman Paşa türbesi açıldı. Bunu Barbaros Hayreddin Paşa türbesi, Osmanlı sultanlarından Kanuni Sultan Süleyman ve Yavuz Sultan Selim'in, Bursa'da Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin türbelerinin ve Yeşil Türbe'nin açılışı izledi. Mimar Sinan'ın, Fatih Sultan Mehmet'in türbesi, içinde Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid'in de yatmakta oldukları II. Mahmut Türbesi, Bolayır’da Şehzade Gazi Süleyman Paşa, Kırşehir’de Âşık Paşa, Konya’da Selçuklu sultanları, Akşehir’de Nasreddin Hoca türbeleri ilk aşamada açılan türbelerdendir.
1990’da çıkan yasa ise türbelerin açılması için Bakanlar Kurulu onayının alınması şartını ortadan kaldırdı; Kültür Bakanlığı’nın onayı yeterli görüldü.
Kaynakça
- ^ (PDF). www.tbmm.gov.tr. TBMM web sitesi. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ Zelyut, Rıza (25 Mayıs 2011). . Güneş gazetesi. 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri I-III (PDF). Türk Tarih Kurumu Basımevi. 1997. s. 235. ISBN
|isbn=değerini kontrol edin: length (). Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. - ^ . 17 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2011.
- ^ Erüreten, Bahir Mazhar. . www.sorun.biz. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş., Mart 1999. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ Koçak, Cemil (3 Temmuz 2011). . Star gazetesi. 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
Dış bağlantılar
- 677 Sayılı Tekke Ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine Ve Türbedarlıklar İle Bir Takım Unvanların Men Ve İlgasına Dair Kanun, Diyanet İşleri Başkanlığı web sitesi, Erişim Tarihi:05.08.2011[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tekke zaviye ve turbelerin kapatilmasi 30 Kasim 1925 tarihinde kabul edilip 13 Aralik 1925 tarihli Resmi Gazete de yayinlanarak yururluge giren 677 sayili kanun ile hayata gecmistir Konya milletvekili Refik Bey Koraltan ve bes arkadasinin onerisiyle meclise sunulup kabul edilen Tekke ve Zaviyeler ile Turbelerin Seddine ve Turbedarlar ile Bazi Unvanlarin Men ve Ilgasina Dair Kanun butun tarikatlarla birlikte seyhlik dervislik muritlik dedelik seyitlik celebilik babalik emirlik halifelik falcilik buyuculuk ufurukculuk gaipten haber vermek ve murada kavusturmak amaciyla muskacilik gibi eylem unvan ve sifatlarin kullanilmasini bunlara ait hizmetlerin yapilmasini ve bu unvanlarla ilgili elbise giyilmesini de yasaklamistir Ayrica yasa ile Turkiye Cumhuriyeti icinde padisahlara ait ya da bir tarikata cikar saglamaya yonelik tum turbeler kapatilmis turbedarliklar kaldirilmistir Yasaya aykiri davrananlara para ve hapis cezasi getirilmistir 29 Mart 1924 tarihli Resimli Gazete de dergahlarin ilgasiyla ilgili kapak Yasa 1982 anayasasinda Inkilap kanunlari anayasanin 174 maddesine gore anayasaya aykiriligi iddia edilip iptal edilemeyecek kanun arasinda kabul edilerek koruma altina alinmistir Yasanin cikma sureciYasanin cikmasinda Dogu Anadolu bolgesinde gerceklesen Seyh Sait Isyani nin hizlandirici rolu oldu Bu gelisme tekke ve zaviyelerin kapatilmasina dair kanunun cikisi hizlandirdi Ankara Istiklal mahkemesi de tekke ve zaviyelerin kapatilmasi icin hukumete basvuru yaptigi gibi Konya milletvekili Refik Bey ve arkadaslari bu konuda bir yasa onergesi hazirlayip Meclise verdiler Cumhurbaskani Mustafa Kemal 30 Agustos 1925 teki Kastamonu soylevinde Olulerden medet ummak medeni bir cemiyet icin sindir lekedir Efendiler ve ey millet biliniz ki Turkiye Cumhuriyeti seyhler dervisler muritler ve mensuplar memleketi olamaz En dogru en hakiki tarikat medeniyet tarikatidir sozleriyle tum yurtta tekke ve zaviyelerin kapatilacaginin isaretini verdi Cumhurbaskani Ankara ya doner donmez bu konuda bir hukumet kararnamesi yayimlandi 2 Eylul 1925 tarihli kararname ile tekke ve zaviyelerin kapatilmasi karari alindi Ceza yaptirimi iceren yasanin cikmasi Refik Bey ve arkadaslarinin hazirladigi 677 sayili yasa onerisinin 30 Kasim 1925 gunu mecliste tartisilmasi sonucu yururluge girdi Yasada degisiklikler677 sayili yasa once 1950 yilinda cikan 5566 1 numarali yasa daha sonra 1990 yilinda cikan 3612 5 sayili yasa ile degisiklige ugradi Yasa degisikligi konusu ilk defa 1947 de CHP nin VII Kurultayi nda gundeme geldi Kurultayda programin milliyetcilik maddesine iliskin soz alan Hamdullah Suphi Tanriover genclere milliyet duygusunun verilmesi icin turbelerin tamir edilmesini acilmasini onerdi Kanun degisikligi iceren yasa tasarisi 21 Ocak 1950 de basbakan Semsettin Gunaltay tarafindan meclise sunuldu genis bir mutabakatla 5 Mart 1950 de yasalasti Yeni yasa turbelerin bir bolumunun Milli Egitim Bakanligi onayi ile acilmasina olanak sagladi Ilk olarak Istanbul da Koca Mustafa Resit Pasa turbesi ardindan Gazi Osman Pasa turbesi acildi Bunu Barbaros Hayreddin Pasa turbesi Osmanli sultanlarindan Kanuni Sultan Suleyman ve Yavuz Sultan Selim in Bursa da Osman Gazi ve Orhan Gazi nin turbelerinin ve Yesil Turbe nin acilisi izledi Mimar Sinan in Fatih Sultan Mehmet in turbesi icinde Sultan Abdulaziz ve II Abdulhamid in de yatmakta olduklari II Mahmut Turbesi Bolayir da Sehzade Gazi Suleyman Pasa Kirsehir de Asik Pasa Konya da Selcuklu sultanlari Aksehir de Nasreddin Hoca turbeleri ilk asamada acilan turbelerdendir 1990 da cikan yasa ise turbelerin acilmasi icin Bakanlar Kurulu onayinin alinmasi sartini ortadan kaldirdi Kultur Bakanligi nin onayi yeterli goruldu Kaynakca PDF www tbmm gov tr TBMM web sitesi 21 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2016 Zelyut Riza 25 Mayis 2011 Gunes gazetesi 1 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2016 Ataturk un Soylev ve Demecleri I III PDF Turk Tarih Kurumu Basimevi 1997 s 235 ISBN 975 15 0163 isbn degerini kontrol edin length yardim Erisim tarihi 1 Aralik 2016 17 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2011 Erureten Bahir Mazhar www sorun biz Yeni Gun Haber Ajansi Basin ve Yayincilik A S Mart 1999 9 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2016 Kocak Cemil 3 Temmuz 2011 Star gazetesi 1 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2016 Dis baglantilar677 Sayili Tekke Ve Zaviyelerle Turbelerin Seddine Ve Turbedarliklar Ile Bir Takim Unvanlarin Men Ve Ilgasina Dair Kanun Diyanet Isleri Baskanligi web sitesi Erisim Tarihi 05 08 2011 olu kirik baglanti