Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şok Doktrini: Felaket Kapitalizminin Yükselişi, İngilizce orijinal adı The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism olan Kanadalı yazar ve sosyal aktivist Naomi Klein'ın 2007 tarihli kitabıdır. 2010 yılında Türkçe olarak yayınlanmıştır.
| The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism | |
 | |
| Yazar | Naomi Klein |
|---|---|
| Çevirmen | |
| Ülke | Kanada |
| Dil | İngilizce |
| Konu | neoliberal serbest piyasa politikalarının eleştirisi |
| Türler | Ekonomi, siyaset |
| Londra, Birleşik Krallık - İstanbul Türkiye | |
| Yayım | Eylül 2007 (özgün) 2010 (Türkçe) |
| Yayımcı | (ilk basım) (özgün) (Türkçe) |
| Medya türü |
|
| Sayfa | 672 (ilk basım) |
| Ödül | Warwick Yazın Ödülü (2008/2009) |
| ISBN | (özgün) (Türkçe) |
| Resmî site | www.shockdoctrine.com |
Kitapta Klein, neoliberal serbest piyasa politikalarının (ekonomist Milton Friedman tarafından savunulan şekliyle) kasıtlı bir “” stratejisi nedeniyle bazı gelişmiş ülkelerde ön plana çıktığını savunmuştur. Bu, sorgulanan ve tartışmalı politikalar oluşturmak için ulusal krizlerin (felaketler veya ayaklanmalar) sömürülmesine odaklanırken, vatandaşlar yeterli bir müdahaleyi yapmak, geliştirmek ve etkili bir şekilde direnmeleri üzerinde (duygusal ve fiziksel olarak) aşırı derecede dikkat dağıtıcı olur. Kitap, Irak Savaşı gibi insan ürünü bazı olayların, bu tür popüler olmayan politikaları takip etmek amacıyla yapıldığını ileri sürmektedir.
Bazı eleştirmenler kitabı politik fenomenleri basitleştirdiği iddiasıyla eleştirirken, birçoğu kitabı zorlayıcı ve önemli bir çalışma olarak övdü. Kitap, Michael Winterbottom'un yönettiği aynı adlı 2009 yapımı belgesel filmin ana kaynağı oldu.
Özet
Kitap toplam 21 bölümden oluşan yedi ana bölüme ayrılmıştır.
Bölüm 1, psikiyatrik şok tedavisi ve psikiyatrist Ewen Cameron tarafından CIA ile işbirliği içinde yürütülen gizli deneyler ile ilgili bir bölümle başlar. İkinci bölümde tanıtılacak olan ve Chicago ekonomi okulunun lideri olarak tanımlanabilecek Milton Friedman aksine Klein, bırakınız yapsınlar sözünde daha önce var olduğu gibi, serbest piyasalar oluşturma sorumluluğuna özenen kapitalist hareketi 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın kaynağı olmakla suçlamaktadır.
Bölüm 2, 1970'li yıllarda Güney Amerika ekonomilerini dönüştürmek için 1973 Şili Darbesi'nde General Augusto Pinochet tarafından yönetilen ve Chicago Üniversitesi'nde eğitim almış önemli bir Şilili ekonomist grubundan etkilenen 1973 darbesine odaklanan "şok doktrini" nin kullanımını tartışmaktadır. Liderliğini Milton Friedman'ın yürüttüğü bu Ekonomi bölümü, CIA tarafından finanse edilmekteydi. Klein bu ekonomik şok tedavisini işkence olarak tanımlamıştır.
Bölüm 3'te, nüfusun bazı kesimlerine karşı aşırı şiddete gerek kalmadan şok doktrini uygulama girişimleri ele alınmaktadır. Klein, Margaret Thatcher'ın Falkland Savaşı sayesinde kolaylaştırılan hafif "şok tedavisi" uygularken, Bolivya'daki mevcut piyasa krizinin ve Jeffrey Sachs'ın karizmasının bir kombinasyonu ile serbest piyasa reformunun mümkün olduğunu belirtmektedir.
Bölüm 4, Klein'ın şok doktrininin 1997 Asya mali krizi sırasında Polonya, Rusya, Güney Afrika ve kaplan ekonomilerine nasıl uygulandığını rapor etmektedir.
Bölüm 5'te yazar, şirketlerin afetlerden kâr elde etmeyi öğrendiğini iddia ettiği "Afet Kapitalizmi Kompleksi" kavramını tanıtmıştır.
Bölüm 6'da 2003 yılındaki Irak'ın işgalinde "şok ve huşu" kullanımını ve ardından Klein'ın o güne kadar şok doktrininin en kapsamlı ve tam ölçekli uygulaması olarak tanımlandığı Irak'ın işgali dönemi ele alınmaktadır.
Bölüm 7, ekonomik şok tedavisinin kazananları ve kaybedenleri hakkındadır. Küçük grupların lüks sitelerde yaşayan topluluklara dönüşürken, nüfusun geniş kesimleri ise kamu altyapısının bozulduğu, gelirlerin azaldığı ve işsizliğin arttığı bir ortamda kalmaktadır.
Sonuç, Klein'ın görüşüne göre Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kurumların da teşvik etmekte olduğu "şok doktrini" ve ekonomik kurumlara karşı tepkiler detaylandırılmaktadır. Güney Amerika ve 2006 sonrası Lübnan, politikacıların zaten serbest piyasa politikalarını geri çektiği olumlu örnekler olarak gösterilmektedir.
Tepkiler
Olumlu
Dow Jones Business News'tan Paul B. Farrell, Şok Doktrininin "21. yüzyılın ekonomi üzerine en önemli kitabı" olabileceğini savundu.The Guardian'da'da John Gray, "şimdiki zamanı anlamamıza gerçekten yardımcı olan çok az kitaptan biri" olarak nitelendirdi ve çalışmayı "hem zamanında hem de yıkıcı" olarak nitelendirdi.San Francisco Chronicle'dan William S. Kowinski, Klein'ın kitabını övdü ve yazarın "zamanımızın ana anlatımını iyi ortaya çıkarmış olabileceğini" yazdı.The Irish Times'da, neo-muhafazakar figürlerin "milyonlarca can kaybına yol açan" sismik olaylarla yakından ilişkili olduğunu "sistematik ve sakin bir şekilde okuyucuya gösterdiğini" belirtti.
Los Angeles Times gazetesinden Richard Rayner, "Herkes onunla aynı fikirde olmayacak, ancak bu Izzy Stone ve Upton Sinclair geleneğinde raporlama ve tarih yazımı. Klein düşündüğümüz varsayımları ve talepleri yükseltiyor. Kitabı heyecan verici, rahatsız edici ve çok karanlık."New York Observer gazetesinden Stephen Amidon, Klein'ın tezinin Irak Savaşı'na uygulanabilirliğini doğruladı ve "Naomi Klein'ın analizinin merceğinden bakıldığında, Donald Rumsfeld'in bir ulusun kültürel kimliğinin yağmalanmasına izin verme kararı, korkunç bir anlam ifade ediyor." Shashi Tharoor, çalışmanın "titiz sonuç notlarına" dikkat çekti ve küreselleşmeye atıfta bulunarak Klein'ın kendisini "sistem itirazcılarının en önüne" (principal naysayer) konumlandırdığını belirtti.Birleşik Krallık gazetesi The Independent'tan Katy Guest, kitabı "büyük iş dünyasının ve siyasetin, küresel felaketleri kendi amaçları için kullanma biçiminin dikkat çekici bir açıklaması" olarak övdü. 2016 Nobel Barış Ödülü'nü kazanan ve 2010-18 arasında Kolombiya Devlet Başkanı olan Juan Manuel Santos, kitabı "en iyi cinayet gizemi gibi sürükleyici" olarak nitelendirdi ve aynı zamanda en iyi araştırmacı gazetecilik olarak tanımlayarak, ünlü gazeteci yazar Seymour Hersh'ın bir çalışmasıyla eşit bulduğunu ekledi.
Şok Doktrini, Village Voice,Publishers Weekly,The Observer, ve The Seattle Times tarafından 2007 yılının en iyi kitaplarından biri seçildi.The Guardian gazetesi, 2019 yılında, 2000 yılından bu yana en büyük 18. kitap olarak değerlendirdi.
Karışık
Nobel Ekonomi Ödülü sahibi ve Dünya Bankası eski Baş Ekonomisti Joseph E. Stiglitz, The New York Times için yazdığı eleştiri yazısında, Şok Doktrini kitabının ekonomik şok tedavisi ile Ewen Cameron tarafından yapılan psikolojik deneyler arasındaki paralellik saptamasını, "aşırı dramatik ve ikna edici olmaktan uzak" bulmuş, "Klein'ın akademisyen olmadığından bu açıdan yargılanamayacağını belirtmiştir. Kitabında çok basitleştirdiği birçok yer olduğunu, ayrıca bu politikalara karşı görüşlerin, Klein'ın yaptıklarından daha da güçlü olduğunu ve kitabın direnen ülkelere karşı hoş olmayan ekonomik politikaları zorlamak için gerekli siyasi operasyonların zengin bir tanımını içerdiğini ekledi.The Washington Post gazetesinden Shashi Tharoor, Şok Doktrini kitabının, Klein'ın kapitalizm eleştirisini önemli bir adım daha ileri taşımayı başardığını söylemekle birlikte, Klein'ın, "Başkalarının çok doğal insani kaos ve karışıklıklarını, iyi niyet ve açgözlülük modelinden biraz daha fazlasını, komplo olarak görmeye çok hazır" olduğunu da eklemiştir.
Prof. Ulrich Beck gibi sosyologlar, risk toplumunu, küreselleşmiş ekonomilerde değiş tokuş edilecek bir meta olarak riske sokan yeni bir kültürel değer olarak öngörmektedirler. Beck, Klein'ın gözlemlediği gibi, bu felaketlerin ve kapitalist ekonominin kaçınılmaz olarak iç içe geçtiğini ileri sürmüştür. Bazı sesler Klein'ın "afet gösterisi" çalışmasına katkılarını övdü.
Olumsuz
London Review of Books dergisinde Stephen Holmes, Şok Doktrini'ni naif bularak eleştiriyor ve "serbest piyasa ortodoksisini" vahşi kurumsal davranışlarla birleştirdiğini öne sürmüştür.Financial Times gazetesinden John Willman bunu “acımasız - ama nihayetinde dürüst olmayan - bir argüman yaratmak için farklı fenomenleri harmanlayan derinden kusurlu bir çalışma” olarak tanımlamıştır.The New York Times gazetesinde yer alan Tom Redburn, "en kör olduğu şeyin, girişimci kapitalizmin yerleşik herhangi bir sosyal sistemin durgunluğa geçme eğilimini aşmada gerekli rolü olduğunu" belirtmiştir.
Jonathan Chait The New Republic gazetesinde Klein'ın şok edici bir şekilde (ama öncülleriyle şaşırtıcı bir benzerlikte) sağcı fikirlere çok az önem verdiğini yazdı. Yeni muhafazakârlığın Irak savaşı projesinin merkezinde olduğunu kabul ediyor olmakla birlikte, Klein'ın yeni muhafazakârlığın ne olduğunu bilmiyor gibi göründüğünü ve bunu öğrenmek için hiçbir çaba sarf etmediğini ileri sürmüştür.The Times gazetesinden Robert Cole, "Klein 'felaket kapitalizmi kompleksini' ve onunla birlikte gelen kârları ve özelleştirmeleri alaya alıyor, ancak serbest piyasa ilkelerinin inandırıcı bir eleştirisini sağlamıyor ve bu olmadan Şok Doktrini karışık hikâyelere dönüşür. Genellikle endişe verici, bazen ilginç ve bazen tuhaf hikâyeler."
Klein'in söylemini "gülünç" ve "gerçek ekonomi felaketi" olarak adlandıran ekonomist Tyler Cowen, kitabın "Margaret Thatcher'ın sendikaları ezmek için Falkland Adaları krizini yarattığı ve isteksiz İngiliz halkı üzerine serbest kapitalizmi dayatmak için kullandığı" iddiasını eleştirmiştir. Liberter Cato Enstitüsü'nden Johan Norberg, "Klein'in analizinin neredeyse her düzeyde umutsuzca kusurlu olduğunu" söyleyerek kitabı eleştirmiştir. Norberg, Çin hükûmeti 1989'daki Tiananmen Meydanı protestoları gibi, analizlerinin özellikleri konusunda hata görmektedir. Pazar yanlısı reformlara (Klein'ın sahip olduğu gibi) karşı çıkmaktan ziyade, baskının kendisinin yıllarca serbestleşmeye neden olduğunu savunmuştur. Klein, web sitesinde Norberg ve Chait'e cevap vermiş ve her ikisinin de konumlarını yanlış tanıttığını belirtmiştir. Klein, Norberg'in, kitabının Friedman hakkında olduğunu iddia ederek ancak aslında bir "çok yönlü ideolojik eğilim" olduğunu da iddia ederek eleştirisine bir korkuluk diktiğini yazmıştır. Norberg, Klein'ın aslında eleştirdiğim merkezi iddialarından sadece birini savunduğunu söyledi. Bunun yerine kitabında, orada burada küçük hatalar bulmaya çalıştığım izlenimini veriyor." Norberg, Klein'ın cevabında verdiği rakamların merkezi argümanındaki istatistikleri "çöp" olarak ortaya çıkardığını söylemeye devam etti.
Yazarın son dönem için yorumu
COVID-19 pandemisi ile ilgili bir yazıda Klein, 2020'de bir "Pandemik Şok Doktrini" nin ortaya çıkmaya başladığını yazdı ve bunu "Screen New Deal" olarak adlandırdı.
Aldığı ödül
- Warwick Yazın Ödülü sahibi (2008/2009)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Flood, Alison (24 Şubat 2009). "Outstanding 'complexity' wins Naomi Klein £50,000 inaugural Warwick prize". The Guardian (İngilizce). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ IMDb'de The Shock Doctrine (2009 Documentary Film)
- ^ Farrell, Paul (Ekim 2007). "Marketwatch" (İngilizce).
- ^ Gray, John (15 Eylül 2007). "The End of the World as We Know It". The Guardian (İngilizce). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Kowinski, William S. (20 Eylül 2007). "Klein alleges U.S. used 'Shock' tactics to privatize public sector". San Francisco Chronicle (İngilizce). 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Clonan, Tom (29 Eylül 2007). . The Irish Times (İngilizce). 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Rayner, Richard (22 Haziran 2008). "Two timeless, Depression-era novels from Edward Anderson". Los Angeles Times (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Amidon, Stephen (18 Eylül 2007). "Milton Friedman's Afterlife". New York Observer (İngilizce). 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ "Doing Well by Doing Ill". The Washington Post. 25 Kasım 2007. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Guest, Katy (23 Mayıs 2008). "Paperback: The Shock Doctrine, by Naomi Klein". The Independent (İngilizce). Londra. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ (İngilizce). 8 Ocak 2008. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
- ^ "village voice > books > The Best of 2007" (İngilizce). 7 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "PW's Best Books of the Year". Publishers Weekly (İngilizce). 11 Mayıs 2007. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "That's the best thing we've read all year". The Guardian (İngilizce). Londra. 25 Kasım 2007. 29 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2010.
- ^ "Seattle Times book reviewers pick 2007 favorites". The Seattle Times (İngilizce). 14 Aralık 2007. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Staff (21 Eylül 2019). "The 100 best books of the 21st century". The Guardian (İngilizce). 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Stiglitz, Joseph E. (30 Eylül 2007). "Bleakonomics". The New York Times (İngilizce). 14 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Tharoor, Shashi (25 Kasım 2007). "Doing Well by Doing Ill". The Washington Post (İngilizce). 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ Beck, Prof. Ulrich (1992). Risk society: Towards a new modernity (İngilizce). 17. Ritter, Mark tarafından çevrildi. Sage Publications. ISBN . 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.
- ^ Holmes (8 Mayıs 2008). "Free Marketeering" (İngilizce). 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Willman, John (20 Ekim 2007). "The profits of doom". Financial Times (İngilizce). 28 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Redburn, Tom (29 Eylül 2007). "It's All a Grand Capitalist Conspiracy". The New York Times (İngilizce). 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Chait (30 Temmuz 2008). "Dead Left". The New Republic (İngilizce). 7 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Cole, Robert (12 Ekim 2007). "The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism by Naomi Klein". The Times (İngilizce). 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ Cowen (3 Ekim 2007). "Shock Jock" (İngilizce). 22 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "The Klein Doctrine: The Rise of Disaster Polemics" (PDF) (İngilizce). Cato Institute. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ (İngilizce). 4 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ "Three Days After Klein's Response, Another Attack" (İngilizce). Cato Institute. 9 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ Naomi Klein (8 Mayıs 2020). "Screen New Deal" (İngilizce). . 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Klein, Naomi (Eylül 2007). The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism (İngilizce). Londra, Birleşik Krallık: Penguin. s. 576. ISBN .
- Klein, Naomi (2010). Şok Doktrini - Felaket Kapitalizminin Yükselişi. Selim Özgül tarafından çevrildi. İstanbul: Agora Kitaplığı. s. 674. ISBN .
- Makaleler 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . theguardian.com
- "HuffPost Exclusive: My Interview with Naomi Klein". The Huffington Post (İngilizce). 2007. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- IMDb'de The Shock Doctrine (2007 Short Documentary), Naomi Klein ve Alfonso Cuarón'un birlikte kaleme aldıkları 6 dakikalık bir kısa belgesel 5 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- IMDb'de The Shock Doctrine (2009 Documentary Film), Klein'ın kitap sunumlarından yararlanılarak gerçekleştirilmiş 77 dakikalık bir belgesel 5 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Yorumlar ve röportajlar
- Huşu, şoklar! 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Left Business Observer'daki eleştiri.
- Arianna Huffington'un olumlu yorumları 27 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- News from Within Podcast: Naomi Klein's The Shock Doctrine in the Israeli Context[], Naomi Klein ile sesli röportaj.
- Dead Left by Jonathan Chait. A review by The New Republic . 7 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The New Republic 'teki bir eleştiri.
- "Naomi Klein ile The Shock Doctrine kitabı üzerine röportaj". After Words (İngilizce). 19 Eylül 2007. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sok Doktrini Felaket Kapitalizminin Yukselisi Ingilizce orijinal adi The Shock Doctrine The Rise of Disaster Capitalism olan Kanadali yazar ve sosyal aktivist Naomi Klein in 2007 tarihli kitabidir 2010 yilinda Turkce olarak yayinlanmistir Sok Doktrini Felaket Kapitalizminin YukselisiThe Shock Doctrine The Rise of Disaster CapitalismYazarNaomi KleinCevirmenUlkeKanadaDilIngilizceKonuneoliberal serbest piyasa politikalarinin elestirisiTurlerEkonomi siyasetLondra Birlesik Krallik Istanbul TurkiyeYayimEylul 2007 ozgun 2010 Turkce Yayimci ilk basim ozgun Turkce Medya turuPrinte bookSayfa672 ilk basim OdulWarwick Yazin Odulu 2008 2009 ISBN978 0 14198 086 7 ozgun 978 6 05103 075 3 Turkce Resmi sitewww shockdoctrine com Kitapta Klein neoliberal serbest piyasa politikalarinin ekonomist Milton Friedman tarafindan savunulan sekliyle kasitli bir stratejisi nedeniyle bazi gelismis ulkelerde on plana ciktigini savunmustur Bu sorgulanan ve tartismali politikalar olusturmak icin ulusal krizlerin felaketler veya ayaklanmalar somurulmesine odaklanirken vatandaslar yeterli bir mudahaleyi yapmak gelistirmek ve etkili bir sekilde direnmeleri uzerinde duygusal ve fiziksel olarak asiri derecede dikkat dagitici olur Kitap Irak Savasi gibi insan urunu bazi olaylarin bu tur populer olmayan politikalari takip etmek amaciyla yapildigini ileri surmektedir Bazi elestirmenler kitabi politik fenomenleri basitlestirdigi iddiasiyla elestirirken bircogu kitabi zorlayici ve onemli bir calisma olarak ovdu Kitap Michael Winterbottom un yonettigi ayni adli 2009 yapimi belgesel filmin ana kaynagi oldu OzetKitap toplam 21 bolumden olusan yedi ana bolume ayrilmistir Bolum 1 psikiyatrik sok tedavisi ve psikiyatrist Ewen Cameron tarafindan CIA ile isbirligi icinde yurutulen gizli deneyler ile ilgili bir bolumle baslar Ikinci bolumde tanitilacak olan ve Chicago ekonomi okulunun lideri olarak tanimlanabilecek Milton Friedman aksine Klein birakiniz yapsinlar sozunde daha once var oldugu gibi serbest piyasalar olusturma sorumluluguna ozenen kapitalist hareketi 1929 Dunya Ekonomik Bunalimi nin kaynagi olmakla suclamaktadir Bolum 2 1970 li yillarda Guney Amerika ekonomilerini donusturmek icin 1973 Sili Darbesi nde General Augusto Pinochet tarafindan yonetilen ve Chicago Universitesi nde egitim almis onemli bir Silili ekonomist grubundan etkilenen 1973 darbesine odaklanan sok doktrini nin kullanimini tartismaktadir Liderligini Milton Friedman in yuruttugu bu Ekonomi bolumu CIA tarafindan finanse edilmekteydi Klein bu ekonomik sok tedavisini iskence olarak tanimlamistir Bolum 3 te nufusun bazi kesimlerine karsi asiri siddete gerek kalmadan sok doktrini uygulama girisimleri ele alinmaktadir Klein Margaret Thatcher in Falkland Savasi sayesinde kolaylastirilan hafif sok tedavisi uygularken Bolivya daki mevcut piyasa krizinin ve Jeffrey Sachs in karizmasinin bir kombinasyonu ile serbest piyasa reformunun mumkun oldugunu belirtmektedir Bolum 4 Klein in sok doktrininin 1997 Asya mali krizi sirasinda Polonya Rusya Guney Afrika ve kaplan ekonomilerine nasil uygulandigini rapor etmektedir Bolum 5 te yazar sirketlerin afetlerden kar elde etmeyi ogrendigini iddia ettigi Afet Kapitalizmi Kompleksi kavramini tanitmistir Bolum 6 da 2003 yilindaki Irak in isgalinde sok ve husu kullanimini ve ardindan Klein in o gune kadar sok doktrininin en kapsamli ve tam olcekli uygulamasi olarak tanimlandigi Irak in isgali donemi ele alinmaktadir Bolum 7 ekonomik sok tedavisinin kazananlari ve kaybedenleri hakkindadir Kucuk gruplarin luks sitelerde yasayan topluluklara donusurken nufusun genis kesimleri ise kamu altyapisinin bozuldugu gelirlerin azaldigi ve issizligin arttigi bir ortamda kalmaktadir Sonuc Klein in gorusune gore Dunya Bankasi ve Uluslararasi Para Fonu IMF gibi kurumlarin da tesvik etmekte oldugu sok doktrini ve ekonomik kurumlara karsi tepkiler detaylandirilmaktadir Guney Amerika ve 2006 sonrasi Lubnan politikacilarin zaten serbest piyasa politikalarini geri cektigi olumlu ornekler olarak gosterilmektedir TepkilerOlumlu Dow Jones Business News tan Paul B Farrell Sok Doktrininin 21 yuzyilin ekonomi uzerine en onemli kitabi olabilecegini savundu The Guardian da da John Gray simdiki zamani anlamamiza gercekten yardimci olan cok az kitaptan biri olarak nitelendirdi ve calismayi hem zamaninda hem de yikici olarak nitelendirdi San Francisco Chronicle dan William S Kowinski Klein in kitabini ovdu ve yazarin zamanimizin ana anlatimini iyi ortaya cikarmis olabilecegini yazdi The Irish Times da neo muhafazakar figurlerin milyonlarca can kaybina yol acan sismik olaylarla yakindan iliskili oldugunu sistematik ve sakin bir sekilde okuyucuya gosterdigini belirtti Los Angeles Times gazetesinden Richard Rayner Herkes onunla ayni fikirde olmayacak ancak bu Izzy Stone ve Upton Sinclair geleneginde raporlama ve tarih yazimi Klein dusundugumuz varsayimlari ve talepleri yukseltiyor Kitabi heyecan verici rahatsiz edici ve cok karanlik New York Observer gazetesinden Stephen Amidon Klein in tezinin Irak Savasi na uygulanabilirligini dogruladi ve Naomi Klein in analizinin merceginden bakildiginda Donald Rumsfeld in bir ulusun kulturel kimliginin yagmalanmasina izin verme karari korkunc bir anlam ifade ediyor Shashi Tharoor calismanin titiz sonuc notlarina dikkat cekti ve kuresellesmeye atifta bulunarak Klein in kendisini sistem itirazcilarinin en onune principal naysayer konumlandirdigini belirtti Birlesik Krallik gazetesi The Independent tan Katy Guest kitabi buyuk is dunyasinin ve siyasetin kuresel felaketleri kendi amaclari icin kullanma biciminin dikkat cekici bir aciklamasi olarak ovdu 2016 Nobel Baris Odulu nu kazanan ve 2010 18 arasinda Kolombiya Devlet Baskani olan Juan Manuel Santos kitabi en iyi cinayet gizemi gibi surukleyici olarak nitelendirdi ve ayni zamanda en iyi arastirmaci gazetecilik olarak tanimlayarak unlu gazeteci yazar Seymour Hersh in bir calismasiyla esit buldugunu ekledi Sok Doktrini Village Voice Publishers Weekly The Observer ve The Seattle Times tarafindan 2007 yilinin en iyi kitaplarindan biri secildi The Guardian gazetesi 2019 yilinda 2000 yilindan bu yana en buyuk 18 kitap olarak degerlendirdi Karisik Nobel Ekonomi Odulu sahibi ve Dunya Bankasi eski Bas Ekonomisti Joseph E Stiglitz The New York Times icin yazdigi elestiri yazisinda Sok Doktrini kitabinin ekonomik sok tedavisi ile Ewen Cameron tarafindan yapilan psikolojik deneyler arasindaki paralellik saptamasini asiri dramatik ve ikna edici olmaktan uzak bulmus Klein in akademisyen olmadigindan bu acidan yargilanamayacagini belirtmistir Kitabinda cok basitlestirdigi bircok yer oldugunu ayrica bu politikalara karsi goruslerin Klein in yaptiklarindan daha da guclu oldugunu ve kitabin direnen ulkelere karsi hos olmayan ekonomik politikalari zorlamak icin gerekli siyasi operasyonlarin zengin bir tanimini icerdigini ekledi The Washington Post gazetesinden Shashi Tharoor Sok Doktrini kitabinin Klein in kapitalizm elestirisini onemli bir adim daha ileri tasimayi basardigini soylemekle birlikte Klein in Baskalarinin cok dogal insani kaos ve karisikliklarini iyi niyet ve acgozluluk modelinden biraz daha fazlasini komplo olarak gormeye cok hazir oldugunu da eklemistir Prof Ulrich Beck gibi sosyologlar risk toplumunu kuresellesmis ekonomilerde degis tokus edilecek bir meta olarak riske sokan yeni bir kulturel deger olarak ongormektedirler Beck Klein in gozlemledigi gibi bu felaketlerin ve kapitalist ekonominin kacinilmaz olarak ic ice gectigini ileri surmustur Bazi sesler Klein in afet gosterisi calismasina katkilarini ovdu Olumsuz London Review of Books dergisinde Stephen Holmes Sok Doktrini ni naif bularak elestiriyor ve serbest piyasa ortodoksisini vahsi kurumsal davranislarla birlestirdigini one surmustur Financial Times gazetesinden John Willman bunu acimasiz ama nihayetinde durust olmayan bir arguman yaratmak icin farkli fenomenleri harmanlayan derinden kusurlu bir calisma olarak tanimlamistir The New York Times gazetesinde yer alan Tom Redburn en kor oldugu seyin girisimci kapitalizmin yerlesik herhangi bir sosyal sistemin durgunluga gecme egilimini asmada gerekli rolu oldugunu belirtmistir Jonathan Chait The New Republic gazetesinde Klein in sok edici bir sekilde ama onculleriyle sasirtici bir benzerlikte sagci fikirlere cok az onem verdigini yazdi Yeni muhafazakarligin Irak savasi projesinin merkezinde oldugunu kabul ediyor olmakla birlikte Klein in yeni muhafazakarligin ne oldugunu bilmiyor gibi gorundugunu ve bunu ogrenmek icin hicbir caba sarf etmedigini ileri surmustur The Times gazetesinden Robert Cole Klein felaket kapitalizmi kompleksini ve onunla birlikte gelen karlari ve ozellestirmeleri alaya aliyor ancak serbest piyasa ilkelerinin inandirici bir elestirisini saglamiyor ve bu olmadan Sok Doktrini karisik hikayelere donusur Genellikle endise verici bazen ilginc ve bazen tuhaf hikayeler Klein in soylemini gulunc ve gercek ekonomi felaketi olarak adlandiran ekonomist Tyler Cowen kitabin Margaret Thatcher in sendikalari ezmek icin Falkland Adalari krizini yarattigi ve isteksiz Ingiliz halki uzerine serbest kapitalizmi dayatmak icin kullandigi iddiasini elestirmistir Liberter Cato Enstitusu nden Johan Norberg Klein in analizinin neredeyse her duzeyde umutsuzca kusurlu oldugunu soyleyerek kitabi elestirmistir Norberg Cin hukumeti 1989 daki Tiananmen Meydani protestolari gibi analizlerinin ozellikleri konusunda hata gormektedir Pazar yanlisi reformlara Klein in sahip oldugu gibi karsi cikmaktan ziyade baskinin kendisinin yillarca serbestlesmeye neden oldugunu savunmustur Klein web sitesinde Norberg ve Chait e cevap vermis ve her ikisinin de konumlarini yanlis tanittigini belirtmistir Klein Norberg in kitabinin Friedman hakkinda oldugunu iddia ederek ancak aslinda bir cok yonlu ideolojik egilim oldugunu da iddia ederek elestirisine bir korkuluk diktigini yazmistir Norberg Klein in aslinda elestirdigim merkezi iddialarindan sadece birini savundugunu soyledi Bunun yerine kitabinda orada burada kucuk hatalar bulmaya calistigim izlenimini veriyor Norberg Klein in cevabinda verdigi rakamlarin merkezi argumanindaki istatistikleri cop olarak ortaya cikardigini soylemeye devam etti Yazarin son donem icin yorumuCOVID 19 pandemisi ile ilgili bir yazida Klein 2020 de bir Pandemik Sok Doktrini nin ortaya cikmaya basladigini yazdi ve bunu Screen New Deal olarak adlandirdi Aldigi odulWarwick Yazin Odulu sahibi 2008 2009 Ayrica bakiniz en Siyasi ekonomi Sok terapisi ekonomi bilimi Kaynakca a b Flood Alison 24 Subat 2009 Outstanding complexity wins Naomi Klein 50 000 inaugural Warwick prize The Guardian Ingilizce 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 IMDb de The Shock Doctrine 2009 Documentary Film Farrell Paul Ekim 2007 Marketwatch Ingilizce Gray John 15 Eylul 2007 The End of the World as We Know It The Guardian Ingilizce 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Kowinski William S 20 Eylul 2007 Klein alleges U S used Shock tactics to privatize public sector San Francisco Chronicle Ingilizce 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Clonan Tom 29 Eylul 2007 The Irish Times Ingilizce 13 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Rayner Richard 22 Haziran 2008 Two timeless Depression era novels from Edward Anderson Los Angeles Times Ingilizce 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Amidon Stephen 18 Eylul 2007 Milton Friedman s Afterlife New York Observer Ingilizce 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Doing Well by Doing Ill The Washington Post 25 Kasim 2007 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Guest Katy 23 Mayis 2008 Paperback The Shock Doctrine by Naomi Klein The Independent Ingilizce Londra 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Ingilizce 8 Ocak 2008 3 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2017 village voice gt books gt The Best of 2007 Ingilizce 7 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 PW s Best Books of the Year Publishers Weekly Ingilizce 11 Mayis 2007 12 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 That s the best thing we ve read all year The Guardian Ingilizce Londra 25 Kasim 2007 29 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2010 Seattle Times book reviewers pick 2007 favorites The Seattle Times Ingilizce 14 Aralik 2007 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Staff 21 Eylul 2019 The 100 best books of the 21st century The Guardian Ingilizce 6 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Stiglitz Joseph E 30 Eylul 2007 Bleakonomics The New York Times Ingilizce 14 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Tharoor Shashi 25 Kasim 2007 Doing Well by Doing Ill The Washington Post Ingilizce 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2020 Beck Prof Ulrich 1992 Risk society Towards a new modernity Ingilizce 17 Ritter Mark tarafindan cevrildi Sage Publications ISBN 978 1 44622 342 0 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2020 Holmes 8 Mayis 2008 Free Marketeering Ingilizce 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Willman John 20 Ekim 2007 The profits of doom Financial Times Ingilizce 28 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Redburn Tom 29 Eylul 2007 It s All a Grand Capitalist Conspiracy The New York Times Ingilizce 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Chait 30 Temmuz 2008 Dead Left The New Republic Ingilizce 7 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2009 Cole Robert 12 Ekim 2007 The Shock Doctrine The Rise of Disaster Capitalism by Naomi Klein The Times Ingilizce 16 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Cowen 3 Ekim 2007 Shock Jock Ingilizce 22 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 The Klein Doctrine The Rise of Disaster Polemics PDF Ingilizce Cato Institute 3 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2008 Ingilizce 4 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2008 Three Days After Klein s Response Another Attack Ingilizce Cato Institute 9 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2008 Naomi Klein 8 Mayis 2020 Screen New Deal Ingilizce 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2021 Dis baglantilarResmi site Klein Naomi Eylul 2007 The Shock Doctrine The Rise of Disaster Capitalism Ingilizce Londra Birlesik Krallik Penguin s 576 ISBN 978 0 14198 0 867 Klein Naomi 2010 Sok Doktrini Felaket Kapitalizminin Yukselisi Selim Ozgul tarafindan cevrildi Istanbul Agora Kitapligi s 674 ISBN 978 60510 3 075 3 Makaleler 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde theguardian com HuffPost Exclusive My Interview with Naomi Klein The Huffington Post Ingilizce 2007 12 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 IMDb de The Shock Doctrine 2007 Short Documentary Naomi Klein ve Alfonso Cuaron un birlikte kaleme aldiklari 6 dakikalik bir kisa belgesel 5 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde IMDb de The Shock Doctrine 2009 Documentary Film Klein in kitap sunumlarindan yararlanilarak gerceklestirilmis 77 dakikalik bir belgesel 5 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yorumlar ve roportajlarHusu soklar 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Left Business Observer daki elestiri Arianna Huffington un olumlu yorumlari 27 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde News from Within Podcast Naomi Klein s The Shock Doctrine in the Israeli Context olu kirik baglanti Naomi Klein ile sesli roportaj Dead Left by Jonathan Chait A review by The New Republic 7 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New Republic teki bir elestiri Naomi Klein ile The Shock Doctrine kitabi uzerine roportaj After Words Ingilizce 19 Eylul 2007 27 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020