Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Al Ana, Türk, Altay, Tatar, Yakut ve Moğol mitolojilerinde Kötülük Tanrıçasıdır. Hal Ana olarak da bilinir. Kızıl renkli giysileri olan, kızıl saçlı bir kadındır. Kötücül ruhlar olan Albıslar kendisine bağlıdır. Çirkin, saçları dağınık, gözleri kanlı, uzun tırnaklı, uzun boylu, çok kuvvetli olarak tanımlanır. Deveyle güreşebilecek kadar uzun olduğu söylenir. Bazen Albıs ile özdeş olarak düşünülür fakat aslında tüm Albısların başı ve yöneticisidir. Türk halk anlayışında de Al Ana karşılığında Al Ata şeklinde eril bir varlık bulunmaz. Fakat Moğollaradaki Gal Han (Gal Eseg “Ateş Ata”) kökensel benzerlik itibarıyla Ala Ana’nın yansıması olarak düşünülebilir.
Al (Hal) Kavramı
Al (veya Hal; Azerice: Xal, Moğolca: Гал "Qal", Oyratça: Һал, Farsça: آل, Rusça: Алы) Türk halk inancında kötülüğü, yakıcılığı, şehveti, aldatmayı, hileyi, kandırmayı ifâde eden bir anlayıştır. Kökleri târih öncesi devirlere ve hattâ Türk dilinin ilk oluşum dönemlerine kadar uzanır. Slavyan (Bulgar, Makedon, Sırp) kültürlere de geçmiştir. Bu toplumlarda Ala (Hala) adıyla bağları, tarlaları mahveden yıldırımlar ve bulutlar gönderen dişi bir şeytan olarak ortaya çıkar. Al sözcüğü (aynı okunuşla) Kafkas, Fars, Kürt ve hattâ Rus halk kültüründe bile karşımıza çıkar. Ermenicede ise Alk (Alh, Alx) biçimindedir. Doğumla ilgili sorunlara sebebiyet veren bir varlıktır, tıpkı Anadolu halk inanışında olduğu gibi. Ermeni mitolojisinde sinirli bir hayâlet olarak yer alır.
Diğer dillerde
- Türkmence: Ал veya Al
- Azerice: Hal veya Al
- Lezgice: Ал
- Gürcüce: Али
- Tatça: Ол
- Talişçe: Ала
- Udince: Һал
- Kürtçe: Alk veya Hal
- Ermenice: Ալ veya Алы veya Алк
- Sırpça: Ала
- Bulgarca: Хала
- Macedonca: Ала
Etimoloji
(Al) kökünden türemiştir. Aldatmak, kandırmak ve kızıl renk anlamlarını içerir. Moğolca kökünde ise Al-Hal benzeşmesine ilave olarak “Gal” (Ateş) anlamı da vardır. Yine Moğolcada Halah fiili yakmak demektir.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 33)
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 230)
- ^ Götter und Mythen der Kaukasischen und Iranischen Völker, Carsten Colpe, S. 89
- ^ . 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
- (Al Ana)
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca 7 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Hal Anası)
- Türk Mitolojisinde Anne, Muharrem Kaya16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Al Ana Turk Altay Tatar Yakut ve Mogol mitolojilerinde Kotuluk Tanricasidir Hal Ana olarak da bilinir Kizil renkli giysileri olan kizil sacli bir kadindir Kotucul ruhlar olan Albislar kendisine baglidir Cirkin saclari daginik gozleri kanli uzun tirnakli uzun boylu cok kuvvetli olarak tanimlanir Deveyle guresebilecek kadar uzun oldugu soylenir Bazen Albis ile ozdes olarak dusunulur fakat aslinda tum Albislarin basi ve yoneticisidir Turk halk anlayisinda de Al Ana karsiliginda Al Ata seklinde eril bir varlik bulunmaz Fakat Mogollaradaki Gal Han Gal Eseg Ates Ata kokensel benzerlik itibariyla Ala Ana nin yansimasi olarak dusunulebilir Al Hal KavramiAl veya Hal Azerice Xal Mogolca Gal Qal Oyratca Һal Farsca آل Rusca Aly Turk halk inancinda kotulugu yakiciligi sehveti aldatmayi hileyi kandirmayi ifade eden bir anlayistir Kokleri tarih oncesi devirlere ve hatta Turk dilinin ilk olusum donemlerine kadar uzanir Slavyan Bulgar Makedon Sirp kulturlere de gecmistir Bu toplumlarda Ala Hala adiyla baglari tarlalari mahveden yildirimlar ve bulutlar gonderen disi bir seytan olarak ortaya cikar Al sozcugu ayni okunusla Kafkas Fars Kurt ve hatta Rus halk kulturunde bile karsimiza cikar Ermenicede ise Alk Alh Alx bicimindedir Dogumla ilgili sorunlara sebebiyet veren bir varliktir tipki Anadolu halk inanisinda oldugu gibi Ermeni mitolojisinde sinirli bir hayalet olarak yer alir Diger dillerde Turkmence Al veya Al Azerice Hal veya Al Lezgice Al Gurcuce Ali Tatca Ol Talisce Ala Udince Һal Kurtce Alk veya Hal Ermenice Ալ veya Aly veya Alk Sirpca Ala Bulgarca Hala Macedonca AlaEtimoloji Al kokunden turemistir Aldatmak kandirmak ve kizil renk anlamlarini icerir Mogolca kokunde ise Al Hal benzesmesine ilave olarak Gal Ates anlami da vardir Yine Mogolcada Halah fiili yakmak demektir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 33 Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 230 Gotter und Mythen der Kaukasischen und Iranischen Volker Carsten Colpe S 89 16 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2011 Dis baglantilar Al Ana Turk Mitoloji Sozlugu Pinar Karaca 7 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hal Anasi Turk Mitolojisinde Anne Muharrem Kaya16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz