Bilgisayar destekli çeviri (computer-aided translation ya da computer-assisted translation; İngilizce kısaltması CAT, Türkçe kısaltması BDÇ) çeviri sırasında çevirmenleri destekleyen bilgisayar yazılımlarıyla yapılan bir tür çeviridir. BDÇ, çeviri işleminin herhangi bir insan yardımı olmaksızın ya da çeviri öncesinde ya da sonrasında çok az bir insan desteğiyle gerçekleşen , makine çevirisi ya da ile karıştırılmamalıdır.
Özellikle, teknik belgeler, kullanım kılavuzları gibi kullanım metinleri denilen metin türlerinin çevirisinde ve özel bir çeviri türü olan yerelleştirme işlemlerinde BDÇ'den sıkça yararlanılır. BDÇ yazılımları başlıca üç bileşenden oluşur: çeviri belleği, ve çeviride proje yönetimi. Ayrıca metin düzenleme yazılımlarıyla uyumlu çalışabilmeleri için gerekli arabirimlere, daha önce yapılmış çevirilerin sisteme eklenmesi amacıyla kullanılan eşleştirme (alignment) yazılımlarına ve çevirmenlerin değişik dosya biçimleriyle çalışmasını sağlamak amacıyla kullanılan metin dönüştürücülere sahiptir.
Bu tür yazılımlar, yapılan çevirileri ayırarak ve çeviri birimlerini eşleştirmek suretiyle çeviri belleğinde saklar. Daha sonra yapılan çevirilerde aynı ya da benzer çeviri birimlere rastlandığında çeviri belleği bu birimleri çevirmenin kullanımına sunar. Böylece çevirmen benzer cümlenin daha önce nasıl çevrildiğini öğrenir ve bellekteki çeviriden yararlanarak daha hızlı ve tutarlı çeviri olanağına sahip olur. BDÇ yazılımları, çeviri belleği olarak güçlü veritabanı yazılımlardan ya da paralel metinlerden yararlanır.
Özellikle çeviri alanında kalite olgusunun öne çıkmasıyla birlikte çeviri sürecinin toplam kalite yönetimi anlayışıyla ele alınmaya başlanmasından sonra entegre sistemler öne çıkmaya başlamıştır. Bu tür sistemler çeviri, uzman kontrolü, yazım kontrolü ve biçim kontrolü gibi alt süreçlerden oluşan çeviri sürecinin kontrol edilmesini ve yönetilmesini sağlar. Hatta, sunucu ve istemci temelinde çalışan sistemler sayesinde çevirmenlerin çevrimiçi ya da çevrimdışı olarak Internet üzerinden çeviri yapmalarına olanak sağlarlar.
BDÇ yazılımları
BDÇ yazılımlarında kaynak metnin işlenişi açısından iki yöntemden söz edilmesi mümkündür. Bazı yazılımlar (örneğin , , , , , , ) dosya temelli çalışırken, yani kaynak ve erek metin dosya şeklinde tutulurken veritabanı yalnızca çeviri belleği ve terminoloji yönetimi için kullanılır, diğer grup yazılımlar ise (örneğin , ) kaynak metni doğrudan doğruya veritabanına kaydeder. Bazı serbest (GPL) BDÇ yazılımları , OmegaT, Lokalize olup lisanslı ve ücretli olanları arasında , Swordfish, , , gibi BÇG'ler bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Curlie'de Computer Aided Translation (DMOZ tabanlı)
- Machine Translation and Computer-Assisted Translation:a New Way of Translating? 21 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgisayar destekli ceviri computer aided translation ya da computer assisted translation Ingilizce kisaltmasi CAT Turkce kisaltmasi BDC ceviri sirasinda cevirmenleri destekleyen bilgisayar yazilimlariyla yapilan bir tur ceviridir BDC ceviri isleminin herhangi bir insan yardimi olmaksizin ya da ceviri oncesinde ya da sonrasinda cok az bir insan destegiyle gerceklesen makine cevirisi ya da ile karistirilmamalidir Ozellikle teknik belgeler kullanim kilavuzlari gibi kullanim metinleri denilen metin turlerinin cevirisinde ve ozel bir ceviri turu olan yerellestirme islemlerinde BDC den sikca yararlanilir BDC yazilimlari baslica uc bilesenden olusur ceviri bellegi ve ceviride proje yonetimi Ayrica metin duzenleme yazilimlariyla uyumlu calisabilmeleri icin gerekli arabirimlere daha once yapilmis cevirilerin sisteme eklenmesi amaciyla kullanilan eslestirme alignment yazilimlarina ve cevirmenlerin degisik dosya bicimleriyle calismasini saglamak amaciyla kullanilan metin donusturuculere sahiptir Bu tur yazilimlar yapilan cevirileri ayirarak ve ceviri birimlerini eslestirmek suretiyle ceviri belleginde saklar Daha sonra yapilan cevirilerde ayni ya da benzer ceviri birimlere rastlandiginda ceviri bellegi bu birimleri cevirmenin kullanimina sunar Boylece cevirmen benzer cumlenin daha once nasil cevrildigini ogrenir ve bellekteki ceviriden yararlanarak daha hizli ve tutarli ceviri olanagina sahip olur BDC yazilimlari ceviri bellegi olarak guclu veritabani yazilimlardan ya da paralel metinlerden yararlanir Ozellikle ceviri alaninda kalite olgusunun one cikmasiyla birlikte ceviri surecinin toplam kalite yonetimi anlayisiyla ele alinmaya baslanmasindan sonra entegre sistemler one cikmaya baslamistir Bu tur sistemler ceviri uzman kontrolu yazim kontrolu ve bicim kontrolu gibi alt sureclerden olusan ceviri surecinin kontrol edilmesini ve yonetilmesini saglar Hatta sunucu ve istemci temelinde calisan sistemler sayesinde cevirmenlerin cevrimici ya da cevrimdisi olarak Internet uzerinden ceviri yapmalarina olanak saglarlar BDC yazilimlariBDC yazilimlarinda kaynak metnin islenisi acisindan iki yontemden soz edilmesi mumkundur Bazi yazilimlar ornegin dosya temelli calisirken yani kaynak ve erek metin dosya seklinde tutulurken veritabani yalnizca ceviri bellegi ve terminoloji yonetimi icin kullanilir diger grup yazilimlar ise ornegin kaynak metni dogrudan dogruya veritabanina kaydeder Bazi serbest GPL BDC yazilimlari OmegaT Lokalize olup lisansli ve ucretli olanlari arasinda Swordfish gibi BCG ler bulunmaktadir Ayrica bakinizCeviri CeviribilimDis baglantilarCurlie de Computer Aided Translation DMOZ tabanli Machine Translation and Computer Assisted Translation a New Way of Translating 21 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde