Kerkenes Dağı, Yozgat il merkezinin güneydoğusunda, Şahmuratlı köyünün 5 km batısında, Kapadokya Ovası'nın kuzey ucunda yer alan bir höyüktür. Anadolu platosunda MÖ 600 yılı dolaylarının en geniş yerleşimlerinden biri olarak bilinmektedir. Bir Demir Çağı başkenti olarak büyük olasılıkla Herodot'un yazmalarında belirtilen Pteria olmalıdır. Kent, MÖ 6. yüzyıl ortalarında yağmalanmış ve yakılmıştır. Yerleşmeyi çeviren 7 sur kapılı, toplam 7 km uzunluğundaki surları yıkılmıştır ve bu olaydan sonra kent bütünüyle terk edilmiştir. Kentin yıkımı MÖ 547 yılında Ahameniş İmparatorluğu Kralı Büyük Kiros ile Lidya Kralı Krezüs arasında yapılan Pteria Muharebesi'nin hemen ardından Kiros tarafından gerçekleştirilmiştir. Herodot'a göre kent halkı köle edilmiştir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Kerkenes Dağı |
il: | Yozgat |
İlçe: | Sorgun |
Köy: | Şahmuratlı |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Yerleşme en erken olarak 19. yüzyıl sonlarında J. G. Anderson tarafından belgelenmiştir. Daha sonra 1927 yılında H. H. von der Osten ve H. F. Blackburn, kentin ve savunma duvarlarının bir haritasını çıkarmışlardır. Bir sonraki yıl E. Schmidt, höyüğün 14 noktasında açmalar kazmıştır. Bu açmalarda höyüğün bir Demir Çağı yerleşmesi olduğu anlaşılmıştır. Geniş kapsamlı çalışmalar 1993 yılında Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü'nden Geoffrey D. Summers başkanlığında, öz direnç ve uzaktan algılama yöntemleriyle desteklenen geniş çaplı yüzey taramaları ardından başlatılmıştır. Kazı çalışmaları hâlen sürdürülmektedir.
Tabakalanma
Höyükteki yerleşme tek tabakalı bir Demir Çağı yerleşmesidir. Kentin MÖ 7. yüzyıl sonlarında kurulduğu ileri sürülmektedir. MÖ 6. yüzyılın ortalarında uğradığı yıkımla birlikte bütünüyle terk edilmiştir.
Buluntular
Kent çevresi 7 km uzunluğunda bir surla çevrilidir. Bu surun içinde kalan kent alanı 2,5 kilometrekaredir. Sur boyunca kente girişi sağlayan 7 kapı vardır. Bunlardan sadece "Kapadokya Kapısı" olarak adlandırılan biri kazılmıştır. İstilada kent surlarının üst kısımları, bir daha kullanılmasına olanak vermemek için izlenimi verecek şekilde tahrip edilmiştir.
Kentin güney kesiminden, çevreye hakim konumuyla stratejik durumda bir saray yapısı ortaya çıkarılmıştır. Saray yapısının girişindeki taş döşeli alanda büyük bir sütunlu salon ile iki kule vardır. Kulelerin alt kısımlarının yüzeyi düzeltilmiş granit bloklardan, üst kısımları ise bir sıra sarımsı kum taşı, bunun üstünde de yumuşak beyaz kireç taşı kullanılmıştır. Her taş sırası arasında büyük tomruklar yer alır. Yangında bu tomrukların ısısıyla granit camlaşmış, kum taşı bloklar eridiği anlaşılmaktadır. Yangın dolgusu içinde çok sayıda kabartmalı heykel parçası, bir insan heykelinin büyük kısmı ve Frigce yazıtlar bulunmuştur. Saray yapılarının önünde yapay bir havuz bulunmaktadır.
Jeomanyetik yüzey araştırmallarında, Keykavus Kale olarak da bilinen Akropolün güneybatı kesiminin aşağısında, Kapadokya Kapısı'nın karşısında birbirine paralel iki uzun yapı keşfedilmiştir. At ahırları olarak değerlendirilen yapıların çatı genişliği yaklaşık 20 metredir. Yoğun kar yağışı alana bölgede saz damın en az 40 derecelik eğime sahip olması gerekli görülmektedir. Buna göre çatının 8 metre yükseklikte, yapıların ise 12 metre yükseklikte olması gerekmektedir.
Aşağı kentte yapılan yüzey araştırmalarında mahalleler, sokaklar, açık alanlar ve karmaşık bir su şebekesi saptanmıştır. Ayrıca jeofizik araştırmalar kent merkezinde megaron planda iki yapı göstermiştir. Bunların kamu yapıları olduğu düşünülmektedir.
Dış bağlantılar
- Resmî web sitesi 5 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İngilizce
- Yakın plan kroki 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d e f "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
- ^ "kerkenes.metu.edu". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
- ^ kerkenes.metu.edu.tr[]
- ^ Kerkenes Projesi 2009 Sezonu Ön Raporu 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 16, 18
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kerkenes Dagi Yozgat il merkezinin guneydogusunda Sahmuratli koyunun 5 km batisinda Kapadokya Ovasi nin kuzey ucunda yer alan bir hoyuktur Anadolu platosunda MO 600 yili dolaylarinin en genis yerlesimlerinden biri olarak bilinmektedir Bir Demir Cagi baskenti olarak buyuk olasilikla Herodot un yazmalarinda belirtilen Pteria olmalidir Kent MO 6 yuzyil ortalarinda yagmalanmis ve yakilmistir Yerlesmeyi ceviren 7 sur kapili toplam 7 km uzunlugundaki surlari yikilmistir ve bu olaydan sonra kent butunuyle terk edilmistir Kentin yikimi MO 547 yilinda Ahamenis Imparatorlugu Krali Buyuk Kiros ile Lidya Krali Krezus arasinda yapilan Pteria Muharebesi nin hemen ardindan Kiros tarafindan gerceklestirilmistir Herodot a gore kent halki kole edilmistir Arkeolojik HoyukAdi Kerkenes Dagiil YozgatIlce SorgunKoy SahmuratliTuru HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarYerlesme en erken olarak 19 yuzyil sonlarinda J G Anderson tarafindan belgelenmistir Daha sonra 1927 yilinda H H von der Osten ve H F Blackburn kentin ve savunma duvarlarinin bir haritasini cikarmislardir Bir sonraki yil E Schmidt hoyugun 14 noktasinda acmalar kazmistir Bu acmalarda hoyugun bir Demir Cagi yerlesmesi oldugu anlasilmistir Genis kapsamli calismalar 1993 yilinda Chicago Universitesi Dogu Bilimleri Enstitusu nden Geoffrey D Summers baskanliginda oz direnc ve uzaktan algilama yontemleriyle desteklenen genis capli yuzey taramalari ardindan baslatilmistir Kazi calismalari halen surdurulmektedir TabakalanmaHoyukteki yerlesme tek tabakali bir Demir Cagi yerlesmesidir Kentin MO 7 yuzyil sonlarinda kuruldugu ileri surulmektedir MO 6 yuzyilin ortalarinda ugradigi yikimla birlikte butunuyle terk edilmistir BuluntularKent cevresi 7 km uzunlugunda bir surla cevrilidir Bu surun icinde kalan kent alani 2 5 kilometrekaredir Sur boyunca kente girisi saglayan 7 kapi vardir Bunlardan sadece Kapadokya Kapisi olarak adlandirilan biri kazilmistir Istilada kent surlarinin ust kisimlari bir daha kullanilmasina olanak vermemek icin izlenimi verecek sekilde tahrip edilmistir Kentin guney kesiminden cevreye hakim konumuyla stratejik durumda bir saray yapisi ortaya cikarilmistir Saray yapisinin girisindeki tas doseli alanda buyuk bir sutunlu salon ile iki kule vardir Kulelerin alt kisimlarinin yuzeyi duzeltilmis granit bloklardan ust kisimlari ise bir sira sarimsi kum tasi bunun ustunde de yumusak beyaz kirec tasi kullanilmistir Her tas sirasi arasinda buyuk tomruklar yer alir Yanginda bu tomruklarin isisiyla granit camlasmis kum tasi bloklar eridigi anlasilmaktadir Yangin dolgusu icinde cok sayida kabartmali heykel parcasi bir insan heykelinin buyuk kismi ve Frigce yazitlar bulunmustur Saray yapilarinin onunde yapay bir havuz bulunmaktadir Jeomanyetik yuzey arastirmallarinda Keykavus Kale olarak da bilinen Akropolun guneybati kesiminin asagisinda Kapadokya Kapisi nin karsisinda birbirine paralel iki uzun yapi kesfedilmistir At ahirlari olarak degerlendirilen yapilarin cati genisligi yaklasik 20 metredir Yogun kar yagisi alana bolgede saz damin en az 40 derecelik egime sahip olmasi gerekli gorulmektedir Buna gore catinin 8 metre yukseklikte yapilarin ise 12 metre yukseklikte olmasi gerekmektedir Asagi kentte yapilan yuzey arastirmalarinda mahalleler sokaklar acik alanlar ve karmasik bir su sebekesi saptanmistir Ayrica jeofizik arastirmalar kent merkezinde megaron planda iki yapi gostermistir Bunlarin kamu yapilari oldugu dusunulmektedir Dis baglantilarResmi web sitesi 5 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Yakin plan kroki 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d e f TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2012 kerkenes metu edu 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2012 kerkenes metu edu tr olu kirik baglanti Kerkenes Projesi 2009 Sezonu On Raporu 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 16 18