Yergöğü Mütarekesi (1790)

Yergöğü Mütarekesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

Osmanlı İmparatorluğu adına Sadrazam Şerif Hasan Paşa ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu adına Prens Coburg tarafından 18 Eylül 1790 tarihinde imzalanan ve 21 Eylül 1790 tarihinde teati edilen altı maddelik mütareke antlaşmasıyla taraflar dokuz aylığına savaş durumuna son verdiler.

Mütarekenin ardından iki imparatorluk heyetleri arasında yürütülen barış müzakerelerinin sonucunda 4 Ağustos 1791'de Ziştovi Antlaşması imzalandı.

Mütareke öncesinde gelişmeler

Mütareke

1. madde: Taraflarca çatışmalara son verilmesi ve sınır boylarındaki yetkililere bu gelişmeyle ilgili talimatların hemen gönderilmesi hakkındadır.

2. madde: Mütarekeden sonra iki taraf ahalisi arasındaki tecavüzlerin cezalandırılması ve ortaya çıkacak zararların tazminine dairdir.

3. madde: Bu mütarekenin aracı devletler olan Prusya, İngiltere ve Felemenk’in iştirakiyle Osmanlı ve Kutsal Roma Cermen İmparatorlukları arasında barış müzakerelerinde bulunulmak için ve görüşmelerin yapılacağı yere heyetlerin gönderilmesine yönelik akdedildiği, barışın bir an önce gerçekleştirilmesinin iki devletin de beklentisi olduğu ve barış görüşmelerinin dokuz ay içinde neticelendirilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

4. madde: Sınır boylarındaki kuvvetlerin iki tarafa da yük teşkil ettiğine işaretle, bunların büyük ölçüde geri çekilmesi, Eflak’ı işgal altında tutan Avusturya’nın burada asayişi sağlayacak miktarda kuvvet bulundurması, bu kuvvetlerin yerlerinde kalmaları ve , Yergöğü ile İbrail kasabalarına girmemelerine ilişkindir. Osmanlı tarafı ise Eflak sınırında sadece buralardaki kaleler için yeterli, İbrail'de ise (Rusya'yla savaşın sürmesi nedeniyle, gerekenden fazla muhafız asker bulundurabilecekti. Ancak, bu askerlerin Eflak veya Avusturya'nın elindeki yerlere girmeleri yasaktı. Öte yandan, Tuna üzerinde seyrüsefer, iki tarafın sahillerinde karaya çıkmamak şartıyla serbest bırakıldı.

5. madde: Barış müzakerelerinin yapılacağı yerin güvenliğinin ve serbest dolaşımının sağlanması hakkındadır.

6. madde: İki taraf ahalisinin izin almaları kaydıyla mütareke esnasında barış dönemi hukukuyla dolaşmaları ve işlerini takip edebilmelerine ilişkindir.

Kont von Lusi antlaşma metninin sonuna kendi eliyle, bu mütarekeye Prusya kralının tavassutu ve kefaletiyle karar verildiğini tasdik ve beyan eden bir şerh düştü.

Mütareke sonrası

Mütarekenin imzalanıp teati edilmesinin ardından taraflar Ziştovi'de 30 aralık 1790'da başlayan barış görüşmeleri toplam 18 müzakere turunun ardından 4 Ağustos 1791'de Ziştovi Antlaşması imzalanmasıyla sonuçlandı.

Barış antlaşmasının imzalanmasından sekiz gün sonra ise (12 Ağustos 1791) Osmanlı İmparatorluğu'yla savaşında yalnız kalan Rusya da Osmanlılarla Kalas Mütarekesi'ni imzalandı ve Osmanlı-Rus cephesinde de çarpışmalar durdu.

Kaynakça

1. ^ "İslam Ansiklopedisi, "Ziştovi Antlaşması" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2013), c.44, s.468". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.