Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Justinus veya Jüstin (Latince: Flavius Iustinus, d. yak. 450 – 1 Ağustos 527), 518’den ölümüne kadar Bizans imparatoru idi. Jüstinyen Hanedanı'nın kurucusudur. I. Justinus bir Bizans eyaleti olan İlirya'da (ya Üsküp civarında Bederiana ya da Naissus (günümüzde Niş)) doğmuş bir köylü çocuğu olup genç yaşta Konstantinopolis'e gelip Bizans ordusuna girmiştir. Yeteneği dolayısıyla orduda rütbe rütbe ilerlemiş ve 65 yaşından sonra (bazı kaynaklara göre 70 yaşına girerken) I. Anastasius'un çocuksuz ölümü sonunda Bizans İmparatoru olmuştur. I. Justinus'un okuryazarlığı bulunmayıp imparator olduktan sonra bile imzasını delikli bir kalıp üstünden geçerek atardı. Karısı ve sonunda imparatoriçe olan Euphemia'dır. Saltanatının en önemli başarıları arasında eski Bizans soylularının etkilerini azaltmak için bir kanun çıkartılması ve hem varisi hem de 1000 yıllık Bizans tarihinin en büyük imparatoru olduğu kabul edilen yeğeni I. Justinianus'un Bizans idaresine katkısıdır.
| I. Justinus Jüstin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 I. Justinus adına basılan bir sikke | |||||
| Bizans İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 518 - 1 Ağustos 527 | ||||
| Önce gelen | I. Anastasius | ||||
| Sonra gelen | I. Justinianus | ||||
| Doğum | yak. 450 Bederiana, Üsküp veya Naissus (Niş) | ||||
| Ölüm | 1 Ağustos 527 Konstantinopolis | ||||
| Eş(ler)i | |||||
| Çocuk(lar)ı | I. Justinianus | ||||
| |||||
| Hanedan | Jüstinyen Hanedanı | ||||
| Jüstinyen Hanedanı | |||
| Kronoloji | |||
| I. Justinus | 518–527 | ||
| I. Justinianus | 527–565 | ||
| II. Justinus | 565–578 | ||
| Sophia ve II. Tiberius naipliği altında, 574–578 | |||
| II. Tiberius | 578–582 | ||
| Mauricius | 582–602 | ||
| Ortak imparator olarak Theodosius ile, 590–602 | |||
| Veraset | |||
| Öncül: Leo Hanedanı | Ardıl: Phocas ve Herakleios Hanedanı | ||
İmparatorluktan önceki yaşamı
Justinus, Doğu Roma'ya ait olan İlirya eyaletinin Latince konuşulan Dardania bölgesinde (şimdiki Üsküp ile Niş arasında kalan) Bederina adli bir köyde doğmuştur. Babası Justus adli bir Got asıllı çiftçi ve hayvan yetiştiricisiydi. Kız kardeşi Vigilantia (d. yak. 520) önce Sabbatius ile evlenip 3 çocuğu olmuş; sonra Dulcissimus adlı biriyle evlenip 1 kızı olmuş sonunda bir askeri görevi ("Magister Militum") olan Ermeni asıllı "Artabanos" adli biriyle evlenip 3 oğlu olmuştur. Bu son 3 oğullarından I. Justinianus ve II. Justinus sonradan Bizans imparatorları oldular ve üçüncüsünün oğlu ise ünlü bir Bizans generaliydi.
Ünlü Bizans tarihçisi Prokopius'un "(Gizli Tarih)" adını verdiği eserinde Justinus'un daha çok gençken bir Barbar kavim hücumundan kaçmak için köyünden iki erkek kardeşi ile birlikte yürüyerek
| “ | Sırtlarinda pelerinleri sarkarak... (ayrıldığını) ve şehre geldikleri zaman yanlarında evlerinden getirdikleri birkaç peksimetten başka hiçbir şeyleri bulunmadığını | „ |
yazmaktadır.
Tam bu sırada imparator I. Leo Konstantinopolis'te Excubitores adlı yeni bir seçkin muhafızlar ordusu kurmaktaydı. Justinus, Bizans ordusunun bu birliğine asker olarak girdi. Yetenekli bir asker olarak Justinus bu birlik içinde rütbe rütbe ilerledi. İsauria'daki savaşta kendini özellikle gösterdi. Böylelikle imparator I. Anastasius zamanında bu birliğin komutanı ("comes excubitorum") rütbesine erişti. Bu başarıyı elde etmek için hırs, kendine güven ve belki de bir köylü kurnazlığı ona çok yardımcı olmuştu. Ama bu askeri üstün yeteneğinin bir imparator olmasına yeterli olmadığını Prokopius iddia etmektedir. Ona göre Justinus bir merkep gibi idi;
| “ | yularını tutan bir adamı hemen takip etmeye eğilimliydi ve bu sırada kulaklarını da sağa sola sallardı. | „ |
Justinus'un okuma-yazma bilmediği ve (imparator olduktan sonra bile) imzası gerekirse üzerinde ismi kazılmış bir mühür kullandığı bilinmektedir. (Justinus'u sevmeyen tarihçi Prokopius'a göre İmparator olduğu zaman bile Justinus o kadar yazı yazamamakta yeteneksizdi ki imza yerine mührünü basmak için birisinin elini tutup onu idare etmesi gerekiyordu.)
Karısı Lupicina ise Bizans cemiyetinin en aşağı sınıfından, köle sınıfından, gelmişti. Justinus, onu bir köle olarak satın aldığı zaman eski sahibinin metresi olduğu bildirilmektedir.
İmparator I. Anastasius'un imparatorluğunun son zamanlarında, Justinus elit saray muhafızlarinin komutanı (Comes Exxcubitorium olarak onun şahsi hizmetinde bulunmaktaydı. O zamana ait zamanımıza gelen bir hikâyeye göre, imparator Anastasius kendine varis olabilecek 3 yeğeninden hangisini varis seçmeye karar vermek için onları bir akşam ziyafetine cağırdı. Onlar huzura gelmeden İmparator, Roma/Bizans usulüne göre yemek için yaslanıp oturacakları üç yastıktan birisinin altına üzerinde REGNUM yazılı küçük bir parşömen pusula koymuştu. Hangi yeğen yastığının altında bu pusulayı bulursa o imparatorun varisi olacaktı. Fakat yeğenleri yemeğe oturdukları zaman gördü ki, ikisi bir yastığa oturmuşlar ve altında pusula bulunan yastık boş kalmoştı. Böylece, hikâyeye göre, Anastasius yeğenlerinin kendine varis olamayacağına karar kıldı. Devam eden hikâyeye gore ertesi gün bir rüya gören Anastasius bu rüyaya göre ertesi sabah odasına giren ilk kişiyi imparator varisi olarak ilan edecekti. Genellikle imparatoru sabahleyin erkenden ilk gören Saray Kahyası olurdu ve bu rüya ile, güya, Anastosios saray kahyasını imparator varisi yapacaktı. Fakat ertesi sabah erkenden, Saray Kahyası yerine imparatora, imparatordan o günkü emirlerini öğrenmek için gelen sarayda elit muhafızlar komutanı Justinus oldu. Böylece Anastosios kendini takip eden imparatorun Justinus olacağını anlamıştı. Fakat bu hikâyenin doğruluğunu teyit veya red eden ve kim tarafından, nasıl ve ne niyetle ortaya çıkartıldığını inceleyen hiçbir belge bulunmamaktadır.
İmparatorluğu eline geçirişi
9 Temmuz 518 tarihinde I. Anatasios bir sara krizi sırasında ölmesi üzerine ertesi gün Senato'nun toplanıp bir imparator seçmesi gerekti. Saray Kahyası hadım Amantius bir aday üzerine karar kılmıştı. Roma İmparatorluk kaidelerine göre imparator askerler tarafından ilan ve kabul edileceği için Amantius askerlere rüşvet dağıtmak üzere onların komutanı Justinus'u seçmiş ve bu rüşveti karşılamak için ona büyük bir miktar altın vermişti. Fakat Justinus bu altını dağıtmayıp askerlerinin silahları ile Senato önünde hazır olmasını istedi.
Ertesi sabah Senato, Hipodrom (At Meydanı) yakınındaki Magnaura binasında, halka kapalı bir toplantıya başladı ve Hipodrom ahali ile dolmaya başladı ve kavgalar çıktı. Asayişi sağlamak için Justinus'un komutasında olan elit muhafızlar (Excubitor) birliği getirildi. Bu birlik askerleri kendi komutanları Justinus'u imparator ilan etmek istediklerini açıkladılar. Justinus önce bunu kabul etmez göründü, ama Senato da askerlerin isteğine uymaya karar verince, biraz daha tereddüdden sonra imparator olmaya razı oldu. Bazı kaynaklar Justinus'un bu tereddünün yapmacık olduğunu ve daha önceden sadece imparatorun giyebileceği erguvan renkli giysilerin Justinus için hazırlandığını bildirirler.
Justinus'un imparator olarak seçilmesine tarihçiler çeşitli nedenler vermektedirler:
- Düşük rütbeli askerler tarafından kendilerinden biri olarak görülmekte idi. Askerlerin askeri olarak muhafız birlikleri askerleri tarafından çok sevilmekteydi. Konstantinopolis'teki rejimin aleyhtarı olan Vitelian hala ordusuyla Trakya'da bulunmaktaydı ve bu isyana karşı gelecek en iyi Bizans komutanı Justinus olarak görülmekteydi.
- Halkın önemli bir kısmı tarafından tutulmaktaydı. Bizans halkının siyasal ayrımı (deme adı verilen) tuttukları atlı araba yarışma takımlarına göre ya "Maviler" ya da Yeşiller idi. Yeşiller o sırada daha az sayıdaydılar ve popüler olmaktan ayrılmışlardı. Justinus (belki de yeğeni Justinianus'un desteği ve yardımıyla) Maviler den büyük destek sağlamıştı.
- Dinsel bürokratların alt kısımları ve halkın çok popüler olarak kabul ettiği ortodoks Hristiyanlık Justinus'a çok uymaktaydı. Justinus, Anastasius zamanında ortaya çıkan ve onun tarafından gittikçe desteklenen, fakat ortodoks din bürokrasisi ve halk tarafından sevilmeyen Monofizit görüşün tamamıyla aleyhindeydi.
- Kızkardeşinin oğullarından biri olan; küçükken Konstantinoplis'e getirilip sarayda tam bir yüksek idare ve siyaset adamı olarak yetiştirilen ve gayet üstün yetenekli olan (ve Justinus'tan sonra İmparatorluğa geçip Bizans'ın en büyük imparatoru olduğu kabul edilen) Justinianus'un perde arkasından dayısı Justinus'un imparatorluğa geçişini planladığı; ona destek sağlayacakları kendine çektiği; mizansenini hazırladığı ve sahnelediği kabul edilmektedir.
Saltanat yılları
Bir alaylı asker olarak Justinus'un siyaset ve devlet idaresi hakkında pek deneyimi veya eğitimi bulunmamaktaydı. Fakat Justinus gayet akıllıca davranarak ve askerlikte öğrenmiş olduğu insan idaresi kurallarını gayet akıllıca kullanarak etrafını inanılır ve yetenekli danışmanlarla doldurdurmasını bilmiştir. Bunlardan en önemlisi kendi yeğeni olan Flavius Petrus Sabbatius idi. Onu kendi oğlu olarak resmen benimsedi ve ona Justinianus ismini verdi. Justinus, imparator olur olmaz Justinyonus'u asil Patrisiyen rütbesi verip Senato üyesi yaptı ve Domestikler Kontu olarak da başbakana eşit yetkilerle donattı.
Prokopius'a gore Justinus'un saltanatı sırasında ülkenin asıl idarecisi dayısı adına iş gören Justinianus idi ve Justinus döneminin önemli siyasi kararları Justinianus tarafından kararlaştırılmış ve uygulanmıştı. Bu genellikle hatalı bir görüş değildir ama Justinus'un imparator olarak kendi katkıları oluduğu tümüyle reddetmek gerçekçi bir görüş değildir. Justinianus'un resmen varis olarak ortak imparator seçilmesi ancak Justinus'un saltanatının son yılında 526 yılında çok hasta iken olmuştur. Diğer taraftan Prokopius Gizli tarih adlı eserini içindekilerin kabul edilemiyecek kadar açık ve taraflı olduğunu bildiği için ancak öldükten sonra yayınlanmasını istediği bilinir. Prokopius'un eseri yayınlandığı zamanki kritikleri onun zamanının hükümdarlarından çok ciddi bakımdan hoşnutsuz olduğunu; bu nedenle eserinin ciddi olarak kırıcı ve hatta pornografik olduğunu ve tenkitlerinde büyük yanlılık gösterdiğini iddia etmişlerdir. Fakat bu eserde bulunan birçok açıklama ve gerçeklerin de aksini soyleyecek veya bunlara daha yansız açıklık getiren bir eser de yazılmamıştır.
Justinus'un imparatorluğa geçişinden sonra alması gereken ilk politik tedbir isyan etmiş ve Trakya'da bulunan Vitelian ile uğraşmak oldu. Vitalian'a Konsüllük rütbesi ve magister militum unvanı ile ordu komutanlığı verilecegi söz verilerek onun Konstantinopolis'e gelmesi sağlandı. Ama Konstantinopolis'e gelip bu görevleri üzerine aldıktan hemen sonra bir suikaste kurban gitti. Konstantinopolis'te herkes bütün bunların dayısı adına Justinianus tarafından planlanıp sahnelendiğini bilmekteydi.
Justinus'un imparatorluk döneminin en önemli başarılarından biri Konstantinopolis'teki kilise ve patrik ile Roma'da papalık arasındaki büyük anlaşmazlığın çözülmesi oldu. Bu 464 yılında Konstantinopolis Patriği Acacius'un aforoz edilmesi ile başlamıştı. Bizans'ın kabul ettiği tek Tanrı, tek imparatorluk ve tek Hristiyan Kilisesi varlığı hakkındaki uyuşmazlığa temellenmekteydi. Justinus tahta geçtikten birkaç ay sonra Roma'daki Papa Hormisdas'a bir mektup göndererek İmparatorluk tacını giydiğini ve Papa'dan bunu onaylamasını istediğini bildirdi. Papa buna çok uygun bir yanıt verdi ve Konstantinopolis ile Roma arasında gittikçe gerginliği azaltan mektup değişmeleri yapıldı. 21 Mart 519 tarihinde Konstantinopolis'e Roma'dan resmi bir elçi geldi ve Justinyanos'un başkanlığında bir Bizans heyeti tarafından çok tantanalı bir törenle karşılandı. Müzakerelerin başlamasından iki gün sonra Aya Sofya'da Konstantinopolis Patriği John bir vaaz vererek Eski ve Yeni Roma Kilisesinin tek ve bir olduğunu ilan etti ve bu uyuşmazlıkta rol oynamış olan bir seri kilise bürokratını (bunlar arasında Sansar Timotios, Kekeme Paul ve daha önceki Partik Acacios'u) aforoz ettiğini açıkladı ve İmparator Zeno ve Anastasius'un isimleri törenle kilisede asılı büyük dini levhalardan silindi. Böylece Hristiyan kilisesinin ikiye ayrılması yüzyıllarca geciktirilmiş oldu.
Justinus'un imparatorluk yıllarının önemli gelişmelerinden biri de önceki imparator olan Anastasius zamanında imparatorun cimriliği ile devlet harcamalarının kontrol altına alınıp kısılması ve başşehir halkına alıştıkları eğlencelerin hiç sunulmaması olmuştu. Justinus zamanında ise bu birikmiş hazinelerin halk eğlenceleri için harcanmasına tekrar başlandı ve bu eğlenceler gittikçe daha büyük harcamalara yol açtı. 521 yılında Justinianus'un Konsüllüğünü kutlamak için Hipodromda yapılan kutlama oyunlarında 20'den fazla arslan, 30 panter ve sayısız değişik vahşi hayvanlarla savaşlar düzenlenmiş ve hepsi öldürülmüştür. Bu oyunlar için Hipodrom'un donatılmasına, mizansenlerin hazırlanmasına ve seyircilere parasız sunulan yiyecek ve hediyeler için 3.700 pound altın sarf edildiği yazılmıştır.
Fakat Prokopius'un tarihinde ifade edilenin aksine, gerçekte Justinianus iktidar gücünü resmen ancak Justinus'un ölümünden iki yıl önce ortak imparator ve bir yıl önce de varis ilan edilmekle almıştır. Bu gerçek iktidar gücünü ele alabilmek için de halkı kendine sevdirmek için büyük yarışmalara ve eğlenceler düzenleyerek, bir kısmı kendi servetinden gelen, çok büyük harcamalar yapması gerekmiştir. 521 yılındaki Konsüllüğünü kutlama oyunları buna örnektir.
Fakat Justinus yine de yeğeni Justinianus'un isteklerine karşı gelememiştir. Bu isteklerden biri Justinianus'un âşık olduğu fakat çok aşağı sınıfTan olan Theodora ile evlenmesini sağlaması olmuştur. 525 yılında Justinus, Senatör olan sınıfın cemiyetin çok aşağı sınıflarından gelmiş olan kadınlarla evlenmesini cemiyet kurallarına uygun görünmediği nedeniyle engelleyen bir eski kanunu yürürlükten kaldırdı. Bu yasanın kaldırılması sonucunda Justinianus, babası hipodromda ayılara bakan ve kendisi de eskiden aktris ve yüksek sınıf bir fahişe rollerde bulunmuş olan Theodora ile evlendi. Theodora, Justinianus saltanatı sırasında gerçekten bir İmparatoriçe olarak çok önemli roller oynadı. Bu yasanın yürürlükten kalkması İmparatorluk sarayında bulunan eski sınıf farklarının ortadan kaldırılmasında büyük bir faktör oldu.
Son yılları ve ölümü
Justinus'un son yıllarında İmparatorluğun sınırlarında batıda Ostrogotlar ve doğuda Persler ile askeri mücadeleler yapılmaya başladı. 526 yılında Justinus'un sağlığı gittikçe kötüye gitmekte idi. O yıl Justinus, Justinianus'u ortak imparator ve ertesi yıl varis seçti. 1 Ağustos 527 tarihinde Justinus öldü ve Justinianus tek olarak imparatorluk gücünü eline aldı.
Kilikya'da antik bir şehir olan "Anazarbus" (şimdiki Anavarza Kalesi) 525 yılındaki depremden sonra yıkıp harabeye döndü ve İmparator Justinus tarafından yapılan yardımla yeniden kurulması nedeniyle "Justinopolis" adı verildi.
Dipnotları
Dış kaynaklar
- Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN .
- Norwich, John Julius (1988). Byzantium: Early Centuries (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN .
- Prokopius (çev. Orhan Duru), (2005) Bizans'in Gizli Tarihi, İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Bölümler:VI-VIII
- Evans,James Allan, "Justin I (518-527 A.D.)", De Imperatoribus Romanis, 199815 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme tarihi: 24.06.2009).
- Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: I. Anastasius |  Bizans İmparatoru (I. Justinianus ile) 518–527 | Sonra gelen: I. Justinianus |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Justinus veya Justin Latince Flavius Iustinus d yak 450 1 Agustos 527 518 den olumune kadar Bizans imparatoru idi Justinyen Hanedani nin kurucusudur I Justinus bir Bizans eyaleti olan Ilirya da ya Uskup civarinda Bederiana ya da Naissus gunumuzde Nis dogmus bir koylu cocugu olup genc yasta Konstantinopolis e gelip Bizans ordusuna girmistir Yetenegi dolayisiyla orduda rutbe rutbe ilerlemis ve 65 yasindan sonra bazi kaynaklara gore 70 yasina girerken I Anastasius un cocuksuz olumu sonunda Bizans Imparatoru olmustur I Justinus un okuryazarligi bulunmayip imparator olduktan sonra bile imzasini delikli bir kalip ustunden gecerek atardi Karisi ve sonunda imparatorice olan Euphemia dir Saltanatinin en onemli basarilari arasinda eski Bizans soylularinin etkilerini azaltmak icin bir kanun cikartilmasi ve hem varisi hem de 1000 yillik Bizans tarihinin en buyuk imparatoru oldugu kabul edilen yegeni I Justinianus un Bizans idaresine katkisidir I Justinus JustinI Justinus adina basilan bir sikkeBizans ImparatoruHukum suresi518 1 Agustos 527Once gelenI AnastasiusSonra gelenI JustinianusDogumyak 450 Bederiana Uskup veya Naissus Nis Olum1 Agustos 527 KonstantinopolisEs ler iCocuk lar iI JustinianusTam adiFlavius IustinusHanedanJustinyen HanedaniJustinyen HanedaniKronolojiI Justinus 518 527I Justinianus 527 565II Justinus 565 578Sophia ve II Tiberius naipligi altinda 574 578II Tiberius 578 582Mauricius 582 602Ortak imparator olarak Theodosius ile 590 602VerasetOncul Leo Hanedani Ardil Phocas ve Herakleios HanedaniImparatorluktan onceki yasamiJustinus Dogu Roma ya ait olan Ilirya eyaletinin Latince konusulan Dardania bolgesinde simdiki Uskup ile Nis arasinda kalan Bederina adli bir koyde dogmustur Babasi Justus adli bir Got asilli ciftci ve hayvan yetistiricisiydi Kiz kardesi Vigilantia d yak 520 once Sabbatius ile evlenip 3 cocugu olmus sonra Dulcissimus adli biriyle evlenip 1 kizi olmus sonunda bir askeri gorevi Magister Militum olan Ermeni asilli Artabanos adli biriyle evlenip 3 oglu olmustur Bu son 3 ogullarindan I Justinianus ve II Justinus sonradan Bizans imparatorlari oldular ve ucuncusunun oglu ise unlu bir Bizans generaliydi Unlu Bizans tarihcisi Prokopius un Gizli Tarih adini verdigi eserinde Justinus un daha cok gencken bir Barbar kavim hucumundan kacmak icin koyunden iki erkek kardesi ile birlikte yuruyerek Sirtlarinda pelerinleri sarkarak ayrildigini ve sehre geldikleri zaman yanlarinda evlerinden getirdikleri birkac peksimetten baska hicbir seyleri bulunmadigini yazmaktadir Tam bu sirada imparator I Leo Konstantinopolis te Excubitores adli yeni bir seckin muhafizlar ordusu kurmaktaydi Justinus Bizans ordusunun bu birligine asker olarak girdi Yetenekli bir asker olarak Justinus bu birlik icinde rutbe rutbe ilerledi Isauria daki savasta kendini ozellikle gosterdi Boylelikle imparator I Anastasius zamaninda bu birligin komutani comes excubitorum rutbesine eristi Bu basariyi elde etmek icin hirs kendine guven ve belki de bir koylu kurnazligi ona cok yardimci olmustu Ama bu askeri ustun yeteneginin bir imparator olmasina yeterli olmadigini Prokopius iddia etmektedir Ona gore Justinus bir merkep gibi idi yularini tutan bir adami hemen takip etmeye egilimliydi ve bu sirada kulaklarini da saga sola sallardi Justinus un okuma yazma bilmedigi ve imparator olduktan sonra bile imzasi gerekirse uzerinde ismi kazilmis bir muhur kullandigi bilinmektedir Justinus u sevmeyen tarihci Prokopius a gore Imparator oldugu zaman bile Justinus o kadar yazi yazamamakta yeteneksizdi ki imza yerine muhrunu basmak icin birisinin elini tutup onu idare etmesi gerekiyordu Karisi Lupicina ise Bizans cemiyetinin en asagi sinifindan kole sinifindan gelmisti Justinus onu bir kole olarak satin aldigi zaman eski sahibinin metresi oldugu bildirilmektedir Imparator I Anastasius un imparatorlugunun son zamanlarinda Justinus elit saray muhafizlarinin komutani Comes Exxcubitorium olarak onun sahsi hizmetinde bulunmaktaydi O zamana ait zamanimiza gelen bir hikayeye gore imparator Anastasius kendine varis olabilecek 3 yegeninden hangisini varis secmeye karar vermek icin onlari bir aksam ziyafetine cagirdi Onlar huzura gelmeden Imparator Roma Bizans usulune gore yemek icin yaslanip oturacaklari uc yastiktan birisinin altina uzerinde REGNUM yazili kucuk bir parsomen pusula koymustu Hangi yegen yastiginin altinda bu pusulayi bulursa o imparatorun varisi olacakti Fakat yegenleri yemege oturduklari zaman gordu ki ikisi bir yastiga oturmuslar ve altinda pusula bulunan yastik bos kalmosti Boylece hikayeye gore Anastasius yegenlerinin kendine varis olamayacagina karar kildi Devam eden hikayeye gore ertesi gun bir ruya goren Anastasius bu ruyaya gore ertesi sabah odasina giren ilk kisiyi imparator varisi olarak ilan edecekti Genellikle imparatoru sabahleyin erkenden ilk goren Saray Kahyasi olurdu ve bu ruya ile guya Anastosios saray kahyasini imparator varisi yapacakti Fakat ertesi sabah erkenden Saray Kahyasi yerine imparatora imparatordan o gunku emirlerini ogrenmek icin gelen sarayda elit muhafizlar komutani Justinus oldu Boylece Anastosios kendini takip eden imparatorun Justinus olacagini anlamisti Fakat bu hikayenin dogrulugunu teyit veya red eden ve kim tarafindan nasil ve ne niyetle ortaya cikartildigini inceleyen hicbir belge bulunmamaktadir Imparatorlugu eline gecirisi9 Temmuz 518 tarihinde I Anatasios bir sara krizi sirasinda olmesi uzerine ertesi gun Senato nun toplanip bir imparator secmesi gerekti Saray Kahyasi hadim Amantius bir aday uzerine karar kilmisti Roma Imparatorluk kaidelerine gore imparator askerler tarafindan ilan ve kabul edilecegi icin Amantius askerlere rusvet dagitmak uzere onlarin komutani Justinus u secmis ve bu rusveti karsilamak icin ona buyuk bir miktar altin vermisti Fakat Justinus bu altini dagitmayip askerlerinin silahlari ile Senato onunde hazir olmasini istedi Ertesi sabah Senato Hipodrom At Meydani yakinindaki Magnaura binasinda halka kapali bir toplantiya basladi ve Hipodrom ahali ile dolmaya basladi ve kavgalar cikti Asayisi saglamak icin Justinus un komutasinda olan elit muhafizlar Excubitor birligi getirildi Bu birlik askerleri kendi komutanlari Justinus u imparator ilan etmek istediklerini acikladilar Justinus once bunu kabul etmez gorundu ama Senato da askerlerin istegine uymaya karar verince biraz daha tereddudden sonra imparator olmaya razi oldu Bazi kaynaklar Justinus un bu tereddunun yapmacik oldugunu ve daha onceden sadece imparatorun giyebilecegi erguvan renkli giysilerin Justinus icin hazirlandigini bildirirler Justinus un imparator olarak secilmesine tarihciler cesitli nedenler vermektedirler Dusuk rutbeli askerler tarafindan kendilerinden biri olarak gorulmekte idi Askerlerin askeri olarak muhafiz birlikleri askerleri tarafindan cok sevilmekteydi Konstantinopolis teki rejimin aleyhtari olan Vitelian hala ordusuyla Trakya da bulunmaktaydi ve bu isyana karsi gelecek en iyi Bizans komutani Justinus olarak gorulmekteydi Halkin onemli bir kismi tarafindan tutulmaktaydi Bizans halkinin siyasal ayrimi deme adi verilen tuttuklari atli araba yarisma takimlarina gore ya Maviler ya da Yesiller idi Yesiller o sirada daha az sayidaydilar ve populer olmaktan ayrilmislardi Justinus belki de yegeni Justinianus un destegi ve yardimiyla Maviler den buyuk destek saglamisti Dinsel burokratlarin alt kisimlari ve halkin cok populer olarak kabul ettigi ortodoks Hristiyanlik Justinus a cok uymaktaydi Justinus Anastasius zamaninda ortaya cikan ve onun tarafindan gittikce desteklenen fakat ortodoks din burokrasisi ve halk tarafindan sevilmeyen Monofizit gorusun tamamiyla aleyhindeydi Kizkardesinin ogullarindan biri olan kucukken Konstantinoplis e getirilip sarayda tam bir yuksek idare ve siyaset adami olarak yetistirilen ve gayet ustun yetenekli olan ve Justinus tan sonra Imparatorluga gecip Bizans in en buyuk imparatoru oldugu kabul edilen Justinianus un perde arkasindan dayisi Justinus un imparatorluga gecisini planladigi ona destek saglayacaklari kendine cektigi mizansenini hazirladigi ve sahneledigi kabul edilmektedir Saltanat yillariBir alayli asker olarak Justinus un siyaset ve devlet idaresi hakkinda pek deneyimi veya egitimi bulunmamaktaydi Fakat Justinus gayet akillica davranarak ve askerlikte ogrenmis oldugu insan idaresi kurallarini gayet akillica kullanarak etrafini inanilir ve yetenekli danismanlarla doldurdurmasini bilmistir Bunlardan en onemlisi kendi yegeni olan Flavius Petrus Sabbatius idi Onu kendi oglu olarak resmen benimsedi ve ona Justinianus ismini verdi Justinus imparator olur olmaz Justinyonus u asil Patrisiyen rutbesi verip Senato uyesi yapti ve Domestikler Kontu olarak da basbakana esit yetkilerle donatti Prokopius a gore Justinus un saltanati sirasinda ulkenin asil idarecisi dayisi adina is goren Justinianus idi ve Justinus doneminin onemli siyasi kararlari Justinianus tarafindan kararlastirilmis ve uygulanmisti Bu genellikle hatali bir gorus degildir ama Justinus un imparator olarak kendi katkilari oludugu tumuyle reddetmek gercekci bir gorus degildir Justinianus un resmen varis olarak ortak imparator secilmesi ancak Justinus un saltanatinin son yilinda 526 yilinda cok hasta iken olmustur Diger taraftan Prokopius Gizli tarih adli eserini icindekilerin kabul edilemiyecek kadar acik ve tarafli oldugunu bildigi icin ancak oldukten sonra yayinlanmasini istedigi bilinir Prokopius un eseri yayinlandigi zamanki kritikleri onun zamaninin hukumdarlarindan cok ciddi bakimdan hosnutsuz oldugunu bu nedenle eserinin ciddi olarak kirici ve hatta pornografik oldugunu ve tenkitlerinde buyuk yanlilik gosterdigini iddia etmislerdir Fakat bu eserde bulunan bircok aciklama ve gerceklerin de aksini soyleyecek veya bunlara daha yansiz aciklik getiren bir eser de yazilmamistir Justinus un imparatorluga gecisinden sonra almasi gereken ilk politik tedbir isyan etmis ve Trakya da bulunan Vitelian ile ugrasmak oldu Vitalian a Konsulluk rutbesi ve magister militum unvani ile ordu komutanligi verilecegi soz verilerek onun Konstantinopolis e gelmesi saglandi Ama Konstantinopolis e gelip bu gorevleri uzerine aldiktan hemen sonra bir suikaste kurban gitti Konstantinopolis te herkes butun bunlarin dayisi adina Justinianus tarafindan planlanip sahnelendigini bilmekteydi Justinus un imparatorluk doneminin en onemli basarilarindan biri Konstantinopolis teki kilise ve patrik ile Roma da papalik arasindaki buyuk anlasmazligin cozulmesi oldu Bu 464 yilinda Konstantinopolis Patrigi Acacius un aforoz edilmesi ile baslamisti Bizans in kabul ettigi tek Tanri tek imparatorluk ve tek Hristiyan Kilisesi varligi hakkindaki uyusmazliga temellenmekteydi Justinus tahta gectikten birkac ay sonra Roma daki Papa Hormisdas a bir mektup gondererek Imparatorluk tacini giydigini ve Papa dan bunu onaylamasini istedigini bildirdi Papa buna cok uygun bir yanit verdi ve Konstantinopolis ile Roma arasinda gittikce gerginligi azaltan mektup degismeleri yapildi 21 Mart 519 tarihinde Konstantinopolis e Roma dan resmi bir elci geldi ve Justinyanos un baskanliginda bir Bizans heyeti tarafindan cok tantanali bir torenle karsilandi Muzakerelerin baslamasindan iki gun sonra Aya Sofya da Konstantinopolis Patrigi John bir vaaz vererek Eski ve Yeni Roma Kilisesinin tek ve bir oldugunu ilan etti ve bu uyusmazlikta rol oynamis olan bir seri kilise burokratini bunlar arasinda Sansar Timotios Kekeme Paul ve daha onceki Partik Acacios u aforoz ettigini acikladi ve Imparator Zeno ve Anastasius un isimleri torenle kilisede asili buyuk dini levhalardan silindi Boylece Hristiyan kilisesinin ikiye ayrilmasi yuzyillarca geciktirilmis oldu Justinus un imparatorluk yillarinin onemli gelismelerinden biri de onceki imparator olan Anastasius zamaninda imparatorun cimriligi ile devlet harcamalarinin kontrol altina alinip kisilmasi ve bassehir halkina alistiklari eglencelerin hic sunulmamasi olmustu Justinus zamaninda ise bu birikmis hazinelerin halk eglenceleri icin harcanmasina tekrar baslandi ve bu eglenceler gittikce daha buyuk harcamalara yol acti 521 yilinda Justinianus un Konsullugunu kutlamak icin Hipodromda yapilan kutlama oyunlarinda 20 den fazla arslan 30 panter ve sayisiz degisik vahsi hayvanlarla savaslar duzenlenmis ve hepsi oldurulmustur Bu oyunlar icin Hipodrom un donatilmasina mizansenlerin hazirlanmasina ve seyircilere parasiz sunulan yiyecek ve hediyeler icin 3 700 pound altin sarf edildigi yazilmistir Fakat Prokopius un tarihinde ifade edilenin aksine gercekte Justinianus iktidar gucunu resmen ancak Justinus un olumunden iki yil once ortak imparator ve bir yil once de varis ilan edilmekle almistir Bu gercek iktidar gucunu ele alabilmek icin de halki kendine sevdirmek icin buyuk yarismalara ve eglenceler duzenleyerek bir kismi kendi servetinden gelen cok buyuk harcamalar yapmasi gerekmistir 521 yilindaki Konsullugunu kutlama oyunlari buna ornektir Fakat Justinus yine de yegeni Justinianus un isteklerine karsi gelememistir Bu isteklerden biri Justinianus un asik oldugu fakat cok asagi sinifTan olan Theodora ile evlenmesini saglamasi olmustur 525 yilinda Justinus Senator olan sinifin cemiyetin cok asagi siniflarindan gelmis olan kadinlarla evlenmesini cemiyet kurallarina uygun gorunmedigi nedeniyle engelleyen bir eski kanunu yururlukten kaldirdi Bu yasanin kaldirilmasi sonucunda Justinianus babasi hipodromda ayilara bakan ve kendisi de eskiden aktris ve yuksek sinif bir fahise rollerde bulunmus olan Theodora ile evlendi Theodora Justinianus saltanati sirasinda gercekten bir Imparatorice olarak cok onemli roller oynadi Bu yasanin yururlukten kalkmasi Imparatorluk sarayinda bulunan eski sinif farklarinin ortadan kaldirilmasinda buyuk bir faktor oldu Son yillari ve olumuJustinus un son yillarinda Imparatorlugun sinirlarinda batida Ostrogotlar ve doguda Persler ile askeri mucadeleler yapilmaya basladi 526 yilinda Justinus un sagligi gittikce kotuye gitmekte idi O yil Justinus Justinianus u ortak imparator ve ertesi yil varis secti 1 Agustos 527 tarihinde Justinus oldu ve Justinianus tek olarak imparatorluk gucunu eline aldi Kilikya da antik bir sehir olan Anazarbus simdiki Anavarza Kalesi 525 yilindaki depremden sonra yikip harabeye dondu ve Imparator Justinus tarafindan yapilan yardimla yeniden kurulmasi nedeniyle Justinopolis adi verildi Dipnotlari a b c d e f Norwich John Julius 1988 Byzantium The Early Centuries Londra Penguin Ingilizce say 188 a b c Prokopius cev Orhan Duru 2005 Bizans in Gizli Tarihi Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari Bolumler vi viiiDis kaynaklarGregory Timothy E 2008 Bizans Tarihi cev Esra Ermert Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1507 2 Norwich John Julius 1988 Byzantium Early Centuries Ingilizce Londra Penguin ISBN 0 14 011447 5 Prokopius cev Orhan Duru 2005 Bizans in Gizli Tarihi Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari Bolumler VI VIII ISBN 978 9944 88 454 9 Evans James Allan Justin I 518 527 A D De Imperatoribus Romanis 199815 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme tarihi 24 06 2009 Gibbon Edward The History of the Decline and Fall of the Roman Empire Ingilizce Resmi unvanlarOnce gelen I Anastasius Bizans Imparatoru I Justinianus ile 518 527 Sonra gelen I Justinianus