Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye ya da diğer adıyla Meclis-i Vâlâ, Tanzimat döneminde Osmanlı Devleti'nin günümüzün Yargıtay ve Danıştay eşdeğeri olarak hizmet veren üst kuruludur.
Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye | |
---|---|
Meclis-i Vâlâ'nın bulunduğu Bâb-ı Âli binası | |
Ardıl | Şûrâ-yı Devlet Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliyye |
Kuruluş | 24 Mart 1838 | )
Kapanış | 8 Mart 1868 | )
Tür | İdari Yargı |
Yasal statü | Yüksek Mahkeme |
Amaç | İdari uyuşmazlıkları çözme Yasa tasarısı hazırlama |
Merkez | İstanbul |
Reis | Koca Hüsrev Mehmed Paşa (ilk 1838-1839) Ahmed Fethi Paşa (1843-1844) Süleyman Refet Paşa (1844-1845) Keçecizade Fuat Paşa (1861-?) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1866-?) |
II. Mahmud dönemi
Başkanlığına eski seraskerlerden Koca Hüsrev Mehmed Paşa’nın getirildiği meclis beş üyeden oluşacak şekilde 24 Mart 1838’de kurulmuştur. Padişah II. Mahmud ve şeyhülislâmın Mekkizade Mustafa Asım Efendi huzurunda yapılan törenden sonra 31 Mart 1838’de faaliyete geçmiştir.
Abdülmecid dönemi
Meclis-i Vâlâ, 8 Mart 1840’ta Padişah Abdülmecid’in katıldığı bir merasimle Bâb-ı Âli’de inşa edilen yeni binasına taşınmıştır. Yeni mekanda padişahın çalışmaları takip edebilmesi için özel bir yer yapılmıştı. Padişah, bundan sonra her sene Hicri Yılbaşı olan muharrem ayında bir önceki yılın çalışmalarının muhasebesini yapmak ve yeni yılda ele alınacak işler hakkında talimat vermek üzere meclisi ziyareti gelenek haline getirmiştir. Tanzimat ile beraber meclisin öneminin günden güne artması ve yetkilerinin genişlemesine paralel olarak yazı işlerini yürüten kâtiplerin sayısı da arttırılmıştır. Meclis kitâbeti düzenlenip bir evrak müdürlüğü kurulmuştur.
Abdülaziz dönemi
1868 yılında Sultan Abdülaziz döneminde bu yüksek mahkeme ikiye ayrılarak Şura-yı Devlet adıyla Danıştay ve Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliyye adıyla Yargıtay kurulmuş; böylelikle, yargı ve yürütme birbirinden ayrılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Akyıldız, Ali (2003). "MECLİS-i VÂLÂ-yı AHKÂM-ı ADLİYYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 250-251. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meclis i Vala yi Ahkam i Adliye ya da diger adiyla Meclis i Vala Tanzimat doneminde Osmanli Devleti nin gunumuzun Yargitay ve Danistay esdegeri olarak hizmet veren ust kuruludur Meclis i Vala yi Ahkam i AdliyeMeclis i Vala nin bulundugu Bab i Ali binasiArdilSura yi Devlet Divan i Ahkam i AdliyyeKurulus24 Mart 1838 186 yil once 1838 03 24 Kapanis8 Mart 1868 156 yil once 1868 03 08 TurIdari YargiYasal statuYuksek MahkemeAmacIdari uyusmazliklari cozme Yasa tasarisi hazirlamaMerkezIstanbulReisKoca Husrev Mehmed Pasa ilk 1838 1839 Ahmed Fethi Pasa 1843 1844 Suleyman Refet Pasa 1844 1845 Kececizade Fuat Pasa 1861 Mutercim Mehmed Rusdi Pasa 1866 II Mahmud donemiMeclis i Vala yi Ahkam i Adliye nin ilk reisi Koca Husrev Mehmed Pasa Baskanligina eski seraskerlerden Koca Husrev Mehmed Pasa nin getirildigi meclis bes uyeden olusacak sekilde 24 Mart 1838 de kurulmustur Padisah II Mahmud ve seyhulislamin Mekkizade Mustafa Asim Efendi huzurunda yapilan torenden sonra 31 Mart 1838 de faaliyete gecmistir Abdulmecid donemiMeclis i Vala 8 Mart 1840 ta Padisah Abdulmecid in katildigi bir merasimle Bab i Ali de insa edilen yeni binasina tasinmistir Yeni mekanda padisahin calismalari takip edebilmesi icin ozel bir yer yapilmisti Padisah bundan sonra her sene Hicri Yilbasi olan muharrem ayinda bir onceki yilin calismalarinin muhasebesini yapmak ve yeni yilda ele alinacak isler hakkinda talimat vermek uzere meclisi ziyareti gelenek haline getirmistir Tanzimat ile beraber meclisin oneminin gunden gune artmasi ve yetkilerinin genislemesine paralel olarak yazi islerini yuruten katiplerin sayisi da arttirilmistir Meclis kitabeti duzenlenip bir evrak mudurlugu kurulmustur Abdulaziz donemi1868 yilinda Sultan Abdulaziz doneminde bu yuksek mahkeme ikiye ayrilarak Sura yi Devlet adiyla Danistay ve Divan i Ahkam i Adliyye adiyla Yargitay kurulmus boylelikle yargi ve yurutme birbirinden ayrilmistir Kaynakca a b Akyildiz Ali 2003 MECLIS i VALA yi AHKAM i ADLIYYE TDV Islam Ansiklopedisi 28 Ankara Turkiye Diyanet Vakfi ss 250 251 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2021