Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uçma; bir canlının veya hava aracının yeryüzüne temas etmeden, atmosferde ya da uzayda mesafe katetmesi. Uçan bir varlığın havadaki veya uzaydaki yolculuğuna uçuş denir. Uçucu canlılar genellikle kanat çırparak veya kanat titreşimleri ile uçarken; hava araçları herhangi bir güç kaynağı ile, uçucu yüzeylerde oluşan basınç farklarıyla, havanın ısıtılması ile veya havadan hafif gazlardan yararlanarak uçarlar.
Herhangi bir güç kaynağına veya kanat çırpmaya ihtiyaç duymadan belirli bir süre uçmaya süzülme denir. Bazı canlılar ve hafif hava araçları termal kolonlardan, yokuş yukarı hava akımlarından ve dağ akımlarından yararlanarak süzülmenin yanı sıra süzülerek yükselme (soaring) kabiliyetine de sahiptirler ve bu şekilde uzun süre uçabilirler.
Hayvanlarda uçuş
Hayvanlarda uçuş, "gerçek (güçlü) uçuş" ve "süzülme" olarak ikiye ayrılır. Gerçek uçucu canlılar kuşlar, böcekler ve yarasalardır. Sıcakkanlı hayvanlarda uçmanın gerçekleşmesi için ön ayakların kanatlara dönüşmesi, kemiklerin hafiflemesi ve kaynaması, gövdenin kısalması, kalbin ve toraks kaslarının genişlemesi ile görmenin gelişmesi gibi evrimsel basamaklar gerçekleşmiştir. Böceklerde de benzer modifikasyonlar, farklı evrimsel güzergahları izleyerek gerçekleşmiştir. Uçmanın canlılara sağladığı evrimsel avantajlar oldukça fazladır. Bu nedenle uçucu kuşlar, böcekler ve yarasalar en başarılı türler arasında sayılırlar.
Hayvanlarda süzülme, "yerçekimsel süzülme" ve "soaring" olarak ikiye ayrılır. Yerçekimsel süzülme, canlının belirli bir hedefe ilerleyerek ve vücudunun bir kısmını paraşüt gibi kullanarak düşüşünü yavaşlatmasıdır. Süzülen canlılar, ufkî hareket kontrolünü sağlamak için rüzgardan yararlanırlar. Süzülmeye katkı sağlayan adaptasyonlar arasında kanada benzer organlar (örneğin, bazı balıklarda finler), parmak arası zarlar (örneğin, Rhacophorus gibi bazı kurbağa ve kertenkeleler); şişebilen, kaburga destekli yelkovanlar (örneğin, Draco türü gibi bazı kertenkele ve yılanlar) ile ön ve arka bacakları birleştiren zarlar (örneğin bazı keseliler, colugo, sciurid ve anomalurid uçan sincaplar) sayılabilir.
Soaring, vücutta herhangi bir güç kaynağı olmadan uzun süreli uçmadır. Soaring özellikle kondor ve albatros gibi iri kuşlar tarafından kullanılır. Kral kelebeği gibi bazı böcekler de soaring kabiliyetine sahiptir. Bu canlılar havada uzun süre kalabilmek için, yukarı doğru hareket eden termal hava kolonlarını kullanırlar.
Hava taşıtları ile uçuş
Tarihin en eski çağlarından beri uçabilmek insanoğlunun en büyük hayallerinden biri olmuştur. İnsanoğlu ilk olarak uçurtmayı insan ve malzeme nakli için kullanmaya çalıştı. Uçurtmanın ana vatanı kesin olarak bilinmemekle birlikte 3000 yıl önce Çin'de yaygın olarak kullanılmaktaydı. İlk kullanılabilir/işe yarar hava taşıtı ise, 1783'te icat edilen sıcak hava hidrojen balonu oldu.
19. yüzyılda Britanyalı bilim insanı George Cayley, yay tipi uçurtmalardan bir hava taşıtı üretti. 1853'te ise ilk insanlı planör uçuşu kayıtlara geçti. İtme ve taşıma kuvvetlerinin anlaşılması, insanoğlunun tarih öncesi çağlardan beri saplanıp kaldığı kanat çırpma düşüncesinden sıyrılmasını sağladı. 1890'larda Alman Otto Lilienthal, bugünkü yelken kanata benzer bir uçurtma ile ilk süzülen insan oldu.
Başarısız birkaç denemeden sonra ilk başarılı zeplin 1852 yılında Fransız tarafından üretildi. Birçok başarılı uçuşa rağmen zeplinler masraflı, yavaş ve hava şartlarından çok etkilenen bir taşıt olması nedeniyle 1930'larda terk edilmeye başlandı. 1937'deki Hindenburg faciası gibi önemli bazı kazalardan sonra ticari kullanımı 1940'larda tamamen durduruldu.
17 Aralık 1903'te Wilbur ve Orville Wright kardeşler, ilk motorlu ve kontrol edilebilir uçakla uçuşu gerçekleştirdiler.
Kaynakça
- ^ a b c d "flight." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ a b "kite." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ a b "military aircraft." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ a b "Airship." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ucma bir canlinin veya hava aracinin yeryuzune temas etmeden atmosferde ya da uzayda mesafe katetmesi Ucan bir varligin havadaki veya uzaydaki yolculuguna ucus denir Ucucu canlilar genellikle kanat cirparak veya kanat titresimleri ile ucarken hava araclari herhangi bir guc kaynagi ile ucucu yuzeylerde olusan basinc farklariyla havanin isitilmasi ile veya havadan hafif gazlardan yararlanarak ucarlar gibi bazi iri kuslar gelismis suzulme kabiliyetine sahiptir Herhangi bir guc kaynagina veya kanat cirpmaya ihtiyac duymadan belirli bir sure ucmaya suzulme denir Bazi canlilar ve hafif hava araclari termal kolonlardan yokus yukari hava akimlarindan ve dag akimlarindan yararlanarak suzulmenin yani sira suzulerek yukselme soaring kabiliyetine de sahiptirler ve bu sekilde uzun sure ucabilirler Hayvanlarda ucusKral kelebegi soaring kabiliyetine sahip hayvanlardandir Hayvanlarda ucus gercek guclu ucus ve suzulme olarak ikiye ayrilir Gercek ucucu canlilar kuslar bocekler ve yarasalardir Sicakkanli hayvanlarda ucmanin gerceklesmesi icin on ayaklarin kanatlara donusmesi kemiklerin hafiflemesi ve kaynamasi govdenin kisalmasi kalbin ve toraks kaslarinin genislemesi ile gormenin gelismesi gibi evrimsel basamaklar gerceklesmistir Boceklerde de benzer modifikasyonlar farkli evrimsel guzergahlari izleyerek gerceklesmistir Ucmanin canlilara sagladigi evrimsel avantajlar oldukca fazladir Bu nedenle ucucu kuslar bocekler ve yarasalar en basarili turler arasinda sayilirlar Hayvanlarda suzulme yercekimsel suzulme ve soaring olarak ikiye ayrilir Yercekimsel suzulme canlinin belirli bir hedefe ilerleyerek ve vucudunun bir kismini parasut gibi kullanarak dususunu yavaslatmasidir Suzulen canlilar ufki hareket kontrolunu saglamak icin ruzgardan yararlanirlar Suzulmeye katki saglayan adaptasyonlar arasinda kanada benzer organlar ornegin bazi baliklarda finler parmak arasi zarlar ornegin Rhacophorus gibi bazi kurbaga ve kertenkeleler sisebilen kaburga destekli yelkovanlar ornegin Draco turu gibi bazi kertenkele ve yilanlar ile on ve arka bacaklari birlestiren zarlar ornegin bazi keseliler colugo sciurid ve anomalurid ucan sincaplar sayilabilir Soaring vucutta herhangi bir guc kaynagi olmadan uzun sureli ucmadir Soaring ozellikle kondor ve albatros gibi iri kuslar tarafindan kullanilir Kral kelebegi gibi bazi bocekler de soaring kabiliyetine sahiptir Bu canlilar havada uzun sure kalabilmek icin yukari dogru hareket eden termal hava kolonlarini kullanirlar Hava tasitlari ile ucusUcurtma insan ve malzeme naklinde kullanilmaya calisilmis ilk hava aracidir Tarihin en eski caglarindan beri ucabilmek insanoglunun en buyuk hayallerinden biri olmustur Insanoglu ilk olarak ucurtmayi insan ve malzeme nakli icin kullanmaya calisti Ucurtmanin ana vatani kesin olarak bilinmemekle birlikte 3000 yil once Cin de yaygin olarak kullanilmaktaydi Ilk kullanilabilir ise yarar hava tasiti ise 1783 te icat edilen sicak hava hidrojen balonu oldu 19 yuzyilda Britanyali bilim insani George Cayley yay tipi ucurtmalardan bir hava tasiti uretti 1853 te ise ilk insanli planor ucusu kayitlara gecti Itme ve tasima kuvvetlerinin anlasilmasi insanoglunun tarih oncesi caglardan beri saplanip kaldigi kanat cirpma dusuncesinden siyrilmasini sagladi 1890 larda Alman Otto Lilienthal bugunku yelken kanata benzer bir ucurtma ile ilk suzulen insan oldu Basarisiz birkac denemeden sonra ilk basarili zeplin 1852 yilinda Fransiz tarafindan uretildi Bircok basarili ucusa ragmen zeplinler masrafli yavas ve hava sartlarindan cok etkilenen bir tasit olmasi nedeniyle 1930 larda terk edilmeye baslandi 1937 deki Hindenburg faciasi gibi onemli bazi kazalardan sonra ticari kullanimi 1940 larda tamamen durduruldu 17 Aralik 1903 te Wilbur ve Orville Wright kardesler ilk motorlu ve kontrol edilebilir ucakla ucusu gerceklestirdiler Kaynakca a b c d flight Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 a b kite Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 a b military aircraft Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 a b Airship Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011