Candaroğlu İsmâil Bey, (d. 1419 - ö. 1479), 1443-1461 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Vakıf kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla Kemaleddin unvanını kullanmıştır.
Kemâleddin İsmâil Bey | |
---|---|
10. Candaroğulları Beyi | |
Görev süresi 1443-1461 | |
Yerine geldiği | II. İbrahim Bey |
Yerine gelen | Kızıl Ahmed Bey |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1419 |
Ölüm | 1479 |
Hükümdarlığı
Babası II. İbrahim Beyin Sinop’ta ölmesi üzerine yerine oğullarından İsmail Bey geçti. İsmail Beyin kardeşi Kızıl Ahmed, bey olmak istediğinden isyan ederek Osmanlı'ya sığınsa da, II. Murad Kızıl Ahmed'e Bolu sancağını vermekle yetindi.
İsmail Bey, Osmanlı ile ters düşmemeye özen gösteriyordu. Nitekim II. Mehmed'in ilk cülusunda elçiler ile değerli hediyeler yolladığı kayıtlara geçmiştir. Ancak II. Mehmed ve etrafındakilerin sert politikalar izlemesi, İsmail Bey dahil olmak üzere Anadolu'daki Beylerin İshak Paşa'ya şikayette bulunmalarına sebep olmuştur.II. Mehmed'in tahttan ayrılıp yerine tekrar II. Murad'ın geçtiği dönemde ise Osmanoğlu-Candaroğlu ilişkileri yeniden düzelmeye başlamıştır. Hatta İsmail Bey, 1450 yılında Dulkadiroğlu Süleyman Bey’in kızıyla evlenen II.Mehmed’in düğününe bile katılmıştı.
II. Mehmed’in tekrar tahta çıkış döneminde sürdürdüğü sert Anadolu politikasına rağmen İsmail Bey, Osmanlı ile ters düşmemeye dikkat etmiştir. Nitekim İstanbul Seferi sırasında (1452) İsmail Beyin kuvvetleri şehri muhasara etmiş, 23 ya da 27 Mayıs 1453 tarihinde şehrin teslimi için bizzat kendisi (bazı kaynaklarda Kasım Bey olarak da geçer) Bizans İmparatoru ile görüşmüştür.
İstanbul’un fethinden sonra II. Mehmed’in Anadolu birleştirme politikası kaldığı yerden devam etti. Öyle ki İsmail Bey, müttefik bulmak için Trabzon İmparatoru David aracılığıyla batıdaki Hristiyan devletleri ile bağlantılar kurmuştu. David'in aracılığı ile Roma’ya giden elçiler arasında İsmail Bey’in elçisi de bulunuyordu. Ancak bu elçiler Roma'da fazla bir başarı elde edemediler.
Fatih Sultan Mehmed, Candaroğulları Beyliğini bitirmeye kararlıydı. Hatta Sadrazam Mahmut Paşaya, Kastamonu ve Sinop'un fethini öteden beri istediğine dair sözler sarf etmiştir.
Fatih'in Karadeniz Fethi, Amasra Kuşatması ile başladı. 1459 yılında olan bu seferi kendi üzerine yapıldığı sanan İsmail Bey, Sinop'a çekilse de durumu anlayınca Sultana bağlılığını bildirerek hediyeler göndermiştir. Fatih Sultan Mehmed, Amasra'nın ele geçirilmesinden sonra İsmail Beye bir mektup ya da mektuplar yollayarak Trabzon'un fethi için hazırlandığını, donanmasının Sinop'ta iyi ağırlanmasını ve bakımlarının yapılmasını, oğlu Hasan'ı ise yanına asker vererek Ankara'ya yollamasını emretmiştir.Fatih Sultan Mehmed Hasan'ı Ankara'ya gelince derhal tutuklatmış, daha önce Osmanlı'ya sığınmış ve devamlı kendisini tahrik eden Kızıl Ahmed'e şehrin beratını vererek Mahmut Paşa ile beraber Kastamonu'ya yollamıştır. Hemen arkasından da kendisi Kastamonu'ya yürümüştür.
İsmail Bey, Padişahın Kastamonu üzerine yürüdüğünü haber alınca derhal Sinop'a çekilmiştir. Fatih Sultan Mehmed ise Kastamonu'ya gelmiş ve Mahmud Paşayı Sinop'a yollamıştır. Sinop iki taraftan da kuşatıldığı sırada Mahmut Paşa, İsmail Beye şehri teslimi halinde kimseye zarar gelmeyeceği şeklinde bir teklif sunmuştur. İsmail Bey ise Padişahın zulmünden korktuğunu belirtmiş, bunun üzerine Mahmud Paşa padişahın beratını getirip İsmail Beyi ikna etmiştir. Neticede Sinop ve Kastamonu, 1461 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Fetih sonrasında İsmail Bey, Fatih Sultan Mehmed'in huzuruna çıkartılmıştır. Padişah, onu çok iyi ağırlamış hatta elini öpmeye yeltenen İsmail Beye "sen benim ulu kardeşimsin" diyerek elini vermemiştir.
Yenişehir ile Filibe Sancağı günleri ve ölümü
Fatih Sultan Mehmed, İsmail Beye Bursa civarındaki Yenişehir, İnegöl ve Yarhisar tımarlarını verirken, oğlu Hasan Beye de Bolu sancağını verdi. İsmail Bey Devrekani'ye giderek kendisine verilmiş tımara gitmek üzere hazırlıklarını sürdürürken; Karamanoğlu İbrahim Bey, Sultan Mehmed'in Koyulhisar taraflarına gitmesini fırsat bilerek kendisine yardım teklifinde bulundu. Ancak İsmail Bey bu teklifi reddetti ve Yenişehir'e doğru yola koyuldu.
İsmail Bey, Mora Sancağındaki kardeşi Kızıl Ahmed'in Uzun Hasan’a iltica etmesi üzerine Filibe’ye nakledildi. Filibe civarında birçok mescit ve su yolları yaptıran İsmail Bey, 1479 yılında öldü. Filibe'de, kendi yaptırdığı İbn Kasım Mescidindeki türbeye gömüldü. Ancak bu mescit I. Dünya Savaşı esnasında Bulgarlar tarafından yıkıldı ve üzerinden cadde geçirildi.
Dönemindeki ilmi ve mimari faaliyetler
İlmi Faaliyetler
Kendi adına yaptırdığı İsmail Bey Külliyesindeki medreseyi Niksarlı Muhyiddin Efendi için yaptırmıştır. Şair Acem Hamidî, İsmail Beyin hükümdarlık yıllarında Kastamonu'ya gelmiş ve burada birkaç gün kalmış; yazdığı divanda Kastamonu ve İsmail Beyden methiyelerle bahsetmiştir. Hamidi, Kastamonu'dan ayrılmasından yıllar sonra Filibe'de bir kez daha İsmail Bey ile görüşmüştür.
İsmail Beyin sarayına Fethullah Şirvanî, Senayî, Hakî ve Seyyid Ali Acemî birçok alim mensup bulunmaktaydı. Hayrettin Halil, İsmail Beyin daveti üzerine Taşköprü'deki Muzafferiye Medresesinde müderrislik yapmıştır. Daha sonraları Hayrettin Halil ve ailesi, Taşköprülüzadeler olarak anılmaya başlanmıştır. Ayrıca İsmail Beyin, Hulviyyat-ı Şahi adında bir fıkıh eseri de vardır.
Mimari Faaliyetler
Kastamonu ve Sinop'taki Mimari Faaliyetler
İsmail Bey, Araç ilçesinde; 1448 yılında İsmail Bey Hanını, 1451 yılında İsmail Bey Camisini; Merkez ilçede 1454 yılında İsmail Bey Camisini ve 1460 yılında yanına kendisi için türbe yaptırmış ancak Filibe'de öldüğünden buraya gömülememiştir. 1455 yılında ise Devrekani'de İsmail Bey Camisini yaptırmıştır.
Filibe'deki Mimari Faaliyetler
İsmail Bey, 1461 yılından ölümüne yani 1479 yılında kadar Filibe'de çeşitli cami, çifte hamam, su kanalı ve mescitler yaptırmıştır. Ancak kendi türbesi ve yaptırdığı cami, 1914 yılında yıkılmıştır. Çifte hamam ise 2012 yılında müzeye dönüştürülmüştür.
Kaynakça
Özel
- ^ a b c Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 135.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 100.
- ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 101.
- ^ Yücel, Yaşar. (1993). a.g.m, syf. 149.
- ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 103.
- ^ Dukas (1453-1462). Bizans Tarihi. İstanbul Enstitüsü Yayınları (1956 tarihinde yayınlandı). s. 149.
- ^ Afyoncu, Erhan; Yılmaz, Coşkun (2015). Fetih Ruznamesi. Düşten Fethe İstanbul. Üsküdar Belediyesi Başkanlığı. s. 83. ISBN .
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 105.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), 108.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 109.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 111.
- ^ a b Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 136.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 112.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 113.
- ^ Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 151.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 114.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 137.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), 115.
- ^ a b Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 153.
- ^ a b Kiel, Machiel. (1996). a.g.m, syf. 80.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 139.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 140.
- ^ . Kastamonur. 2011. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 116.
- ^ Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 154-162.
- ^ . Bal-Türk. 6 Temmuz 2012. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
Genel
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN . 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri (2019 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN .
- Yaman, Talat Mümtaz (1935). Kastamonu Tarihi: : XV'inci asrın sonlarına kadar. Ahmet İhsan Matbaası. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- Kiel, Machiel. "Filibe". TDV İslâm Ansiklopedisi. 13. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 79-82. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- Yücel, Yaşar. "Candaroğulları". TDV İslâm Ansiklopedisi. 7. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 146-149. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Candaroglu Ismail Bey d 1419 o 1479 1443 1461 yillari arasinda hukum surmus Candarogullari Beyi Vakif kayitlarindan anlasildigi kadariyla Kemaleddin unvanini kullanmistir Kemaleddin Ismail Bey10 Candarogullari BeyiGorev suresi 1443 1461Yerine geldigi II Ibrahim BeyYerine gelen Kizil Ahmed BeyKisisel bilgilerDogum 1419Olum 1479HukumdarligiBabasi II Ibrahim Beyin Sinop ta olmesi uzerine yerine ogullarindan Ismail Bey gecti Ismail Beyin kardesi Kizil Ahmed bey olmak istediginden isyan ederek Osmanli ya siginsa da II Murad Kizil Ahmed e Bolu sancagini vermekle yetindi Ismail Bey Osmanli ile ters dusmemeye ozen gosteriyordu Nitekim II Mehmed in ilk culusunda elciler ile degerli hediyeler yolladigi kayitlara gecmistir Ancak II Mehmed ve etrafindakilerin sert politikalar izlemesi Ismail Bey dahil olmak uzere Anadolu daki Beylerin Ishak Pasa ya sikayette bulunmalarina sebep olmustur II Mehmed in tahttan ayrilip yerine tekrar II Murad in gectigi donemde ise Osmanoglu Candaroglu iliskileri yeniden duzelmeye baslamistir Hatta Ismail Bey 1450 yilinda Dulkadiroglu Suleyman Bey in kiziyla evlenen II Mehmed in dugunune bile katilmisti II Mehmed in tekrar tahta cikis doneminde surdurdugu sert Anadolu politikasina ragmen Ismail Bey Osmanli ile ters dusmemeye dikkat etmistir Nitekim Istanbul Seferi sirasinda 1452 Ismail Beyin kuvvetleri sehri muhasara etmis 23 ya da 27 Mayis 1453 tarihinde sehrin teslimi icin bizzat kendisi bazi kaynaklarda Kasim Bey olarak da gecer Bizans Imparatoru ile gorusmustur Istanbul un fethinden sonra II Mehmed in Anadolu birlestirme politikasi kaldigi yerden devam etti Oyle ki Ismail Bey muttefik bulmak icin Trabzon Imparatoru David araciligiyla batidaki Hristiyan devletleri ile baglantilar kurmustu David in araciligi ile Roma ya giden elciler arasinda Ismail Bey in elcisi de bulunuyordu Ancak bu elciler Roma da fazla bir basari elde edemediler Fatih Sultan Mehmed Candarogullari Beyligini bitirmeye kararliydi Hatta Sadrazam Mahmut Pasaya Kastamonu ve Sinop un fethini oteden beri istedigine dair sozler sarf etmistir Fatih in Karadeniz Fethi Amasra Kusatmasi ile basladi 1459 yilinda olan bu seferi kendi uzerine yapildigi sanan Ismail Bey Sinop a cekilse de durumu anlayinca Sultana bagliligini bildirerek hediyeler gondermistir Fatih Sultan Mehmed Amasra nin ele gecirilmesinden sonra Ismail Beye bir mektup ya da mektuplar yollayarak Trabzon un fethi icin hazirlandigini donanmasinin Sinop ta iyi agirlanmasini ve bakimlarinin yapilmasini oglu Hasan i ise yanina asker vererek Ankara ya yollamasini emretmistir Fatih Sultan Mehmed Hasan i Ankara ya gelince derhal tutuklatmis daha once Osmanli ya siginmis ve devamli kendisini tahrik eden Kizil Ahmed e sehrin beratini vererek Mahmut Pasa ile beraber Kastamonu ya yollamistir Hemen arkasindan da kendisi Kastamonu ya yurumustur Ismail Bey Padisahin Kastamonu uzerine yurudugunu haber alinca derhal Sinop a cekilmistir Fatih Sultan Mehmed ise Kastamonu ya gelmis ve Mahmud Pasayi Sinop a yollamistir Sinop iki taraftan da kusatildigi sirada Mahmut Pasa Ismail Beye sehri teslimi halinde kimseye zarar gelmeyecegi seklinde bir teklif sunmustur Ismail Bey ise Padisahin zulmunden korktugunu belirtmis bunun uzerine Mahmud Pasa padisahin beratini getirip Ismail Beyi ikna etmistir Neticede Sinop ve Kastamonu 1461 yilinda Osmanli topraklarina katilmistir Fetih sonrasinda Ismail Bey Fatih Sultan Mehmed in huzuruna cikartilmistir Padisah onu cok iyi agirlamis hatta elini opmeye yeltenen Ismail Beye sen benim ulu kardesimsin diyerek elini vermemistir Yenisehir ile Filibe Sancagi gunleri ve olumuFatih Sultan Mehmed Ismail Beye Bursa civarindaki Yenisehir Inegol ve Yarhisar timarlarini verirken oglu Hasan Beye de Bolu sancagini verdi Ismail Bey Devrekani ye giderek kendisine verilmis timara gitmek uzere hazirliklarini surdururken Karamanoglu Ibrahim Bey Sultan Mehmed in Koyulhisar taraflarina gitmesini firsat bilerek kendisine yardim teklifinde bulundu Ancak Ismail Bey bu teklifi reddetti ve Yenisehir e dogru yola koyuldu Ismail Bey Mora Sancagindaki kardesi Kizil Ahmed in Uzun Hasan a iltica etmesi uzerine Filibe ye nakledildi Filibe civarinda bircok mescit ve su yollari yaptiran Ismail Bey 1479 yilinda oldu Filibe de kendi yaptirdigi Ibn Kasim Mescidindeki turbeye gomuldu Ancak bu mescit I Dunya Savasi esnasinda Bulgarlar tarafindan yikildi ve uzerinden cadde gecirildi Donemindeki ilmi ve mimari faaliyetlerIlmi Faaliyetler Kendi adina yaptirdigi Ismail Bey Kulliyesindeki medreseyi Niksarli Muhyiddin Efendi icin yaptirmistir Sair Acem Hamidi Ismail Beyin hukumdarlik yillarinda Kastamonu ya gelmis ve burada birkac gun kalmis yazdigi divanda Kastamonu ve Ismail Beyden methiyelerle bahsetmistir Hamidi Kastamonu dan ayrilmasindan yillar sonra Filibe de bir kez daha Ismail Bey ile gorusmustur Ismail Beyin sarayina Fethullah Sirvani Senayi Haki ve Seyyid Ali Acemi bircok alim mensup bulunmaktaydi Hayrettin Halil Ismail Beyin daveti uzerine Taskopru deki Muzafferiye Medresesinde muderrislik yapmistir Daha sonralari Hayrettin Halil ve ailesi Taskopruluzadeler olarak anilmaya baslanmistir Ayrica Ismail Beyin Hulviyyat i Sahi adinda bir fikih eseri de vardir Mimari Faaliyetler Kastamonu ve Sinop taki Mimari Faaliyetler Ismail Bey Arac ilcesinde 1448 yilinda Ismail Bey Hanini 1451 yilinda Ismail Bey Camisini Merkez ilcede 1454 yilinda Ismail Bey Camisini ve 1460 yilinda yanina kendisi icin turbe yaptirmis ancak Filibe de oldugunden buraya gomulememistir 1455 yilinda ise Devrekani de Ismail Bey Camisini yaptirmistir Filibe deki Mimari Faaliyetler Ismail Bey 1461 yilindan olumune yani 1479 yilinda kadar Filibe de cesitli cami cifte hamam su kanali ve mescitler yaptirmistir Ancak kendi turbesi ve yaptirdigi cami 1914 yilinda yikilmistir Cifte hamam ise 2012 yilinda muzeye donusturulmustur KaynakcaOzel a b c Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 135 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 100 a b Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 101 Yucel Yasar 1993 a g m syf 149 a b Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 103 Dukas 1453 1462 Bizans Tarihi Istanbul Enstitusu Yayinlari 1956 tarihinde yayinlandi s 149 Afyoncu Erhan Yilmaz Coskun 2015 Fetih Ruznamesi Dusten Fethe Istanbul Uskudar Belediyesi Baskanligi s 83 ISBN 9786058493469 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 105 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas 108 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 109 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 111 a b Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 136 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 112 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 113 Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 151 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 114 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 137 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas 115 a b Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 153 a b Kiel Machiel 1996 a g m syf 80 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 139 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 140 Kastamonur 2011 8 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2020 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 116 Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 154 162 Bal Turk 6 Temmuz 2012 20 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2020 Genel Yucel Yasar 1980 Anadolu Beylikleri Hakkinda Arastirmalar I Coban Ogullari Beyligi Candar Ogullari Beyligi Meliku l Ebsar a gore Anadolu beylikleri 1988 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751600806 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2020 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri 2019 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751624574 Yaman Talat Mumtaz 1935 Kastamonu Tarihi XV inci asrin sonlarina kadar Ahmet Ihsan Matbaasi 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2020 Kiel Machiel Filibe TDV Islam Ansiklopedisi 13 Turkiye Diyanet Vakfi ss 79 82 Erisim tarihi 12 Haziran 2020 Yucel Yasar Candarogullari TDV Islam Ansiklopedisi 7 Turkiye Diyanet Vakfi ss 146 149 Erisim tarihi 12 Haziran 2020