Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amasra Kuşatması, Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı Ordusu ile Sadrazam Veli Mahmud Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1460 yılında Ceneviz kolonisi Amasra'yı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan kara ve deniz harekâtı.
| Amasra Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Amasra Kalesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti |  Ceneviz | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Fatih Sultan Mehmed Veli Mahmud Paşa |  ?? | ||||||
| Güçler | |||||||
| ?? | ||||||
Harekata giden süreç
Fatih Sultan Mehmed'in dikkati İstanbul'un Fethi'nden sonra Karadeniz kıyılarında Osmanlı egemenliğinin kurulmasına da yönelmişti. Esasen, Anadolu'nun Karadeniz kıyılarındaki önemli limanlardan sadece Samsun Osmanlı egemenliğindeydi.
İstanbul fethinden üç gün sonra (1 Haziran 1453) Galata Cenevizliler’den teslim alınmış, kendilerine aman verilerek Osmanlı ülkesinde serbest ticaret hakkı tanınmıştı. 1454 yazında ise Kırım'daki Ceneviz kolonilerinin merkezi Kefe'ye giden Osmanlı Donanması burayı Kırım Hanı I. Hacı Giray'ın kuvvetleriyle birlikte sıkıştırdı ve Cenevizliler'i Osmanlı Devleti'ne 3.000 ve Kırım Hanlığı'na 1.200 altın yıllık haraç vermeye mecbur bıraktı. Aynı yaz ileri hatrekatını sürdüren Osmanlı donanması Boğdan'ın Karadeniz'e açıldığı Akkerman Limanı'nı ablukaya aldı. Ticareti tamamen Boğazlar'a bağlı olan ve ülkesindeki iç savaşla uğraşan Boğdan Beyi Peter III Aaron 5 Ekim 1455 tarihinde Osmanlı tâbiliğini ve 2.000 altın yıllık haracı kabul etti. Buna karşı Boğdanlılar’a Osmanlı ülkesinde serbest ticaret izni verildi. Trabzon Rum İmparatorluğu da 1456 yılında Osmanlı haraçgüzârlığını kabul edince Karadeniz kıyılarındaki bütün hükûmetler Osmanlı hâkimiyetini tanımış oldu.
1460 yılına kadar Sırbistan ve Mora meselelerini çözen Fatih Sultan Mehmed; aynı yıl Cenevizlilerin elindeki Amasra, İsfendiyaroğulları'nın elindeki Sinop ve Doğu Karadeniz'in tamamına hakim olan Trabzon Rum İmparatorluğu'nun topraklarına yönelik harekâtı planlamaya başladı.
Anadolu'nun Karadeniz kıyılarında bulunan ve İstanbul'la Sinop arasındaki bölgede kalan Amasra (Amastris), küçük bir yarımada üzerinde bulunmaktaydı. Amasra'da Cenevizliler'in idaresindeki kale ve şehirden başka birkaç da köy mevcuttu. Bu köyler, Osmanlı hazinesine yıllık vergi verdiği gibi gemileri vasıtasıyla etrafa zarar vermekteydiler.
Tevarih-i Al-i Osman’a göre "etraflarını vurmaktan, denizlerde soygunculuk etmekten vazgeçmiyor, bir yılda verdikleri vergiyi bir günde geri alıyorlardı. Kaçan esirler gelip Amasra’ya sığınıyordu. Karadeniz’e sefer yapan Müslüman gemilerine musallat olan Frenkler, saldırılarının sebebi sorulduğunda inkar etmekte, bu işleri levend gemilerinin yaptıklarını ileri sürmekteydiler." Esfar-ı Bahriye-i Osmaniye adlı çalışmada ise, Cenevizlilerin Osmanlılara karşı geniş ve gizli bir ittifaka dahil olduğu iddia edilmekte olup, "İstanbul’un fethinden sonra Devlet-i Aliyyeye karşı, Trabzon Rum İmparatoru David Commen, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan, Karaman Beyi İbrahim, Kastamonu Beyi İsmail; bir ittifak-ı hafi (gizli anlaşma) akdederek bu ittifaka ol zaman Karadeniz sevahilindeki ekseri mevki-i müstahkeme sahip bulunan, bahriye kuvveti bakımından fevkalade bir iktidarı haiz olan Cenevizlileri dahi idhal ile berren ve bahren (karadan ve denizden) bir büyük kuvvet teşkili için gayret sarfına başlayıp keyfiyeti kimseye ihbar etmemişlerdi" hususları kayıtlıdır.
Cenevizliler, İstanbul'un Fethi'nin ardından Bizans zamanında olduğu gibi İstanbul'un hemen yanı başında bulunan Galata'nın kendilerinde kalmasını isteyen Cenevizliler'e cevap olarak Fatih Sultan Mehmed, Galata'nın kendi mülkü olduğunu ve buranın güçle değil halkın isteğiyle Osmanlı İmparatorluğu'na ilhak edildiğini söylemiştir. Bu yüzden Cenevizliler, Osmanlılar'a karşı düşmanca tutumlar sergilemeye başlamışlardır.
Harekat
Cenevizlilerin düşmanca tutumlarını gerekçe gösteren ve Osmanlı aleyhinde bir ittifaka katıldıklarından kuşkulanan Fatih Sultan Mehmed Cenevizlilere savaş açtı.
1460 ayında çıktığı İkinci Mora Seferi'nden Ağustos sonunda dönen Fatih Sultan Mehmed, Amasra’ya yöneldi, fakat kararını gizli tuttu. Öncelikle, 100 kadırga ve (30.000 deniz askerini taşıyacak) 50 nakliye gemisinden oluşan Osmanlı Donanması'nı Sadrazam Veli Mahmud Paşa’nın komutasında Karadeniz’e sevketti ve nereye ne amaçla gittiğini bilmeyen Paşa’ya belirli aşamalarda açması için gizli emirnameler verdi. (Bu yöntem, istihbarata karşı koyma önlemlerinden biriydi. Zira, önceki Arnavutluk harekâtında Sultanlık buyruklarının önceden Arnavut Beylerine aktarılması sonucunda Osmanlı ordusunun harekât planı karşı kuvvetlere sızmış, bu da harekâtın başarısını olumsuz etkilemişti).
Padişah da avlanıyor izlenimi vererek Üsküdar’a geçti. Yanındaki az sayıda Anadolu askeri ile ve çok seri bir yürüyüşle Akyazı-Bolu güzergahından kuzeye yöneldi. Ordu Bolu’da dinlenirken Sinop hakimi İsfendiyaroğlu İsmail Bey, seferin kendi ülkesine yönelik olduğunu sanarak Sinop Kalesi'ne çekildi. Osmanlı ordusunda, gerekirse top dökülmesi için çok miktarda tunç yüklü deve katarları da vardı. Ordusuyla birlikte Bolu’dan sonra dağlık arazide zorlu bir yürüyüşle Bartın Irmağı vadisine inen Padişah, donanmanın Amasra açıklarına demirlediğini öğrenince ağırlıklarının bir bölümünü Bartın’da bırakarak Amasra’ya ilerledi. Kaledeki Cenova yetkililerine de teslim olmaları için bir haberci müfrezesi gönderildi. Savunma girişiminde bulunulmaksızın teslim olunması, aksi halde kalenin denizden ve karadan topa tutulacağı ve Padişahın merhamet etmeyeceği duyuruldu. Padişah ise, Amasra yarımadasının ve kalelerinin gözüktüğü tepeye ulaşınca durdu. Denizden ve karadan ani bir kuşatma karşısında şaşıran kaledeki sorumlular direnmeksizin teslim olma kararına vararak son Cenova Konsolosunun başkanlığında bir heyeti Padişah’a gönderdiler. Bu sonuçla, Amasra'da 1204 yılından beri süren Ceneviz egemenliği sona erdi.
Harekatın sonrası
Cenevizlileri esir etmeyen Padişah, bununla birlikte halkı yöneticileriyle birlikte (birkaç yüz kişi oldukları öne sürülmektedir) Donanma’nın küçük bir filosu ile İstanbul’a gönderildi.
Amasra ise Bolu Sancağı'na bağlandı ve kaleye muhafız asker yerleştirilerek mühimmat konulmuştur. Şehrin korunması için Kastamonu'yla Safranbolu arasında yer alan ve Osmanlı-İsfendiyaroğulları sınırında bulunan Eflani kalesinin muhafızları, Amasra'ya nakledildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Büyük Osmanlı Tarihi, 7. Baskı, II. Cilt, s.47-48
- ^ Kritovulos, s.128
- ^ Dursun Bey, Tarih-i Ebû'l-feth, s.96
- ^ La Colonia Genovese di Pera, Prof. Behçet Gücer tercümesi, s.19, 20, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi
- ^ Halkondil, 1632, s.198
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Büyük Osmanlı Tarihi, 7. Baskı, II. Cilt, s.48-49
- ^ Halkondil, 1632
Dış bağlantılar
- İslam Ansiklopedisi (2003), "Mehmed II" maddesi, cilt 28, sayfa 405 30 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amasra Kusatmasi Fatih Sultan Mehmed komutasindaki Osmanli Ordusu ile Sadrazam Veli Mahmud Pasa komutasindaki Osmanli Donanmasi nin 1460 yilinda Ceneviz kolonisi Amasra yi ele gecirerek Osmanli topraklarina ilhak etmesiyle sonuclanan kara ve deniz harekati Amasra KusatmasiAmasra KalesiTarih16 17 Ekim 1460BolgeAmasraSonucKesin Osmanli Zaferi Amasra Osmanli topraklarina katildi TaraflarOsmanli Devleti CenevizKomutanlar ve liderlerFatih Sultan Mehmed Veli Mahmud Pasa Gucler100 kadirga 50 nakliye gemisi 30 000 deniz askeri 5 000 piyade Harekata giden surecFatih Sultan Mehmed in dikkati Istanbul un Fethi nden sonra Karadeniz kiyilarinda Osmanli egemenliginin kurulmasina da yonelmisti Esasen Anadolu nun Karadeniz kiyilarindaki onemli limanlardan sadece Samsun Osmanli egemenligindeydi Istanbul fethinden uc gun sonra 1 Haziran 1453 Galata Cenevizliler den teslim alinmis kendilerine aman verilerek Osmanli ulkesinde serbest ticaret hakki taninmisti 1454 yazinda ise Kirim daki Ceneviz kolonilerinin merkezi Kefe ye giden Osmanli Donanmasi burayi Kirim Hani I Haci Giray in kuvvetleriyle birlikte sikistirdi ve Cenevizliler i Osmanli Devleti ne 3 000 ve Kirim Hanligi na 1 200 altin yillik harac vermeye mecbur birakti Ayni yaz ileri hatrekatini surduren Osmanli donanmasi Bogdan in Karadeniz e acildigi Akkerman Limani ni ablukaya aldi Ticareti tamamen Bogazlar a bagli olan ve ulkesindeki ic savasla ugrasan Bogdan Beyi Peter III Aaron 5 Ekim 1455 tarihinde Osmanli tabiligini ve 2 000 altin yillik haraci kabul etti Buna karsi Bogdanlilar a Osmanli ulkesinde serbest ticaret izni verildi Trabzon Rum Imparatorlugu da 1456 yilinda Osmanli haracguzarligini kabul edince Karadeniz kiyilarindaki butun hukumetler Osmanli hakimiyetini tanimis oldu 1460 yilina kadar Sirbistan ve Mora meselelerini cozen Fatih Sultan Mehmed ayni yil Cenevizlilerin elindeki Amasra Isfendiyarogullari nin elindeki Sinop ve Dogu Karadeniz in tamamina hakim olan Trabzon Rum Imparatorlugu nun topraklarina yonelik harekati planlamaya basladi II Mehmed in minyaturu Nakkas Sinan Bey Anadolu nun Karadeniz kiyilarinda bulunan ve Istanbul la Sinop arasindaki bolgede kalan Amasra Amastris kucuk bir yarimada uzerinde bulunmaktaydi Amasra da Cenevizliler in idaresindeki kale ve sehirden baska birkac da koy mevcuttu Bu koyler Osmanli hazinesine yillik vergi verdigi gibi gemileri vasitasiyla etrafa zarar vermekteydiler Tevarih i Al i Osman a gore etraflarini vurmaktan denizlerde soygunculuk etmekten vazgecmiyor bir yilda verdikleri vergiyi bir gunde geri aliyorlardi Kacan esirler gelip Amasra ya siginiyordu Karadeniz e sefer yapan Musluman gemilerine musallat olan Frenkler saldirilarinin sebebi soruldugunda inkar etmekte bu isleri levend gemilerinin yaptiklarini ileri surmekteydiler Esfar i Bahriye i Osmaniye adli calismada ise Cenevizlilerin Osmanlilara karsi genis ve gizli bir ittifaka dahil oldugu iddia edilmekte olup Istanbul un fethinden sonra Devlet i Aliyyeye karsi Trabzon Rum Imparatoru David Commen Akkoyunlu Hukumdari Uzun Hasan Karaman Beyi Ibrahim Kastamonu Beyi Ismail bir ittifak i hafi gizli anlasma akdederek bu ittifaka ol zaman Karadeniz sevahilindeki ekseri mevki i mustahkeme sahip bulunan bahriye kuvveti bakimindan fevkalade bir iktidari haiz olan Cenevizlileri dahi idhal ile berren ve bahren karadan ve denizden bir buyuk kuvvet teskili icin gayret sarfina baslayip keyfiyeti kimseye ihbar etmemislerdi hususlari kayitlidir Cenevizliler Istanbul un Fethi nin ardindan Bizans zamaninda oldugu gibi Istanbul un hemen yani basinda bulunan Galata nin kendilerinde kalmasini isteyen Cenevizliler e cevap olarak Fatih Sultan Mehmed Galata nin kendi mulku oldugunu ve buranin gucle degil halkin istegiyle Osmanli Imparatorlugu na ilhak edildigini soylemistir Bu yuzden Cenevizliler Osmanlilar a karsi dusmanca tutumlar sergilemeye baslamislardir HarekatAmasra kalesi ve limaninin panoromik goruntusu Cenevizlilerin dusmanca tutumlarini gerekce gosteren ve Osmanli aleyhinde bir ittifaka katildiklarindan kuskulanan Fatih Sultan Mehmed Cenevizlilere savas acti 1460 ayinda ciktigi Ikinci Mora Seferi nden Agustos sonunda donen Fatih Sultan Mehmed Amasra ya yoneldi fakat kararini gizli tuttu Oncelikle 100 kadirga ve 30 000 deniz askerini tasiyacak 50 nakliye gemisinden olusan Osmanli Donanmasi ni Sadrazam Veli Mahmud Pasa nin komutasinda Karadeniz e sevketti ve nereye ne amacla gittigini bilmeyen Pasa ya belirli asamalarda acmasi icin gizli emirnameler verdi Bu yontem istihbarata karsi koyma onlemlerinden biriydi Zira onceki Arnavutluk harekatinda Sultanlik buyruklarinin onceden Arnavut Beylerine aktarilmasi sonucunda Osmanli ordusunun harekat plani karsi kuvvetlere sizmis bu da harekatin basarisini olumsuz etkilemisti Padisah da avlaniyor izlenimi vererek Uskudar a gecti Yanindaki az sayida Anadolu askeri ile ve cok seri bir yuruyusle Akyazi Bolu guzergahindan kuzeye yoneldi Ordu Bolu da dinlenirken Sinop hakimi Isfendiyaroglu Ismail Bey seferin kendi ulkesine yonelik oldugunu sanarak Sinop Kalesi ne cekildi Osmanli ordusunda gerekirse top dokulmesi icin cok miktarda tunc yuklu deve katarlari da vardi Ordusuyla birlikte Bolu dan sonra daglik arazide zorlu bir yuruyusle Bartin Irmagi vadisine inen Padisah donanmanin Amasra aciklarina demirledigini ogrenince agirliklarinin bir bolumunu Bartin da birakarak Amasra ya ilerledi Kaledeki Cenova yetkililerine de teslim olmalari icin bir haberci mufrezesi gonderildi Savunma girisiminde bulunulmaksizin teslim olunmasi aksi halde kalenin denizden ve karadan topa tutulacagi ve Padisahin merhamet etmeyecegi duyuruldu Padisah ise Amasra yarimadasinin ve kalelerinin gozuktugu tepeye ulasinca durdu Denizden ve karadan ani bir kusatma karsisinda sasiran kaledeki sorumlular direnmeksizin teslim olma kararina vararak son Cenova Konsolosunun baskanliginda bir heyeti Padisah a gonderdiler Bu sonucla Amasra da 1204 yilindan beri suren Ceneviz egemenligi sona erdi Harekatin sonrasiCenevizlileri esir etmeyen Padisah bununla birlikte halki yoneticileriyle birlikte birkac yuz kisi olduklari one surulmektedir Donanma nin kucuk bir filosu ile Istanbul a gonderildi Amasra ise Bolu Sancagi na baglandi ve kaleye muhafiz asker yerlestirilerek muhimmat konulmustur Sehrin korunmasi icin Kastamonu yla Safranbolu arasinda yer alan ve Osmanli Isfendiyarogullari sinirinda bulunan Eflani kalesinin muhafizlari Amasra ya nakledildi Ayrica bakinizOsmanli Donanmasi Kefe Kusatmasi Sinop Kusatmasi Trabzon un FethiKaynakca 23 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2017 Uzuncarsili Ismail Hakki Buyuk Osmanli Tarihi 7 Baski II Cilt s 47 48 Kritovulos s 128 Dursun Bey Tarih i Ebu l feth s 96 La Colonia Genovese di Pera Prof Behcet Gucer tercumesi s 19 20 Turk Tarih Kurumu Kutuphanesi Halkondil 1632 s 198 Uzuncarsili Ismail Hakki Buyuk Osmanli Tarihi 7 Baski II Cilt s 48 49 Halkondil 1632Dis baglantilarIslam Ansiklopedisi 2003 Mehmed II maddesi cilt 28 sayfa 405 30 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde