Afrika tripanosomiyazisi veya uyku hastalığı insan ve hayvanlarda gӧrülen parazitsel bir hastalıktır. adındaki bir canlı türünden kaynaklanır. İnsanlara bulașabilen iki türü vardır, Trypanosoma brucei gambiense (T.b.g) ve (T.b.r.). Bildirilen vakaların %98’ine neden olan tür T.b.g.’dir. Her iki türü de hastalıklı çeçe sineği ısırığı ile bulașır ve en ҫok kırsal alanda gӧrülür.
Afrika Tripanosomiyazisi | |
---|---|
Tripanosomiyazinin boyanmıș hali. | |
Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları |
Hastalığın ilk safhasında ateș, bașağrısı, kașıntı ve eklem ağrıları gӧrülür. Bu belirtiler ısırıktan sonra bir ila üҫ hafta iҫerisinde bașlar. İlerleyen hafta ve aylarda, ikinci evre, bilinҫ bulanıklığı, hareket bozukluğu, uzuvlarda hissizlik ve uyku bozukluğu ile bașlar. Teșhis veya lenf bezi sıvısı boyandığında parazitin gӧrülmesi üzerine konur. Hastalığın birinci ve ikinci evresi arasındaki ayrımı yapabilmek iҫin ҫoğunlukla omurilik sıvısından lomber ponksiyon yolu ile ӧrnek alınması gerekir.
Hastalığın ilerlemesinin ӧnlenmesi iҫin tehlike altındaki nüfusuta T.b.g iҫin kan taraması uygulaması gerekir. Hastalık nӧrolojik belirtiler bașlamadan erken teșhis edilirse tedavi daha kolaydır. İlk evrede tedavi veya isimli ilaҫlarla yapılır. İkinci evrede tedavi veya T.b.g iҫin ve eflornithine’nin beraber kullanımını gerektirir. hastalığın iki türü iҫin de etkili olurken, ciddi yan etkileri olduğu iҫin genellikle sadece T.b.r. iҫin kullanılır.
36 ülkede 70 milyon nüfusu tehdit etmesiyle beraber, bu hastalık genellikle Sahra Altı Afrika'nın, belirli bӧlgelerinde devamlı olarak gӧrülür. Ölümler 2010’da, 1990’da kaydedilen 34,000’den, 9000’e düșmüștür. Tahmini, 30,000 kişi șu anda hasta olmakla beraber 2012’de hastalığın 7000 kişiye daha bulașması beklenmektedir. Vakaların yüzde 80’i Kongo Demokratik Cumhuriyeti iҫinde gӧrülmektedir. Yakın tarihte üҫ büyük salgın gӧrülmüștür: bir tanesi 1896 ila 1906 yıllarında Uganda ve Kongo Havzası'nda; diğer ikisi 1920 ila 1970 yıllarında birden fazla Afrika ülkesinde vuku bulmuștur. Diğer hayvanlar, ӧrneğin inekler de, hastalığı tașıyabilirler ve hastalanabilirler.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n WHO Media centre (June 2013). "Fact sheet N°259: Trypanosomiasis, Human African (sleeping sickness)". 4 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2015.
- ^ MedlinePlus Encyclopedia Sleeping sickness
- ^ a b c d e Kennedy, PG (1 Şubat 2013). "Clinical features, diagnosis, and treatment of human African trypanosomiasis (sleeping sickness)". Lancet neurology. 12 (2). ss. 186-94. (PMID) 23260189.
- ^ Simarro PP, Cecchi G, Franco JR, Paone M, Diarra A, Ruiz-Postigo JA, Fèvre EM, Mattioli RC, Jannin JG (2012). "Estimating and Mapping the Population at Risk of Sleeping Sickness". PLoS Negl Trop Dis. 6 (10). ss. e1859. doi:10.1371/journal.pntd.0001859.
- ^ Lozano, R (15 Aralık 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859). ss. 2095-128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. (PMID) 23245604.
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afrika tripanosomiyazisi veya uyku hastaligi insan ve hayvanlarda gӧrulen parazitsel bir hastaliktir adindaki bir canli turunden kaynaklanir Insanlara bulașabilen iki turu vardir Trypanosoma brucei gambiense T b g ve T b r Bildirilen vakalarin 98 ine neden olan tur T b g dir Her iki turu de hastalikli cece sinegi isirigi ile bulașir ve en ҫok kirsal alanda gӧrulur Afrika TripanosomiyazisiTripanosomiyazinin boyanmiș hali UzmanlikEnfeksiyon hastaliklari Hastaligin ilk safhasinda ateș bașagrisi kașinti ve eklem agrilari gӧrulur Bu belirtiler isiriktan sonra bir ila uҫ hafta iҫerisinde bașlar Ilerleyen hafta ve aylarda ikinci evre bilinҫ bulanikligi hareket bozuklugu uzuvlarda hissizlik ve uyku bozuklugu ile bașlar Teșhis veya lenf bezi sivisi boyandiginda parazitin gӧrulmesi uzerine konur Hastaligin birinci ve ikinci evresi arasindaki ayrimi yapabilmek iҫin ҫogunlukla omurilik sivisindan lomber ponksiyon yolu ile ӧrnek alinmasi gerekir Hastaligin ilerlemesinin ӧnlenmesi iҫin tehlike altindaki nufusuta T b g iҫin kan taramasi uygulamasi gerekir Hastalik nӧrolojik belirtiler bașlamadan erken teșhis edilirse tedavi daha kolaydir Ilk evrede tedavi veya isimli ilaҫlarla yapilir Ikinci evrede tedavi veya T b g iҫin ve eflornithine nin beraber kullanimini gerektirir hastaligin iki turu iҫin de etkili olurken ciddi yan etkileri oldugu iҫin genellikle sadece T b r iҫin kullanilir 36 ulkede 70 milyon nufusu tehdit etmesiyle beraber bu hastalik genellikle Sahra Alti Afrika nin belirli bӧlgelerinde devamli olarak gӧrulur Olumler 2010 da 1990 da kaydedilen 34 000 den 9000 e dușmuștur Tahmini 30 000 kisi șu anda hasta olmakla beraber 2012 de hastaligin 7000 kisiye daha bulașmasi beklenmektedir Vakalarin yuzde 80 i Kongo Demokratik Cumhuriyeti iҫinde gӧrulmektedir Yakin tarihte uҫ buyuk salgin gӧrulmuștur bir tanesi 1896 ila 1906 yillarinda Uganda ve Kongo Havzasi nda diger ikisi 1920 ila 1970 yillarinda birden fazla Afrika ulkesinde vuku bulmuștur Diger hayvanlar ӧrnegin inekler de hastaligi tașiyabilirler ve hastalanabilirler Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n WHO Media centre June 2013 Fact sheet N 259 Trypanosomiasis Human African sleeping sickness 4 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2015 MedlinePlus Encyclopedia Sleeping sickness a b c d e Kennedy PG 1 Subat 2013 Clinical features diagnosis and treatment of human African trypanosomiasis sleeping sickness Lancet neurology 12 2 ss 186 94 PMID 23260189 Simarro PP Cecchi G Franco JR Paone M Diarra A Ruiz Postigo JA Fevre EM Mattioli RC Jannin JG 2012 Estimating and Mapping the Population at Risk of Sleeping Sickness PLoS Negl Trop Dis 6 10 ss e1859 doi 10 1371 journal pntd 0001859 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Lozano R 15 Aralik 2012 Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010 Lancet 380 9859 ss 2095 128 doi 10 1016 S0140 6736 12 61728 0 PMID 23245604 SiniflandirmaDICD 10 B 1 ICD 9 CM 086 5MeSH D014353DiseasesDB 29277 27031003Dis kaynaklarMedlinePlus 001362eMedicine med 2140Patient UK Afrika tripanosomiyazisi