Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Nisan 2022) |
Kalp ya da yürek, çoğunlukla omurgalılarda bulunan kaslı bir dolaşım sistemi organıdır. Omurgalılar gibi gelişmiş canlılar, zamanla dolaşım sistemleriyle vücutlarının her bir yanına kan taşımak için bir araca gereksinim duymuş, bu da evrimsel süreçte yürek gibi bir yapının oluşumunu sağlamıştır.
Omurgasız hayvanlar, insan kalbinin öncüsü olan çok basit dolaşım sistemlerine sahiptir. Birçoğunun kalbi ya da kanı yoktur, çünkü vücut hücrelerine besin almak için bir yola gereksinim duyacak kadar karmaşık değildirler. Hücreleri, besinleri derilerinden ya da diğer hücrelerden emebilir. Omurgasızlar biraz daha karmaşık hale geldikçe açık dolaşım sistemi kullanırlar. Bu tür dolaşım sisteminde kan damarı yoktur veya çok azdır. Kan, dokular boyunca pompalanır ve pompalama mekanizmasına geri süzülür. Solucanlarda olduğu gibi, bu tür dolaşım sistemi gerçek bir kalp kullanmaz. Kanı kasıp itebilen ve daha sonra geri süzülürken yeniden emebilen bir veya daha çok küçük kas alanına sahiptir.
Omurgalılarda yürek
Balık yüreği
Omurgalı hayvanlar arasında, balık en basit yürek türüne sahiptir ve evrim zincirinin bir omurgasızlardan sonraki adımı olarak kabul edilir. Kapalı bir dolaşım sistemi olmasına karşın, yüreğinin yalnızca iki odası vardır. Üstteki odaya kulakçık, alttaki odaya karıncık denir. Oksijen almak için kanı solungaçlarla besleyen ve daha sonra onu balığın vücuduna taşıyan tek büyük bir damarı vardır.
İki yaşamlı yüreği
Balıklar yalnızca okyanuslarda yaşarken, kurbağa gibi iki yaşamlıların, balıklar ile kara omurgalıları arasındaki bağlantı olduğu düşünülmektedir. Kurbağaların üç odacıklı bir yüreği vardır. Kurbağalar, bir yerine iki kulakçığa sahip olacak biçimde evrimleşmiştir ancak yine de sadece bir karıncığa sahiptir. Kulakçıkların ayrılması, kurbağaların kalbe girerken oksijenli ve oksijensiz kanı ayrı tutmasını sağlar. Tek karıncık çok büyük ve çok kaslıdır, bu nedenle oksijenli kanı vücuttaki çeşitli kan damarlarına pompalayabilir.
Sürüngen kalbi
Evrim zincirinde bir sonraki adım sürüngenlerdir. Kaplumbağalar gibi kimi sürüngenlerin, aslında bir tür üç buçuk odacıklı bir yüreği vardır. Karıncığın yaklaşık yarısına kadar uzanan küçük bir septum vardır. Kan hala karıncıkta karışabilir, ancak karıncıktaki pompalama zamanlaması kanın karışmasını en aza indirir.
Kuş yüreği
Memeli yüreği gibi kuş yüreği de iki kan akışını kalıcı olarak ayrı tutar. Ancak bilim adamları, günümüzdeki tek temsilcileri timsahlar ve kuşlar olan arkozorların yüreğinin ayrı ayrı evrimleştiğini düşünüyorlar. Timsahların durumunda, atardamar gövdesinin tabanındaki küçük bir açıklık, su altında dalış yaparken bir miktar karışmanın oluşmasına gelmesine izin verir.
Memeli kalbi
İnsan yüreği, diğer memelilerle birlikte en karmaşık olanıdır, dört odacıklıdır. Memeli yüreği, hem kulakçıkları hem de karıncıkları ayıran bütünüyle evrimleşmiş bir septuma sahiptir. Kulakçıklar karıncıkların üzerine oturur. Sağ kulakçık, vücudun çeşitli bölgelerinden gelen oksijeni giderilmiş (kirli) kan alır. Bu kan daha sonra kanı akciğer atardamarı yoluyla akciğerlere pompalayan sağ karıncığa verilir. Kan oksijenlenir ve daha sonra akciğer toplardamarı yoluyla sol kulakçığa geri döner. Oksijenli kan daha sonra sol karıncığa gider ve vücuttaki en büyük atardamar olan aort yoluyla vücuda pompalanır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Nisan 2022 Kalp ya da yurek cogunlukla omurgalilarda bulunan kasli bir dolasim sistemi organidir Omurgalilar gibi gelismis canlilar zamanla dolasim sistemleriyle vucutlarinin her bir yanina kan tasimak icin bir araca gereksinim duymus bu da evrimsel surecte yurek gibi bir yapinin olusumunu saglamistir Omurgasiz hayvanlar insan kalbinin oncusu olan cok basit dolasim sistemlerine sahiptir Bircogunun kalbi ya da kani yoktur cunku vucut hucrelerine besin almak icin bir yola gereksinim duyacak kadar karmasik degildirler Hucreleri besinleri derilerinden ya da diger hucrelerden emebilir Omurgasizlar biraz daha karmasik hale geldikce acik dolasim sistemi kullanirlar Bu tur dolasim sisteminde kan damari yoktur veya cok azdir Kan dokular boyunca pompalanir ve pompalama mekanizmasina geri suzulur Solucanlarda oldugu gibi bu tur dolasim sistemi gercek bir kalp kullanmaz Kani kasip itebilen ve daha sonra geri suzulurken yeniden emebilen bir veya daha cok kucuk kas alanina sahiptir Omurgalilarda yurekBalik yuregi Balik yureginin kolay bir gosterimi Omurgali hayvanlar arasinda balik en basit yurek turune sahiptir ve evrim zincirinin bir omurgasizlardan sonraki adimi olarak kabul edilir Kapali bir dolasim sistemi olmasina karsin yureginin yalnizca iki odasi vardir Ustteki odaya kulakcik alttaki odaya karincik denir Oksijen almak icin kani solungaclarla besleyen ve daha sonra onu baligin vucuduna tasiyan tek buyuk bir damari vardir Iki yasamli yuregi Baliklar yalnizca okyanuslarda yasarken kurbaga gibi iki yasamlilarin baliklar ile kara omurgalilari arasindaki baglanti oldugu dusunulmektedir Kurbagalarin uc odacikli bir yuregi vardir Kurbagalar bir yerine iki kulakciga sahip olacak bicimde evrimlesmistir ancak yine de sadece bir karinciga sahiptir Kulakciklarin ayrilmasi kurbagalarin kalbe girerken oksijenli ve oksijensiz kani ayri tutmasini saglar Tek karincik cok buyuk ve cok kaslidir bu nedenle oksijenli kani vucuttaki cesitli kan damarlarina pompalayabilir Surungen kalbi Evrim zincirinde bir sonraki adim surungenlerdir Kaplumbagalar gibi kimi surungenlerin aslinda bir tur uc bucuk odacikli bir yuregi vardir Karincigin yaklasik yarisina kadar uzanan kucuk bir septum vardir Kan hala karincikta karisabilir ancak karinciktaki pompalama zamanlamasi kanin karismasini en aza indirir Kus yuregi Memeli yuregi gibi kus yuregi de iki kan akisini kalici olarak ayri tutar Ancak bilim adamlari gunumuzdeki tek temsilcileri timsahlar ve kuslar olan arkozorlarin yureginin ayri ayri evrimlestigini dusunuyorlar Timsahlarin durumunda atardamar govdesinin tabanindaki kucuk bir aciklik su altinda dalis yaparken bir miktar karismanin olusmasina gelmesine izin verir Memeli kalbi Insan yureginin 3B gosterimi Insan yuregi diger memelilerle birlikte en karmasik olanidir dort odaciklidir Memeli yuregi hem kulakciklari hem de karinciklari ayiran butunuyle evrimlesmis bir septuma sahiptir Kulakciklar karinciklarin uzerine oturur Sag kulakcik vucudun cesitli bolgelerinden gelen oksijeni giderilmis kirli kan alir Bu kan daha sonra kani akciger atardamari yoluyla akcigerlere pompalayan sag karinciga verilir Kan oksijenlenir ve daha sonra akciger toplardamari yoluyla sol kulakciga geri doner Oksijenli kan daha sonra sol karinciga gider ve vucuttaki en buyuk atardamar olan aort yoluyla vucuda pompalanir Ayrica bakinizInsanin evrimi Gozun evrimi Sinir sisteminin evrimi Akcigerin evrimiKaynakca a b c d e f g Scoville Heather 16 Ocak 2020 ThoughtCo Ingilizce 14 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2021 Bakirci C M 18 Kasim 2011 Evrim Agaci 5 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2023