Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akciğerin evrimi, oksijence fakir sularda yaşayan kemikli balıkların akciğerlerini geliştirmesinin evrimsel sürecini açıklar. Hava soluma, sudan karaya geçiş ve tetrapodların evrimi açısındam kritik bir olaydır. Omurgalı akciğeri, ilkel kemikli balıklarda bulunan bir progenitör yapıdan kaynaklanmıştır. Metabolik olarak üretilen CO2'e duyarlı olan ve akciğer ventilasyonunu metabolik taleple eşleştirmek için solunum kaslarını ritmik olarak aktive eden nöral substratların kökeni henüz bilinmemektedir. “Öksürük” olarak tanımlanan, in vivo ve in vitro olarak meydana gelen, belirli bir periyodik merkezi olarak oluşturulan ritmin, CO2'e karşı merkezi duyarlılık tarafından modüle edildiği bulundu. Bu, tetrapodlarda nefes almanın evrimi için kritik olan elementlerin, akciğerin evriminden önce en temel omurgalı atalarında mevcut olduğunu göstermektedir. Bilim insanları, tüm omurgalılarda nefes alma evriminin, bu kritik temel unsurlardan türetilen eksaptasyonlar yoluyla gerçekleştiğini düşünmektedir.
Tetrapodlar, bugün 4 uzuvlu kara omurgaları olarak bir grup öncü akciğerli balığın ve atalarındaki yapıları günümüzde hala taşımaktadırlar. Suda yaşıyorlardı, pulları ve etli yüzgeçleri vardı. Bununla birlikte, oksijen solumak için kullandıkları akciğerleri de vardı. 360 ila 390 milyon yıl önce, bu organizmaların torunları daha sığ sularda yaşamaya başladı ve sonunda karaya taşındı. Yaptıkları gibi, karasal bir yaşam tarzı için birçok uyarlamayı şekillendiren doğal seçilimi deneyimlediler. Balıklar fosil kayıtlarında tetrapodlar denilen daldan daha erken ortaya çıktığı için, modern balıkların onların ve insanların ortak atalarının sahip olduğu özelliklerin aynısını taşıdığını varsaymak önemlidir. Bu akıl yürütme çizgisi sezgiseldir, ancak doğru değildir. Hem modern ışınsal yüzgeçli balıkların hem de tetrapodların onlarla ortak olan atalarının yüzgeçli ve sucul oldukları doğru olsa da, konu akciğerlere geldiğinde bu durum aynı değildir.
Solungaçlar ve akciğer
Mevcut kanıtlar, solungaçların en eski kemikli balıklarda - et yüzgeçli balıklar ve ışınsal yüzgeçli balıkların ortak atasında - bulunduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, solunum işlevine hizmet eden gazla dolu organlar olan akciğerler de çok erken evrimleşmiştir. Et ve ışınsal yüzgeçli balıkların ortak atasında solungaçların yanı sıra akciğerleri de vardı. Et yüzgeçlilerde, etrafa yapışmış akciğerler vardı, tetrapodlar, coelacanthlar ve akciğerli balıklar, bu akciğeri miras aldı ve oksijen elde etmek için kullandı. Coelacanth'lar ve akciğerli balıklar da solungaçlarını bu zamana kadar korumuştur. Modern tetrapodlar ise bir zamanlar solungaçlarının olduğunu ancak bunların erken evrimi sırasında kaybolduğunu gösteren kanıtlar vardır. Işınsal yüzgeçli balıkların bazıları uzun süre akciğerlerini korumuştur. Ancak çoğu ışınsal yüzgeçliyi doğuran soyda (ve en az bir başka soyda), akciğerler yüzme kesesine evrilmiştir. Bu ise balığın yüzdürme gücünü kontrol etmesine yardımcı olan gazla dolu bir organdır.
Akciğerin evrimi
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
1. Aşama
Deri solunumundan gelen oksijence zengin kan, karışım kalbe girmeden önce kas ve diğer organlardan kalbe dönen oksijenden fakir kanla karışır. Böylece koroner dolaşımı olmayan ve tamamen lümen kanındaki oksijene dayanan kalp, gaz değişim organının aşağısındadır. Solungaçla soluyan bir balığın dolaşım sisteminin şeması balıklar büyüdükçe, deri artık tek gaz değiştirici olarak yeterli gelmemeye başladı (karbondioksit atıcı). Solungaçlar, cildin yerini alan gaz alışverişi yeri haline geldiğinde, kalp gaz değiştiricinin yukarısında kaldı. Böylece kas ve diğer organlardan kalbe dönen oksijence fakir kan zenginleşemedi. Bu balıklar, aerobik performanslarında, koroner dolaşımın gelişimi için potansiyel bir seçici baskı ile sınırlı olabilir.
2. Aşama
Akciğerden gelen oksijence zengin kan, oksijenden fakir kanla karışır, oksijenden fakir kan, karışım kalbe girmeden önce kas ve diğer organlardan kalbe döner. Böylece koroner dolaşımı olmayan ve tamamen lümen kanındaki oksijene bağlı olan kalp, gaz değişim organının aşağısındadır. Bu tür dolaşım düzenine sahip akciğer solunumu yapan balıklar (örneğin, Avustralya akciğerli balığı, Neoceratodus forsteri, Gar, Lepisosteus ve Megalops) çok aktif balıklardır ve sudaki oksijenin geriliminden bağımsız olarak aktifken hava solumaktadırlar.
3. Aşama
Bu balıklar (Lepidosiren) zorunlu hava solunumu yapanlardır. Zaman zaman oksijence fakir sularda yaşarlar ve solungaçları, özellikle 3. ve 4. solungaç kavislerinin filamentleri bozulur, bu da akciğerden geçen ve bu solungaç kavlerinden geçen oksijence zengin kanın suya oksijen kaybetmesini engeller.5 ve 6. solungaç kemerleri oksijenden fakir, karbondioksitten zengin kan alır. Kan akışları, atriyumun sağ ve sol taraflara ayrılması, kardiyak ventrikülde kısmi bir septum ve konusarteriozustaki bir spiral kapak tarafından ayrı tutulur. 5 ve 6. kemerlerin solungaç lifleri, kandaki karbondioksiti uzaklaştırmak için kullanılır. Kalbin yarısı oksijenle lümen kanını zenginleştirmez ve bu balıklar çok aktif değildir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hoffman, M.; Taylor, B. E.; Harris, M. B. (Nisan 2016). "Evolution of lung breathing from a lungless primitive vertebrate". Respiratory physiology & neurobiology. 224: 11-16. doi:10.1016/j.resp.2015.09.016. ISSN 1569-9048. (PMC) 5138057 $2. (PMID) 26476056. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ . evolution.berkeley.edu. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ a b c . farmer.biology.utah.edu. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akcigerin evrimi oksijence fakir sularda yasayan kemikli baliklarin akcigerlerini gelistirmesinin evrimsel surecini aciklar Hava soluma sudan karaya gecis ve tetrapodlarin evrimi acisindam kritik bir olaydir Omurgali akcigeri ilkel kemikli baliklarda bulunan bir progenitor yapidan kaynaklanmistir Metabolik olarak uretilen CO2 e duyarli olan ve akciger ventilasyonunu metabolik taleple eslestirmek icin solunum kaslarini ritmik olarak aktive eden noral substratlarin kokeni henuz bilinmemektedir Oksuruk olarak tanimlanan in vivo ve in vitro olarak meydana gelen belirli bir periyodik merkezi olarak olusturulan ritmin CO2 e karsi merkezi duyarlilik tarafindan module edildigi bulundu Bu tetrapodlarda nefes almanin evrimi icin kritik olan elementlerin akcigerin evriminden once en temel omurgali atalarinda mevcut oldugunu gostermektedir Bilim insanlari tum omurgalilarda nefes alma evriminin bu kritik temel unsurlardan turetilen eksaptasyonlar yoluyla gerceklestigini dusunmektedir Bir akcigerli balik olan nin akcigeri Tetrapodlar bugun 4 uzuvlu kara omurgalari olarak bir grup oncu akcigerli baligin ve atalarindaki yapilari gunumuzde hala tasimaktadirlar Suda yasiyorlardi pullari ve etli yuzgecleri vardi Bununla birlikte oksijen solumak icin kullandiklari akcigerleri de vardi 360 ila 390 milyon yil once bu organizmalarin torunlari daha sig sularda yasamaya basladi ve sonunda karaya tasindi Yaptiklari gibi karasal bir yasam tarzi icin bircok uyarlamayi sekillendiren dogal secilimi deneyimlediler Baliklar fosil kayitlarinda tetrapodlar denilen daldan daha erken ortaya ciktigi icin modern baliklarin onlarin ve insanlarin ortak atalarinin sahip oldugu ozelliklerin aynisini tasidigini varsaymak onemlidir Bu akil yurutme cizgisi sezgiseldir ancak dogru degildir Hem modern isinsal yuzgecli baliklarin hem de tetrapodlarin onlarla ortak olan atalarinin yuzgecli ve sucul olduklari dogru olsa da konu akcigerlere geldiginde bu durum ayni degildir Solungaclar ve akcigerMevcut kanitlar solungaclarin en eski kemikli baliklarda et yuzgecli baliklar ve isinsal yuzgecli baliklarin ortak atasinda bulundugunu gostermektedir Bununla birlikte solunum islevine hizmet eden gazla dolu organlar olan akcigerler de cok erken evrimlesmistir Et ve isinsal yuzgecli baliklarin ortak atasinda solungaclarin yani sira akcigerleri de vardi Et yuzgeclilerde etrafa yapismis akcigerler vardi tetrapodlar coelacanthlar ve akcigerli baliklar bu akcigeri miras aldi ve oksijen elde etmek icin kullandi Coelacanth lar ve akcigerli baliklar da solungaclarini bu zamana kadar korumustur Modern tetrapodlar ise bir zamanlar solungaclarinin oldugunu ancak bunlarin erken evrimi sirasinda kayboldugunu gosteren kanitlar vardir Isinsal yuzgecli baliklarin bazilari uzun sure akcigerlerini korumustur Ancak cogu isinsal yuzgecliyi doguran soyda ve en az bir baska soyda akcigerler yuzme kesesine evrilmistir Bu ise baligin yuzdurme gucunu kontrol etmesine yardimci olan gazla dolu bir organdir Akcigerin evrimiBu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir 1 Asama sik sik karaya cikan ve derileriyle soluyan isinsal yuzgeclilerdir Deri solunumundan gelen oksijence zengin kan karisim kalbe girmeden once kas ve diger organlardan kalbe donen oksijenden fakir kanla karisir Boylece koroner dolasimi olmayan ve tamamen lumen kanindaki oksijene dayanan kalp gaz degisim organinin asagisindadir Solungacla soluyan bir baligin dolasim sisteminin semasi baliklar buyudukce deri artik tek gaz degistirici olarak yeterli gelmemeye basladi karbondioksit atici Solungaclar cildin yerini alan gaz alisverisi yeri haline geldiginde kalp gaz degistiricinin yukarisinda kaldi Boylece kas ve diger organlardan kalbe donen oksijence fakir kan zenginlesemedi Bu baliklar aerobik performanslarinda koroner dolasimin gelisimi icin potansiyel bir secici baski ile sinirli olabilir 2 Asama Akcigerden gelen oksijence zengin kan oksijenden fakir kanla karisir oksijenden fakir kan karisim kalbe girmeden once kas ve diger organlardan kalbe doner Boylece koroner dolasimi olmayan ve tamamen lumen kanindaki oksijene bagli olan kalp gaz degisim organinin asagisindadir Bu tur dolasim duzenine sahip akciger solunumu yapan baliklar ornegin Avustralya akcigerli baligi Neoceratodus forsteri Gar Lepisosteus ve Megalops cok aktif baliklardir ve sudaki oksijenin geriliminden bagimsiz olarak aktifken hava solumaktadirlar 3 Asama Lepidosiren paradoxa bir akcigerli balik Bu baliklar Lepidosiren zorunlu hava solunumu yapanlardir Zaman zaman oksijence fakir sularda yasarlar ve solungaclari ozellikle 3 ve 4 solungac kavislerinin filamentleri bozulur bu da akcigerden gecen ve bu solungac kavlerinden gecen oksijence zengin kanin suya oksijen kaybetmesini engeller 5 ve 6 solungac kemerleri oksijenden fakir karbondioksitten zengin kan alir Kan akislari atriyumun sag ve sol taraflara ayrilmasi kardiyak ventrikulde kismi bir septum ve konusarteriozustaki bir spiral kapak tarafindan ayri tutulur 5 ve 6 kemerlerin solungac lifleri kandaki karbondioksiti uzaklastirmak icin kullanilir Kalbin yarisi oksijenle lumen kanini zenginlestirmez ve bu baliklar cok aktif degildir Ayrica bakinizSudan karaya gecis Omurgalilarin evrimi Insanin evrimi Sinir sistemlerinin evrimi Kalbin evrimi Gozun evrimi Baliklarin evrimiKaynakca Hoffman M Taylor B E Harris M B Nisan 2016 Evolution of lung breathing from a lungless primitive vertebrate Respiratory physiology amp neurobiology 224 11 16 doi 10 1016 j resp 2015 09 016 ISSN 1569 9048 PMC 5138057 2 PMID 26476056 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2021 evolution berkeley edu 18 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2021 a b c farmer biology utah edu 2 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2021