Kutub, Kutb veya Kotb (Arapça: قطب), 'eksen', 'mihver' ya da 'kutup' demektir. Kutub göksel hareketlere atfen ve astronomik bir terim veya ruhani bir imge olarak kullanılabilir. Ayrıca "Acâ’ibü’l-mahlûkat ve Ğarâ’ibü’l-mevcûdât" adlı yazmalarda da Kutblar için farklı tılsımlar tarif edilmiştir.[]Sufilik'te, kutub kemale ermiş insandır, insan-ı kâmil'dir (Alemşümul insan), kutsal hiyerarşiyi yönetendir. Kutub, Sufi tinsel önderidir, Allah ile ilahi bir bağı vardır ve kendisini Sufiliğin merkezine oturtan veya kutbu olduğu bilgiyi aktarır ama dışarıdan bilinmez. Her çağda bir kutub vardır ve yanılmazdır, güvenilir ruhani liderdir. Yalnızca seçilmiş bir mistik gruba görünür çünkü "insanın Allah'ın doğrudan bilgisine ihtiyacı" vardır.
İsmailiye Çalışmaları Enstitüsü'ne göre "Mistik literatürde, Tirmizî, Abdürrezzak ve İbn Arabi (ö. 1240) gibi, [Kutub] tüm azizlerin evrensel lideri olduğu düşünülen en mükemmel insan demektir, ilahi ve dünyevi arasında aracıdır ve onların varlığı dünyanın var olması için elzemdir."
Kutbun kitabi delili
Hâkim et-Tirmizî'nin öğretilerinde Kutbun, kutb inancını destekleyecek kitabi kanıt olduğunu düşündüğü, kutsal hiyerarşinin başında olduğunu iddia eden delil vardır. İbn Mes'ud'a dayandırılan bir hadis kutbun varlığına dair bir kanıt olarak değerlendirilmiştir. Bu hadis Muhammed Reşit Ridā tarafından isnad yönünden sorgulanarak terk edilmiştir.
Geçici Kutub ve Kevni Kutub
Geçici Kutub
Sufilik'te kutub bahsinde iki temel farklı tür vardır: geçici kutub ve kevni kutub. Geçici ve kevni kutub Tanrının her zaman dünyada var olduğuna delalet edeler ve birbirlerine bağlıdırlar. Geçici kutub "yardımcı" ya da "gavs" olarak bilinir ve yeryüzündeki bir insandır. Kevni kutub ise geçici kutbda bir hassa olarak ortaya çıkar ve Hallâc-ı Mansûr'a kadar geri götürülebilir. Geçici kutub yeryüzü azizlerinin ruhani lideridir. Bütün varlıkların - gizli, canlı ve cansız - kutba büyük otorite veren bağlılık yemini etmesi gerektiği söylenir. Bundan azade olanlar el efrad, meleklerden olanlar; cinniler Kadir'in emri altında olanlar ve rical-i gayb'ın onuncu basamağında olanlardır.
Kutbun doğası gereği kaldığı mekan, geçici veya kevni, sorgulanmalıdır. Çoğunluk tarafından Kutbun madden ve manen Mekke'de kendisinin makam'ı olarak görülen Kabe'de bulunduğu düşünülür.
Kevni Kutub
Kevni kutub, gücünü aldığı geçici kutbdan (nihai olarak Allah'tan olsa da) üst bir boyutta Evrenin Ekseni'dir.
Kutbun kozmik hiyerarşisi
Kozmik hiyerarşi kozmosta tinsel gücün devamlılığının sağlandığı yoldur. Hiyerarşinin iki tanımı saygın Sufilerce yapılmıştır. İlki 'nin ilahi divanıdır. Burada üç bin ahyar ("hayırlılar"), kırk abdal, yedi ebrar ("dindarlar"), dört evtad ("direkler"), üç nukaba (önderler) ve bir kutub vardır.
İkincisi İbn Arabi'nin farklı ve daha müstesna yapısıdır. Burada sekiz nuceba ("soylular"), yedi abdal, dört evtad, iki eimme ("rehberler") ve bir kutub vardır.
Kutub isimli insanlar
Kutb ed-Din isimli pek çok kişi vardır. En önemlileri şunlardır:
- (1906–1966), İslamcı ve Mısırlı Müslüman Kardeşler üyesi, Cemal Abdünnasır'a suikast girişimi tertiplemek suçundan idam edilmiştir.
- üyeleri, Güney İran'da Golkonda Krallığı'nın (1518-1687) yönetici ailesidir.
- , Amerikan televizyon kişisi
- Kutup (1632-1691) Kıbrıs'ta ölen bir Sufi
Binalar
- , Hindistan, Delhi'de Mehrauli'de bir grup anıt ve bina
- , Hindistan, Delhi'de uzun kiremit bir minare
- , ayrıca Ahmedabad'de olarak da bilinir.
Eleştiriler
Bazı tarikatlarda “İşlerinizde ne yapacağınızı şaşırdığınızda kabirlerdeki ölülerden yardım isteyiniz” şeklindeki bir hadis rivayetine dayanarak kutup yahut gavs olduğu iddia edilen kişilerden ölmüş olsalar dahi yardım istenebileceği görüşü bulunmaktadır. Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır, Kütüb-i Sitte gibi kaynaklarda yer almayan ve ilk defa İbn-i Kemal'in (1469-1536) el-Erbâin'inde kaynaksız olarak geçen bu rivayetin uydurma olduğunu ve ölülerden yardım istemenin Fatiha Suresinde yer alan “Yalnız senden istiânede bulunuruz.” ayetine aykırı bir şirk olduğunu iddia etmektedir.
Serkan Derin budizmdeki buda inancı ile tarikatlardaki kutup inancı arasında benzerlik bulunduğunu belirtmektedir. Prof. Dr. Servet Bayındır da bu inancın temelinde Hinduizmin bulunduğunu, İslam tarihindeki tefsircilerin, hadisçilerin, fıkıhçıların hemen hemen yüzde 99'unun bu tür literatürü kâle dahi almadıklarını ve kutup, aktap, gavslara inanmanın, bu literatürde bunlara yüklenen misyonu inanç olarak kabul etmenin insanı şirke düşüreceğini söylemektedir.
Kaynakça
- ^ a b Esposito, John L. (2003). The Oxford dictionary of Islam. New York: Oxford University Press, Inc.
- ^ Hobson, J. Peter (2001). The Concise Encyclopaedia of Islam. Londra: Stacey International & Cyril Glasse. s. 374.
- ^ Bayatli, Altay (1 Ocak 2022). "Osmanlı ve Kutup Stratejisinin Haritacılık Tarihi ve Coğrafi Keşifler Perspektifinden İncelenmesi / Examining of The Ottoman and Polar Strategy from The Perspective of The History of Cartopital and Geographical Discoveries". dergipark.org.tr. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ Sult̤ān Mohammad Najib-ur-Rehman. Sultan Bahoo: The Life and Teachings. Sultan-ul-Faqr Publications. ISBN . 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ Brill, E.J. (1938). Encyclopaedia of Islam. A Dictionary of the Geography, Ethnography and Biography of the Muhammadan peoples. Netherlands: Leiden. ss. 1165-1166. ISBN .
- ^ . 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ a b Bearman, P.; Kunitzsch, P.; Jong, F. "Encyclopaedia of Islam, Second Edition". Koninklijke Brill NV. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.[]
- ^ Lewisohn, Leonard (1999). "An Introduction to the History of Modern Persian Sufism, Part II: A Socio-Cultural Profile of Sufism, from the Dahahbi Revival to the Present Day". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. 62 (1). ss. 36-59. doi:10.1017/s0041977x00017559. JSTOR 3107388.
- ^ ""Idris and Al Khidr"--see Axis of the Universe about one-fourth of the way down the web page:". 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ ""The Tree Symbol in Islam" by Noble Ross:". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ "Discussion of the [[Planes of existence]] as conceived in Shi'ism:". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "The Saints of Islam, quoting The Mystics of Islam by Dr. [[Reynold A. Nicholson]]". 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ Jones, Lindsay (2005). Encyclopedia of Religion, Second Edition. Farmington Hills, MI: Thomson Gale. s. 8821. ISBN .
- ^ Abdulaziz Bayındır, Kur’an Işığında Tarikatçılığa Bakış, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2007, s: 12-14
- ^ Serkan Derin, Tasavvuf ve Budizm Klasiklerinin Kavramlar Üzerinden Karşılaştırılması (Doktora Tezi), s. 227
- ^ Prof. Dr. Servet Bayındır, Gavs, Kutup ve Aktab Gibi Kavramlar İslam ile Bağdaşır mı? Bu Kavramlar Tasavvuf Anlayışına Nasıl Geçmiştir?, Dini Cevaplar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kutub Kutb veya Kotb Arapca قطب eksen mihver ya da kutup demektir Kutub goksel hareketlere atfen ve astronomik bir terim veya ruhani bir imge olarak kullanilabilir Ayrica Aca ibu l mahlukat ve Gara ibu l mevcudat adli yazmalarda da Kutblar icin farkli tilsimlar tarif edilmistir sayfa belirt Sufilik te kutub kemale ermis insandir insan i kamil dir Alemsumul insan kutsal hiyerarsiyi yonetendir Kutub Sufi tinsel onderidir Allah ile ilahi bir bagi vardir ve kendisini Sufiligin merkezine oturtan veya kutbu oldugu bilgiyi aktarir ama disaridan bilinmez Her cagda bir kutub vardir ve yanilmazdir guvenilir ruhani liderdir Yalnizca secilmis bir mistik gruba gorunur cunku insanin Allah in dogrudan bilgisine ihtiyaci vardir Ismailiye Calismalari Enstitusu ne gore Mistik literaturde Tirmizi Abdurrezzak ve Ibn Arabi o 1240 gibi Kutub tum azizlerin evrensel lideri oldugu dusunulen en mukemmel insan demektir ilahi ve dunyevi arasinda aracidir ve onlarin varligi dunyanin var olmasi icin elzemdir Kutbun kitabi deliliHakim et Tirmizi nin ogretilerinde Kutbun kutb inancini destekleyecek kitabi kanit oldugunu dusundugu kutsal hiyerarsinin basinda oldugunu iddia eden delil vardir Ibn Mes ud a dayandirilan bir hadis kutbun varligina dair bir kanit olarak degerlendirilmistir Bu hadis Muhammed Resit Rida tarafindan isnad yonunden sorgulanarak terk edilmistir Gecici Kutub ve Kevni KutubGecici Kutub Sufilik te kutub bahsinde iki temel farkli tur vardir gecici kutub ve kevni kutub Gecici ve kevni kutub Tanrinin her zaman dunyada var olduguna delalet edeler ve birbirlerine baglidirlar Gecici kutub yardimci ya da gavs olarak bilinir ve yeryuzundeki bir insandir Kevni kutub ise gecici kutbda bir hassa olarak ortaya cikar ve Hallac i Mansur a kadar geri goturulebilir Gecici kutub yeryuzu azizlerinin ruhani lideridir Butun varliklarin gizli canli ve cansiz kutba buyuk otorite veren baglilik yemini etmesi gerektigi soylenir Bundan azade olanlar el efrad meleklerden olanlar cinniler Kadir in emri altinda olanlar ve rical i gayb in onuncu basamaginda olanlardir Kutbun dogasi geregi kaldigi mekan gecici veya kevni sorgulanmalidir Cogunluk tarafindan Kutbun madden ve manen Mekke de kendisinin makam i olarak gorulen Kabe de bulundugu dusunulur Kevni Kutub Kevni kutub gucunu aldigi gecici kutbdan nihai olarak Allah tan olsa da ust bir boyutta Evrenin Ekseni dir Kutbun kozmik hiyerarsisiKozmik hiyerarsi kozmosta tinsel gucun devamliliginin saglandigi yoldur Hiyerarsinin iki tanimi saygin Sufilerce yapilmistir Ilki nin ilahi divanidir Burada uc bin ahyar hayirlilar kirk abdal yedi ebrar dindarlar dort evtad direkler uc nukaba onderler ve bir kutub vardir Ikincisi Ibn Arabi nin farkli ve daha mustesna yapisidir Burada sekiz nuceba soylular yedi abdal dort evtad iki eimme rehberler ve bir kutub vardir Kutub isimli insanlarKutb ed Din isimli pek cok kisi vardir En onemlileri sunlardir 1906 1966 Islamci ve Misirli Musluman Kardesler uyesi Cemal Abdunnasir a suikast girisimi tertiplemek sucundan idam edilmistir uyeleri Guney Iran da Golkonda Kralligi nin 1518 1687 yonetici ailesidir Amerikan televizyon kisisi Kutup 1632 1691 Kibris ta olen bir SufiBinalar Hindistan Delhi de Mehrauli de bir grup anit ve bina Hindistan Delhi de uzun kiremit bir minare ayrica Ahmedabad de olarak da bilinir ElestirilerBazi tarikatlarda Islerinizde ne yapacaginizi sa sirdiginizda kabirlerdeki olulerden yardim isteyiniz seklindeki bir hadis rivayetine dayanarak kutup yahut gavs oldugu iddia edilen kisilerden olmus olsalar dahi yardim istenebilecegi gorusu bulunmaktadir Prof Dr Abdulaziz Bayindir Kutub i Sitte gibi kaynaklarda yer almayan ve ilk defa Ibn i Kemal in 1469 1536 el Erbain inde kaynaksiz olarak gecen bu rivayetin uydurma oldugunu ve olulerden yardim istemenin Fatiha Suresinde yer alan Yalniz senden istianede bu lunuruz ayetine aykiri bir sirk oldugunu iddia etmektedir Serkan Derin budizmdeki buda inanci ile tarikatlardaki kutup inanci arasinda benzerlik bulundugunu belirtmektedir Prof Dr Servet Bayindir da bu inancin temelinde Hinduizmin bulundugunu Islam tarihindeki tefsircilerin hadiscilerin fikihcilarin hemen hemen yuzde 99 unun bu tur literaturu kale dahi almadiklarini ve kutup aktap gavslara inanmanin bu literaturde bunlara yuklenen misyonu inanc olarak kabul etmenin insani sirke dusurecegini soylemektedir Kaynakca a b Esposito John L 2003 The Oxford dictionary of Islam New York Oxford University Press Inc Hobson J Peter 2001 The Concise Encyclopaedia of Islam Londra Stacey International amp Cyril Glasse s 374 Bayatli Altay 1 Ocak 2022 Osmanli ve Kutup Stratejisinin Haritacilik Tarihi ve Cografi Kesifler Perspektifinden Incelenmesi Examining of The Ottoman and Polar Strategy from The Perspective of The History of Cartopital and Geographical Discoveries dergipark org tr 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Sult an Mohammad Najib ur Rehman Sultan Bahoo The Life and Teachings Sultan ul Faqr Publications ISBN 978 9 699 79518 3 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 Brill E J 1938 Encyclopaedia of Islam A Dictionary of the Geography Ethnography and Biography of the Muhammadan peoples Netherlands Leiden ss 1165 1166 ISBN 90 04 09796 1 9 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2016 a b Bearman P Kunitzsch P Jong F Encyclopaedia of Islam Second Edition Koninklijke Brill NV Erisim tarihi 2 Nisan 2011 olu kirik baglanti Lewisohn Leonard 1999 An Introduction to the History of Modern Persian Sufism Part II A Socio Cultural Profile of Sufism from the Dahahbi Revival to the Present Day Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London 62 1 ss 36 59 doi 10 1017 s0041977x00017559 JSTOR 3107388 Idris and Al Khidr see Axis of the Universe about one fourth of the way down the web page 31 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 The Tree Symbol in Islam by Noble Ross 4 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 Discussion of the Planes of existence as conceived in Shi ism 27 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 The Saints of Islam quoting The Mystics of Islam by Dr Reynold A Nicholson 1 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2016 Jones Lindsay 2005 Encyclopedia of Religion Second Edition Farmington Hills MI Thomson Gale s 8821 ISBN 0 02 865733 0 Abdulaziz Bayindir Kur an Isiginda Tarikatciliga Bakis Suleymaniye Vakfi Yayinlari Istanbul 2007 s 12 14 Serkan Derin Tasavvuf ve Budizm Klasiklerinin Kavramlar Uzerinden Karsilastirilmasi Doktora Tezi s 227 Prof Dr Servet Bayindir Gavs Kutup ve Aktab Gibi Kavramlar Islam ile Bagdasir mi Bu Kavramlar Tasavvuf Anlayisina Nasil Gecmistir Dini Cevaplar