Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kıl kurdu (Enterobius vermicularis; eskiden: Oxyuris vermicularis), Yuvarlak solucanlar (Nematoda) şubesinden, dünya çapında çocuklarda yaygın bağırsak paraziti olan bir türdür.
| Kıl kurdu | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Erkek (♂) ve dişi (♀) kıl kurtları | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Enterobius vermicularis Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||||
| Oxyuris vermicularis |
Kıl kurdu'nu yine bağırsak paraziti olan ve ondan daha büyük (25 cm) bağırsak solucanı (Ascaris lumbricoides) ile karıştırmamak gerekir.
Morfoloji
Yumurtaları 50-60 μm uzunluğunda, 20-30 μm kalınlığında oval, bir tarafı düz, diğer tarafı ise konveks yapıdadır. Bir başka deyişle asimetrik elips şekillidir. Düz, renksiz ve kalın bir kabuğu vardır. Nesneler yapışkan özelliği vardır. Binlerce (ortalama 10.000) yumurtadan oluşan küme çıplak gözle seçilebilir. Yumurtlandığı zaman içinde larva oluşmuştur ya da bazen de embriyo hâlindedir.
Larvaları beyaz veya kremsi renktedir. Konakçının vücudunda 140-150 μm uzunluğuna kadar büyür.
Erişkin kurdun vücudunu örten kutikula ön uçta genişlemiş ve yassılaşıp şişebilen bir hâl almıştır. Bu kutikula kalınlaşması enine çizgili bir görüntü arz eder. Ağız üç dudakla çevrilmiştir. Yemek borusunun arka ucu, içerisinde bir diş aygıtı bulunan geniş bir bulbus halindedir. Küçük ve beyaz renklidir. Dişileri erkeklerinden daha büyüktür. Dişileri 10, erkekleri 3 mm boyundadır. Erkekte arka uç küt ve ventrale doğru kıvrık olup, bir adet çiftleşme spikülü bulunur. Dişilerin arka kısmı ise uzun ve sivridir.
Yaşam döngüsü
Enterobius vermicularis, monoksen bir parazittir ve insana özgüdür. Ara konağı yoktur. Bütün dünyada, ama özellikle ılıman bölgelerde ve ilkokul çağı çocuklarda en sık görülen yuvarlak solucandır. İnsan kalın bağırsağında, özellikle çekum ve rektum bölgesinde, nadiren ince bağırsağın son kısımlarında yaşar ve enterobiosise neden olur. Dişi ovovivipardır. Enterobiosisin epidemiyolojisinde dişi parazitin yumurtlama alışkanlığı büyük önem taşır. Dişi bağırsak içinde yumurtlamaz. Enfekte kişilerde dişi erişkin kıl kurtları gece uykudan 2-3 saat sonra anüsten dışarı çıkarak makat civarına (perianal bölgeye) binlerce (ortalama 10.000) yumurta bırakır ve kısa süre içinde ölürler. Yumurtadan 6 saat içinde larvalar çıkarak bulaşıcı özelliğini kazanır. İç çamaşırlarına bulaşan, yatağa dökülen veya da oluşturduğu kaşıntı hissi ile o bölge parmakla kaşındığında, tuvalet sonrası makat temizliği esnasında kişinin eline, tırnaklarının arasına geçerler. Bu nedenle tekrar tekrar bulaşma ve çocuktan çocuğa bulaşma riski fazladır. Oda sıcaklığında 2-3 hafta canlı kalabilir. Çamaşırlarda, yatak ve çarşaflarda da yumurta bulunduğunda bulaşma ortamı oluşturur. Kıl kurdu bulaşmış çarşafların silkelenmesi ile havaya saçılan yumurtaların ağız bölgesine ulaşarak bulaşması da mümkündür. Parazitin konak zinciri insan-insan-insan olarak uzanır. Bulaşma, ağızdan ya da burundan alınarak, yutulan yumurtalarla olur. Yumurtalar, ince bağırsağın son kısımlarında açılırlar ve serbest kalan larvalar burada iki deri değiştirir ve kalın bağırsağa geçerek olgunlaşırlar. Yumurtanın ağızdan alınmasından, dişi parazitin yumurtlayacak duruma gelmesine kadar geçen süre, yaklaşık 15-43 gündür.
Zararları
Enfeksiyon
Kıl kurdu enfeksiyonu (Enterobiosis), vücuttaki parazit sayısına bağlı olarak sessiz seyredebilir. Fakat birden çok sistemi ilgilendiren belirtilere de yol açabilir. Sindirim sisteminde yaşayan E. vermicularis, sindirim sistemi, sinir sistemi, ürogenital sistem, deri ve kan tablosunda bazı değişiklik ve belirtilere sebep olur. Belirtiler arasında en dikkat çekicisi, bilhassa geceleri olan makat kaşınmasıdır. Bunun sebebi yumurtalarını bırakmak için olgun dişi parazitlerin aşağılara doğru hareket etmeleridir. Huzursuzluk, uykusuzluk, yatağını ıslatma diğer şikayetlerdir. Kaşınma neticesinde makat bölgesinde egzema ve iltihabi yaralar teşekkül edebilir. Ayrıca, gibi parazitlerin taşıyıcılığını da yaparak diğer parazitlerin insanda yerleşmesine zemin hazırlamaktadır.
Bulaşımı
Bulaşma genellikle insandan insana ya da otoenfeksiyon ile olmaktadır. Bulaşma tırnak yeme, hijyen eksikliği veya yetersiz el yıkama sonucunda meydana gelebilmektedir. Bunun dışında enfekte yumurtalar ile kontamine olan çarşaflar, kıyafetler, yatak odası eşyaları ve bu eşyaların hareketi ile dağılan yumurtaların havadan solunum yolu ile alınması ile bulaşma olabilir. Ayrıca kanalizasyon suyu ile sulanan meyve ve sebzelerin iyi yıkanmadan tüketilmesi sonucunda bulaşma olmaktadır. Parazitin vücuda girmesi, parazit yumurtalarının alınmasıyla, yani ağız yoluyla olur. Alınan parazit yumurtaları bağırsaklarda açılır. Yumurtalardan çıkan erkek ve dişi parazitler çiftleştikten sonra, dişi parazitler yumurtalarını bırakmak için kişinin makat bölgesine göçer. Makat bölgesine bırakılan yumurtalar 6 saat içinde açılır ve yeni parazitler ortaya çıkar. Yeni parazitler tekrar bağırsağa göçer. Olgun hale geldikten sonra yumurta bırakmak için yine makat bölgesine gelirler. Eğer hastalık tedavi edilmezse bu döngü devam eder. Erişkin kıl kurtları anüsünüzün etrafındaki alanda yumurta bıraktıkları zaman, anal bölge genellikle, bazen şiddetli bir biçimde kaşınmaya başlar. Kaşıntılı bölgeyi kaşıdığınız zaman, mikroskobik yumurtalar parmaklarınıza takılır, buradan besin, sıvı veya başka insanlar gibi diğer yüzeylere aktarılır. Kıl kurdu yumurtları haftalarca bu yüzeyler üzerinde hayatta kalabilir. Yumurtanın başka bir kişinin ağzına, yumurta bulaşmış içecek, besin veya eller ile ulaşması üzerine enfeksiyon başlar.
Yaygınlığı
Toplumlardaki görülme sıklığı sosyal, kültürel, ekolojik ve hijyenik farklılıklara bağlı olarak değişen bağırsak parazit enfeksiyonları, özellikle gelişmekte olan ülkeleri etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Bağırsak parazitlerinden ileri gelen enfeksiyonlar dünyada ve Türkiye'de enfeksiyon hastalıkları arasında ilk sırayı almaktadır. Dünyada yaklaşık 500-900 milyon insanı (sadece ABD'de 42 milyon) enfekte ettiği düşünülen bağırsak parazitlerinin ekonomik, tıbbi ve teknolojik gelişmelere karşın, artan nüfusa paralel olarak yarım yüzyıldan beri fazla değişmediği, bazı endemik ülkelerde enfeksiyon oranının %90’lara vardığı bildirilmektedir. Türkiye'nin hemen her yöresinde yapılan çalışmalarda bölgeye göre bağırsak paraziti oranları %10-96 arasında değişen oranlar sergilemektedir. Örnek olarak, bazı okul ve yurtlarda yapılan taramalarda, Elazığ’da %97.4, Hatay'da %38.97, Kırıkkale‘de %31, Eskişehir’de %24, Kayseri'de %22.5, İzmir'de 13 %43.8, Malatya'da ve Ankara’da %10,6 enfekte çocuk görülmüştür. Bu rakamlar, sosyoekonomik duruma bağlı olarak değişkenlik gösterir. Sosyoekonomik ve eğitim düzeyi düşük, gecekondu yerleşimi fazla, temiz içme suyu, kanalizasyon gibi alt yapı olanakları yeterli olmayan ve sağlıksız koşullarda yaşayan toplumlarda bağırsak parazitleri daha sık görülmektedir. Sosyoekonomik düzeyi düşük ve kalabalık ailelerde kılkurdu enfeksiyonunun daha sık ortaya çıktığı gözlenmiştir.
Belirtiler ve semptomlar
Vücuttaki parazit sayısı ve konağın bağışık durumuna bağlı olarak enterobiosis asemptomatik (hafif kıl kurdu enfeksiyonları) olabileceği gibi en bilinen semptomları olan anal veya vajinal bölgede kaşıntı, burun kaşıntısı, gece ağızdan salya akması, diş gıcırdatması, uykusuzluk, asabiyet ve huzursuzluk, aralıklı karın ağrıları ve bulantı gibi, muğlak mide ve bağırsak semptomları ile karşımıza çıkabilir.
Komplikasyonlar
Tipik kıl kurdu enfeksiyonları ciddi sorunlara neden olmaz. Nadir durumlarda, ağır enfeksiyon nedeniyle komplikasyonlar gelişebilir:
- İdrar yolu enfeksiyonu: Kadınlarda daha yaygın olan idrar yolu enfeksiyonlarının nedeni bazen ağır kıl kurdu istilasıdır. Parazit mesaneye de göçerek, sistite neden olabilir.
- Peritoneal boşlukta enfeksiyon: Kadınlarda veya kızlarda, parazit anal bölgeden vajinaya, oradan rahme, fallop tüplerine ve leğen kemiği boşluğundaki organların etrafında bulunan alana geçebilir. Bu durum vajinite, endometrite veya başka sorunlara sebebiyet verebilir.
- Kilo kaybı: Çok sayıda erişkin kıl kurdu bağırsağınızda yaşadığı zaman, kilo vermenize yetecek kadar karın ağrısına neden olabilir ve buna yetecek kadar besin tüketebilir.
Tanı
Kesin tanı yumurtaları veya parazitin kendisinin görülmesi ile konur.
Selofan bant testi: Kıl kurtlarına yönelik en kesin sonuçlar veren test, dünya çapında yaygın olan selofan bant testidir. Dişi parazitler anüsten dışarı çıkarak perianal bölgeye yumurtlamaları nedeniyle ancak bu yöntemle tanı yapılmaktadır. Doktorunuz, anüsünüzün etrafındaki deriye şeffaf bir plastik bant bastıracak, ardından mikroskop altında bu bantta kıl kurdu yumurtaları incelemesi yapacaktır. Parazit genellikle gece yumurta yaptığından ötürü, sabahları dışkınızı çıkarmadan veya banyo yapmadan önce ilk iş kendinizi test ederek iyi bir numune elde edebilirsiniz. Anüsünüze bir parça şeffaf plastik bant yapıştırın, daha sonra numunenizi doktorunuza götürün. Teşhisin konması için çok sayıda bant numunesinin alınması gerekli olabilir.
Kurdun doğrudan görülmesi: Bazen, anüsünüzün çevresindeki bölgede erişkin bir kurdun görülmesinde olduğu gibi, kıl kurtlarının varlığı daha belirgindir.
Tıbbi yardım
Eğer hafif bir kıl kurdu enfeksiyonu vakası geçiriyorsanız, hiçbir semptomu yaşamayabilirsiniz ve hiçbir tıbbi yardıma ihtiyacınız olmayabilir. Birçok çocuk hafif kıl kurdu enfeksiyonlarını, bütün dişi kurtların anüsün dışına gitmesiyle yeniden enfeksiyon meydana gelmemesi sayesinde atlatmaktadır. Eğer uykusuzluk ve asabiyet ile birlikte hafif karın ağrınız varsa ya da sürekli veya şiddetli anal ya da vajinal kaşıntı yaşıyorsanız, doktorunuza danışın. Kıl kurdu enfeksiyonları ilaçlarla da etkili bir biçimde tedavi edilebilir. İlacın alındığı gün mümkünse; çarşaf çamaşır kaynatılırsa (makinanın 90 derecesi yeterli değil,100 derece gerekiyor), iç çamaşırlar kızgın ütüyle ütülenirse tedavi başarısı artar.
Önleme
Kıl kurdu enfeksiyonları en yaygın olarak, parazit yumurtalarının bulaştığı parmaklar aracılığı ile yayılır. Enfeksiyon kapma veya yayma riskini azaltmak için, Tırnaklar kısa tutulmalı, dışkıya el sürülmeden temizlik yapılmalı, umumi musluklarla fazla temastan kaçınılmalı, mümkünse sıvı sabun kullanılmalıdır. Kıl kurtları enfeksiyon bulaştırma yetilerini yüzeyde haftalar boyunca koruyabildiklerinden ötürü, yatakları yıkayın ve banyoları düzenli olarak temizleyin, iç çamaşırlarınızı günlük olarak değiştirin.
Benzer türler
Enterobius cinsinin, İnsanda asalak olan kıl kurdu (Enterobius vermicularis) türü dışında Şempanzelerde asalak olan türü daha vardır. "İnsanda asalak olan ikinci Enterobius türü" olarak lanse edilen Enterobius gregorii Hugot 1983 türünün aslında Enterobius vermicularis türünün sinonimi olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur.
Dipnotlar
- ^ [1] 19 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Servet Özcan, Hanife Özcan, Ebru Sönmez, Süleyman Yazar (2004), Kayseri’de Dört İlköğretim Okulundaki Öğrencilerde Enterobius vermicularis Yaygınlığının Araştırılması, Türkiye Parazitoloji Dergisi 28 (1): 24-26 2004
- ^ [2] 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gülnaz Çulha (2004), Hatay İli Çocuk Esirgeme ve Yetiştirme Kurumlarında Enterobius vermicularis Yaygınlığının Araştırılması, Türkiye Parazitoloji Dergisi 28 (4): 221-223 2004
- ^ [3][] Canan Hazır, Hülya Gündeşli, Aslı Özkırım, Nevin Keskin (2009), Ankara’da Farklı Sosyoekonomik Düzeye Sahip İki İlköğretim Okulu Öğrencileri Arasında Enterobius vermicularis’in Dağılımı, Türkiye Parazitoloji Dergisi, 33 (1): 54 - 58, 2009
- ^ [4] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ahmet Erensoy ve Salih Kuk (2009), Bir İlköğretim Okulu Birinci Sınıf Öğrencilerinde Enterobius Vermicularis Taraması, Fırat Tıp Dergisi 2009;14(1): 52-55
- ^ http://www.bmj.sk/2003/10403-06.pdf 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . A. Totkova, M. Klobusicky, R. Holkova ve M. Valent (2003), Enterobius gregorii - reality or fiction ?
- ^ [5][] W. M. Lotfy (2004), On the reality of Enterobius gregorii (Hugot, 1983), Bulgarian Academy of Sciences, Experimental Pathology and Parasitology, 7/2, 2004
- ^ Tadao Nakano, Munehiro Okamoto, Yatsukaho Ikeda and Hideo Hasegawa (2006), Mitochondrial cytochrome c oxidase subunit 1 gene and nuclear rDNA regions of Enterobius vermicularis parasitic in captive chimpanzees with special reference to its relationship with pinworms in humans, Parasitology Research, Volume 100, Number 1 / December, 2006
Kaynakça
- İstanbul Sağlık Müdürlüğü
- Dr. Nur Canoğlu, ODTÜ Sağlık ve Rehberlik Merkezi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kil kurdu Enterobius vermicularis eskiden Oxyuris vermicularis Yuvarlak solucanlar Nematoda subesinden dunya capinda cocuklarda yaygin bagirsak paraziti olan bir turdur Kil kurduErkek ve disi kil kurtlariBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube NematodaSinif SecernenteaAlt sinif Takim Familya OxyuridaeCins Tur E vermicularisIkili adlandirmaEnterobius vermicularis Linnaeus 1758SinonimlerOxyuris vermicularis Kil kurdu nu yine bagirsak paraziti olan ve ondan daha buyuk 25 cm bagirsak solucani Ascaris lumbricoides ile karistirmamak gerekir MorfolojiKil kurdu yumurtasinin optik mikroskop altinda gorunumu Yumurtalari 50 60 mm uzunlugunda 20 30 mm kalinliginda oval bir tarafi duz diger tarafi ise konveks yapidadir Bir baska deyisle asimetrik elips sekillidir Duz renksiz ve kalin bir kabugu vardir Nesneler yapiskan ozelligi vardir Binlerce ortalama 10 000 yumurtadan olusan kume ciplak gozle secilebilir Yumurtlandigi zaman icinde larva olusmustur ya da bazen de embriyo halindedir Larvalari beyaz veya kremsi renktedir Konakcinin vucudunda 140 150 mm uzunluguna kadar buyur Iki disi kil kurdunun cetvel yaninda boyca karsilastirilmasi Eriskin kurdun vucudunu orten kutikula on ucta genislemis ve yassilasip sisebilen bir hal almistir Bu kutikula kalinlasmasi enine cizgili bir goruntu arz eder Agiz uc dudakla cevrilmistir Yemek borusunun arka ucu icerisinde bir dis aygiti bulunan genis bir bulbus halindedir Kucuk ve beyaz renklidir Disileri erkeklerinden daha buyuktur Disileri 10 erkekleri 3 mm boyundadir Erkekte arka uc kut ve ventrale dogru kivrik olup bir adet ciftlesme spikulu bulunur Disilerin arka kismi ise uzun ve sivridir Yasam dongusuKil kurdu nun yasam dongusunu gosteren sema Enterobius vermicularis monoksen bir parazittir ve insana ozgudur Ara konagi yoktur Butun dunyada ama ozellikle iliman bolgelerde ve ilkokul cagi cocuklarda en sik gorulen yuvarlak solucandir Insan kalin bagirsaginda ozellikle cekum ve rektum bolgesinde nadiren ince bagirsagin son kisimlarinda yasar ve enterobiosise neden olur Disi ovovivipardir Enterobiosisin epidemiyolojisinde disi parazitin yumurtlama aliskanligi buyuk onem tasir Disi bagirsak icinde yumurtlamaz Enfekte kisilerde disi eriskin kil kurtlari gece uykudan 2 3 saat sonra anusten disari cikarak makat civarina perianal bolgeye binlerce ortalama 10 000 yumurta birakir ve kisa sure icinde olurler Yumurtadan 6 saat icinde larvalar cikarak bulasici ozelligini kazanir Ic camasirlarina bulasan yataga dokulen veya da olusturdugu kasinti hissi ile o bolge parmakla kasindiginda tuvalet sonrasi makat temizligi esnasinda kisinin eline tirnaklarinin arasina gecerler Bu nedenle tekrar tekrar bulasma ve cocuktan cocuga bulasma riski fazladir Oda sicakliginda 2 3 hafta canli kalabilir Camasirlarda yatak ve carsaflarda da yumurta bulundugunda bulasma ortami olusturur Kil kurdu bulasmis carsaflarin silkelenmesi ile havaya sacilan yumurtalarin agiz bolgesine ulasarak bulasmasi da mumkundur Parazitin konak zinciri insan insan insan olarak uzanir Bulasma agizdan ya da burundan alinarak yutulan yumurtalarla olur Yumurtalar ince bagirsagin son kisimlarinda acilirlar ve serbest kalan larvalar burada iki deri degistirir ve kalin bagirsaga gecerek olgunlasirlar Yumurtanin agizdan alinmasindan disi parazitin yumurtlayacak duruma gelmesine kadar gecen sure yaklasik 15 43 gundur ZararlariEnfeksiyon Kil kurdu enfeksiyonu Enterobiosis vucuttaki parazit sayisina bagli olarak sessiz seyredebilir Fakat birden cok sistemi ilgilendiren belirtilere de yol acabilir Sindirim sisteminde yasayan E vermicularis sindirim sistemi sinir sistemi urogenital sistem deri ve kan tablosunda bazi degisiklik ve belirtilere sebep olur Belirtiler arasinda en dikkat cekicisi bilhassa geceleri olan makat kasinmasidir Bunun sebebi yumurtalarini birakmak icin olgun disi parazitlerin asagilara dogru hareket etmeleridir Huzursuzluk uykusuzluk yatagini islatma diger sikayetlerdir Kasinma neticesinde makat bolgesinde egzema ve iltihabi yaralar tesekkul edebilir Ayrica gibi parazitlerin tasiyiciligini da yaparak diger parazitlerin insanda yerlesmesine zemin hazirlamaktadir Bulasimi Bulasma genellikle insandan insana ya da otoenfeksiyon ile olmaktadir Bulasma tirnak yeme hijyen eksikligi veya yetersiz el yikama sonucunda meydana gelebilmektedir Bunun disinda enfekte yumurtalar ile kontamine olan carsaflar kiyafetler yatak odasi esyalari ve bu esyalarin hareketi ile dagilan yumurtalarin havadan solunum yolu ile alinmasi ile bulasma olabilir Ayrica kanalizasyon suyu ile sulanan meyve ve sebzelerin iyi yikanmadan tuketilmesi sonucunda bulasma olmaktadir Parazitin vucuda girmesi parazit yumurtalarinin alinmasiyla yani agiz yoluyla olur Alinan parazit yumurtalari bagirsaklarda acilir Yumurtalardan cikan erkek ve disi parazitler ciftlestikten sonra disi parazitler yumurtalarini birakmak icin kisinin makat bolgesine gocer Makat bolgesine birakilan yumurtalar 6 saat icinde acilir ve yeni parazitler ortaya cikar Yeni parazitler tekrar bagirsaga gocer Olgun hale geldikten sonra yumurta birakmak icin yine makat bolgesine gelirler Eger hastalik tedavi edilmezse bu dongu devam eder Eriskin kil kurtlari anusunuzun etrafindaki alanda yumurta biraktiklari zaman anal bolge genellikle bazen siddetli bir bicimde kasinmaya baslar Kasintili bolgeyi kasidiginiz zaman mikroskobik yumurtalar parmaklariniza takilir buradan besin sivi veya baska insanlar gibi diger yuzeylere aktarilir Kil kurdu yumurtlari haftalarca bu yuzeyler uzerinde hayatta kalabilir Yumurtanin baska bir kisinin agzina yumurta bulasmis icecek besin veya eller ile ulasmasi uzerine enfeksiyon baslar Yayginligi Toplumlardaki gorulme sikligi sosyal kulturel ekolojik ve hijyenik farkliliklara bagli olarak degisen bagirsak parazit enfeksiyonlari ozellikle gelismekte olan ulkeleri etkileyen onemli bir saglik sorunudur Bagirsak parazitlerinden ileri gelen enfeksiyonlar dunyada ve Turkiye de enfeksiyon hastaliklari arasinda ilk sirayi almaktadir Dunyada yaklasik 500 900 milyon insani sadece ABD de 42 milyon enfekte ettigi dusunulen bagirsak parazitlerinin ekonomik tibbi ve teknolojik gelismelere karsin artan nufusa paralel olarak yarim yuzyildan beri fazla degismedigi bazi endemik ulkelerde enfeksiyon oraninin 90 lara vardigi bildirilmektedir Turkiye nin hemen her yoresinde yapilan calismalarda bolgeye gore bagirsak paraziti oranlari 10 96 arasinda degisen oranlar sergilemektedir Ornek olarak bazi okul ve yurtlarda yapilan taramalarda Elazig da 97 4 Hatay da 38 97 Kirikkale de 31 Eskisehir de 24 Kayseri de 22 5 Izmir de 13 43 8 Malatya da ve Ankara da 10 6 enfekte cocuk gorulmustur Bu rakamlar sosyoekonomik duruma bagli olarak degiskenlik gosterir Sosyoekonomik ve egitim duzeyi dusuk gecekondu yerlesimi fazla temiz icme suyu kanalizasyon gibi alt yapi olanaklari yeterli olmayan ve sagliksiz kosullarda yasayan toplumlarda bagirsak parazitleri daha sik gorulmektedir Sosyoekonomik duzeyi dusuk ve kalabalik ailelerde kilkurdu enfeksiyonunun daha sik ortaya ciktigi gozlenmistir Belirtiler ve semptomlar Vucuttaki parazit sayisi ve konagin bagisik durumuna bagli olarak enterobiosis asemptomatik hafif kil kurdu enfeksiyonlari olabilecegi gibi en bilinen semptomlari olan anal veya vajinal bolgede kasinti burun kasintisi gece agizdan salya akmasi dis gicirdatmasi uykusuzluk asabiyet ve huzursuzluk aralikli karin agrilari ve bulanti gibi muglak mide ve bagirsak semptomlari ile karsimiza cikabilir Komplikasyonlar Tipik kil kurdu enfeksiyonlari ciddi sorunlara neden olmaz Nadir durumlarda agir enfeksiyon nedeniyle komplikasyonlar gelisebilir Idrar yolu enfeksiyonu Kadinlarda daha yaygin olan idrar yolu enfeksiyonlarinin nedeni bazen agir kil kurdu istilasidir Parazit mesaneye de gocerek sistite neden olabilir Peritoneal boslukta enfeksiyon Kadinlarda veya kizlarda parazit anal bolgeden vajinaya oradan rahme fallop tuplerine ve legen kemigi boslugundaki organlarin etrafinda bulunan alana gecebilir Bu durum vajinite endometrite veya baska sorunlara sebebiyet verebilir Kilo kaybi Cok sayida eriskin kil kurdu bagirsaginizda yasadigi zaman kilo vermenize yetecek kadar karin agrisina neden olabilir ve buna yetecek kadar besin tuketebilir Tani Kesin tani yumurtalari veya parazitin kendisinin gorulmesi ile konur Selofan bant testi Kil kurtlarina yonelik en kesin sonuclar veren test dunya capinda yaygin olan selofan bant testidir Disi parazitler anusten disari cikarak perianal bolgeye yumurtlamalari nedeniyle ancak bu yontemle tani yapilmaktadir Doktorunuz anusunuzun etrafindaki deriye seffaf bir plastik bant bastiracak ardindan mikroskop altinda bu bantta kil kurdu yumurtalari incelemesi yapacaktir Parazit genellikle gece yumurta yaptigindan oturu sabahlari diskinizi cikarmadan veya banyo yapmadan once ilk is kendinizi test ederek iyi bir numune elde edebilirsiniz Anusunuze bir parca seffaf plastik bant yapistirin daha sonra numunenizi doktorunuza goturun Teshisin konmasi icin cok sayida bant numunesinin alinmasi gerekli olabilir Kurdun dogrudan gorulmesi Bazen anusunuzun cevresindeki bolgede eriskin bir kurdun gorulmesinde oldugu gibi kil kurtlarinin varligi daha belirgindir Tibbi yardim Eger hafif bir kil kurdu enfeksiyonu vakasi geciriyorsaniz hicbir semptomu yasamayabilirsiniz ve hicbir tibbi yardima ihtiyaciniz olmayabilir Bircok cocuk hafif kil kurdu enfeksiyonlarini butun disi kurtlarin anusun disina gitmesiyle yeniden enfeksiyon meydana gelmemesi sayesinde atlatmaktadir Eger uykusuzluk ve asabiyet ile birlikte hafif karin agriniz varsa ya da surekli veya siddetli anal ya da vajinal kasinti yasiyorsaniz doktorunuza danisin Kil kurdu enfeksiyonlari ilaclarla da etkili bir bicimde tedavi edilebilir Ilacin alindigi gun mumkunse carsaf camasir kaynatilirsa makinanin 90 derecesi yeterli degil 100 derece gerekiyor ic camasirlar kizgin utuyle utulenirse tedavi basarisi artar Onleme Kil kurdu enfeksiyonlari en yaygin olarak parazit yumurtalarinin bulastigi parmaklar araciligi ile yayilir Enfeksiyon kapma veya yayma riskini azaltmak icin Tirnaklar kisa tutulmali diskiya el surulmeden temizlik yapilmali umumi musluklarla fazla temastan kacinilmali mumkunse sivi sabun kullanilmalidir Kil kurtlari enfeksiyon bulastirma yetilerini yuzeyde haftalar boyunca koruyabildiklerinden oturu yataklari yikayin ve banyolari duzenli olarak temizleyin ic camasirlarinizi gunluk olarak degistirin Benzer turlerEnterobius cinsinin Insanda asalak olan kil kurdu Enterobius vermicularis turu disinda Sempanzelerde asalak olan turu daha vardir Insanda asalak olan ikinci Enterobius turu olarak lanse edilen Enterobius gregorii Hugot 1983 turunun aslinda Enterobius vermicularis turunun sinonimi oldugu yapilan arastirmalarla ortaya konmustur Dipnotlar 1 19 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Servet Ozcan Hanife Ozcan Ebru Sonmez Suleyman Yazar 2004 Kayseri de Dort Ilkogretim Okulundaki Ogrencilerde Enterobius vermicularis Yayginliginin Arastirilmasi Turkiye Parazitoloji Dergisi 28 1 24 26 2004 2 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gulnaz Culha 2004 Hatay Ili Cocuk Esirgeme ve Yetistirme Kurumlarinda Enterobius vermicularis Yayginliginin Arastirilmasi Turkiye Parazitoloji Dergisi 28 4 221 223 2004 3 olu kirik baglanti Canan Hazir Hulya Gundesli Asli Ozkirim Nevin Keskin 2009 Ankara da Farkli Sosyoekonomik Duzeye Sahip Iki Ilkogretim Okulu Ogrencileri Arasinda Enterobius vermicularis in Dagilimi Turkiye Parazitoloji Dergisi 33 1 54 58 2009 4 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ahmet Erensoy ve Salih Kuk 2009 Bir Ilkogretim Okulu Birinci Sinif Ogrencilerinde Enterobius Vermicularis Taramasi Firat Tip Dergisi 2009 14 1 52 55 http www bmj sk 2003 10403 06 pdf 10 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Totkova M Klobusicky R Holkova ve M Valent 2003 Enterobius gregorii reality or fiction 5 olu kirik baglanti W M Lotfy 2004 On the reality of Enterobius gregorii Hugot 1983 Bulgarian Academy of Sciences Experimental Pathology and Parasitology 7 2 2004 Tadao Nakano Munehiro Okamoto Yatsukaho Ikeda and Hideo Hasegawa 2006 Mitochondrial cytochrome c oxidase subunit 1 gene and nuclear rDNA regions of Enterobius vermicularis parasitic in captive chimpanzees with special reference to its relationship with pinworms in humans Parasitology Research Volume 100 Number 1 December 2006KaynakcaIstanbul Saglik Mudurlugu Dr Nur Canoglu ODTU Saglik ve Rehberlik Merkezi