Kayboluş, 1988 Hollanda-Fransa ortak yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Spoorloos olan filmin uluslararası adı The Vanishing dir. Ortak yapımcı ülke Fransa'da ise film L'homme qui voulait savoir adıyla gösterildi (Tr: Bilmek İsteyen Adam)
Spoorloos | |
"Kayboluş" (Spoorloos) filminin Fransızca sinema afişi. | |
Yönetmen | |
---|---|
Yapımcı | Anne Lordon George Sluizer |
Senarist | Tim Krabbé Tim Krabbé (roman) George Sluizer (uyarlama) |
Oyuncular | Johanna ter Steege |
Müzik | |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | George Sluizer |
Stüdyo | Argos Films Golden Egg Ingrid Productions MGS Film Movie Visions |
Dağıtıcı | Pathé The Criterion Collection (DVD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Suç, dram, gerilim, gizem |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1988 |
Çıkış tarih(ler)i | 27 Ekim 1988, Hollanda Ekim 1990, ABD |
Süre | 107 dakika |
Ülke | Hollanda Fransa ortak yapımı |
Dil | Felemenkçe ve Fransızca (yer yer İngilizce) |
Bütçe | 250.000 Gulden ($ 165.000) |
Devam filmi | () |
Diğer adları | Kayboluş (Türkiye) L'homme qui voulait savoir (Fransa) Il mistero della donna scomparsa (İtalya) Desaparecida (İspanya) Spurlos verschwunden (Btı Almanya) The Vanishing (İngilizce uluslararası adı) |
Senaryosunu Hollandalı gazeteci ve yazar Tim Krabbé'nin, 1984 yılında yayımlanmış Altın Yumurta (Het Gouden Ei) adlı kendi çok satan romanından uyarlayarak yazdığı filmi Fransız sinemacı yönetmiştir. Aynı zamanda filmin yapımcılarından da biri olan Sluizer romanın senaryolaştırılması aşamasında Krabbé'ye yardım etmiş, ayrıca filmin kurgusuna da katkıda bulunmuştur. Başlıca rollerinde Bernard-Pierre Donnadieu, Gene Bervoets, Johanna ter Steege ve Gwen Eckhaus'un oynadıkları filmin hüzünlü özgün müziğini yapmıştır. 1932'de Paris'te doğmuş olan yönetmen George Sluizer'in anne ve babası Hollanda ve Norveçliydi.
Beş yıl sonra 1993'te George Sluizer bu kez aynı filmi ABD'de The Vanishing adıyla ve Amerikalı oyuncularla yeniden çekti. Jeff Bridges, Kiefer Sutherland, Nancy Travis ve Sandra Bullock'un oynadıkları bu yeniden yapım film ilki kadar yankı uyandırmadı. Bu film de Türkiye'de yine "Kayboluş" adıyla gösterilmişti.
Film, tatil için gittikleri Fransa'da bir benzin istasyonunda kız arkadaşı (Johanna ter Steege) esrarengiz bir şekilde kayıplara karışan Hollandalı bir gencin (Gene Bervoets) hikâyesini anlatmaktadır. Sonuçsuz kalan resmi arama çabalarından yıllar sonra, geçmişteki bu kaybından halâ büyük bir elem duyan genç adam, suçluluk duygusunun da etkisiyle yeni kız arkadaşıyla (Gwen Eckhaus) birlikte tekrar Fransa'ya dönüp kaybolan eski arkadaşını aramaya başlar.
Tarzı Alfred Hitchcock filmlerini anımsatan "Spoorloos" un tanıtım sloganlarından birinde "Hitchcock'a en büyük saygı duruşlarından biri.." ibaresi kullanılmıştır.
"Kayboluş", aralarında "Avrupa Film Ödülü", "Fantasporto" ve "Mystfest" in de olduğu bazı yarışma ve festivallerde tam 6 ödül kazandı. Film Hollanda'nın "En İyi Yabancı Film" Oscar'ı için yarışmaya gönderdiği filmdi. Ancak filmde Fransızca diyalogların Felemenkçe diyaloglardan daha fazla olmasından dolayı film yarışmadan diskalifiye edilmişti.
Konusu
Hollandalı genç çift Rex Hofman (Gene Bervoets) ve kız arkadaşı Saskia Wagter (Johanna ter Steege) otomobille Amsterdam'dan tatil için Fransa'ya gelirler. Fransa'nın manzaralı kırsalında yol alırken uğradıkları aynı zamanda bir dinlenme ve alışveriş merkezi de olan kalabalık benzin istasyonunda Rex'in kız arkadaşı Saskia, içecek bir şeyler almak için girdiği tesiste birdenbire ortadan kaybolur. Rex'in kaybolan kız arkadaşını arama çabaları sonuçsuz kalır, polis de sonunda dosyayı rafa kaldırır.
Aradan üç yıl geçmiştir ama Saskia'nın kaybolmasını bir türlü kabullenemeyen suçluluk duygusu içindeki Rex bütün Fransa'da kız arkadaşını aramayı sürdürür. El ilanları ve kayıp afişleri bastırtır ve bunları uygun olan her yere asar. Bu arada Lieneke (Gwen Eckhaus) adında yeni bir kızla daha tanışmıştır ve Saskia'yı Fransa'da birlikte aramaktadırlar. Ancak Rex'in takıntılı ve inatçı tutumu sonunda Lieneke'yi bunaltır ve Lieneke Rex'i terkeder.
Bu arada bir dizi geriye dönüşle anlatıldığı üzere Saskia'yı Raymond Lemorne (Bernard-Pierre Donnadieu) adlı bir "sosyopat" ın (kendine koyduğu teşhis budur) kaçırmış olduğunu anlarız. Raymond aslında normal görünümlü orta sınıftan saygın bir kimya öğretmeni, iyi bir aile babasıdır. Kloroform koklatarak birçok kadını kaçırma girişimleri olmuştur, ama bütün bunları cinsel dürtülerle vb değil sadece böyle bir eylemi gerçekleştirip gerçekleştiremiyeceğini öğrenebilmek için, belki de tekdüze yaşantısına bir heyecan katmak için yapmaktadır.
Raymond, Rex'in astığı kayıp afişlerini görmüştür ve Rex'i uzaktan uzağa takip etmeye başlamıştır. Ona buluşma teklifleri içeren kartpostallar gönderir ama sürekli olarak da onu atlatır. Sonunda Rex'in önüne geçilemez fanatik saplantısından fazlaca etkilenen Raymond, onunla yüz yüze gelmeye karar verir ve buluşurlar. Raymond genç adama kız arkadaşını kendisinin kaçırdığını itiraf eder, ancak onun başına gelenleri öğrenebilmesi için bir tek şansının olduğunu söyler: Birlikte Saskia'nın kaybolduğu tesise gidecekler ve Saskia'nın yaşamış olduğu her deneyimi an be an Rex de yaşıyacak, yani onun geçtiği aynı yollardan geçecektir. Bunun ilk adımı olarak da Rex Raymond'un vereceği içine uyku ilacı koyulmuş kahveyi içecektir. Onca yıl sonra olup bitenleri öğrenmek için dayanılmaz bir arzu içinde olan Rex (Filmin Fransızca adı da Bilmek İsteyen Adam anlamına gelen L'Homme Qui Voulait Savoir dır zaten) kısa bir kararsızlıktan sonra istemeyerek de olsa ilaçlı olduğunu bildiği kahveyi içer ve kendini kaybeder. Bir tabutun içinde kendisine geldiği zaman diri diri gömülmüş olduğunu dehşet içinde anlar.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Raymond Lemorne | |
Gene Bervoets | Rex Hofman |
Johanna ter Steege | Saskia Wagter |
Gwen Eckhaus | Lieneke |
Bernadette Le Saché | Simone Lemorne |
Tania Latarjet | Denise Lemorne |
Lucille Glenn | Gabrielle 'Gaby' Lemorne |
Roger Souza | İşletmeci |
Caroline Appéré | Kasiyer |
Pierre Forget | Çiftçi Laurent |
Didier Rousset | TV Muhabiri |
Raphaeline | Gisele Marzin |
Robert Lucibello | Öğretmen |
David Bayle | Lemorne (16 Yaşında) |
Doumee | Lady 'Prisunic' |
Romanın film uyarlamaları
Hollandalı gazeteci ve romancı Tim Krabbé'nin, 1984 yılında yayımladığı "Altın Yumurta" (Het Gouden Ei) adlı bestseller romanı iki kez sinemaya uyarlanmıştır. Bunların ikisini de Fransız sinemacı yönetmiş, ilkinin senaryosunu da yazarın kendisi yazmıştır. Bu filmler:
Yıl | Ülke | Filmin özgün adı | Türkiye'deki adı | Uyarlandığı roman-yazarı | Yönetmen | Senarist | Oyuncular |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1988 | Hollanda | Spoorloos | Kayboluş | Altın Yumurta- Tim Krabbé | George Sluizer | Tim Krabbé | Bernard-Pierre Donnadieu, Gene Bervoets,Johanna ter Steege, Gwen Eckhaus |
1993 | ABD | Altın Yumurta- Tim Krabbé | George Sluizer | Todd Graff | Jeff Bridges, Kiefer Sutherland, Nancy Travis, Sandra Bullock |
Benzer filmler
Roman ve ona dayandırılmış olan bu filmin ana teması (kaçırılma olayı) 1901 yılında gerçekleştirilmiş olan "Paris Sergisi"'yle ilişkilendirilmiş bir şehir efsanesine dayanmaktadır. Efsaneye göre bir anne ve kızı bu sergiye gitmek için yola çıkarlar. Konakladıkları otelde anne eşyalarını yerleştirirken kızı da yakınlarda bir mağazaya alışverişe gider. Kız otele geri döndüğünde annesinin ortadan kaybolmuş olduğunu görür. Otelde hiç kimse annesini gördüğünü hatırlayamaz. Bu kayboluş efsanesine dayanan "Spoorloos" tan başka filmler de yapılmıştı. Bunlar:
Yıl | Film | Yönetmen |
---|---|---|
1938 | The Lady Vanishes | Alfred Hitchcock |
1950 | ||
1970 | ||
1973 | (TV) | Philip Leacock |
Kaynakça
- ^ (2005). Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film. Caretta Yayınevi. ss. sayfa 760. Türkçe isim için referans.
- ^ "The Vanishing (1993)" (İngilizce). IMDb. 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.
- ^ "Kayboluş (1993)". sinematurk.com. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.
- ^ "Spoorloos (1988)/trivia" (İngilizce). IMDb. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Kayboluş ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- IMDb'de Kayboluş
- allmovie.com'da "The Vanishing" 16 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaybolus 1988 Hollanda Fransa ortak yapimi psikolojik gerilim filmidir Ozgun adi Spoorloos olan filmin uluslararasi adi The Vanishing dir Ortak yapimci ulke Fransa da ise film L homme qui voulait savoir adiyla gosterildi Tr Bilmek Isteyen Adam KaybolusSpoorloos Kaybolus Spoorloos filminin Fransizca sinema afisi YonetmenYapimciAnne Lordon George SluizerSenaristTim Krabbe Tim Krabbe roman George Sluizer uyarlama OyuncularJohanna ter SteegeMuzikGoruntu yonetmeniKurguGeorge SluizerStudyoArgos Films Golden Egg Ingrid Productions MGS Film Movie VisionsDagiticiPathe The Criterion Collection DVD CinsiSinema filmiTuruSuc dram gerilim gizemRenkRenkliYapim yili1988Cikis tarih ler i27 Ekim 1988 Hollanda Ekim 1990 ABDSure107 dakikaUlkeHollanda Fransa ortak yapimiDilFelemenkce ve Fransizca yer yer Ingilizce Butce250 000 Gulden 165 000 Devam filmi Diger adlariKaybolus Turkiye L homme qui voulait savoir Fransa Il mistero della donna scomparsa Italya Desaparecida Ispanya Spurlos verschwunden Bti Almanya The Vanishing Ingilizce uluslararasi adi Senaryosunu Hollandali gazeteci ve yazar Tim Krabbe nin 1984 yilinda yayimlanmis Altin Yumurta Het Gouden Ei adli kendi cok satan romanindan uyarlayarak yazdigi filmi Fransiz sinemaci yonetmistir Ayni zamanda filmin yapimcilarindan da biri olan Sluizer romanin senaryolastirilmasi asamasinda Krabbe ye yardim etmis ayrica filmin kurgusuna da katkida bulunmustur Baslica rollerinde Bernard Pierre Donnadieu Gene Bervoets Johanna ter Steege ve Gwen Eckhaus un oynadiklari filmin huzunlu ozgun muzigini yapmistir 1932 de Paris te dogmus olan yonetmen George Sluizer in anne ve babasi Hollanda ve Norvecliydi Bes yil sonra 1993 te George Sluizer bu kez ayni filmi ABD de The Vanishing adiyla ve Amerikali oyuncularla yeniden cekti Jeff Bridges Kiefer Sutherland Nancy Travis ve Sandra Bullock un oynadiklari bu yeniden yapim film ilki kadar yanki uyandirmadi Bu film de Turkiye de yine Kaybolus adiyla gosterilmisti Film tatil icin gittikleri Fransa da bir benzin istasyonunda kiz arkadasi Johanna ter Steege esrarengiz bir sekilde kayiplara karisan Hollandali bir gencin Gene Bervoets hikayesini anlatmaktadir Sonucsuz kalan resmi arama cabalarindan yillar sonra gecmisteki bu kaybindan hala buyuk bir elem duyan genc adam sucluluk duygusunun da etkisiyle yeni kiz arkadasiyla Gwen Eckhaus birlikte tekrar Fransa ya donup kaybolan eski arkadasini aramaya baslar Tarzi Alfred Hitchcock filmlerini animsatan Spoorloos un tanitim sloganlarindan birinde Hitchcock a en buyuk saygi duruslarindan biri ibaresi kullanilmistir Kaybolus aralarinda Avrupa Film Odulu Fantasporto ve Mystfest in de oldugu bazi yarisma ve festivallerde tam 6 odul kazandi Film Hollanda nin En Iyi Yabanci Film Oscar i icin yarismaya gonderdigi filmdi Ancak filmde Fransizca diyaloglarin Felemenkce diyaloglardan daha fazla olmasindan dolayi film yarismadan diskalifiye edilmisti KonusuHollandali genc cift Rex Hofman Gene Bervoets ve kiz arkadasi Saskia Wagter Johanna ter Steege otomobille Amsterdam dan tatil icin Fransa ya gelirler Fransa nin manzarali kirsalinda yol alirken ugradiklari ayni zamanda bir dinlenme ve alisveris merkezi de olan kalabalik benzin istasyonunda Rex in kiz arkadasi Saskia icecek bir seyler almak icin girdigi tesiste birdenbire ortadan kaybolur Rex in kaybolan kiz arkadasini arama cabalari sonucsuz kalir polis de sonunda dosyayi rafa kaldirir Aradan uc yil gecmistir ama Saskia nin kaybolmasini bir turlu kabullenemeyen sucluluk duygusu icindeki Rex butun Fransa da kiz arkadasini aramayi surdurur El ilanlari ve kayip afisleri bastirtir ve bunlari uygun olan her yere asar Bu arada Lieneke Gwen Eckhaus adinda yeni bir kizla daha tanismistir ve Saskia yi Fransa da birlikte aramaktadirlar Ancak Rex in takintili ve inatci tutumu sonunda Lieneke yi bunaltir ve Lieneke Rex i terkeder Bu arada bir dizi geriye donusle anlatildigi uzere Saskia yi Raymond Lemorne Bernard Pierre Donnadieu adli bir sosyopat in kendine koydugu teshis budur kacirmis oldugunu anlariz Raymond aslinda normal gorunumlu orta siniftan saygin bir kimya ogretmeni iyi bir aile babasidir Kloroform koklatarak bircok kadini kacirma girisimleri olmustur ama butun bunlari cinsel durtulerle vb degil sadece boyle bir eylemi gerceklestirip gerceklestiremiyecegini ogrenebilmek icin belki de tekduze yasantisina bir heyecan katmak icin yapmaktadir Raymond Rex in astigi kayip afislerini gormustur ve Rex i uzaktan uzaga takip etmeye baslamistir Ona bulusma teklifleri iceren kartpostallar gonderir ama surekli olarak da onu atlatir Sonunda Rex in onune gecilemez fanatik saplantisindan fazlaca etkilenen Raymond onunla yuz yuze gelmeye karar verir ve bulusurlar Raymond genc adama kiz arkadasini kendisinin kacirdigini itiraf eder ancak onun basina gelenleri ogrenebilmesi icin bir tek sansinin oldugunu soyler Birlikte Saskia nin kayboldugu tesise gidecekler ve Saskia nin yasamis oldugu her deneyimi an be an Rex de yasiyacak yani onun gectigi ayni yollardan gececektir Bunun ilk adimi olarak da Rex Raymond un verecegi icine uyku ilaci koyulmus kahveyi icecektir Onca yil sonra olup bitenleri ogrenmek icin dayanilmaz bir arzu icinde olan Rex Filmin Fransizca adi da Bilmek Isteyen Adam anlamina gelen L Homme Qui Voulait Savoir dir zaten kisa bir kararsizliktan sonra istemeyerek de olsa ilacli oldugunu bildigi kahveyi icer ve kendini kaybeder Bir tabutun icinde kendisine geldigi zaman diri diri gomulmus oldugunu dehset icinde anlar Oyuncu kadrosuOyuncu RoluRaymond LemorneGene Bervoets Rex HofmanJohanna ter Steege Saskia WagterGwen Eckhaus LienekeBernadette Le Sache Simone LemorneTania Latarjet Denise LemorneLucille Glenn Gabrielle Gaby LemorneRoger Souza IsletmeciCaroline Appere KasiyerPierre Forget Ciftci LaurentDidier Rousset TV MuhabiriRaphaeline Gisele MarzinRobert Lucibello OgretmenDavid Bayle Lemorne 16 Yasinda Doumee Lady Prisunic Romanin film uyarlamalariHollandali gazeteci ve romanci Tim Krabbe nin 1984 yilinda yayimladigi Altin Yumurta Het Gouden Ei adli bestseller romani iki kez sinemaya uyarlanmistir Bunlarin ikisini de Fransiz sinemaci yonetmis ilkinin senaryosunu da yazarin kendisi yazmistir Bu filmler Yil Ulke Filmin ozgun adi Turkiye deki adi Uyarlandigi roman yazari Yonetmen Senarist Oyuncular1988 Hollanda Spoorloos Kaybolus Altin Yumurta Tim Krabbe George Sluizer Tim Krabbe Bernard Pierre Donnadieu Gene Bervoets Johanna ter Steege Gwen Eckhaus1993 ABD Altin Yumurta Tim Krabbe George Sluizer Todd Graff Jeff Bridges Kiefer Sutherland Nancy Travis Sandra BullockBenzer filmlerJohanna ter Steege Saskia rolundeki performansiyla Avrupa Film Odulu nu almisti Roman ve ona dayandirilmis olan bu filmin ana temasi kacirilma olayi 1901 yilinda gerceklestirilmis olan Paris Sergisi yle iliskilendirilmis bir sehir efsanesine dayanmaktadir Efsaneye gore bir anne ve kizi bu sergiye gitmek icin yola cikarlar Konakladiklari otelde anne esyalarini yerlestirirken kizi da yakinlarda bir magazaya alisverise gider Kiz otele geri dondugunde annesinin ortadan kaybolmus oldugunu gorur Otelde hic kimse annesini gordugunu hatirlayamaz Bu kaybolus efsanesine dayanan Spoorloos tan baska filmler de yapilmisti Bunlar Yil Film Yonetmen1938 The Lady Vanishes Alfred Hitchcock195019701973 TV Philip LeacockKaynakca 2005 Olmeden Once Gormeniz Gereken 1001 Film Caretta Yayinevi ss sayfa 760 Turkce isim icin referans The Vanishing 1993 Ingilizce IMDb 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2009 Kaybolus 1993 sinematurk com 21 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2009 Spoorloos 1988 trivia Ingilizce IMDb 11 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2009 Dis baglantilarVikisoz de Kaybolus ile ilgili sozleri bulabilirsiniz IMDb de Kaybolus allmovie com da The Vanishing 16 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde