Toruń (Türkçe: Torun) (Almanca: Thorn), Polonya'nın kuzey kesiminde Vistül Irmağı üstündedir. Haziran 2014 sayımlarına göre şehirde 203.148 kişi yaşamaktadır. Mikolaj Kopernik'in doğum yeri olan bu Orta Çağ şehri, UNESCO Dünya Tarihî Miras Sit Alanı listesinde yer almaktadır.
Toruń | |
---|---|
Bayrak Arma | |
Slogan: "Durabo" (Latince: "Hayatta kalacağım") | |
Toruń | |
Ülke | Polonya |
İdari Bölge | Şehir |
Kuruluş | 13. Yüzyıl |
İdare | |
• Başkan | Michał Zaleski |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 115,72 km² |
Rakım | 65 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 197.812 |
• Yoğunluk | oto/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | +48 56 |
Plaka kodu | CT |
Resmî site http://www.torun.pl/ |
Toruń eskiden (1975-1998) ve 'nın (1921-1939) başkentiydi. Toruń, 1999'dan beri iki kutuplu kentin 45 km uzaklıktaki Bydgoszcz'la yığılması sonucu 'nın iki başkentinden biri olmuştur. Eylül 2004'te Bydgoszcz'taki Tıp Akademisi Toruń'deki Nicolaus Copernicus Üniversitesi'ne Collegium Medicum adı altında katılmıştır.
Tarihi
Torun ve çevresinde bilinen ilk yerleşimler M.Ö 1100 yılına kadar ulaşmaktadır. Erken Orta Çağ'da, 7. Yüzyıldan 13. Yüzyıla kadar, Eski Slavların yerleşim yeri olmuştur.
1231 baharında Töton Şövalyeleri, Vistül Irmağı'nı aşarak, şehre bir hisar inşa etmişlerdir. 28 Aralık 1233 yılında, Töton Şövalyeleri olan Hermann von Salza ve Hermann Balk, Torun ve Chełmno şehirlerinin kuruluş bildirgelerini imzalamışlardır. 1280 yılında şehir Hansa Birliği'ne katılarak önemli Orta Çağ ticaret şehirlerinden biri haline gelmiştir.
Görülecek yerler
Torun, Orta Çağ Gotik mimarisini yansıtan, tamamen tuğladan yapılmış, anıtsal kiliseler, tarihi belediye binası ve şehir duvarlarını barındırmaktadır. En önemli anıtları arasında:
- Torun Katedrali (14-15. Yüzyıl)
- Aziz Mary Kilisesi (14. Yüzyıl)
- Aziz James Kilisesi (14. Yüzyıl)
- Tarihi Belediye Binası
İnşasına 1274 yılında başlandı, 1391 ve 1399 yılları arasında genişletilme, tamiri yapıldı ve 16. Yüzyıl sonunda yeniden genişletildi. Orta Avrupa'daki en önemli tarihi belediye binalarından biridir.
- Şehir Surları
İnşasına 13. Yüzyılda başlandı, 14-15. Yüzyıllar içerisinde genişletildi. Çoğunluğu 19. Yüzyılda yıkıldı fakat Vistül ırmağı kıyısında bulunan bazı kapı ve kuleler günümüze kadar ulaşmıştır.
- Bir 15. Yüzyıl Gothik Evi (Müze olarak hizmet vermekte)
Kopernik'in doğduğu rivayet edilen ev.
- Torun Kalesi (13. Yüzyıl)
Töton Şövalyeleri Kalesi Harabeleri olarak da bilinmektedir.
- Yıldız Simgeli Ev (Lehçe: Kamienica Pod Gwiazdą), Gothik mimari öncesi,
Torun, Polonya'daki en çok Gotik mimari evi barındıran şehirdir. Birçok Gothik bina boyaması ya da ahşap işçiliği 16 Yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Ulaşım
Torun, kara yolu taşımacılığında çok büyük olmasa dahi bazı sorunları barındırmaktadır. Yeni yapılan geniş yollar ve yol düzenlemeleri de bu sorunu çözememektedir. Sorunun başlıca sebebi, şehrin transit bir yol olmasıdır. Ayrıca Vistul nehri üzerinde 2 adet kara yolu köprüsü bulunmasına karşın, yaklaşık 4 km doğuda yer alan yeni köprü (4 Haziran 2013) çok tercih edilmemesi sebebiyle, özellikle yoğun saatlerde, tarihi merkeze yakın olan köprü de trafik yoğunluğu görülebilmektedir.
Torun toplu taşıma hizmetleri, beş tramvay ve 40 otobüs hattıyla tüm şehirde ve komşu bazı şehri kapsayacak şekilde hizmet vermektedir.
Üç ana istasyonuyla (Toruń Główny, Toruń Miasto ve Toruń Wschodni), şehir büyük bir demiryolu kavşağıdır.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
Wikimedia Commons'ta Toruń ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Torun Turkce Torun Almanca Thorn Polonya nin kuzey kesiminde Vistul Irmagi ustundedir Haziran 2014 sayimlarina gore sehirde 203 148 kisi yasamaktadir Mikolaj Kopernik in dogum yeri olan bu Orta Cag sehri UNESCO Dunya Tarihi Miras Sit Alani listesinde yer almaktadir TorunBayrakArmaSlogan Durabo Latince Hayatta kalacagim TorunUlkePolonyaIdari BolgeSehirKurulus13 YuzyilIdare BaskanMichal ZaleskiYuzolcumu Toplam115 72 km Rakim65 mNufus 2021 Toplam197 812 Yogunlukoto km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 48 56Plaka koduCTResmi site http www torun pl Torun eskiden 1975 1998 ve nin 1921 1939 baskentiydi Torun 1999 dan beri iki kutuplu kentin 45 km uzakliktaki Bydgoszcz la yigilmasi sonucu nin iki baskentinden biri olmustur Eylul 2004 te Bydgoszcz taki Tip Akademisi Torun deki Nicolaus Copernicus Universitesi ne Collegium Medicum adi altinda katilmistir TarihiChristoph Hartknoch Eski ve Yeni Prusya adli kitabinda son ikametgahi olan Thorn Torun sehrini anlatiyor Torun ve cevresinde bilinen ilk yerlesimler M O 1100 yilina kadar ulasmaktadir Erken Orta Cag da 7 Yuzyildan 13 Yuzyila kadar Eski Slavlarin yerlesim yeri olmustur Gotik Belediye Binasi Ratusz 13 Yuzyilda baslandi 1231 baharinda Toton Sovalyeleri Vistul Irmagi ni asarak sehre bir hisar insa etmislerdir 28 Aralik 1233 yilinda Toton Sovalyeleri olan Hermann von Salza ve Hermann Balk Torun ve Chelmno sehirlerinin kurulus bildirgelerini imzalamislardir 1280 yilinda sehir Hansa Birligi ne katilarak onemli Orta Cag ticaret sehirlerinden biri haline gelmistir Gorulecek yerlerIskenderiyeli Aziz Catherine Kilisesi Torun Torun daki Gothik mimariye kusursuz bir ornekHouse Under the Star Torun Orta Cag Gotik mimarisini yansitan tamamen tugladan yapilmis anitsal kiliseler tarihi belediye binasi ve sehir duvarlarini barindirmaktadir En onemli anitlari arasinda Torun Katedrali 14 15 Yuzyil Aziz Mary Kilisesi 14 Yuzyil Aziz James Kilisesi 14 Yuzyil Tarihi Belediye Binasi Insasina 1274 yilinda baslandi 1391 ve 1399 yillari arasinda genisletilme tamiri yapildi ve 16 Yuzyil sonunda yeniden genisletildi Orta Avrupa daki en onemli tarihi belediye binalarindan biridir Sehir SurlariSehir Surlari ve Egik Kule Insasina 13 Yuzyilda baslandi 14 15 Yuzyillar icerisinde genisletildi Cogunlugu 19 Yuzyilda yikildi fakat Vistul irmagi kiyisinda bulunan bazi kapi ve kuleler gunumuze kadar ulasmistir Bir 15 Yuzyil Gothik Evi Muze olarak hizmet vermekte Kopernik in dogdugu rivayet edilen ev Torun Kalesi 13 Yuzyil Toton Sovalyeleri Kalesi Harabeleri olarak da bilinmektedir Yildiz Simgeli Ev Lehce Kamienica Pod Gwiazda Gothik mimari oncesi Torun Polonya daki en cok Gotik mimari evi barindiran sehirdir Bircok Gothik bina boyamasi ya da ahsap isciligi 16 Yuzyila kadar uzanmaktadir UlasimTorun kara yolu tasimaciliginda cok buyuk olmasa dahi bazi sorunlari barindirmaktadir Yeni yapilan genis yollar ve yol duzenlemeleri de bu sorunu cozememektedir Sorunun baslica sebebi sehrin transit bir yol olmasidir Ayrica Vistul nehri uzerinde 2 adet kara yolu koprusu bulunmasina karsin yaklasik 4 km doguda yer alan yeni kopru 4 Haziran 2013 cok tercih edilmemesi sebebiyle ozellikle yogun saatlerde tarihi merkeze yakin olan kopru de trafik yogunlugu gorulebilmektedir Torun toplu tasima hizmetleri bes tramvay ve 40 otobus hattiyla tum sehirde ve komsu bazi sehri kapsayacak sekilde hizmet vermektedir Uc ana istasyonuyla Torun Glowny Torun Miasto ve Torun Wschodni sehir buyuk bir demiryolu kavsagidir Dis baglantilar Ingilizce Wikimedia Commons ta Torun ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir