Groß-Rosen toplama kampı, Polonya'nın , Aşağı Silezya (bugünkü ) bölgesinde kurulmuş bir Nazi toplama kampı. Kamp, Jauer (bugünkü Jawor) ile arasındaki demiryolu üzerinde bulunmaktaydı.
Groß-Rosen toplama kampı | |
---|---|
Girişteki Arbeit Macht Frei ibaresi | |
Kampın modeli | |
Gross-Rosen | |
Koordinatlar | |
Tanınma sebebi | Holokost |
İnşa eden | Nazi Almanyası |
İşleten | SS-Totenkopfverbände |
Komendant | |
Asıl kullanım sebebi | Toplama kampı |
Mahkumlar | Çoğunlukla Yahudiler, Polonyalılar ve Sovyet savaş esirleri |
Mahkum sayısı | 125.000 |
Ölü | 40.000 |
Kurtuluş | 14 Şubat 1945 |
Kurtaran | Kızıl Ordu |
İnternet sitesi | https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/gross-rosen |
1940 yazında Sachsenhausen Toplama Kampı'nın uydu kampı olarak kurulmuş ve 1 Mayıs 1941 tarihinde bağımsız bir kampa dönüştürülmüştür. Kampın kurulduğu yıllarda iş yükü, SS-Deutsche Erd- und Steinwerke GmbH tarafından işletilen taş ocağı üzerinde yoğunlaşmış ve zaman içinde alt kampların geliştirilmesi üzerinde çalışılmıştır.
SS, 3000 Sovyet savaş tutsağını Ekim 1941'de Groß-Rosen'a aktarmış ve tümü için idam kararı çıkarılmıştır.
Groß-Rosen, NN (Nacht und Nebel) tutsaklarına taş ocaklarında yapılan acımasız işkencelerle gündeme gelmiştir. Politik ve Yahudi tutsaklar, kampta tutulanların büyük bir bölümünü oluşturmaktaydı. Politik tutsakların 1942 yılındaki ortalama yaşam süresinin iki ay olduğu sanılmaktadır.
Ağustos 1942'de yapılan bir değişiklikle tutsaklar, Alman endüstrisinde çalıştırılmak istenmiş ve bu nedenle daha uzun yaşamaları hedeflenmiştir. Çalışacak durumda olmayan ya da ölümüne sayılı günler kalan tutsakların bir bölümü Dachau'ya gönderilmiştir. Bu tutsaklardan biri olan Willem Lodewijk Harthoorn, Nisan-Ağustos 1942 arasında kampta bulunmuş ve anılarını Verboden te sterven (Felemenkçede Ölüm Yasaklıları) adıyla yayımlamıştır. Kampa katılan tutsakların büyük bölümü Dachau ve Sachsenhausen'deki kamplardan ve Buchenwald bölgesinden getirilen Yahudilerdi. Yahudiler genellikle Polonya ve Macaristan'dan gelirken diğer tutsaklar Belçika, Fransa, Hollanda, Yunanistan, Yugoslavya, Slovakya ve İtalya'dan gelmekteydi.
Groß-Rosen 1944 yılında en geniş sınırlarına ulaşmış ve Almanya'nın doğusu ile Polonya'nın işgal altındaki bölgelerinde kurulmuş olan 60 alt kampa sahip olmuştur. Etkin olduğu süre boyunca 125000 tutsağın uğrak yeri olan kamp, 1945 yılında tüm Nazi toplama kamplarında bulunan tutsakların %11'ini barındırmaktaydı. 40000'i aşkın kişinin ölümüne neden olan kamp 14 Şubat 1945'te Kızıl Ordu tarafından dağıtılmıştır.
Groß-Rosen'de hizmet etmek üzere 500 kadın kamp korucusu yetiştirilmiştir. Bu kişiler; , Graeben, , Gruschwitz Neusalz, Hundsfeld, , Oberalstadt, ve Schlesiersee Schanzenbau kadın kamplarında görevlendirilmişlerdir.
Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada infaz edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Groß-Rosen toplama kampı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Alfried Konieczny, . NY: Macmillan, 1990, Cilt 2, sf. 623–626.
Tutsak anıları:
- Willem Lodewijk Harthoorn, Verboden te sterven, Van Gruting, 2007,
- Johannes Teunissen, Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen, Kok, 2006,
Dış bağlantılar
- Rogoźnica'daki Gross-Rosen Müzesi18 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gross Rosen toplama kampi Polonya nin Asagi Silezya bugunku bolgesinde kurulmus bir Nazi toplama kampi Kamp Jauer bugunku Jawor ile arasindaki demiryolu uzerinde bulunmaktaydi Gross Rosen toplama kampiGiristeki Arbeit Macht Frei ibaresiKampin modeliGross RosenGross Rosen in Polonya daki konumuKoordinatlarTaninma sebebiHolokostInsa edenNazi AlmanyasiIsletenSS TotenkopfverbandeKomendantAsil kullanim sebebiToplama kampiMahkumlarCogunlukla Yahudiler Polonyalilar ve Sovyet savas esirleriMahkum sayisi125 000Olu40 000Kurtulus14 Subat 1945KurtaranKizil OrduInternet sitesihttps encyclopedia ushmm org content en article gross rosenIsgal altindaki Polonya da bulunan Nazi toplama kamplari siyah karelerle isaretlenmis bolgeler Gross Rosen aniti 1940 yazinda Sachsenhausen Toplama Kampi nin uydu kampi olarak kurulmus ve 1 Mayis 1941 tarihinde bagimsiz bir kampa donusturulmustur Kampin kuruldugu yillarda is yuku SS Deutsche Erd und Steinwerke GmbH tarafindan isletilen tas ocagi uzerinde yogunlasmis ve zaman icinde alt kamplarin gelistirilmesi uzerinde calisilmistir SS 3000 Sovyet savas tutsagini Ekim 1941 de Gross Rosen a aktarmis ve tumu icin idam karari cikarilmistir Gross Rosen NN Nacht und Nebel tutsaklarina tas ocaklarinda yapilan acimasiz iskencelerle gundeme gelmistir Politik ve Yahudi tutsaklar kampta tutulanlarin buyuk bir bolumunu olusturmaktaydi Politik tutsaklarin 1942 yilindaki ortalama yasam suresinin iki ay oldugu sanilmaktadir Agustos 1942 de yapilan bir degisiklikle tutsaklar Alman endustrisinde calistirilmak istenmis ve bu nedenle daha uzun yasamalari hedeflenmistir Calisacak durumda olmayan ya da olumune sayili gunler kalan tutsaklarin bir bolumu Dachau ya gonderilmistir Bu tutsaklardan biri olan Willem Lodewijk Harthoorn Nisan Agustos 1942 arasinda kampta bulunmus ve anilarini Verboden te sterven Felemenkcede Olum Yasaklilari adiyla yayimlamistir Kampa katilan tutsaklarin buyuk bolumu Dachau ve Sachsenhausen deki kamplardan ve Buchenwald bolgesinden getirilen Yahudilerdi Yahudiler genellikle Polonya ve Macaristan dan gelirken diger tutsaklar Belcika Fransa Hollanda Yunanistan Yugoslavya Slovakya ve Italya dan gelmekteydi Gross Rosen 1944 yilinda en genis sinirlarina ulasmis ve Almanya nin dogusu ile Polonya nin isgal altindaki bolgelerinde kurulmus olan 60 alt kampa sahip olmustur Etkin oldugu sure boyunca 125000 tutsagin ugrak yeri olan kamp 1945 yilinda tum Nazi toplama kamplarinda bulunan tutsaklarin 11 ini barindirmaktaydi 40000 i askin kisinin olumune neden olan kamp 14 Subat 1945 te Kizil Ordu tarafindan dagitilmistir Gross Rosen de hizmet etmek uzere 500 kadin kamp korucusu yetistirilmistir Bu kisiler Graeben Gruschwitz Neusalz Hundsfeld Oberalstadt ve Schlesiersee Schanzenbau kadin kamplarinda gorevlendirilmislerdir Nazilerin Sovyet savas esirlerine karsi isledikleri suclar kapsaminda pek cok kisi burada infaz edildi Ayrica bakinizNazi toplama kamplariKaynakcaWikimedia Commons ta Gross Rosen toplama kampi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Alfried Konieczny NY Macmillan 1990 Cilt 2 sf 623 626 Tutsak anilari Willem Lodewijk Harthoorn Verboden te sterven Van Gruting 2007 ISBN 978 90 75879 37 7 Johannes Teunissen Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen Kok 2006 ISBN 978 90 435 0367 9Dis baglantilarRogoznica daki Gross Rosen Muzesi18 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde coordinates sayfa basina birden fazla birincil etiket olamaz