Cezayir iç Savaşı Arapça الحرب الأهلية الجزائرية 1991 yılında islami Selamet Cephesi FIS in C

Cezayir İç Savaşı, (Arapça: الحرب الأهلية الجزائرية) 1991 yılında İslami Selamet Cephesi (FIS)'in Cezayir seçimlerini kazanmasıyla ordunun darbe ile yönetime el koyarak FIS iktidarına son vermesi sonucu darbe yönetimine karşı başlatılan çatışmalardır. FIS'in galip geldiği 1991 seçimlerinin iptalinden sonra FLN destekli darbe girişimi başarıya ulaştı. Daha sonra FIS liderliğindeki darbe karşıtı İslami gruplar (AIS)'i oluşturdu ve yönetime karşı cihad ilan etti. Bu sırada Silahlı İslami Grup (GIA) "Anlaşma yok, ateşkes yok, diyalog yok" mottosuyla hem Cezayir hükûmetine hem de hükûmetle barış görüşmeleri gerçekleştirdiği gerekçesiyle 'e karşı savaş ilan etti. 1997 sonrası halkın FIS bağlantılı İslami direnişçilere desteği azaldı ve 2002'de savaş sona erdi. 2002'den sonra El-Kaide bağlantılı gruplar askeri mücadeleye devam etti.

Cezayir İç Savaşı

Cezayir sokaklarında konuşlandırılan ordu.

Tarih

1991-2002

Bölge

Cezayir

Sonuç

Cezayir hükûmetinin zaferi.

İslami Selamet Cephesi'nin galip çıktığı 1991 seçimleri, askeri darbe ile iptal edildi.
FIS taraftarı AIS, 1997'de artan sivil ölümleri sonucu tek taraflı ateşkes ilan etti.
Cezayir yönetiminin 2000 yılında yürürlülğe koyduğu barış planı sonrası çatışmalar azaldı.
2002'de savaş büyük ölçüde sona erdi fakat Mağrip İsyanı tetiklendi.

Taraflar

Cezayir hükûmeti

Destekleyenler :

İslami Selamet Cephesi (FIS)

(AIS) (1994-1999)

(MIA) Destekleyenler :

Libya (1995'e kadar)

Silahlı İslami Grup (GIA) Destekleyenler :

El-Kaide

Komutanlar ve liderler

Liamin Zerval

Abdülaziz Buteflika

Muhammed Budiaf

Güçler

140,000 (1994)
124,000 (2001)
100,000–300,000 yerel milis savaşçıları

2,000 (1992)
40,000 (1994)
10,000 (1996)

Kayıplar

44,000–150,000 toplam ölü

Arka Plan

1960'lardan 1988'e kadar Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) ülkeyi tek parti olarak yönetti. 1988'de Cezayir gençliği tarafından organize edilen protestolar sonrası tek partili sistem sona erdi ve 1991'de ilk çok partili genel seçim yapıldı. Yapılan seçim sonrası İslami yapısıyla öne çıkan İslami Selamet Cephesi (FIS) seçimlerde çoğunluğu sağladı fakat ordu 1992'de yönetime el koyarak FIS'in tüm faaliyetlerini yasakladı. Daha sonrasında FIS destekçisi gruplar ve darbe yönetimi arasında çatışmalar patlak verdi.

Kaynakça

^ ^a ^b Rex Brynen; Bahgat Korany; Paul Noble (1995). Political Liberalization and Democratization in the Arab World. 1. Lynne Rienner Publishers. s. 289. ISBN .
^ ^a ^b ^c ^d Sidaoui, Riadh (2009). "Islamic Politics and the Military: Algeria 1962–2008". Jan-Erik Lane; Hamadi Redissi; Riyāḍ Ṣaydāwī (Ed.). Religion and Politics: Islam and Muslim Civilization. Ashgate. ss. 241-243. ISBN .
^ ^a ^b Karl DeRouen, Jr.; Uk Heo (2007). Civil Wars of the World: Major Conflicts Since World War II. ABC-CLIO. ss. 115-117. ISBN .
^ Arms trade in practice 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hrw.org, October 2000
^ . newsland.com. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ United States. Congress. House. Committee on International Relations. Subcommittee on International Terrorism and Nonproliferation (2005). Algeria's Struggle Against Terrorism. U.S. Government Printing Office. s. 32. ISBN . 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
^ Martinez, Algerian Civil War, 1998: p.162
^ Paul Collier, Nicholas Sambanis (2005). Understanding Civil War: Africa. World Bank Publications. s. 235. ISBN . 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
^ Martinez, Algerian Civil War, 1998: p.215
^ Hagelstein, Roman (2007). "Where and When does Violence Pay Off? The Algerian Civil War" (PDF). HICN. Households in Conflict Network. s. 24. 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[brynen-1] Rex Brynen; Bahgat Korany; Paul Noble (1995). Political Liberalization and Democratization in the Arab World. 1. Lynne Rienner Publishers. s. 289. ISBN .

[sidaoui-2] Sidaoui, Riadh (2009). "Islamic Politics and the Military: Algeria 1962–2008". Jan-Erik Lane; Hamadi Redissi; Riyāḍ Ṣaydāwī (Ed.). Religion and Politics: Islam and Muslim Civilization. Ashgate. ss. 241-243. ISBN .

[derouen-3] Karl DeRouen, Jr.; Uk Heo (2007). Civil Wars of the World: Major Conflicts Since World War II. ABC-CLIO. ss. 115-117. ISBN .

[4] Arms trade in practice 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hrw.org, October 2000

[5] . newsland.com. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] United States. Congress. House. Committee on International Relations. Subcommittee on International Terrorism and Nonproliferation (2005). Algeria's Struggle Against Terrorism. U.S. Government Printing Office. s. 32. ISBN . 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[LMACW1998:162-7] Martinez, Algerian Civil War, 1998: p.162

[collier-8] Paul Collier, Nicholas Sambanis (2005). Understanding Civil War: Africa. World Bank Publications. s. 235. ISBN . 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2018.

[LMACW1998:215-9] Martinez, Algerian Civil War, 1998: p.215

[10] Hagelstein, Roman (2007). "Where and When does Violence Pay Off? The Algerian Civil War" (PDF). HICN. Households in Conflict Network. s. 24. 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.

[11] "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[12] "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[13] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.

[15] "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.