Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çince adGeleneksel Çince吐爾尕特山口Basitleştirilmiş Çince吐尔尕特山口
| Torugart Pass | |
|---|---|
 | |
| Rakım | 3.752 m (12.310 ft) |
| Konum | Çin–Kırgızistan sınırı |
| Sıradağlar | Tanrı Dağları |
| Koordinatlar | 40°35′33″K 75°25′38″D / 40.59250°K 75.42722°D |
  Torugart Pass Kırgızistan'daki konumu | |
| Transkripsiyon | |
|---|---|
| Pinyin | Tǔ'ěrgǎtè shānkǒu |
Çince adGeleneksel Çince圖嚕噶爾特山口Basitleştirilmiş Çince图噜噶尔特山口
| Transkripsiyon | |
|---|---|
| Pinyin | Túlūgá'ĕrtè shānkŏu |
Kırgızca ismi nameKırgızca ismiТоругартRusça nameRusçaПеревал Торугарт
Torugart Geçiti, (Kırgızca: Торуг-арт, Torug-art; Çince: 图噜噶尔特山口, Túlūgáĕrtè shānkŏu) ortalama deniz seviyesinden 3.752 metre yükseklikte konumlanan Orta Asya'nın Tanrı Dağlarında bir dağ geçitidir. Kırgızistan Narin İli'ni, Çin Sincan eyaletine bağlar.
Torugart yakınında Kırgızistan tarafında Aksay Vadisinde Son Göl (Sidinğ köl) konumlanır.
Tarih
Kâşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;
"ترغ ارت تيز Turığ art tiz" "Kaşgar yaylasının adı." şeklinde tanımlar. Günümüz Türkçesinde "art ":Sırt, dağ beli ve sırtı; sarp yer, yokuş, boyun, tepe ve "tiz ":yüksek yer anlamındadır. Ortaçağ'da bu Turığ yaylası kervanlarca kullanılmıştır.
1881 yılında ilk defa Rusya ve Çin tarafından bir Hudut kapısı olarak açılmıştır. İngilizlerin Kaşgar konsolosu George Macartney, 1905 yılında Rusların Kırgızistan tarafında 27 ayak genişliğinde ve buradan yarım mil ileride Çin tarafında da yol açtıklarını fark etmiş. 1906 yılında Rusların baskısı sonucunda Çinliler, tekrar Çin bölgesinde yol yapımına izin vermişlerdir. Çin-Rus ortak Transport bankası yol yapımı için 20 milyon Ruble harcamıştır. 1952 yılında Torugart Geçiti 165 km güneybatısında konumlanan o dönemde Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Sincan arasındaki önemli karayolu bağlantısı üzerindeki İrkeştam dağ geçitine (Sınır kapısı) yerini bırakmıştır.
1960'lı yıllarda Çin ile Rusya arasında oluşan çatışmada Torugart kapatılmış, 1983 yılında tekrar açılmıştır. Ünlü Kırgız edebiyatçı Cengiz Aytmatov, bu yol yapımında çekilen sorunları ve izlenimlerini Selvi Boylum Al Yazmalım romanında yer vermiştir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 374.
- ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
- ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
- ^ Torugart Pass Travel Guide Information 5 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Torugart Geçiti için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cince adGeleneksel Cince吐爾尕特山口 Basitlestirilmis Cince吐尔尕特山口Torugart PassNarin Kirgizistan ve Kasgar Sincan arasindaki yoldaki Torugart Gecidi ndeki Cin sinir kapisiRakim3 752 m 12 310 ft KonumCin Kirgizistan siniriSiradaglarTanri DaglariKoordinatlar40 35 33 K 75 25 38 D 40 59250 K 75 42722 D 40 59250 75 42722Torugart PassKirgizistan daki konumuTranskripsiyonPinyinTǔ ergǎte shankǒu Cince adGeleneksel Cince圖嚕噶爾特山口 Basitlestirilmis Cince图噜噶尔特山口TranskripsiyonPinyinTuluga ĕrte shankŏu Kirgizca ismi nameKirgizca ismiTorugartRusca nameRuscaPereval TorugartTorugart geciti uzerinden Kasgar dan Narine giden yol Torugart Geciti Kirgizca Torug art Torug art Cince 图噜噶尔特山口 Tulugaĕrte shankŏu ortalama deniz seviyesinden 3 752 metre yukseklikte konumlanan Orta Asya nin Tanri Daglarinda bir dag gecitidir Kirgizistan Narin Ili ni Cin Sincan eyaletine baglar Torugart yakininda Kirgizistan tarafinda Aksay Vadisinde Son Gol Siding kol konumlanir TarihKasgarli Mahmud Divan i Lugati t Turk te ترغ ارت تيز Turig art tiz Kasgar yaylasinin adi seklinde tanimlar Gunumuz Turkcesinde art Sirt dag beli ve sirti sarp yer yokus boyun tepe ve tiz yuksek yer anlamindadir Ortacag da bu Turig yaylasi kervanlarca kullanilmistir 1881 yilinda ilk defa Rusya ve Cin tarafindan bir Hudut kapisi olarak acilmistir Ingilizlerin Kasgar konsolosu George Macartney 1905 yilinda Ruslarin Kirgizistan tarafinda 27 ayak genisliginde ve buradan yarim mil ileride Cin tarafinda da yol actiklarini fark etmis 1906 yilinda Ruslarin baskisi sonucunda Cinliler tekrar Cin bolgesinde yol yapimina izin vermislerdir Cin Rus ortak Transport bankasi yol yapimi icin 20 milyon Ruble harcamistir 1952 yilinda Torugart Geciti 165 km guneybatisinda konumlanan o donemde Kirgizistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Sincan arasindaki onemli karayolu baglantisi uzerindeki Irkestam dag gecitine Sinir kapisi yerini birakmistir 1960 li yillarda Cin ile Rusya arasinda olusan catismada Torugart kapatilmis 1983 yilinda tekrar acilmistir Unlu Kirgiz edebiyatci Cengiz Aytmatov bu yol yapiminda cekilen sorunlari ve izlenimlerini Selvi Boylum Al Yazmalim romaninda yer vermistir Ayrica bakinizIrkestam Geciti Bedel Geciti Dolon GecitiNotlar Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 374 TDK Divanu Lugati t Turk Veri Tabani olu kirik baglanti TDK Divanu Lugati t Turk Veri Tabani olu kirik baglanti Torugart Pass Travel Guide Information 5 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dis baglantilarTorugart Geciti icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft