Dişli pompa, sıvıyı yer değiştirmeyle pompalamak için dişlilerin birbirine geçmesini kullanır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg0THpnNEwwZGxZWEpmY0hWdGNGOWxlSEJzYjJSbFpDNXpkbWN2TXpJd2NIZ3RSMlZoY2w5d2RXMXdYMlY0Y0d4dlpHVmtMbk4yWnk1d2JtYz0ucG5n.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZNEwwZGxZWEpmY0hWdGNGOWhibWx0WVhScGIyNHVaMmxtTHpNeU1IQjRMVWRsWVhKZmNIVnRjRjloYm1sdFlYUnBiMjR1WjJsbS5naWY=.gif)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpSaUwwbHVkR1Z5Ym1Gc1gyZGxZWEpmY0hWdGNDNW5hV1l2TXpJd2NIZ3RTVzUwWlhKdVlXeGZaMlZoY2w5d2RXMXdMbWRwWmc9PS5naWY=.gif)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjMEwwZGxZWEpmZEhsd1pWOXZhV3hmY0hWdGNGOW1jbTl0WHpFek9WRk5RbDl6WTI5dmRHVnlYMlZ1WjJsdVpTNXFjR2N2TWpBd2NIZ3RSMlZoY2w5MGVYQmxYMjlwYkY5d2RXMXdYMlp5YjIxZk1UTTVVVTFDWDNOamIyOTBaWEpmWlc1bmFXNWxMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Dişli pompa, hidrolik akışkan gücü uygulamalarında ve çok viskoz sıvıları pompalamada vb çeşitli uygulamalarda kullanılır.
Dişli pompa, 1600’lerde Johannes Kepler tarafından icat edilmiştir.
Dişli pompanın iki tipi vardır: İki harici düz dişli kullanan harici dişli pompalar ve bir harici ve bir dahili düz dişli kullanan dahili dişli pompalar.
Dişli pompalar pozitif deplasman verir yani her devirde sabit miktarda sıvıyı pompalar.
Bazı dişli pompalar, hidrolik motor veya pompa olarak çalışacak şekilde tasarlanır.
Çalışma teorisi
Dişliler döndükçe pompanın emme tarafında dişler birbirinden ayrılarak boşluk oluşturur ve bu boşluk akışkan ile dolar. Sıvı, dişliler tarafından pompanın boşaltma tarafına taşınır; burada dişlilerin birbirine geçmesi sıvının yerini alır. Mekanik boşluklar 10 μm düzeyinde olup çok azdır. Dar boşluklar ve dönüş hızı, sıvının geriye doğru sızmasını önler.
Dişlilerin ve yuvaların sağlam yapısı, çok yüksek basınçlara ve çok viskoz sıvıları pompalamaya olanak tanır.
Helisel ve çavuş dişli grupları (düz dişliler yerine), Roots üfleyicilere benzer lob şekilli rotorlar (genellikle süperşarjör olarak kullanılır) ve pompaların istiflenmesine izin veren mekanik tasarımlar dahil olmak üzere birçok tip vardır. En yaygın tipleri aşağıda gösterilmiştir (tahrik dişlisi mavi, rölanti mor renkte gösterilmiştir).
- Hidrolik güç uygulamaları için harici dişli pompa tasarımı
- Otomotiv yağ pompalarının dahili dişlili (Gerotor) pompa tasarımı
- Çok viskoz akışkanlar için dahili dişlili (hilal şeklinde dahili dişli) pompa tasarımı
Harici hassas dişli pompalar genellikle 210 bar (21.000 kPa) civarındaki maksimum çalışma basınçlarıyla ve 3.000 devir/dakika civarındaki maksimum dönüş hızlarıyla sınırlıdır. Bazı üreticiler daha fazla çalışma basınçlarına ve hızlara sahip dişli pompalar üretmektedir ancak bu tür pompalar genellikle gürültülüdür ve özel önlemlerin alınması gerekebilir.
Emme ve basınç bağlantı noktalarının, dişlilerin birbirine geçtiği yerde arayüz oluşturması gerekir (dahili pompa çizimlerinde soluk gri çizgilerle gösterilir). Bazı dahili dişli pompalarda hilal şeklinde ek conta vardır (yukarıda sağda gösterilmiştir). Bu hilal, dişlileri ayrı tutma görevi yapar ve aynı zamanda girdap akımlarını da azaltır.
Pompa formülleri:
- Debi = dönüş başına pompalanan hacim × dönüş hızı
- Güç = debi × basınç
- HP cinsinden Güç≈ ABD gal/dak cinsinden debi × (lbf/in2 cinsinden basınç)/1714
Verimlilik
Dişli pompalar, özellikle yüksek basınçlı uygulamalarda çok verimlidir.
Verimliliği etkileyen faktörler:
- Boşluklar: Dişlilerin ucundaki ve dış çapındaki geometrik boşluklar sızıntı ve geri akışa olanak sağlar. Ancak bazen daha çok boşluk hidrodinamik sürtünmeyi azaltmaya ve verimliliği artırmaya yardım eder.
- Dişli boşluğu: Dişliler arasındaki fazla boşluk aynı zamanda sıvı sızıntısına da neden olur. Ancak bu, sıvının dişli dişleri arasında kalmasından kaynaklanan enerji israfının azaltılmasına yardım eder.
Kullanımı
- Petrokimyasallar: Saf veya doldurulmuş bitüm, zift, motorin, ham petrol, madeni yağ vb.
- Kimyasallar: Sodyum silikat, asitler, plastikler, karışık kimyasallar, izosiyanatlar vb.
- Boya ve mürekkep
- Reçineler ve yapıştırıcılar
- Kağıt hamuru ve kağıt: asit, sabun, sodalı su, siyah likör, kaolin, kireç, lateks, çamur vb.
- Gıda: Çikolata, kakao yağı, dolgu maddeleri, şeker, bitkisel katı ve sıvı yağlar, pekmez, hayvansal gıdalar vb.
- Havacılık: Jet motoru yakıt pompaları olarak
Dişli pompalar, piyasada kolaylıkla temin edilebilen ve değişik uygulama alanlarında kullanılan bir pompa tipidir. Ekonomik olması da bir diğer avantajı olarak öne çıkar. Ayrıca toza ve kirliliğe toleranslı olmaları, emiş seviyeleri ve verimliliklerin yüksek olması sebebiyle hidrolik sistemlerde çok yaygın olarak kullanılırlar.
Hidrolik dişli pompalar yaygın olarak kaldırma, indirme, açma, kapatma veya döndürme gibi farklı gereksinimlerin olduğu, güvenli ve uzun ömürlü olması beklenen alanlarda kullanılır.
Tercihe göre gövdeleri alüminyum veya döküm olarak üretilebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Pumps.org. 26 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013.
- ^ Frank Prager, Kepler as inventor, Vistas in Astronomy, Volume 18, 1975, Pages 887-889, https://doi.org/10.1016/0083-6656(75)90184-1.
- ^ Pinches, M J (2000). Kempe's Engineers Year-Book, p. 2070. Miller Freeman, Kent. .
- ^ . 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Harici dişli pompanın anlatımı
- Dahili dişli pompanın anlatımı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Disli pompa siviyi yer degistirmeyle pompalamak icin dislilerin birbirine gecmesini kullanir Harici disli pompanin patlatilmis gorunumuHarici dislili pompada sivi akisiBu dahili disli pompada sivi soldan saga akar Bir scooter motorunun yag pompasi Disli pompa hidrolik akiskan gucu uygulamalarinda ve cok viskoz sivilari pompalamada vb cesitli uygulamalarda kullanilir Disli pompa 1600 lerde Johannes Kepler tarafindan icat edilmistir Disli pompanin iki tipi vardir Iki harici duz disli kullanan harici disli pompalar ve bir harici ve bir dahili duz disli kullanan dahili disli pompalar Disli pompalar pozitif deplasman verir yani her devirde sabit miktarda siviyi pompalar Bazi disli pompalar hidrolik motor veya pompa olarak calisacak sekilde tasarlanir Calisma teorisiDisliler dondukce pompanin emme tarafinda disler birbirinden ayrilarak bosluk olusturur ve bu bosluk akiskan ile dolar Sivi disliler tarafindan pompanin bosaltma tarafina tasinir burada dislilerin birbirine gecmesi sivinin yerini alir Mekanik bosluklar 10 mm duzeyinde olup cok azdir Dar bosluklar ve donus hizi sivinin geriye dogru sizmasini onler Dislilerin ve yuvalarin saglam yapisi cok yuksek basinclara ve cok viskoz sivilari pompalamaya olanak tanir Helisel ve cavus disli gruplari duz disliler yerine Roots ufleyicilere benzer lob sekilli rotorlar genellikle supersarjor olarak kullanilir ve pompalarin istiflenmesine izin veren mekanik tasarimlar dahil olmak uzere bircok tip vardir En yaygin tipleri asagida gosterilmistir tahrik dislisi mavi rolanti mor renkte gosterilmistir Hidrolik guc uygulamalari icin harici disli pompa tasarimi Otomotiv yag pompalarinin dahili dislili Gerotor pompa tasarimi Cok viskoz akiskanlar icin dahili dislili hilal seklinde dahili disli pompa tasarimi Harici hassas disli pompalar genellikle 210 bar 21 000 kPa civarindaki maksimum calisma basinclariyla ve 3 000 devir dakika civarindaki maksimum donus hizlariyla sinirlidir Bazi ureticiler daha fazla calisma basinclarina ve hizlara sahip disli pompalar uretmektedir ancak bu tur pompalar genellikle gurultuludur ve ozel onlemlerin alinmasi gerekebilir Emme ve basinc baglanti noktalarinin dislilerin birbirine gectigi yerde arayuz olusturmasi gerekir dahili pompa cizimlerinde soluk gri cizgilerle gosterilir Bazi dahili disli pompalarda hilal seklinde ek conta vardir yukarida sagda gosterilmistir Bu hilal dislileri ayri tutma gorevi yapar ve ayni zamanda girdap akimlarini da azaltir Pompa formulleri Debi donus basina pompalanan hacim donus hizi Guc debi basinc HP cinsinden Guc ABD gal dak cinsinden debi lbf in2 cinsinden basinc 1714VerimlilikDisli pompalar ozellikle yuksek basincli uygulamalarda cok verimlidir Verimliligi etkileyen faktorler Bosluklar Dislilerin ucundaki ve dis capindaki geometrik bosluklar sizinti ve geri akisa olanak saglar Ancak bazen daha cok bosluk hidrodinamik surtunmeyi azaltmaya ve verimliligi artirmaya yardim eder Disli boslugu Disliler arasindaki fazla bosluk ayni zamanda sivi sizintisina da neden olur Ancak bu sivinin disli disleri arasinda kalmasindan kaynaklanan enerji israfinin azaltilmasina yardim eder KullanimiPetrokimyasallar Saf veya doldurulmus bitum zift motorin ham petrol madeni yag vb Kimyasallar Sodyum silikat asitler plastikler karisik kimyasallar izosiyanatlar vb Boya ve murekkep Recineler ve yapistiricilar Kagit hamuru ve kagit asit sabun sodali su siyah likor kaolin kirec lateks camur vb Gida Cikolata kakao yagi dolgu maddeleri seker bitkisel kati ve sivi yaglar pekmez hayvansal gidalar vb Havacilik Jet motoru yakit pompalari olarak Disli pompalar piyasada kolaylikla temin edilebilen ve degisik uygulama alanlarinda kullanilan bir pompa tipidir Ekonomik olmasi da bir diger avantaji olarak one cikar Ayrica toza ve kirlilige toleransli olmalari emis seviyeleri ve verimliliklerin yuksek olmasi sebebiyle hidrolik sistemlerde cok yaygin olarak kullanilirlar Hidrolik disli pompalar yaygin olarak kaldirma indirme acma kapatma veya dondurme gibi farkli gereksinimlerin oldugu guvenli ve uzun omurlu olmasi beklenen alanlarda kullanilir Tercihe gore govdeleri aluminyum veya dokum olarak uretilebilir Ayrica bakinizHidrolik pompaKaynakca Pumps org 26 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2013 Frank Prager Kepler as inventor Vistas in Astronomy Volume 18 1975 Pages 887 889 https doi org 10 1016 0083 6656 75 90184 1 Pinches M J 2000 Kempe s Engineers Year Book p 2070 Miller Freeman Kent 0863824420 11 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarHarici disli pompanin anlatimi Dahili disli pompanin anlatimi