Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ameridelphia, keseliler (Metatheria) alt sınıfının bir üst takımıdır. Australidelphia taksonuna mensup olan Chiloé keseli sıçanı (Dromiciops gliroides) dışında bütün Güney, Orta ve Kuzey Amerika'da yaşayan keseliler bu taksona aittir. Eskiden soyu tükenmiş olan Sparassodonta kladı (keseli sırtlanlar) da bu grubun içine konulurdu. Günümüzde ameridelphia kladının parafiletik olduğu kabul ediliyor.
| Ameridelphia | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kuzey keseli sıçanı (Didelphis virginiana) | |||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
| Takımlar | |||||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||||
Yayılım ve yaşam alanı
Ameridelphia türleri sadece Amerika kıtasında, neredeyse hepsi Güney ve Orta Amerika'da bulunur. Grubun Kuzey Amerika'daki tek temsilcisi Kuzey keseli sıçanı'dır (Didelphis virginiana). Çok farklı habitatlarda yaşarlar. Tropik ormanlardan ve nemli kırlardan, kurak alanlara kadar Ameridelphia türlerine rastlanabilir. Hatta bazı türlerin parmakları arasında yüzgeçler gelişerek suda yaşamaya ayak uydurmuşlardır. Bazıları 3000 metre yükseklikte yaşarken diğerleri deniz seviyesinde yaşar.
Evrim tarihi
Bilim adamından bilim adamına, Ameridelphia ile Australidelphia grublarının birbirlerinden ayrı kaldığı süreç 128 Milyon veya 61,7 milyon yıl olarak kabul edilir. En yaygın görüşlere göre 75 milyon yıl kabul edilir.[]
Güney Amerika kıtası 35 milyon yıl evvel Güney Kutbundan ayrılmıştır. Güney Kutubunda yaşayan tüm keseliler kıtanın buz tutmasından sonra ölmüştür. Güney Amerika'da yaşayan keseliler ise, ortaya çıkmasına kadar Güney Amerika'da birçok habitatları ele geçirip çok başarılı bir grup oluşturmuştur. Ancak Panama köprüsünün Güney- ve Kuzey Amerika'yı birleştirmesi ile çok daha iyi gelişmiş olan etenelilerle rekabet durumuna düşüp çoğu yaşam alanlarını tekrar ellerinden kaybetmişlerdir. Günümüzde Amerika'nın keselileri bu kıtanın faunasında fazla büyük bir rol oynamamaktadır. Eteneliler ile rekabete rağmen kuzeye doğru ilerlemeyi başaran tek tür kuzey keseli sıçanı'dır.
Sınıflandırma
Modern bilimde Ameridelphia grubuna 22 cinse ayrılan 90 tür sayılmaktadır:
- Keseli sıçangiller (Didelphimorphia) familyası, içerdiği 80 tür ile taksonun daha büyük olan familyasıdır. Keseli sıçangillerin içinde yavrularını büyüttükleri gerçek bir keseleri vardır. 5 kilo ağırlığa kadar ulaşan ilkel yapılı bir vücuda sahiptirler. Çoğu gece aktif ve yalnız yaşar.
- Fare keseli sıçanıgiller (Paucituberculata) familyası ise sadece 5 türden oluşmaktadır. Keselilere mensup oldukları kabul edilse de, aslında keseleri yoktur. Keseleri olması gereken yerde sadece fazlalık deri birikintisi vardır. Sadece birkaç santim büyüklüğünde olurlar ve solucan ve böcekler ile beslenirler. Ancak ufak kemiricileri avlayıp yedikleri de görülmüştür.
Kaynakça
- ^ "Ameridelphia: Age range and collections". paleobiodb.org. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Ameridelphia: Classification". paleobiodb.org. Erişim tarihi: 2021-07-13.
- ^ Nilsson, Maria A.; Churakov, Gennady; Sommer, Mirjam; Tran, Ngoc Van; Zemann, Anja; Brosius, Jürgen; Schmitz, Jürgen (27 Temmuz 2010). "Tracking Marsupial Evolution Using Archaic Genomic Retroposon Insertions". PLOS Biology (İngilizce). 8 (7): e1000436. doi:10.1371/journal.pbio.1000436. ISSN 1545-7885. (PMC) 2910653 $2. (PMID) 20668664. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
Kitaplar
- T. S. Kemp: The Origin & Evolution of Mammals. Oxford University Press, Oxford 2005,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ameridelphia keseliler Metatheria alt sinifinin bir ust takimidir Australidelphia taksonuna mensup olan Chiloe keseli sicani Dromiciops gliroides disinda butun Guney Orta ve Kuzey Amerika da yasayan keseliler bu taksona aittir Eskiden soyu tukenmis olan Sparassodonta kladi keseli sirtlanlar da bu grubun icine konulurdu Gunumuzde ameridelphia kladinin parafiletik oldugu kabul ediliyor Ameridelphia Yasadigi donem araligi 56 0 myo Eosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNKuzey keseli sicani Didelphis virginiana Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif Mammalia sirasiz MarsupialiaUst takim Ameridelphia 1982TakimlarMetne bakiniz Yayilim ve yasam alaniAmeridelphia turleri sadece Amerika kitasinda neredeyse hepsi Guney ve Orta Amerika da bulunur Grubun Kuzey Amerika daki tek temsilcisi Kuzey keseli sicani dir Didelphis virginiana Cok farkli habitatlarda yasarlar Tropik ormanlardan ve nemli kirlardan kurak alanlara kadar Ameridelphia turlerine rastlanabilir Hatta bazi turlerin parmaklari arasinda yuzgecler geliserek suda yasamaya ayak uydurmuslardir Bazilari 3000 metre yukseklikte yasarken digerleri deniz seviyesinde yasar Evrim tarihiBilim adamindan bilim adamina Ameridelphia ile Australidelphia grublarinin birbirlerinden ayri kaldigi surec 128 Milyon veya 61 7 milyon yil olarak kabul edilir En yaygin goruslere gore 75 milyon yil kabul edilir kim Guney Amerika kitasi 35 milyon yil evvel Guney Kutbundan ayrilmistir Guney Kutubunda yasayan tum keseliler kitanin buz tutmasindan sonra olmustur Guney Amerika da yasayan keseliler ise ortaya cikmasina kadar Guney Amerika da bircok habitatlari ele gecirip cok basarili bir grup olusturmustur Ancak Panama koprusunun Guney ve Kuzey Amerika yi birlestirmesi ile cok daha iyi gelismis olan etenelilerle rekabet durumuna dusup cogu yasam alanlarini tekrar ellerinden kaybetmislerdir Gunumuzde Amerika nin keselileri bu kitanin faunasinda fazla buyuk bir rol oynamamaktadir Eteneliler ile rekabete ragmen kuzeye dogru ilerlemeyi basaran tek tur kuzey keseli sicani dir SiniflandirmaModern bilimde Ameridelphia grubuna 22 cinse ayrilan 90 tur sayilmaktadir Keseli sicangiller Didelphimorphia familyasi icerdigi 80 tur ile taksonun daha buyuk olan familyasidir Keseli sicangillerin icinde yavrularini buyuttukleri gercek bir keseleri vardir 5 kilo agirliga kadar ulasan ilkel yapili bir vucuda sahiptirler Cogu gece aktif ve yalniz yasar Fare keseli sicanigiller Paucituberculata familyasi ise sadece 5 turden olusmaktadir Keselilere mensup olduklari kabul edilse de aslinda keseleri yoktur Keseleri olmasi gereken yerde sadece fazlalik deri birikintisi vardir Sadece birkac santim buyuklugunde olurlar ve solucan ve bocekler ile beslenirler Ancak ufak kemiricileri avlayip yedikleri de gorulmustur Kaynakca Ameridelphia Age range and collections paleobiodb org 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Ameridelphia Classification paleobiodb org Erisim tarihi 2021 07 13 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Nilsson Maria A Churakov Gennady Sommer Mirjam Tran Ngoc Van Zemann Anja Brosius Jurgen Schmitz Jurgen 27 Temmuz 2010 Tracking Marsupial Evolution Using Archaic Genomic Retroposon Insertions PLOS Biology Ingilizce 8 7 e1000436 doi 10 1371 journal pbio 1000436 ISSN 1545 7885 PMC 2910653 2 PMID 20668664 17 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2022 KB1 bakim PMC bicimi link KitaplarT S Kemp The Origin amp Evolution of Mammals Oxford University Press Oxford 2005 ISBN 0 19 850761 5