Kurşunlu Han (Makedonca Куршумли ан-Kurşumli An), tarihî Üsküp Çarşısı içinde bulunan, 16. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı dönemine ait kervansaray.
Куршумли ан Kurşumli An | |
Kurşunlu Han'ın avlusu | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Han, kervansaray |
Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
Adres | Üsküp Çarşısı |
Şehir | Üsküp |
Ülke | Makedonya |
Koordinatlar | 42°00′11″K 21°26′13″D / 42.00306°K 21.43694°D |
Mevcut kullanan | Müze, kültür merkezi |
Adını aldığı | Makedonya Cumhuriyeti |
Açılış | 1550'ler |
Yenileme | 1963 |
Teknik ayrıntılar | |
Kat sayısı | İki |
Zemin alanı | 2800 m² |
İnşa kitabesi bulunmadığı için yapım tarihi tam olarak kestirilmeyen yapının, Hicri 957, (Miladi 1550) tarihli vakıf senedinden yola çıkılarak, Hoca el-Madeni adıyla bilinen Muslihuddin Abdülgani tarafından inşa ettirildiği anlaşılmaktadır.
Genel bilgi
Taş ve tuğladan inşa edilmiş iki katlı bir yapıdır. Giriş kapısı yapının güney tarafındadır ve Türk Çarşısı'na açılmaktadır. Hanın her iki katında kemerlerle birbirine bağlı birçok kare taşlı sütun bulunmaktadır. Handa bulunan iki avlunun ilkinin ortasında bir havuz yer alır. Bu avluya bakan zemin ve birinci kattaki odalar handa konaklayanlara ayrılmışken, diğer avlu atların barınması, tacirlerin ve konukların eşyalarının saklanması için kullanılmaktaydı.
Dikdörtgen planlı ve iki avlulu yapı, toplam 2800 m²’lik bir alanı kaplamaktadır. 28'i zemin katta, 32'si ise üst katta olmak üzere 60 odaya sahiptir. Kurşunlu Han'ın inşaatında yapı malzemesi olarak tuğla ve taş kullanılmıştır. Duvar örgüsü bir sıra taş ve iki sıra tuğladan oluşmaktadır. Her sırada taşların arasına birer dikey tuğla yerleştirilmiştir. Yapının kuzey ve güney cephesinin üst kısmında onar adet pencere bulunmaktadır. Doğu cephesinin üst kısmında altı adet pencere vardır. Bunların yanı sıra güney cephesinin giriş bölümünün üst kısmında doğu, batı ve güney yönünde birer penceresi daha vardır. Pencerelerin tümü dikdörtgen biçimli ve düz lentoludur. Pencerelerin üstü demir parmaklıklarla kaplıdır.
Başlangıçta banisinin adı Müezzin Hoca Hanı adıyla anılmıştır. "Kurşunlu" adını, 21 yüzyılda, piramit şeklindeki kubbelerinin kurşun ile kaplanmasından sonra almıştır. Vakıf senedinde, aynı hayırsever tarafından, hanla beraber hemen yanına bir cami ve hamam yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Ne var ki, 1689 yılındaki büyük yangında ve 1963 yılındaki depremde hasar görmüş olan bu yapılardan cami günümüze ulaşamamış, hamam ise harabeye dönmüş durumdadır ve sadece tek bir duvarı ayakta kalmıştır.
1787 yılına kadar han olarak kullanıldıktan sonra hapishaneye dönüştürülmüştür. Bir süre hapishane olarak kullanılan Kurşunlu Han, 1904-1912 tarihleri arasında yeniden han olarak kullanıldı.
Yazar Yahya Kemal Beyatlı Çocukluğum, Gençliğim, Siyâsı̂ ve Edebı̂ Hâtıralarım adlı eserinde, hapishaneden şu şekilde bahsetmektedir:
“ | ...Kurşunlu Han Üsküp'ün içinde dört köşeli, yassı duvarlı kurşun kubbeli, tabiata muhkem yaslanmış her türlü afetlere karşı pervasız dev bir eseriydi...Muhkem kapanmış olan parmaklıklı kapısından gördüm. Ortasında bir şadırvan vardı, şadırvanın üstünde Üsküplülerin dilinde gezen bir turna dururdu...Kurşunlu Han mahpusla lebaleb dolu olduğu için bulunduğu semtin ortasında uğuldardı. Kurşunlu Han'da yatmamış bir kabadayı adam sayılmazdı... | „ |
Bugünkü durumu
Ülkenin en büyük müzesi olan 'nin bir bölümüne ev sahipliği yapan binada, M.Ö. 1. yüzyıldan, M.S. 4. yüzyıla kadar farklı dönemlere ait 130 adet taş heykel sergilenmektedir. Türkiye ve Makedonya Kültür Bakanlıkları arasında 2006 yılında imzalanan protokol gereği, karşılıklı kültür merkezlerinin açılması karara bağlanmış, Makedonya'ya İstanbul Taksim'de bir mekan tahsis edilirken, Üsküp'teki Türk Kültür Merkezi'ne mekan olarak Kurşunlu Han seçilmiştir. Tahsis işlemi 2016 yılında gerçekleşmiştir.
Galeri
- 1963 Üsküp depremi
- 2014. İç görünümü
- Avludan görünüm
- Merdivenler
- Sergilenen eserlerden biri
- 1963 depreminden önce
- 2008 yılındaki hali
- 1903 yılında mahkûmlar
Kaynakça
- ^ a b c d Sevil BÜLBÜL. "Osmanlı Döneminde Makedonya'da han ve Kervansaraylar" (PDF). Tidsad. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
- ^ "Kurşunlu Han (Kurşumli An) – Osmanlı Hanı". Maktürk. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
- ^ Eyüp SALİH. . www.balturk.org.tr. 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
- ^ Üsküp Yunus Emre Enstitüsü. ""Ve Kurşunlu Han Üsküp Yunus Emre Enstitüsü'nde!"". 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kursunlu Han Makedonca Kurshumli an Kursumli An tarihi Uskup Carsisi icinde bulunan 16 yuzyilda insa edilmis Osmanli donemine ait kervansaray Kurshumli an Kursumli AnKursunlu Han in avlusuGenel bilgilerTurHan kervansarayMimari tarzOsmanli mimarisiAdresUskup CarsisiSehirUskupUlkeMakedonyaKoordinatlar42 00 11 K 21 26 13 D 42 00306 K 21 43694 D 42 00306 21 43694Mevcut kullananMuze kultur merkeziAdini aldigiMakedonya CumhuriyetiAcilis1550 lerYenileme1963Teknik ayrintilarKat sayisiIkiZemin alani2800 m Insa kitabesi bulunmadigi icin yapim tarihi tam olarak kestirilmeyen yapinin Hicri 957 Miladi 1550 tarihli vakif senedinden yola cikilarak Hoca el Madeni adiyla bilinen Muslihuddin Abdulgani tarafindan insa ettirildigi anlasilmaktadir Genel bilgiTas ve tugladan insa edilmis iki katli bir yapidir Giris kapisi yapinin guney tarafindadir ve Turk Carsisi na acilmaktadir Hanin her iki katinda kemerlerle birbirine bagli bircok kare tasli sutun bulunmaktadir Handa bulunan iki avlunun ilkinin ortasinda bir havuz yer alir Bu avluya bakan zemin ve birinci kattaki odalar handa konaklayanlara ayrilmisken diger avlu atlarin barinmasi tacirlerin ve konuklarin esyalarinin saklanmasi icin kullanilmaktaydi Dikdortgen planli ve iki avlulu yapi toplam 2800 m lik bir alani kaplamaktadir 28 i zemin katta 32 si ise ust katta olmak uzere 60 odaya sahiptir Kursunlu Han in insaatinda yapi malzemesi olarak tugla ve tas kullanilmistir Duvar orgusu bir sira tas ve iki sira tugladan olusmaktadir Her sirada taslarin arasina birer dikey tugla yerlestirilmistir Yapinin kuzey ve guney cephesinin ust kisminda onar adet pencere bulunmaktadir Dogu cephesinin ust kisminda alti adet pencere vardir Bunlarin yani sira guney cephesinin giris bolumunun ust kisminda dogu bati ve guney yonunde birer penceresi daha vardir Pencerelerin tumu dikdortgen bicimli ve duz lentoludur Pencerelerin ustu demir parmakliklarla kaplidir Baslangicta banisinin adi Muezzin Hoca Hani adiyla anilmistir Kursunlu adini 21 yuzyilda piramit seklindeki kubbelerinin kursun ile kaplanmasindan sonra almistir Vakif senedinde ayni hayirsever tarafindan hanla beraber hemen yanina bir cami ve hamam yaptirildigi anlasilmaktadir Ne var ki 1689 yilindaki buyuk yanginda ve 1963 yilindaki depremde hasar gormus olan bu yapilardan cami gunumuze ulasamamis hamam ise harabeye donmus durumdadir ve sadece tek bir duvari ayakta kalmistir 1787 yilina kadar han olarak kullanildiktan sonra hapishaneye donusturulmustur Bir sure hapishane olarak kullanilan Kursunlu Han 1904 1912 tarihleri arasinda yeniden han olarak kullanildi Yazar Yahya Kemal Beyatli Cocuklugum Gencligim Siyasi ve Edebi Hatiralarim adli eserinde hapishaneden su sekilde bahsetmektedir Kursunlu Han Uskup un icinde dort koseli yassi duvarli kursun kubbeli tabiata muhkem yaslanmis her turlu afetlere karsi pervasiz dev bir eseriydi Muhkem kapanmis olan parmaklikli kapisindan gordum Ortasinda bir sadirvan vardi sadirvanin ustunde Uskuplulerin dilinde gezen bir turna dururdu Kursunlu Han mahpusla lebaleb dolu oldugu icin bulundugu semtin ortasinda uguldardi Kursunlu Han da yatmamis bir kabadayi adam sayilmazdi Bugunku durumuUlkenin en buyuk muzesi olan nin bir bolumune ev sahipligi yapan binada M O 1 yuzyildan M S 4 yuzyila kadar farkli donemlere ait 130 adet tas heykel sergilenmektedir Turkiye ve Makedonya Kultur Bakanliklari arasinda 2006 yilinda imzalanan protokol geregi karsilikli kultur merkezlerinin acilmasi karara baglanmis Makedonya ya Istanbul Taksim de bir mekan tahsis edilirken Uskup teki Turk Kultur Merkezi ne mekan olarak Kursunlu Han secilmistir Tahsis islemi 2016 yilinda gerceklesmistir Galeri1963 Uskup depremi 2014 Ic gorunumu Avludan gorunum Merdivenler Sergilenen eserlerden biri 1963 depreminden once 2008 yilindaki hali 1903 yilinda mahkumlarKaynakca a b c d Sevil BULBUL Osmanli Doneminde Makedonya da han ve Kervansaraylar PDF Tidsad Erisim tarihi 17 Mayis 2017 Kursunlu Han Kursumli An Osmanli Hani Makturk 21 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2017 Eyup SALIH www balturk org tr 21 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2017 Uskup Yunus Emre Enstitusu Ve Kursunlu Han Uskup Yunus Emre Enstitusu nde 21 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2017