Yılan Ata – Türk ve Altay mitolojisinde Yılan Tanrı. Çılan (Zılan, Cılan, Ilan) Ata da denir. Yılanların kendisinden türediği efsanevi yaratık.
Nitelikleri
Kara Yılan olarak betimlenir. Belinden aşağısı yılan, üst kısmı insan olarak tasvir edilir. Fars kültürünün etkisiyle “Şahmaran” tabiriyle özdeşleşmiştir. Yerin yedi kat altında yaşar. Her tür derde deva bulabilir. Yılan bu nedenle tıbbın sembolüdür. Pek çok dinde insanoğlunu kandırarak cennetten kovulmasına neden olan varlık, yılan kılığına girmiş Şeytandır. Bazen boynuzlu olarak betimlenir. Tek boynuzu vardır. Çift boynuz nasıl evrensel düzeni(zıtların birliğini) simgeliyorsa tek boynuzda düzensizliği, eksikliği, şeytani varlığı temsil eder. Karanlık dünyadaki varlıklar hep tek boynuzlu, tek kollu, tek bacaklı varlıklardır. (Veya tek sayılar; üç bacaklı at gibi…) Sümerlerde Azag adlı büyük bir yılan vardır ve Türk kültüründeki Aza adlı kötücül varlıklarla da bağlantılı görünmektedir.
Erbüke ise, Türk halk inancında yarı insan yarı yılan olan varlıktır. Erböke de denir. Bu varlıkların başında Yılan Ana ve/veya Yılan Ata (Şahmaran) bulunur. Dişi olanları için “İşbüke” kullanılır. (Sözcük; Er “insan” ve Büke “ejderha, yılan” sözcüklerinin bileşimidir.)
Halk inanışlarında her erenin kendi yılanı olduğuna inanılırdı. Her ocağın (tekkenin) öldürmesi günah olan bir yılanı vardır. Bazı halk efsanelerinde tılsımlı yılanlardan söz edilir. Bu yılanların karnının altını eliyle üç kez sıvazlayan birinin her şeyin sırrına vakıf olacağına inanılır. Yılan eti yiyen insan sihir gücüne kavuşur ve doğanın dilini anlamaya başlar. Bu durum, yılanın bilgeliğine olan eski inancın izlerini taşır.
Etimoloji
(Yıl) kökünden türemiştir. Yılmak fiilinden gelir. Yılmak korkmak, çekinmek demektir demektir. Moğolcada aynı kökten gelen Şaldan (eski Moğolca Sıldang) ve eski Türkçe Yalang ise çıplak demektir. Yılanın tüysüz olmasıyla bağlantılıdır.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
- ^ . 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
Ayrıca bakınız
İç bağlantılar
- Chuvash Dragon 26 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Казанские Зиланты, 2016 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) (Zilant heykelinin fotoğrafları)
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yilan Ata Turk ve Altay mitolojisinde Yilan Tanri Cilan Zilan Cilan Ilan Ata da denir Yilanlarin kendisinden turedigi efsanevi yaratik NitelikleriKara Yilan olarak betimlenir Belinden asagisi yilan ust kismi insan olarak tasvir edilir Fars kulturunun etkisiyle Sahmaran tabiriyle ozdeslesmistir Yerin yedi kat altinda yasar Her tur derde deva bulabilir Yilan bu nedenle tibbin semboludur Pek cok dinde insanoglunu kandirarak cennetten kovulmasina neden olan varlik yilan kiligina girmis Seytandir Bazen boynuzlu olarak betimlenir Tek boynuzu vardir Cift boynuz nasil evrensel duzeni zitlarin birligini simgeliyorsa tek boynuzda duzensizligi eksikligi seytani varligi temsil eder Karanlik dunyadaki varliklar hep tek boynuzlu tek kollu tek bacakli varliklardir Veya tek sayilar uc bacakli at gibi Sumerlerde Azag adli buyuk bir yilan vardir ve Turk kulturundeki Aza adli kotucul varliklarla da baglantili gorunmektedir Erbuke ise Turk halk inancinda yari insan yari yilan olan varliktir Erboke de denir Bu varliklarin basinda Yilan Ana ve veya Yilan Ata Sahmaran bulunur Disi olanlari icin Isbuke kullanilir Sozcuk Er insan ve Buke ejderha yilan sozcuklerinin bilesimidir Halk inanislarinda her erenin kendi yilani olduguna inanilirdi Her ocagin tekkenin oldurmesi gunah olan bir yilani vardir Bazi halk efsanelerinde tilsimli yilanlardan soz edilir Bu yilanlarin karninin altini eliyle uc kez sivazlayan birinin her seyin sirrina vakif olacagina inanilir Yilan eti yiyen insan sihir gucune kavusur ve doganin dilini anlamaya baslar Bu durum yilanin bilgeligine olan eski inancin izlerini tasir Etimoloji Yil kokunden turemistir Yilmak fiilinden gelir Yilmak korkmak cekinmek demektir demektir Mogolcada ayni kokten gelen Saldan eski Mogolca Sildang ve eski Turkce Yalang ise ciplak demektir Yilanin tuysuz olmasiyla baglantilidir Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi 16 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2012 Ayrica bakinizSahmaran Yilan Ana ZilantIc baglantilarChuvash Dragon 26 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dis baglantilarKazanskie Zilanty 2016 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Zilant heykelinin fotograflari Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz