Kürdistan Krallığı Kürtçe Keyaniya Kurdistanê كوردستان که یانیی Süleymaniye de kurulmuş kısa ö

Kürdistan Krallığı (Kürtçe: Keyaniya Kurdistanê, كوردستان ‎که‌یانیی‎‎), Süleymaniye'de kurulmuş kısa ömürlü krallık.

Kürdistan

كوردستان ‎که‌یانیی‎‎
Keyaniya Kurdistanê

Kürdistan Krallığı

1921-1924

Bayrak

Başkent

Süleymaniye

Yaygın dil(ler)

Kürtçe

Hükûmet

Monarşi

Kral

• 1922-1924	Mahmut Berzenci

Tarihçe

• Kuruluşu	1921
• Lozan Antlaşması	24 Temmuz 1923
• Dağılışı	1924

Öncüller

Ardıllar

	Birleşik Krallık
	Osmanlı Devleti

Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası

Tarihçe

Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılış döneminde, Iraklı Kürtler bir yarı bağımsız devlet kurmaya teşebbüs ettiler. Eylül 1922-Temmuz 1924 aylarında hüküm süren Kürdistan Krallığı'nı kurmayı başardılar.

Mahmut Berzenci ilk olarak Mayıs 1919'da Süleymaniye'ye vali olarak tayin edildi. 10 Ekim 1921 tarihinde Kürdistan bölgesinin büyük şehirlerinden Süleymaniye'de bir Kürt hükûmeti kuruldu. Şeyh Mahmut Berzenci, kendi kendini "Kürdistan Kralı" ilan etti.

Sevr Antlaşması'ndan sonra, Süleymaniye ile bütün bölge Birleşik Krallık Yüksek Komiserliği'nin denetimi altına girdi. Eylül 1922'de Türk Ordusu'nun çekilmesinden sonra Birleşik Krallık, Şeyh Mahmut Berzenci'yi yeniden vali olarak tayin etti. Şeyh Mahmut Berzenci, Kasım'da tekrar kendisini Kürdistan Kralı ilan etti. 8 kişiden oluşan kabinesi şu şekildeydi:

Şeyh Kadir Hafız - Başbakan
Abdulkerim Alaka - Maliye bakanı
Ahmed Bagy Fatah Bag - Gümrük bakanı
Hacı Molla Said Kerküklizade - Adalet bakanı
Hema Abdullah Agha - Çalışma bakanı
Zeki Sahibkıran - Ulusal Silahlı Kuvvetleri ve Savunma bakanı
Mustafa Paşa Yamolki - Eğitim bakanı
Şeyh Muhammed Garib - İçişleri bakanı

Lozan Antlaşması'ndan sonra Birleşik Krallık Yüksek Komiserliği, Irak'ın bütün bölgelerini birleştirmek isteyince Şeyh Mahmut Berzenci buna karşı çıktı. Mahmut Berzenci ve Hükûmetinin teslim olmaması üzerine Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, Süleymaniye ve çevresini bombaladı. Güney Kürdistan'da çatışmalar meydana geldi. 24 Temmuz 1924 tarihinde ise, kesin olarak Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'na bağlandı.

Kaynakça

^ Reidar Visser, Gareth R. V. Stansfield, An Iraq of its regions: cornerstones of a federal democracy?, Columbia University Press, 2007, , s. 131.
^ Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.
^ ^a ^b Yalçın Küçük, Sırlar, İthaki Yayınları, 2005, , s. 165-166.
^ Fatah, R. (2005) Mustafa Pasha Yamolki: his life and role in the Kurdish nationalist movement KurdishMedia.com
^ ^a ^b Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, , s. 285-286.
^ ^a ^b Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, , s. 173-175.
^ Ekrem Sunar, Barzan'dan Bağdat'a Kürtler: Irak'ta Kürtlerin Yüzyıl Savaşları, Doz-Basım Yayın, 2007, , s. 33.
^ Fatah, R. (2006) The Kurdish resistance to Southern Kurdistan annexing with Iraq KurdishMedia.com
^ Gürbüz Azak, 20'nci Yüzyıl Türkiye'sinin Hüzün ve Dehşet Tarihi, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2006, , s. 213.

[1] Reidar Visser, Gareth R. V. Stansfield, An Iraq of its regions: cornerstones of a federal democracy?, Columbia University Press, 2007, , s. 131.

[2] Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.

[sirlar-3] Yalçın Küçük, Sırlar, İthaki Yayınları, 2005, , s. 165-166.

[4] Fatah, R. (2005) Mustafa Pasha Yamolki: his life and role in the Kurdish nationalist movement KurdishMedia.com

[sorun-5] Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, , s. 285-286.

[sorun2-6] Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, , s. 173-175.

[7] Ekrem Sunar, Barzan'dan Bağdat'a Kürtler: Irak'ta Kürtlerin Yüzyıl Savaşları, Doz-Basım Yayın, 2007, , s. 33.

[8] Fatah, R. (2006) The Kurdish resistance to Southern Kurdistan annexing with Iraq KurdishMedia.com

[9] Gürbüz Azak, 20'nci Yüzyıl Türkiye'sinin Hüzün ve Dehşet Tarihi, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2006, , s. 213.