Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
William Walker (8 Mayıs 1824 - 12 Eylül 1860) Amerikalı maceracı, haydut ve paralı askerdir. 19. yüzyılda birçok Latin Amerika ülkesinde darbe yaparak yönetimi almaya çalışmıştır. 1856 - 1857 yılları arasında Nikaragua Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanlığını yapmış, 1860 yılında Honduras Hükûmetince idam edilmiştir.
| William Walker | |
|---|---|
 | |
| Nikaragua devlet başkanı | |
| Görev süresi 12 Temmuz 1856 - 1 Mayıs 1857 | |
| Yerine geldiği | Patricio Rivas |
| Yerine gelen | ve |
| 1. Sonora devlet başkanı | |
| Görev süresi 21 Ocak 1854 - 8 Mayıs 1854 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Baja California başkanı | |
| Görev süresi 3 Kasım 1853 - 21 Ocak 1854 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 8 Mayıs 1824 Nashville, Tennessee |
| Ölüm | 12 Eylül 1860 (36 yaşında) |
| Partisi | Demokrat Parti |
| Bitirdiği okul | Edinburgh Üniversitesi [Pennsylvania Üniversitesi]] Heidelberg Üniversitesi |
| İmzası |  |
Hayatı
İskoç kökenli olan Walker, Nashville Tennessee’de 1824 yılında doğmuştur. Annesi Mary Norvell, Amerikan Bağımsızlık Savaşında yer alan asker bir ailenin kızıdır. Erkek kardeşi Michigan’ın ilk senatörlerinden ve gazetesinin kurucusudur. William Walker yüksek öğrenimini Nashville Universitesinde tamamladıktan sonra Avrupa’ya gider. Edinburgh ve Heidelberg Üniversitelerinde tıp eğitimi alır. Genç yaşında doktorluk unvanını kazanır ve hukuk eğitimi almak üzere New Orleans’a gider. Kısa süren avukatlık deneyiminden sonra adlı gazeteyi çıkarttı ve başyazarı oldu. 1849 yılında San Francisco Kaliforniya’ya geçerek gazeteci olarak çalıştı ve üç düelloya dahil oldu, ikisinde yaralandı. Bu sıralarda Walker, Latin Amerika ile ilgili fikirlerini oluşturmaya başlar. Buna göre kendine bağlı birliklerle Latin Amerika’da geniş topraklar fethedecek ve buraları beyaz azınlıkla birlikte yönetecektir. O zamanlarda böyle haydutluk eylemleri yaygın olarak görülmekteydi.
Meksika seferi
15 Ekim 1853 tarihinde 45 adamıyla beraber ilk haydutluk macerasına çıkar: Kaliforniya’daki Meksika topraklarını fethedecektir. La Paz şehrini ele geçirmeyi başarır ve burayı yeni kurduğu Aşağı Kaliforniya Cumhuriyetinin başkenti, kendisini de cumhurbaşkanı ilan eder. Komşu bölge olan Sonora’yı ele geçiremese de 3 ay sonra elindeki arazilerin yeni Sonora Cumhuriyeti'nin bir parçası olduğunu ilan eder. Teçhizat ve malzeme eksikliği ve Meksika Hükûmetinin beklenmeyen direnişi yüzünden Walker geri çekilir. Kaliforniya’da yakalanarak mahkemeye çıkartılan Walker, yasadışı savaş suçlusu olan yargılanır. Ancak maceracı kişiliği ve zamanın Manifest Destiny ruh haline uygun savunması sayesinde beraat edecektir.
Nikaragua’nın fethi
O sırada Nikaragua’da sürmekte olan bir iç savaş vardı. ABD ile yasal bir sorun çıkmaması için Walker, Nikaragua’ya 300 kolonici getirmek için gerekli izinleri sağlar. Paralı askerler demokratik hükûmeti savunmak bahanesiyle silahlanacak ve hükûmetin emrine girecektir. Walker, 3 Mayıs 1855’de 60 adamıyla San Francisco’dan yola çıkar ve karaya ayak bastığında burada 170 yerel ve 100 Amerikalı savaşçı tarafından karşılanır. Onu karşılayanlar arasında ünlü gezgin ve gazeteci ve Macaristan ve İspanya devrimlerinde savaşmış olan ünlü İngiliz maceracı bulunmaktaydı. gazetesinden bir genç muhabir Walker’ın Nikaragua’daki maceralarını yazıya geçirip yayınlamak ister. Yazılarında Walker’in bir köle devleti peşinde olduğunu yazınca, Walker tarafından idamla cezalandırıldı, ancak kadın kılığına girerek kurtulabilmiştir.
Nikaragua devletiyle ilk çatışması 1 Eylül 1855 tarihinde olur. Walker, Nikaragua ordusunu La Virgen’de yener. 1 ay sonra 13 Ekimde başkent ’yı alan Walker, ülkede kontrolü ele geçirir. Kendisi sadece ordu komutanı olarak görünür ve denetimi kukla Cumhurbaşkanı ile sağlar. ABD Başkanı Franklin Pierce, 20 Mayıs 1856’da Nikaragua’daki yeni yönetimi tanır.
Walker’ın diğer ülkelerdeki adamları Avrupa ve Amerika’dan para için savaşacak deneyimli adamlar toplamakta ve Latin Amerika’daki Guatemala, El Salvador, Honduras ve Kosta Rika gibi ülkeleri ele geçirme planları yapmaktadır. Bu yolla bini aşkın Amerikalı ve Avrupalı paralı asker toplayan Walker’a denizyolu hattı sahibi ve yardım eder. O tarihlerde New York ile San Francisco arasındaki ticaret yolu Nikaragua’dan geçmekteydi. New York’dan gelen gemiler girmekte ve Nikaragua Gölü boyunca ilerlemekteydi. Sevk edilen mallar ve seyahat eden yolcular, buradan kara yoluyla Pasifik Okyanusu kıyısına geçer, buradan tekrar deniz yoluyla San Francisco’ya ulaşırlardı. Bu yolun hakları daha önceki Nikaragua Hükûmeti'nce Amerikalı zengin Cornelius Vanderbilt’e verilmiş olduğu için Walker’ı destekleyen yeni tüccarlar bu hatta göz dikmiş durumdaydılar.
Walker ile Vanderbilt arasındaki çekişme, Walker’ın ülkenin önde gelen yöneticisi olarak Vanderbilt’in sözleşmesini feshetmesiyle büyür. Walker, ticaret hakkını kendisini destekleyenlere vermek istemektedir. Vanderbilt ise işin ucunu bırakmayacak ve ABD Hükûmeti'ne baskı yaparak Nikaragua’daki kanun dışı rejimi tanımamasını talep eder. Walker ise komşu ülkeleri de korkuya düşürmüştür. Walker’ın ülkelerine saldırmasından çekinen bu ülkeler, Vanderbilt tarafından silahlandırılacak ve Kosta Rika önderliğinde birleşeceklerdir. Ayrıca Walker’ın ordusundan ayrılmaları için yüksek paralar verilen önemli savaşçılar sayesinde Vanderbilt’in ordusu Nikaragua’ya sızarak Walker’ın ordusunu Nisan 1856’da yenecektir. Bu savaşta kendisini gösteren Juan Santamaría ise ulusal kahraman olacaktır.
Kendisini düzmece bir seçimle başkan seçtiren Walker, 12 Temmuz 1856’da başa geçer ve Amerikanizasyon programına başlar. İngilizce dilini resmi dil olarak benimser ve ABD’den göç olması için para birimi ve yasal prosedürleri ayarlamaya girişir. Durumunun sallantıda olduğunu fark ettiği zaman ise ABD’deki Güney eyaletlerinden destek ister, köleci eyaletlerden ve köle sahibi patronların desteğini almak için de, giriştiği askeri fetihlerin amacının köleliği kıtada egemen hale getirmek yalanını kullanır. Bu şekilde Nikaragua’da köleliği kaldıran 1824 tarihli Bağımsızlık Bildirgesini iptal ettiğini ilan eder. Bu gelişmelere rağmen Güney eyaletlerinden destek gelmez. Ancak New Orleanslı etkili bir politikacı olan Pierre Soule, Walker için yardım yapılmasını savunur. Sonunda Walker’ın ordusu salgın hastalık ve firarlardan dolayı zayıflar ve Vanderbilt koalisyonuna dayanamaz.
ABD Elinde
1 Mayıs 1857 tarihinde Walker, ABD Deniz Kuvvetleri komutanlarından ’e teslim olur ve ABD’ye döner. New York'a geldiğinde bir kahraman gibi karşılanır ama mağlubiyetinin müsebbibi olarak ABD Deniz Kuvvetlerini gösterince bu ilgi kaybolur. Altı ay sonra yeni bir askeri maceraya kalkışmak üzereyken ABD Deniz Kuvvetlerince yakalanır ve ABD’ye getirilir.
Honduras’da Ölüm
Orta Amerika’daki maceralarını kaleme aldıktan sonra tekrar bölgeye döner. Honduras’ın kentinde kıyıya ayak basar, ancak Honduras donanmasından Yüzbaşı Salmon tarafından yakalanır. Bölgede özellikle ekonomik çıkarları yüksek olan İngiltere Hükûmeti, Walker’ı tehdit olarak algılar. Onu Amerikalı yetkililere teslim etmektense Honduras yetkilileri aracılığıyla idam etmeyi tercih ederler. 36 yaşındaki Walker, 12 Eylül 1860 tarihinde kurşuna dizilir. Mezarı Trujillo’dadır.
Etkisi ve geleneği
William Walker, özellikle ABD’deki köleci Güney eyaletlerini, Latin Amerika’da köleci bir imparatorluk kurulabileceğine ikna etmiştir. 1861’de ABD Senatörü Crittenden’in 36. paralelin köleci ve özgür eyaletler arasında sınır olması teklifine şiddetle karşı çıkılmış, bu kararı uygulanması halinde tüm kıtanın bundan etkileneceği belirtilmiştir. Amerikan İç Savaşı'nın bitmesinden önce Walker’ın maceraları güney eyaletlerinde sık anlatılır olmuştur. Kuzey eyaletlerinde ise sadece bir korsan ve haydut olarak değerlendirilmektedir. Çok zeki ve karizmatik olmasına rağmen askeri alanda sınırlı beceriye sahipti. Benzer tarihi şahsiyetlerden Cecil Rhodes, Walker’ın başaramadığını askeri ve devlet alanında başarmıştır. Tarihçilere göre Orta Amerika ülkelerinde Walker’a karşı başarıyla yapılan 1856-57 seferi sayesinde ulusal bilinç ve gurur pekişerek bu ülkelerdeki bağımsızlık duygusunun gelişmesine katkıda bulunmuştur. Walker’ın yenildiği tarih olan 11 Nisan, Kosta Rika’da bayram ilan edilmiştir. Walker’ı yenen Juan Santamaría ise ulusal kahraman olacaktır. Ülkesinde çok az tanınan Walker için ise doğduğu Nashville Tennessee’de bir yazıt bulunmaktadır.
Kültürel etkileri
Walker’ın maceraları iki filme ilham kaynağı olmuştur. 1969 yapımı Burn! filminde Walker’ı Marlon Brando canlandırmıştır. 1987 yapımı Walker filminde ise baş rolde Ed Harris vardır. Ayrıca 1988-1992 yılları arasında ABD’nin El Salvador elçisinin adı olan William G. Walker, iki ülke arasında gerginlik sebebi olmuştur.
Eserleri
- Walker, William. The War in Nicaragua. New York: S. H. Goetzel, 1860.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- San Francisco Sanal Müzesinde Walker2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- globalsecurity.org adresinde Walker 14 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
William Walker 8 Mayis 1824 12 Eylul 1860 Amerikali maceraci haydut ve parali askerdir 19 yuzyilda bircok Latin Amerika ulkesinde darbe yaparak yonetimi almaya calismistir 1856 1857 yillari arasinda Nikaragua Cumhuriyetinin Cumhurbaskanligini yapmis 1860 yilinda Honduras Hukumetince idam edilmistir William WalkerNikaragua devlet baskaniGorev suresi 12 Temmuz 1856 1 Mayis 1857Yerine geldigi Patricio RivasYerine gelen ve1 Sonora devlet baskaniGorev suresi 21 Ocak 1854 8 Mayis 1854Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam kaldirildiBaja California baskaniGorev suresi 3 Kasim 1853 21 Ocak 1854Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam kaldirildiKisisel bilgilerDogum 8 Mayis 1824 1824 05 08 Nashville TennesseeOlum 12 Eylul 1860 36 yasinda Partisi Demokrat PartiBitirdigi okul Edinburgh Universitesi Pennsylvania Universitesi Heidelberg UniversitesiImzasiHayatiIskoc kokenli olan Walker Nashville Tennessee de 1824 yilinda dogmustur Annesi Mary Norvell Amerikan Bagimsizlik Savasinda yer alan asker bir ailenin kizidir Erkek kardesi Michigan in ilk senatorlerinden ve gazetesinin kurucusudur William Walker yuksek ogrenimini Nashville Universitesinde tamamladiktan sonra Avrupa ya gider Edinburgh ve Heidelberg Universitelerinde tip egitimi alir Genc yasinda doktorluk unvanini kazanir ve hukuk egitimi almak uzere New Orleans a gider Kisa suren avukatlik deneyiminden sonra adli gazeteyi cikartti ve basyazari oldu 1849 yilinda San Francisco Kaliforniya ya gecerek gazeteci olarak calisti ve uc duelloya dahil oldu ikisinde yaralandi Bu siralarda Walker Latin Amerika ile ilgili fikirlerini olusturmaya baslar Buna gore kendine bagli birliklerle Latin Amerika da genis topraklar fethedecek ve buralari beyaz azinlikla birlikte yonetecektir O zamanlarda boyle haydutluk eylemleri yaygin olarak gorulmekteydi Meksika seferi15 Ekim 1853 tarihinde 45 adamiyla beraber ilk haydutluk macerasina cikar Kaliforniya daki Meksika topraklarini fethedecektir La Paz sehrini ele gecirmeyi basarir ve burayi yeni kurdugu Asagi Kaliforniya Cumhuriyetinin baskenti kendisini de cumhurbaskani ilan eder Komsu bolge olan Sonora yi ele geciremese de 3 ay sonra elindeki arazilerin yeni Sonora Cumhuriyeti nin bir parcasi oldugunu ilan eder Techizat ve malzeme eksikligi ve Meksika Hukumetinin beklenmeyen direnisi yuzunden Walker geri cekilir Kaliforniya da yakalanarak mahkemeye cikartilan Walker yasadisi savas suclusu olan yargilanir Ancak maceraci kisiligi ve zamanin Manifest Destiny ruh haline uygun savunmasi sayesinde beraat edecektir Nikaragua nin fethiO sirada Nikaragua da surmekte olan bir ic savas vardi ABD ile yasal bir sorun cikmamasi icin Walker Nikaragua ya 300 kolonici getirmek icin gerekli izinleri saglar Parali askerler demokratik hukumeti savunmak bahanesiyle silahlanacak ve hukumetin emrine girecektir Walker 3 Mayis 1855 de 60 adamiyla San Francisco dan yola cikar ve karaya ayak bastiginda burada 170 yerel ve 100 Amerikali savasci tarafindan karsilanir Onu karsilayanlar arasinda unlu gezgin ve gazeteci ve Macaristan ve Ispanya devrimlerinde savasmis olan unlu Ingiliz maceraci bulunmaktaydi gazetesinden bir genc muhabir Walker in Nikaragua daki maceralarini yaziya gecirip yayinlamak ister Yazilarinda Walker in bir kole devleti pesinde oldugunu yazinca Walker tarafindan idamla cezalandirildi ancak kadin kiligina girerek kurtulabilmistir Nikaragua devletiyle ilk catismasi 1 Eylul 1855 tarihinde olur Walker Nikaragua ordusunu La Virgen de yener 1 ay sonra 13 Ekimde baskent yi alan Walker ulkede kontrolu ele gecirir Kendisi sadece ordu komutani olarak gorunur ve denetimi kukla Cumhurbaskani ile saglar ABD Baskani Franklin Pierce 20 Mayis 1856 da Nikaragua daki yeni yonetimi tanir Walker in diger ulkelerdeki adamlari Avrupa ve Amerika dan para icin savasacak deneyimli adamlar toplamakta ve Latin Amerika daki Guatemala El Salvador Honduras ve Kosta Rika gibi ulkeleri ele gecirme planlari yapmaktadir Bu yolla bini askin Amerikali ve Avrupali parali asker toplayan Walker a denizyolu hatti sahibi ve yardim eder O tarihlerde New York ile San Francisco arasindaki ticaret yolu Nikaragua dan gecmekteydi New York dan gelen gemiler girmekte ve Nikaragua Golu boyunca ilerlemekteydi Sevk edilen mallar ve seyahat eden yolcular buradan kara yoluyla Pasifik Okyanusu kiyisina gecer buradan tekrar deniz yoluyla San Francisco ya ulasirlardi Bu yolun haklari daha onceki Nikaragua Hukumeti nce Amerikali zengin Cornelius Vanderbilt e verilmis oldugu icin Walker i destekleyen yeni tuccarlar bu hatta goz dikmis durumdaydilar Walker ile Vanderbilt arasindaki cekisme Walker in ulkenin onde gelen yoneticisi olarak Vanderbilt in sozlesmesini feshetmesiyle buyur Walker ticaret hakkini kendisini destekleyenlere vermek istemektedir Vanderbilt ise isin ucunu birakmayacak ve ABD Hukumeti ne baski yaparak Nikaragua daki kanun disi rejimi tanimamasini talep eder Walker ise komsu ulkeleri de korkuya dusurmustur Walker in ulkelerine saldirmasindan cekinen bu ulkeler Vanderbilt tarafindan silahlandirilacak ve Kosta Rika onderliginde birleseceklerdir Ayrica Walker in ordusundan ayrilmalari icin yuksek paralar verilen onemli savascilar sayesinde Vanderbilt in ordusu Nikaragua ya sizarak Walker in ordusunu Nisan 1856 da yenecektir Bu savasta kendisini gosteren Juan Santamaria ise ulusal kahraman olacaktir Kendisini duzmece bir secimle baskan sectiren Walker 12 Temmuz 1856 da basa gecer ve Amerikanizasyon programina baslar Ingilizce dilini resmi dil olarak benimser ve ABD den goc olmasi icin para birimi ve yasal prosedurleri ayarlamaya girisir Durumunun sallantida oldugunu fark ettigi zaman ise ABD deki Guney eyaletlerinden destek ister koleci eyaletlerden ve kole sahibi patronlarin destegini almak icin de giristigi askeri fetihlerin amacinin koleligi kitada egemen hale getirmek yalanini kullanir Bu sekilde Nikaragua da koleligi kaldiran 1824 tarihli Bagimsizlik Bildirgesini iptal ettigini ilan eder Bu gelismelere ragmen Guney eyaletlerinden destek gelmez Ancak New Orleansli etkili bir politikaci olan Pierre Soule Walker icin yardim yapilmasini savunur Sonunda Walker in ordusu salgin hastalik ve firarlardan dolayi zayiflar ve Vanderbilt koalisyonuna dayanamaz ABD Elinde1 Mayis 1857 tarihinde Walker ABD Deniz Kuvvetleri komutanlarindan e teslim olur ve ABD ye doner New York a geldiginde bir kahraman gibi karsilanir ama maglubiyetinin musebbibi olarak ABD Deniz Kuvvetlerini gosterince bu ilgi kaybolur Alti ay sonra yeni bir askeri maceraya kalkismak uzereyken ABD Deniz Kuvvetlerince yakalanir ve ABD ye getirilir Honduras da OlumOrta Amerika daki maceralarini kaleme aldiktan sonra tekrar bolgeye doner Honduras in kentinde kiyiya ayak basar ancak Honduras donanmasindan Yuzbasi Salmon tarafindan yakalanir Bolgede ozellikle ekonomik cikarlari yuksek olan Ingiltere Hukumeti Walker i tehdit olarak algilar Onu Amerikali yetkililere teslim etmektense Honduras yetkilileri araciligiyla idam etmeyi tercih ederler 36 yasindaki Walker 12 Eylul 1860 tarihinde kursuna dizilir Mezari Trujillo dadir Etkisi ve gelenegiWilliam Walker ozellikle ABD deki koleci Guney eyaletlerini Latin Amerika da koleci bir imparatorluk kurulabilecegine ikna etmistir 1861 de ABD Senatoru Crittenden in 36 paralelin koleci ve ozgur eyaletler arasinda sinir olmasi teklifine siddetle karsi cikilmis bu karari uygulanmasi halinde tum kitanin bundan etkilenecegi belirtilmistir Amerikan Ic Savasi nin bitmesinden once Walker in maceralari guney eyaletlerinde sik anlatilir olmustur Kuzey eyaletlerinde ise sadece bir korsan ve haydut olarak degerlendirilmektedir Cok zeki ve karizmatik olmasina ragmen askeri alanda sinirli beceriye sahipti Benzer tarihi sahsiyetlerden Cecil Rhodes Walker in basaramadigini askeri ve devlet alaninda basarmistir Tarihcilere gore Orta Amerika ulkelerinde Walker a karsi basariyla yapilan 1856 57 seferi sayesinde ulusal bilinc ve gurur pekiserek bu ulkelerdeki bagimsizlik duygusunun gelismesine katkida bulunmustur Walker in yenildigi tarih olan 11 Nisan Kosta Rika da bayram ilan edilmistir Walker i yenen Juan Santamaria ise ulusal kahraman olacaktir Ulkesinde cok az taninan Walker icin ise dogdugu Nashville Tennessee de bir yazit bulunmaktadir Kulturel etkileriWalker in maceralari iki filme ilham kaynagi olmustur 1969 yapimi Burn filminde Walker i Marlon Brando canlandirmistir 1987 yapimi Walker filminde ise bas rolde Ed Harris vardir Ayrica 1988 1992 yillari arasinda ABD nin El Salvador elcisinin adi olan William G Walker iki ulke arasinda gerginlik sebebi olmustur EserleriWalker William The War in Nicaragua New York S H Goetzel 1860 Ayrica bakinizSonora Cumhuriyeti Isyan film 1969 Walker film Dis baglantilarSan Francisco Sanal Muzesinde Walker2 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde globalsecurity org adresinde Walker 14 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde