Horizon, kelime anlamı olarak toprağı meydana getiren katmanlara horizon adı verilir. Toprak profiline yüzeyden alta doğru bakıldığında toprağın renk, yapı ve bünye gibi fiziksel özellikleri ile asitlik, besin kapasitesi gibi kimyasal özelliklerinin değiştiği görülür. Toprak profilinde görülen bu değişme ve horizonlaşma durumuna bağlı olarak sınıflandırılmaktadır.
Eğer erozyonun toprağı sahadan hızlı bir şekilde kaldırmaması koşuluyla, ayrışma bir toprak içinde bir dizi Toprak horizon çizgisine yol açar. Toprak horizonları birdenbire birinden diğerine derecelendirilebilir veya ayırt edilmesi zor olabilir. Horizon, aşağıdaki görüntülerin herhangi birinde veya tamamında farklılık gösterebilir:
- Ana malzemenin kırılma derecesi
- Organik malzemelerin içeriği ve karakteri
- İkincil mineral türleri ve miktarları
- pH
- Partikül boyutu dağılımı
Toprak horizonları genetik gelişme ve ana materyalden meydana gelen sapmalar (farklılıklar)’ı belirten O, A, E*, B, C, R, harfleri ile gösterilir.
Toprak Horizonları
O horizonu
Organik maddeyi kapsayan üst horizon olup, burada çeşitli derecede ayrışmış organik madde ve humus yer alır. Bu horizon, sadece nemli soğuk bölgelerdeki topraklarda bitkilerden dökülen organik artıkların yeterince ayrışmamasından dolayı oluşur. Sıcak nemli bölgede, toprağa dökülen organik madde kısa süre içerisinde ayrıştığından organik horizon bulunmaz.
A horizonu
Mineral toprak tabakasının en üst katı veya O horizonunun altında olup organik maddenin karıştığı ve bu nedenle de genellikle koyu renkli olduğu toprağın yıkanma horizonudur. Yıkanmaya bağlı olarak horizondan kil gibi ince unsurlu maddeler ile bitki besin maddelerinin bir kısmı taşınmıştır. Organik maddenin etkisinden dolayı genellikle taneli yapı gösterir. Soğuk nemli bölgelerde A horizonu aşırı derecede yıkanmaya uğradığı için genellikle boz renkli ve silis bakımından zengindir. Yarı kurak –yarı nemli bölgelerde koyu renklidir. Bu horizon; A1, A2 ve A3 rumuzları ile ifade edilen alt horizonlara ayrılır. A1 organik maddenin en fazla bulunduğu horizondur, A2 yıkanmanın en fazla olduğu ve dolayısıyla A horizonunun özelliğini en iyi yansıtan orta kattır. A3 ise A horizonu ile B horizonu arasındaki geçiş horizonudur.
E horizonu
Silikat killeri, Fe, Al, OM ve bunların farklı kombinasyonlar şeklinde taşınmalarının esas görünüm olduğu mineral horizonlardır. Altındaki B horizonundan ve üstündeki A horizonundan daha açık renktir.
B horizonu
A horizonundan yıkanan alkalı madde, killer ve çeşitli oksitlerin biriktiği horizondur. Genellikle açık renklidir, kil birikiminden dolayı da ağır bünyeli blok ve kaba blok yapı gösterir. Yarı kurak bölgelerde bu horizonun altında beyaz renkli olan kireç lekeleri yer alır. A horizonuna göre asitlik düşüktür. Kendi arasında B1, B2 ve B3 harfleri ile alt horizonlara ayrılır. B1, A ve B horizonları arasındaki geçiş horizonudur, B2 birikmenin hakim olduğu horizondur, B3 ise C horizonu ile B horizonu arasındaki geçiş katıdır.
C horizonu
Ana materyalin ayrıştığı bir horizondur. Ana materyalin özelliğini iyi şekilde yansıtır. Yumuşak ana materyaller üzerinde birkaç cm ve daha fazla kalınlıktayken sert kayalar üzerinde son derece sığdır.
R horizonu
Ana materyalin bulunduğu kattır. Ağaçların derine giden kökleri buradan besinleri alırlar.
Ana horizonlar O, A, B, C ve R büyük harfleriyle gösterilir. Farklı horizonlar türlerinin baskın özelliklerini belirtmek için ana horizon işaretlerinden sonra alt semboller sonek olarak kullanılır.
Zemin Profillerinin Horizonları için Ana Horizonların ve Alt Sembollerin Tanımlamaları | |
O1 | Organik ayrışmamış horizon. O ufukları genellikle doğal bitki örtüsü altında toprak yüzeyinde bulunur, ama alüvyon, lös veya kül düşüşünün sedimantasyonu ile de gömülebilirler. |
O2 | Organik ayrıştırılmış horizon |
A1 | Mineral toprak horizonunda organik birikim. A horizonu, nemlendirilmiş organik maddenin mineral fraksiyonu ile biriktiği elüvasyon bölgesidir. |
A2 | Sızan ağartılmış horizon (elüte edilmiş) |
A3 | В'ye geçiş horizonu |
AB | A ve В arasındaki geçiş horizonu - daha çok üst kısımda A'ya benzer |
A and В | Horizonun% 50'sinden daha azının В lekeleriyle dolu A2 |
AC | geçiş horizonu, A veya C baskın değildir |
В ve A | A2 noktalarının kapladığı horizonun% 50'sinden azına sahip В |
В | B horizonu yıkanımdan gelen kireç demir, katyon ve sınırlı miktar humus ve kilin bulunduğu A horizonunun altındaki horizondur. |
B1 | geçiş horizonu, В ve A'ya benzer |
B2 | В horizonunun maksimum ifadesi |
B3 | C veya R'ye geçiş |
C | A ve B horizonlarının oluştuğu varsayılan değişen malzeme. C horizonu, A ve B horizonlarının oluştuğu değiştirilmiş materyalden oluşur. |
R | Konsolide ana kayadır. |
Farklı horizon türleri | |
b | Gömülü horizon |
ca | Kalsiyum ile horizon |
cs | Sezyum ile horizon |
f | Donmuş horizon |
g | Vadi horizonu |
h | Humuslu horizon |
ir | Demir birikimli horizon |
m | Çimentolu horizon |
p | Sürülmüş horizon |
sa | Tuz birikimli horizon |
si | Silika çimentolu horizon |
t | Kil birikimi horizon |
x | Fragipan horizon |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Horizon kelime anlami olarak topragi meydana getiren katmanlara horizon adi verilir Toprak profiline yuzeyden alta dogru bakildiginda topragin renk yapi ve bunye gibi fiziksel ozellikleri ile asitlik besin kapasitesi gibi kimyasal ozelliklerinin degistigi gorulur Toprak profilinde gorulen bu degisme ve horizonlasma durumuna bagli olarak siniflandirilmaktadir Toprak katmanlarini gosteren bir profil Eger erozyonun topragi sahadan hizli bir sekilde kaldirmamasi kosuluyla ayrisma bir toprak icinde bir dizi Toprak horizon cizgisine yol acar Toprak horizonlari birdenbire birinden digerine derecelendirilebilir veya ayirt edilmesi zor olabilir Horizon asagidaki goruntulerin herhangi birinde veya tamaminda farklilik gosterebilir Ana malzemenin kirilma derecesi Organik malzemelerin icerigi ve karakteri Ikincil mineral turleri ve miktarlari pH Partikul boyutu dagilimi Toprak horizonlari genetik gelisme ve ana materyalden meydana gelen sapmalar farkliliklar i belirten O A E B C R harfleri ile gosterilir Toprak HorizonlariKatmanlari gosteren diyagram Kaynak Amerika Birlesik Devletleri Tarim BakanligiO horizonu Organik maddeyi kapsayan ust horizon olup burada cesitli derecede ayrismis organik madde ve humus yer alir Bu horizon sadece nemli soguk bolgelerdeki topraklarda bitkilerden dokulen organik artiklarin yeterince ayrismamasindan dolayi olusur Sicak nemli bolgede topraga dokulen organik madde kisa sure icerisinde ayristigindan organik horizon bulunmaz A horizonu Mineral toprak tabakasinin en ust kati veya O horizonunun altinda olup organik maddenin karistigi ve bu nedenle de genellikle koyu renkli oldugu topragin yikanma horizonudur Yikanmaya bagli olarak horizondan kil gibi ince unsurlu maddeler ile bitki besin maddelerinin bir kismi tasinmistir Organik maddenin etkisinden dolayi genellikle taneli yapi gosterir Soguk nemli bolgelerde A horizonu asiri derecede yikanmaya ugradigi icin genellikle boz renkli ve silis bakimindan zengindir Yari kurak yari nemli bolgelerde koyu renklidir Bu horizon A1 A2 ve A3 rumuzlari ile ifade edilen alt horizonlara ayrilir A1 organik maddenin en fazla bulundugu horizondur A2 yikanmanin en fazla oldugu ve dolayisiyla A horizonunun ozelligini en iyi yansitan orta kattir A3 ise A horizonu ile B horizonu arasindaki gecis horizonudur E horizonu B horizonunu gosteren profil Silikat killeri Fe Al OM ve bunlarin farkli kombinasyonlar seklinde tasinmalarinin esas gorunum oldugu mineral horizonlardir Altindaki B horizonundan ve ustundeki A horizonundan daha acik renktir B horizonu A horizonundan yikanan alkali madde killer ve cesitli oksitlerin biriktigi horizondur Genellikle acik renklidir kil birikiminden dolayi da agir bunyeli blok ve kaba blok yapi gosterir Yari kurak bolgelerde bu horizonun altinda beyaz renkli olan kirec lekeleri yer alir A horizonuna gore asitlik dusuktur Kendi arasinda B1 B2 ve B3 harfleri ile alt horizonlara ayrilir B1 A ve B horizonlari arasindaki gecis horizonudur B2 birikmenin hakim oldugu horizondur B3 ise C horizonu ile B horizonu arasindaki gecis katidir C horizonu Ana materyalin ayristigi bir horizondur Ana materyalin ozelligini iyi sekilde yansitir Yumusak ana materyaller uzerinde birkac cm ve daha fazla kalinliktayken sert kayalar uzerinde son derece sigdir R horizonu Ana materyalin bulundugu kattir Agaclarin derine giden kokleri buradan besinleri alirlar Ana horizonlar O A B C ve R buyuk harfleriyle gosterilir Farkli horizonlar turlerinin baskin ozelliklerini belirtmek icin ana horizon isaretlerinden sonra alt semboller sonek olarak kullanilir Zemin Profillerinin Horizonlari icin Ana Horizonlarin ve Alt Sembollerin TanimlamalariO1 Organik ayrismamis horizon O ufuklari genellikle dogal bitki ortusu altinda toprak yuzeyinde bulunur ama aluvyon los veya kul dususunun sedimantasyonu ile de gomulebilirler O2 Organik ayristirilmis horizonA1 Mineral toprak horizonunda organik birikim A horizonu nemlendirilmis organik maddenin mineral fraksiyonu ile biriktigi eluvasyon bolgesidir A2 Sizan agartilmis horizon elute edilmis A3 V ye gecis horizonuAB A ve V arasindaki gecis horizonu daha cok ust kisimda A ya benzerA and V Horizonun 50 sinden daha azinin V lekeleriyle dolu A2AC gecis horizonu A veya C baskin degildirV ve A A2 noktalarinin kapladigi horizonun 50 sinden azina sahip VV B horizonu yikanimdan gelen kirec demir katyon ve sinirli miktar humus ve kilin bulundugu A horizonunun altindaki horizondur B1 gecis horizonu V ve A ya benzerB2 V horizonunun maksimum ifadesiB3 C veya R ye gecisC A ve B horizonlarinin olustugu varsayilan degisen malzeme C horizonu A ve B horizonlarinin olustugu degistirilmis materyalden olusur R Konsolide ana kayadir Farkli horizon turlerib Gomulu horizonca Kalsiyum ile horizoncs Sezyum ile horizonf Donmus horizong Vadi horizonuh Humuslu horizonir Demir birikimli horizonm Cimentolu horizonp Surulmus horizonsa Tuz birikimli horizonsi Silika cimentolu horizont Kil birikimi horizonx Fragipan horizonKaynakca Atalay I genel fiziki cografya 2005 sf 353 ORMANCI I F AKGUL M Taban arazi uzerindeki degisik toprak profillerinin olusumu siniflandirilmasi ve ozellikleri 2007 sf 3 6