Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lewis Mumford (18 Ekim 1895, New York - 26 Ocak 1990, New York), Amerikalı yazar; felsefe, kültür ve mimarlık tarihçisi ve eleştirmeni. Özellikle kentler ve kent mimarisi üzerine yazdığı eserlerle anılır. 1961 yılında yayımlanan Tarih boyunca Kent adlı çalışması en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. İrlandalı biyolog ve kent plancısı Patrick Geddes, Mumford üzerinde derin etkiler bırakmıştır.
Hayatı
Çocukluğu ve eğitimi
Lewis 18 Ekim 1895'te New York, Flushing'de doğdu. Annesi Alman göçmeni olan Elvina Mumford idi. Mumford soyadı Elvina'nın ilk eşinden kalmadır. Mumford'un biyolojik babası ise Elvina'nın yirmili yaşlarında iken evinde kahya olarak çalıştığı Jacob Mack'ın yeğeni Lewis Mack idi. Mack ailesi Frankfurt'tan Amerika'ya göc etmiş zengin bir Yahudi aile idi. Elvina ile Lewis arasındaki statü ve din farkı evlenmelerine engeldi. Annesinin ve Lewis'in ailesinin müdahalelesi yüzünden Lewis Mumford babasının kim olduğunu uzun yıllar öğrenemedi ve babasının Jacob Mack olduğunu düşündü.
Lewis'in annesi Elvina sosyal hayata düşkündü ve çocuğu ile pek ilgili değildi. Lewis yalnız bir çocukluk geçirdi, onunla daha çok dedesi ve katolik bir İrlandalı kadın olan bakıcısı Nellie ilgilendi. Mumford mühendis olmak istiyordu ve öğrencilerini mühendislik kariyerine hazırlayan Stuyvesant lisesine gitti. Henüz 15 yaşında iken "Modern Electrics" dergisine radyo alıcılarının gelişimi üzerine bir makale yazdı. Tiyatroyla ilgilenmeye başladı, okulun aylık dergisi "Caliper"e yazılar yazmaya başladı ve giderek mühendis olma düşüncesinden uzaklaştı.
Maddi yetersizliklerden dolayı hem çalışıp hem okumak zorunda kalınca tam zamanlı bir üniversite yerine "City College of New York"da gece okuluna kaydoldu. Ancak eğitimin katı dayatmaları Mumford'u hayal kırıklığına uğrattı ve yaşadığı bir hastalıktan sonra, artık isteksiz olarak sürdürdüğü okulu bıraktı. Daha sonra Columbia Üniversitesi, Sosyal Araştırmalar Yeni Okulu ve City College'da dersler alsa da hiçbir zaman bir derecesi almadı.
Düşüncesinin kökenleri
Mumford City College'da biyoloji okurken İskoç biyolog ve şehir planlamacısı Sir Patrick Geddes'in yazıları ile karşılaştı. Geddes biyoloji alanındaki evrimsel çalışmalarına dolaylı olarak bağlanan disiplinlerarası bir çalışma yöntemi öneriyordu. Şehir ve köyün toplamından oluşan bir bölgeyi kompleks ve iç içe geçmiş bir ekosistem olarak ele alıyor ve buradaki doğal dengeyi bozmadan alternatifler üretilmesi gerektiğini savunuyordu. Mumford Geddes ile sadece iki defa görüştü ancak birbirlerine detaylı mektuplar yazdılar. Mumford'un en çok etkilendiği kişi Geddes olmuştur.
Mumford aynı yıllarda çok yönlü bir yazar olan Samuel Butler'ın çalışmaları ile karşılaştı. Amatör bir biyolog olan Butler "yeni Lamarkçı" evrim teorisi ile uğraşıyordu ancak Mumford'a cazip gelen yanı romanlarındaki Victorya toplumunun eleştirisi ve kurmaya çalıştığı ütopya idi. Mumford 1917'de Leonardo da Vinci'ye hayranlık duymaya başladı ve hatta onu başrole yerleştirdiği bir oyun yazdı.
Çalışma hayatı
1918'de telsiz operatörü olarak orduya katıldı ama ertesi yıl terhis edildi. Önce edebiyat, politika ve din üzerine yazıların yayınlandığı modernist bir Amerikan dergisi olan The Dialda yardımcı editörlük, sonra kısa bir süre Londra'da yayınlanan Sociological Review dergisinde baş editörlük yaptı. 1920'de tekrar ABD'ye döndü ve The Dial'da beraber çalıştıkları Sophia Wittenberg ile evlendi. İlk doğan oğluna danışmanı olan Geddes'in adını verdi. 1935 yılında kızı Alison dünyaya geldi.
1920'li yıllarda The Freeman, The New Republic, American Mercury ve The Journal of the American Institute of Architects gibi dergilerde yazılar yazdı. Ama asıl olarak 1931'den sonra yazmaya başladığı The New Yorker ile tanındı. The New Yorker''un "The Sky Line" bölümüne 32 yıl boyunca mimarlık ve planlama üzerine yazılar yazdı.
1922'de ilk kitabı olan Story of Utopias yayınlandı. Sonraki dört kitabı ise arkadaşları Van Wyck Brooks ve Waldo Frank ile birlikte yürüttüğü bir sorgulama olan "Amerikan geçmişinin yeniden keşfi üzerine idi. Sticks and Stones (1924) Amerikan mimarlık tarihi, The Golden Day (1926) Amerikan edebiyat tarihi, Hermann Melville (1929) bir Amerikan edebiyatçı biyografisi, Brown Decades (1931) ise Amerikan sanat tarihi üzerine idi.
Kaynakça
| Vikisöz'de Lewis Mumford ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Lewis Mumford ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lewis Mumford 18 Ekim 1895 New York 26 Ocak 1990 New York Amerikali yazar felsefe kultur ve mimarlik tarihcisi ve elestirmeni Ozellikle kentler ve kent mimarisi uzerine yazdigi eserlerle anilir 1961 yilinda yayimlanan Tarih boyunca Kent adli calismasi en onemli eserlerinden biri olarak kabul edilir Irlandali biyolog ve kent plancisi Patrick Geddes Mumford uzerinde derin etkiler birakmistir Lewis Mumford Gonzalez de Leon HayatiCocuklugu ve egitimi Lewis 18 Ekim 1895 te New York Flushing de dogdu Annesi Alman gocmeni olan Elvina Mumford idi Mumford soyadi Elvina nin ilk esinden kalmadir Mumford un biyolojik babasi ise Elvina nin yirmili yaslarinda iken evinde kahya olarak calistigi Jacob Mack in yegeni Lewis Mack idi Mack ailesi Frankfurt tan Amerika ya goc etmis zengin bir Yahudi aile idi Elvina ile Lewis arasindaki statu ve din farki evlenmelerine engeldi Annesinin ve Lewis in ailesinin mudahalelesi yuzunden Lewis Mumford babasinin kim oldugunu uzun yillar ogrenemedi ve babasinin Jacob Mack oldugunu dusundu Lewis in annesi Elvina sosyal hayata duskundu ve cocugu ile pek ilgili degildi Lewis yalniz bir cocukluk gecirdi onunla daha cok dedesi ve katolik bir Irlandali kadin olan bakicisi Nellie ilgilendi Mumford muhendis olmak istiyordu ve ogrencilerini muhendislik kariyerine hazirlayan Stuyvesant lisesine gitti Henuz 15 yasinda iken Modern Electrics dergisine radyo alicilarinin gelisimi uzerine bir makale yazdi Tiyatroyla ilgilenmeye basladi okulun aylik dergisi Caliper e yazilar yazmaya basladi ve giderek muhendis olma dusuncesinden uzaklasti Maddi yetersizliklerden dolayi hem calisip hem okumak zorunda kalinca tam zamanli bir universite yerine City College of New York da gece okuluna kaydoldu Ancak egitimin kati dayatmalari Mumford u hayal kirikligina ugratti ve yasadigi bir hastaliktan sonra artik isteksiz olarak surdurdugu okulu birakti Daha sonra Columbia Universitesi Sosyal Arastirmalar Yeni Okulu ve City College da dersler alsa da hicbir zaman bir derecesi almadi Dusuncesinin kokenleri Mumford City College da biyoloji okurken Iskoc biyolog ve sehir planlamacisi Sir Patrick Geddes in yazilari ile karsilasti Geddes biyoloji alanindaki evrimsel calismalarina dolayli olarak baglanan disiplinlerarasi bir calisma yontemi oneriyordu Sehir ve koyun toplamindan olusan bir bolgeyi kompleks ve ic ice gecmis bir ekosistem olarak ele aliyor ve buradaki dogal dengeyi bozmadan alternatifler uretilmesi gerektigini savunuyordu Mumford Geddes ile sadece iki defa gorustu ancak birbirlerine detayli mektuplar yazdilar Mumford un en cok etkilendigi kisi Geddes olmustur Mumford ayni yillarda cok yonlu bir yazar olan Samuel Butler in calismalari ile karsilasti Amator bir biyolog olan Butler yeni Lamarkci evrim teorisi ile ugrasiyordu ancak Mumford a cazip gelen yani romanlarindaki Victorya toplumunun elestirisi ve kurmaya calistigi utopya idi Mumford 1917 de Leonardo da Vinci ye hayranlik duymaya basladi ve hatta onu basrole yerlestirdigi bir oyun yazdi Calisma hayati1918 de telsiz operatoru olarak orduya katildi ama ertesi yil terhis edildi Once edebiyat politika ve din uzerine yazilarin yayinlandigi modernist bir Amerikan dergisi olan The Dialda yardimci editorluk sonra kisa bir sure Londra da yayinlanan Sociological Review dergisinde bas editorluk yapti 1920 de tekrar ABD ye dondu ve The Dial da beraber calistiklari Sophia Wittenberg ile evlendi Ilk dogan ogluna danismani olan Geddes in adini verdi 1935 yilinda kizi Alison dunyaya geldi 1920 li yillarda The Freeman The New Republic American Mercury ve The Journal of the American Institute of Architects gibi dergilerde yazilar yazdi Ama asil olarak 1931 den sonra yazmaya basladigi The New Yorker ile tanindi The New Yorker un The Sky Line bolumune 32 yil boyunca mimarlik ve planlama uzerine yazilar yazdi 1922 de ilk kitabi olan Story of Utopias yayinlandi Sonraki dort kitabi ise arkadaslari Van Wyck Brooks ve Waldo Frank ile birlikte yuruttugu bir sorgulama olan Amerikan gecmisinin yeniden kesfiuzerine idi Sticks and Stones 1924 Amerikan mimarlik tarihi The Golden Day 1926 Amerikan edebiyat tarihi Hermann Melville 1929 bir Amerikan edebiyatci biyografisi Brown Decades 1931 ise Amerikan sanat tarihi uzerine idi KaynakcaVikisoz de Lewis Mumford ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Lewis Mumford ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c d e f g Baris Tekcan Lewis Mumford un Kuramsal Calismalari Utopya ve Sehir Sosyolojisine Katkilari 19 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek Lisans Tezi Istanbul Universitesi Sosyoloji Anabilim Dali