Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İhtiyozorlar (Ichthyosauria; Yunanca: "balık kertenkeleler"), Mezozoik dönemde yaşamış deniz sürüngenleriydi. Köpekbalıklarına veya yunuslara benzerlerdi. Bazıları korunmuş derinin izlenimlerine sahip birçok ihtiyozor fosili bulundu. Bunlar, Ichthyosaurus gibi gelişmiş ihtiyozorların, üçgen bir sırt yüzgeci, iki çift kürek benzeri yüzgeç ve bir köpekbalığınınki gibi çatallı, dikey bir kuyruğa sahip olduğunu göstermektedir. Uzun, çıtçıtlı çeneler ve konik dişler, ihtiyozorların balık ve kalamar yediğini gösterir. Küçük ihtiyozorlar sadece yaklaşık 3 ft (1 m) uzunluğundayken, Triyas ve erken Jura'dan dev ihtiyozorlar 65 ft (20 m) uzunluğa ulaştı ve onları pliosaur devlerinden sonra en büyük ikinci deniz sürüngenleri haline getirdi. İhtiyozorlar Kretase'de zaten nadirdi ve Mesozoyik'in sonuna kadar hayatta kalamadı.
| İhtiyozorlar | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ichthyosaurus ve Mosasaurus, Heinrich Harder (1912) | |||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
| Familyalar | |||||||||||
| | |||||||||||
Morfoloji
İhtiyozorlar, köpekbalıklarına benzer kuyruk yüzgeçleri geliştirdiler. Kulak kemikleri yunuslarda olduğu gibi diğer kafatası kemiklerinden ayrılmamıştır, bu nedenle sonar kullanmadıkları belirgindir. Ichthyosaurların balık tutmak için geliştirdikleri küçük, sivri dişleri ve ince çeneleri vardı.
Gözler
İhtiyozorların, sklerotik halka adı verilen bir kemik halkasıyla dolu büyük göz yuvaları vardı. Bu, büyük göz küresinin desteklenmesine yardımcı oldu. İri gözleri, ihtiyozorların avlanmak için görme yeteneğini kullandıklarını gösteriyor. Geceleri, bulanık sularda veya sürekli karanlık, derin sularda avlarını avlayabilmiş olabilirler. Avrupa'dan bir Jura devri ihtiyozoru olan , herhangi bir omurgalı hayvanın en büyük gözlerine sahipti. Gözlerinin her biri 26 cm genişliğindeydi.
Yüzüş şekli
Uzmanlar, ihtiyozorların tam olarak nasıl yüzdükleri konusunda tartışıyorlar. Muhtemelen suda ilerlemek için çatallı kuyruklarını kullanmışlardır. Sertleştirici lifler, kuyruk tabanının bir menteşe görevi görmesine yardımcı oldu, böylece kuyruk bir yandan diğer yana hızla çırpılabilirdi. Güçlü omuzları ve kanat şeklindeki arka yüzgeçleri, bazı uzmanlara, ihtiyozorların arka yüzgeçlerini çırptığını ve su altında “uçtuğunu” düşündürüyor.
Doğum
Bazı ihtiyozorlar, karın bölgelerinde korunmuş bebek kemikleri ile bulunmuştur. İlk başta, uzmanlar bu bebeklerin mide içeriği olduğunu ve bu nedenle yamyamlık kanıtı olduğunu düşündüler. Ancak artık bunların, doğumdan önce veya doğum sırasında ölen bebekler olduğu düşünülüyor. Çoğu hamile ihtiyozor, yalnızca bir veya iki bebeği korur, ancak bazılarının sayısı 11'e kadar çıkar. Bebeklerin doğarken ilk olarak kuyrukları gözükür ve doğduktan sonra hemen yüzebiliyorlardı.
Kaynakça
Notlar
Bibliyografya
Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. ISBN . OCLC 181602635.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Ichthyosauria ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Ichthyosauria ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.- USMP Berkeley's ichthyosaur introduction 10 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Tarih öncesi Sürüngenler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ihtiyozorlar Ichthyosauria Yunanca balik kertenkeleler Mezozoik donemde yasamis deniz surungenleriydi Kopekbaliklarina veya yunuslara benzerlerdi Bazilari korunmus derinin izlenimlerine sahip bircok ihtiyozor fosili bulundu Bunlar Ichthyosaurus gibi gelismis ihtiyozorlarin ucgen bir sirt yuzgeci iki cift kurek benzeri yuzgec ve bir kopekbaligininki gibi catalli dikey bir kuyruga sahip oldugunu gostermektedir Uzun citcitli ceneler ve konik disler ihtiyozorlarin balik ve kalamar yedigini gosterir Kucuk ihtiyozorlar sadece yaklasik 3 ft 1 m uzunlugundayken Triyas ve erken Jura dan dev ihtiyozorlar 65 ft 20 m uzunluga ulasti ve onlari pliosaur devlerinden sonra en buyuk ikinci deniz surungenleri haline getirdi Ihtiyozorlar Kretase de zaten nadirdi ve Mesozoyik in sonuna kadar hayatta kalamadi Ihtiyozorlar Yasadigi donem araligi 251 2 93 9 myo Olenekiyen PreYeYeOSDCPTJKPgNIchthyosaurus ve Mosasaurus Heinrich Harder 1912 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif ReptiliaKlad Takim Ichthyosauria Blainville 1835FamilyalarMorfoloji un yeniden canlandirmasi Ihtiyozorlar kopekbaliklarina benzer kuyruk yuzgecleri gelistirdiler Kulak kemikleri yunuslarda oldugu gibi diger kafatasi kemiklerinden ayrilmamistir bu nedenle sonar kullanmadiklari belirgindir Ichthyosaurlarin balik tutmak icin gelistirdikleri kucuk sivri disleri ve ince ceneleri vardi Gozler Ihtiyozorlarin sklerotik halka adi verilen bir kemik halkasiyla dolu buyuk goz yuvalari vardi Bu buyuk goz kuresinin desteklenmesine yardimci oldu Iri gozleri ihtiyozorlarin avlanmak icin gorme yetenegini kullandiklarini gosteriyor Geceleri bulanik sularda veya surekli karanlik derin sularda avlarini avlayabilmis olabilirler Avrupa dan bir Jura devri ihtiyozoru olan herhangi bir omurgali hayvanin en buyuk gozlerine sahipti Gozlerinin her biri 26 cm genisligindeydi Yuzus sekliUzmanlar ihtiyozorlarin tam olarak nasil yuzdukleri konusunda tartisiyorlar Muhtemelen suda ilerlemek icin catalli kuyruklarini kullanmislardir Sertlestirici lifler kuyruk tabaninin bir mentese gorevi gormesine yardimci oldu boylece kuyruk bir yandan diger yana hizla cirpilabilirdi Guclu omuzlari ve kanat seklindeki arka yuzgecleri bazi uzmanlara ihtiyozorlarin arka yuzgeclerini cirptigini ve su altinda uctugunu dusunduruyor Dogumve iki yavrusunun fosili Bazi ihtiyozorlar karin bolgelerinde korunmus bebek kemikleri ile bulunmustur Ilk basta uzmanlar bu bebeklerin mide icerigi oldugunu ve bu nedenle yamyamlik kaniti oldugunu dusunduler Ancak artik bunlarin dogumdan once veya dogum sirasinda olen bebekler oldugu dusunuluyor Cogu hamile ihtiyozor yalnizca bir veya iki bebegi korur ancak bazilarinin sayisi 11 e kadar cikar Bebeklerin dogarken ilk olarak kuyruklari gozukur ve dogduktan sonra hemen yuzebiliyorlardi KaynakcaNotlar Ichthyosauria paleobiodb org 16 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2021 a b c d e Encyclopedia of dinosaurs amp prehistoric life sf 86 87 Bibliyografya Encyclopedia of dinosaurs amp prehistoric life American Museum of Natural History New York N Y DK Publishing in association with the American Museum of Natural History 2008 ISBN 978 0 7566 3836 8 OCLC 181602635 Ayrica bakinizIhtiyozorlar listesi PlesiyozorDis baglantilarWikimedia Commons ta Ichthyosauria ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Ichthyosauria ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur USMP Berkeley s ichthyosaur introduction 10 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tarih oncesi Surungenler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz