Moleküler biyoloji ve biyokimyada tamamlayıcılık veya komplementerlik, iki molekülün birbiriyle temas ettikleri yüzeylerindeki şekillerin uyumu sayesinde birbirlerine sıkı bir şekilde bağlanarak bir bütün oluşturma özellikleridir. Tamamlayıcılık, nükleik asitler ve birbirine bağlanan protein-ligand ikilileri için kullanılır. Tamamlayıcılık ayrıca, birbirini tamamlayan nükleik asitlerin dizileri için de kullanılır.
Nükleik asitler
Moleküler biyolojide tamamlayıcılık DNA ve RNA gibi çift iplikli olabilen nükleik asitlerin, ayrıca DNA:RNA ikililerinin bir özelliğidir. Bu iki iplik birbiri ile baz çifti oluşturabilirse bunların tamamlayıcı olduğu söylenir. İplikleri bir arada tutan baz çiftlerinin her biri iki veya üç hidrojen bağı ile birbirlerine bağlıdır.
DNA ve RNA'da bulunan bazların her birinin tek bir tamamlayıcısı olduğu için bir iplikten yararlanarak onun tamamlayıcı ipliğini inşa etmek mümkündür. DNA ikileşmesi için bu esastır.
Ters transkriptaz enzimi kullanılarak RNA molekülünden tamamlayıcı DNA sentezlenebilir.
Nükleik asit dizileri
Kimyasal anlamda tamamlayıcılığın yanı sıra, bu ipliklerin baz dizilerinin de tamamlayıcı olduğu söylenebilir. Örneğin,
A G T C A T G
dizisinin tamamlayıcısı:
T C A G T A C
Nükleotitlerin birbirine bağlanması yönlüdür, yani bir dizi ile onun tersten okunuşu kimyasal olarak aynı değildir. İki iplikli bir nükleik asitte bir iplik öbürünün tersi yönünde akar. Bu yüzden dizilerin tamamlarken tersini de almak gerekir. Yukarıda verilen örneğin yazılış yönü göz önüne alınırsa,
5'-A G T C A T G-3'
dizisinin ters tamamlayıcısı
5'-C A T G A C T-3'
olarak yazılır.
Protein-ligand bağlanması
Bir antikor bir antijene bağlandığında, antijenin bağlanma yüzeyi antikorunkini tamamlayıcı bir şekle sahiptir. Yani, bir taraftaki çıkıntılar öbür taraftaki girintilere oturarak geniş bir temas yüzeyi oluşturur. Hidrofobik ve kısa mesafeler üzerinden etki ederek tamamlayıcı şekilli iki yüzeyi birbirine bağlar. Ayrıca, yüklü gruplar arasındaki elektrostatik etkileşimler ve hidrojen bağları da bu bağlanmayı güçlendirirler. Antikorun antijene bağlanma bölgelerine "tamamlayıcılık belirleme bölgeleri" (İng., Complementarity Determining Regions) denir.
Enzimlerin substratlarının tanımasında da şekil tamamlayıcılığı rol oynar. Pek çok substrat atomu ile pek çok enzim atomu ile temas ettiği zaman Van der Waals göçlerinin bağlanmaya önemli bir katkısı olur. Ancak enzimlerin yapısı esnektir, bazı enzimlerin aktif merkezinin şeklindeki tamamlayıcılık, substrat ile değil, onun geçiş halindeki şekli iledir.
Ayrıca bakınız
- Baz çifti
- (Enzim#Özgüllük)
- Moleküler tamamlayıcılık
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Molekuler biyoloji ve biyokimyada tamamlayicilik veya komplementerlik iki molekulun birbiriyle temas ettikleri yuzeylerindeki sekillerin uyumu sayesinde birbirlerine siki bir sekilde baglanarak bir butun olusturma ozellikleridir Tamamlayicilik nukleik asitler ve birbirine baglanan protein ligand ikilileri icin kullanilir Tamamlayicilik ayrica birbirini tamamlayan nukleik asitlerin dizileri icin de kullanilir Solda DNA yi olusturan nukleotitler ve onlarin tamamlayicilari A ile T arasinda iki C ile G arasinda da 3 hidrojen bagi vardir Sagda tamamlayici iki DNA ipliginin dizileri Nukleik asitlerMolekuler biyolojide tamamlayicilik DNA ve RNA gibi cift iplikli olabilen nukleik asitlerin ayrica DNA RNA ikililerinin bir ozelligidir Bu iki iplik birbiri ile baz cifti olusturabilirse bunlarin tamamlayici oldugu soylenir Iplikleri bir arada tutan baz ciftlerinin her biri iki veya uc hidrojen bagi ile birbirlerine baglidir DNA ve RNA da bulunan bazlarin her birinin tek bir tamamlayicisi oldugu icin bir iplikten yararlanarak onun tamamlayici ipligini insa etmek mumkundur DNA ikilesmesi icin bu esastir Ters transkriptaz enzimi kullanilarak RNA molekulunden tamamlayici DNA sentezlenebilir Nukleik asit dizileri Kimyasal anlamda tamamlayiciligin yani sira bu ipliklerin baz dizilerinin de tamamlayici oldugu soylenebilir Ornegin A G T C A T G dizisinin tamamlayicisi T C A G T A C Nukleotitlerin birbirine baglanmasi yonludur yani bir dizi ile onun tersten okunusu kimyasal olarak ayni degildir Iki iplikli bir nukleik asitte bir iplik oburunun tersi yonunde akar Bu yuzden dizilerin tamamlarken tersini de almak gerekir Yukarida verilen ornegin yazilis yonu goz onune alinirsa 5 A G T C A T G 3 dizisinin ters tamamlayicisi 5 C A T G A C T 3 olarak yazilir Protein ligand baglanmasiBir antikor bir antijene baglandiginda antijenin baglanma yuzeyi antikorunkini tamamlayici bir sekle sahiptir Yani bir taraftaki cikintilar obur taraftaki girintilere oturarak genis bir temas yuzeyi olusturur Hidrofobik ve kisa mesafeler uzerinden etki ederek tamamlayici sekilli iki yuzeyi birbirine baglar Ayrica yuklu gruplar arasindaki elektrostatik etkilesimler ve hidrojen baglari da bu baglanmayi guclendirirler Antikorun antijene baglanma bolgelerine tamamlayicilik belirleme bolgeleri Ing Complementarity Determining Regions denir Enzimlerin substratlarinin tanimasinda da sekil tamamlayiciligi rol oynar Pek cok substrat atomu ile pek cok enzim atomu ile temas ettigi zaman Van der Waals goclerinin baglanmaya onemli bir katkisi olur Ancak enzimlerin yapisi esnektir bazi enzimlerin aktif merkezinin seklindeki tamamlayicilik substrat ile degil onun gecis halindeki sekli iledir Ayrica bakinizBaz cifti Enzim Ozgulluk Molekuler tamamlayicilik