2000 Bakü Depremi 25 kasım 2000 tarihinde yerel saatle 22.10'da Azerbaycan açıklarında Hazar Denizi dahilinde 50.4 km derinlikte meydana gelen 6.8 büyüklüğünde bir depremdir.
UTC zamanı | 2000-11-25 18:09:11 |
---|---|
Yerel tarih | 25.11.2000 (UTC) |
Yerel saat | 22.10 |
Büyüklük | 6.8 M |
Derinlik | 50.4 km |
Merkez üs | Hazar Denizi açıkları 40.245°N 49.946°E |
Tür | Tektonik |
Maks. şiddet | VI (Güçlü) |
Etkilenen ülkeler/bölgeler | Azerbaycan |
Kayıplar | 30 ölü, 100 yaralı |
Etkileri
Cumartesi günü birden fazla sismik etkinlik altında kalan Azerbaycan'ı o gün vuran en büyük deprem akşam saat 22.10 gibi meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremdir. Yetkililerin açıklamalarına göre 30 civarında insan ölmüştür. Sağlık bakanı Ali İnsanov, ölenlerin çoğunun kalp krizi nedeniyle vefat ettiğini açıklamıştır ve birkaç kişi de moloz ve zarar gören doğal gaz hatlarının patlaması sonucu ölmüştür. Dönemin devlet başkanı Haydar Aliyev ise televizyona çıkıp kurbanlara baş sağlığı dilemiş ve itidal çağrısı yapmıştır. USGS verilerine göre ilk olarak Richter ölçeğine göre 6.3 büyüklük belirlense de deprem büyüklüğü 6.8 büyüklüğe revize edilmiştir. Depremde aynı zamanda birçok tarihî eser de zarar görmüştür. Şirvanşah sarayı, Taze Pir Camii, Alman kilisesi bunlardan bazılarıdır. Ayrıca Hazar açıklarındaki petrol araştırma tesislerinin zarar görmediği açıklanmıştır.
Tektonik
Güney Hazar Denizi havzası dahilinde sığ depremlerin neredeyse hiç olmaması bu bölgenin Avrasya-Arap çarpışma bölgesindeki rijit (katı) bir blok olarak davrandığını göstermektedir. Güney Hazar Denizi havzasındaki birincil dağ kuşağı Doğu Kafkas dağlarıdır. Bu dağ dizisi, Arap-Avrasya levhalarının çarpışmasından kaynaklı geniş ve büyük bir kabuksal kısalma göstermektedir. Bu iki levhanın ilk teması yaklaşık 45 milyon yıl evvel gerçekleşmiştir ve Doğu Anadolu bindirme noktası ve aynı bölgedeki Eosen yaşlı karasal kırıntılı çökellerle temsil edilen bir jeolojik olaydır. Bu büyük çarpışma alanının geneli geniş kapsamlı deformasyonlar yaklaşık Orta Miyosen'e kadar meydana gelmemiştir. Örneğin Zagros kıvrım kuşağı pliyosen devrinde başlamıştır. Bu zaman gecikmesinin muhtemel sebebi Avrasya ve Arap levhaları arasında daha ufak kıtasal bloklar bulunmasıdır. Günümüzde merkezi İran kısmında gözlemlenebilen bu tabakalar, muhtemelen aradaki ufak okyanus havzasının son kapanması da birbirinden ayrı olan kıtasal blokların çarpışmasıyla sonuçlanmıştır ve kuzeydoğu İran civarındaki derin deniz çökelleri arasında bulunan melanj tabakaları bunu işaret etmektedir. Güney Hazar Denizi havzasının hareketleri jeofiziksel ölçümler ışığında belirlenmiştir. Yılda 15 mm'lik bir hareketle güneybatıya İran blokuna ve kuzeye de 8 mm'lik hareketle Avrasya blokuna ilerler. Bu hareketler görelidir ve Pliosen devrinde başlamıştır.
Kaynakça
- ^ Editors of USGS, Editors of USGS. "M 6.8 - Caspian Sea, offshore Azerbaijan". www.usgs.com. USGS. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Reporter of BBC, Reporter of BBC (26 Kasım 2000). "Quake rocks Azerbaijan". BBC. BBC. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Editors of International Azerbaijan, Editors of International Azerbaijan. . www.azer.com. Azer. 7 Ocak 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Jackson, James. "Active tectonics of the South Caspian Basin". academic.oup.com. Oxford Academic. 10 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2000 Baku Depremi 25 kasim 2000 tarihinde yerel saatle 22 10 da Azerbaycan aciklarinda Hazar Denizi dahilinde 50 4 km derinlikte meydana gelen 6 8 buyuklugunde bir depremdir 2000 Baku DepremiUTC zamani2000 11 25 18 09 11Yerel tarih25 11 2000 UTC Yerel saat22 10Buyukluk6 8 MDerinlik50 4 kmMerkez usHazar Denizi aciklari 40 245 N 49 946 ETurTektonikMaks siddetVI Guclu Etkilenen ulkeler bolgeler AzerbaycanKayiplar30 olu 100 yaraliEtkileriCumartesi gunu birden fazla sismik etkinlik altinda kalan Azerbaycan i o gun vuran en buyuk deprem aksam saat 22 10 gibi meydana gelen 6 8 buyuklugundeki depremdir Yetkililerin aciklamalarina gore 30 civarinda insan olmustur Saglik bakani Ali Insanov olenlerin cogunun kalp krizi nedeniyle vefat ettigini aciklamistir ve birkac kisi de moloz ve zarar goren dogal gaz hatlarinin patlamasi sonucu olmustur Donemin devlet baskani Haydar Aliyev ise televizyona cikip kurbanlara bas sagligi dilemis ve itidal cagrisi yapmistir USGS verilerine gore ilk olarak Richter olcegine gore 6 3 buyukluk belirlense de deprem buyuklugu 6 8 buyukluge revize edilmistir Depremde ayni zamanda bircok tarihi eser de zarar gormustur Sirvansah sarayi Taze Pir Camii Alman kilisesi bunlardan bazilaridir Ayrica Hazar aciklarindaki petrol arastirma tesislerinin zarar gormedigi aciklanmistir TektonikGuney Hazar Denizi havzasi dahilinde sig depremlerin neredeyse hic olmamasi bu bolgenin Avrasya Arap carpisma bolgesindeki rijit kati bir blok olarak davrandigini gostermektedir Guney Hazar Denizi havzasindaki birincil dag kusagi Dogu Kafkas daglaridir Bu dag dizisi Arap Avrasya levhalarinin carpismasindan kaynakli genis ve buyuk bir kabuksal kisalma gostermektedir Bu iki levhanin ilk temasi yaklasik 45 milyon yil evvel gerceklesmistir ve Dogu Anadolu bindirme noktasi ve ayni bolgedeki Eosen yasli karasal kirintili cokellerle temsil edilen bir jeolojik olaydir Bu buyuk carpisma alaninin geneli genis kapsamli deformasyonlar yaklasik Orta Miyosen e kadar meydana gelmemistir Ornegin Zagros kivrim kusagi pliyosen devrinde baslamistir Bu zaman gecikmesinin muhtemel sebebi Avrasya ve Arap levhalari arasinda daha ufak kitasal bloklar bulunmasidir Gunumuzde merkezi Iran kisminda gozlemlenebilen bu tabakalar muhtemelen aradaki ufak okyanus havzasinin son kapanmasi da birbirinden ayri olan kitasal bloklarin carpismasiyla sonuclanmistir ve kuzeydogu Iran civarindaki derin deniz cokelleri arasinda bulunan melanj tabakalari bunu isaret etmektedir Guney Hazar Denizi havzasinin hareketleri jeofiziksel olcumler isiginda belirlenmistir Yilda 15 mm lik bir hareketle guneybatiya Iran blokuna ve kuzeye de 8 mm lik hareketle Avrasya blokuna ilerler Bu hareketler gorelidir ve Pliosen devrinde baslamistir Kaynakca Editors of USGS Editors of USGS M 6 8 Caspian Sea offshore Azerbaijan www usgs com USGS 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Reporter of BBC Reporter of BBC 26 Kasim 2000 Quake rocks Azerbaijan BBC BBC 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Editors of International Azerbaijan Editors of International Azerbaijan www azer com Azer 7 Ocak 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Jackson James Active tectonics of the South Caspian Basin academic oup com Oxford Academic 10 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020