Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sir Seretse Khama (d. 1 Temmuz 1921 - ö. 13 Temmuz 1980), Botsvanalı siyasetçi. Khama, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'nın bağımsızlığını kazandığı 1966 yılından hayatını kaybettiği 1980 yılına kadar ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.
| Seretse Khama | |
|---|---|
| 1. | |
| Görev süresi 30 Eylül 1966 - 13 Temmuz 1980 | |
| Yerine gelen | Quett Masire |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Temmuz 1921 Serowe |
| Ölüm | 13 Temmuz 1980 Gaborone |
Ülkedeki etnik grubunun bir üyesi olarak o dönem Birleşik Krallık himaye bölgesi konumunda olan Bechuanaland'da dünyaya gelen Khama, o yıllarda Bamangvatoların şefi konumunda olan 'nın torunu, 'nın da oğluydu. Hayatının son on yedi yılını sürgünde geçiren babasının hayatını kaybetmesi neticesinde kabile şefini otomatikmen elde eden Khama, yaşı gereği bu görevi üstlenemeyince naibi olarak amcası Tshekedi Khama bu görevi onun adına yürütmüştür. Çocukluğunun büyük kısmını Güney Afrika'da yatılı okullarda geçiren Khama, bu süreçte Tiger Kloof ile Lovedale Misyon Okulu'nu ziyaret etmiştir. Üniversite döneminde yine Güney Afrika'da bulunan Fort Fare Üniversitesi'ne giden Khama, Johannesburg'da okuduğu bir dönemde kabilesinin şefliğini üstlenmesi konusunda ricada bulunulmuş ancak kendisi eğitimine devam etme yönünde karar vermiştir. Lisansını sanat üzerine yapan Khama, Ağustos 1945'ten itibaren Oxford Üniversitesi'ne bağlı Balliol College'da eğitim görmüştür. Eğitim hayatının ardından deneyimlerini Londra'da avukat olarak Royal Courts of Justice bünyesinde gerçekleştirmiştir.
1947'de o dönem 'da çalışan İngiliz Ruth Williams ile tanışan Khama, bir yıllık bir sürenin sonunda Williams ile evlenmeye karar verirler. Bu evlilik kararı her iki grupta da sorunlara neden olmuş, Bamangvato ihtiyar heyeti, saraylarında beyaz bir kişinin bulunmalarını istememiş aynı süreçte komşu Güney Afrika'da da yürürlüğe giren Apartheid politikaları nedeniyle de hükûmet başkanı Daniel François Malan politikalarında genel olarak iç işlerinde söz sahibi olmak istedikleri Bechuanaland'da beyaz birisinin siyah tenli birisiyle evlenmesine olumsuz yaklaşmıştı. Khama'nın amcası Tshekedi Khama yeğeninin derhal Bechuanaland'a geri dönmesini ve evliliğin geçersiz kılınmasını talep etmiştir. Khama'nın geri dönmesi ile birlikte ihtiyar heyeti tarafından Kgosi (şef) olarak ilan edilmiştir. Eşinin halk tarafından sevilen bir şahsiyet olması neticesinde amcası taleplerinden vazgeçerek ülkeyi terk etmiştir. Bu gelişmelerden sonra Londra'ya geri dönen Khama, eğitimine devam etmiştir.
Khama'nın gerçekleştirdiği evlilik olayı bu süreçte Güney Afrika'nın gündeminden düşmemiş, kendi siyasi hareketlerine ters olarak gördükleri durum için Britanya hükûmetinin de 1950 yılında devreye girmelerini sağlamışlardır. O dönem Güney Afrika'yı gözden çıkarılabilecek bir ülke olarak görmeyen Britanya hükûmeti, İngiliz Milletler Topluluğu Olayları Bakanı vasıtasıyla Khama ile görüşmüştür. Khama bu görüşmeden kendisine Bechuanaland'ı temsil görevini bırakması karşılığında her yıl herhangi bir vergiye tabi olmayan 1.100 İngiliz sterlini verilmesini ve İngiltere'de kalmaya devam etme hakkının verileceğinin teklif edildiğini söylemiştir. Khama bu teklifi kabul etmemesi sonucunda Güney Afrika'nın da baskıları sonucunda himaye bölgesi Bechuanaland'dan kovulmuştur.
Bamangvatolar uzun bir süre yeni bir şef seçme konusunda direnmiş, bunun üzerine Britanyalılar şefliğin bir sonraki hak sahibi Rasebolai Kgamane'yi şef olarak ilan etmişlerdir. Khama'nın 1956 yılında tüm haklarından feragat ettiğini bildirmesi üzerine eşi ile birlikte Bechuanaland'a geri dönmesine izin verilmiştir. Khama geri döndükten sonra kabileyi ilgilendiren konularda Kgamane'ye destek olmanın dışında fazla göz önüne çıkmadan hayvancılık ile uğraşmıştır.
1960 yılında gerçekleştirilen anayasa değişikliği sonucunda yasama meclisinde bulunan 35 sandalyeden 12'sini Afrikalı yerel kişilere ayrılacağının belli olması sonucunda Khama vekil olarak mecliste yer almıştır. Ocak 1962'de 'ni kuran Khama, yeni partisi ile girdiği 1965 seçimlerinde 31 sandalyenin 28'ini elde ederek büyük başarı kazanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda bölgenin başbakanı olan Khama, ülkesinin 30 Eylül 1966 yılında Botsvana ismi ile bağımsız olmasını sağlamıştır. Yeni ülkenin ilk devlet başkanı olarak makama çıkan Khama, partisinin adını da yeni ülkenin adı doğrultusunda Botsvana Demokratik Partisi olarak değiştirmiştir. II. Elizabeth 1966 yılında kendisine soyluluk unvanını vermesi ile Sir unvanını almıştır.
1966 yılında üstlendiği devlet başkanlığı makamını 1969, 1974 ve 1979 yıllarında gerçekleştirilen seçimlerde de partisi BDP'nin başarılı çıkması ile muhafaza etmeyi başarmıştır. Botsvana 1966 ile 1980 yılları arasında dünya genelinde en hızlı büyüyen ekonomiye sahip olmuştur. Khama yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle 13 Temmuz 1980 tarihinde ölmüştür.
Khama'nın oğlu Ian Khama 2008-2018 yılları arasında ülkenin devlet başkanı olarak görev yapmıştır.
Kaynakça
- ^ Acemoglu, D., S. Johnson and J.A. Robinson. 2003. “An African Success Story: Botswana.” Chapter 4 in 14 in D. Rodrik (Ed.). 2003. In Search of Prosperity: Analytical Narratives on Economic Growth. Princeton: Princeton University Press. Sayfa 80-119
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Seretse Khama ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- University of Botswana da yer alan biyografisi 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (englisch)
- Kısa bir biyografi ve resimler 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sir Seretse Khama d 1 Temmuz 1921 o 13 Temmuz 1980 Botsvanali siyasetci Khama Afrika kitasi ulkesi Botsvana nin bagimsizligini kazandigi 1966 yilindan hayatini kaybettigi 1980 yilina kadar ilk devlet baskani olarak gorev yapmistir Seretse Khama1 Gorev suresi 30 Eylul 1966 13 Temmuz 1980Yerine gelen Quett MasireKisisel bilgilerDogum 1 Temmuz 1921 SeroweOlum 13 Temmuz 1980 Gaborone Ulkedeki etnik grubunun bir uyesi olarak o donem Birlesik Krallik himaye bolgesi konumunda olan Bechuanaland da dunyaya gelen Khama o yillarda Bamangvatolarin sefi konumunda olan nin torunu nin da ogluydu Hayatinin son on yedi yilini surgunde geciren babasinin hayatini kaybetmesi neticesinde kabile sefini otomatikmen elde eden Khama yasi geregi bu gorevi ustlenemeyince naibi olarak amcasi Tshekedi Khama bu gorevi onun adina yurutmustur Cocuklugunun buyuk kismini Guney Afrika da yatili okullarda geciren Khama bu surecte Tiger Kloof ile Lovedale Misyon Okulu nu ziyaret etmistir Universite doneminde yine Guney Afrika da bulunan Fort Fare Universitesi ne giden Khama Johannesburg da okudugu bir donemde kabilesinin sefligini ustlenmesi konusunda ricada bulunulmus ancak kendisi egitimine devam etme yonunde karar vermistir Lisansini sanat uzerine yapan Khama Agustos 1945 ten itibaren Oxford Universitesi ne bagli Balliol College da egitim gormustur Egitim hayatinin ardindan deneyimlerini Londra da avukat olarak Royal Courts of Justice bunyesinde gerceklestirmistir 1947 de o donem da calisan Ingiliz Ruth Williams ile tanisan Khama bir yillik bir surenin sonunda Williams ile evlenmeye karar verirler Bu evlilik karari her iki grupta da sorunlara neden olmus Bamangvato ihtiyar heyeti saraylarinda beyaz bir kisinin bulunmalarini istememis ayni surecte komsu Guney Afrika da da yururluge giren Apartheid politikalari nedeniyle de hukumet baskani Daniel Francois Malan politikalarinda genel olarak ic islerinde soz sahibi olmak istedikleri Bechuanaland da beyaz birisinin siyah tenli birisiyle evlenmesine olumsuz yaklasmisti Khama nin amcasi Tshekedi Khama yegeninin derhal Bechuanaland a geri donmesini ve evliligin gecersiz kilinmasini talep etmistir Khama nin geri donmesi ile birlikte ihtiyar heyeti tarafindan Kgosi sef olarak ilan edilmistir Esinin halk tarafindan sevilen bir sahsiyet olmasi neticesinde amcasi taleplerinden vazgecerek ulkeyi terk etmistir Bu gelismelerden sonra Londra ya geri donen Khama egitimine devam etmistir Khama nin gerceklestirdigi evlilik olayi bu surecte Guney Afrika nin gundeminden dusmemis kendi siyasi hareketlerine ters olarak gordukleri durum icin Britanya hukumetinin de 1950 yilinda devreye girmelerini saglamislardir O donem Guney Afrika yi gozden cikarilabilecek bir ulke olarak gormeyen Britanya hukumeti Ingiliz Milletler Toplulugu Olaylari Bakani vasitasiyla Khama ile gorusmustur Khama bu gorusmeden kendisine Bechuanaland i temsil gorevini birakmasi karsiliginda her yil herhangi bir vergiye tabi olmayan 1 100 Ingiliz sterlini verilmesini ve Ingiltere de kalmaya devam etme hakkinin verileceginin teklif edildigini soylemistir Khama bu teklifi kabul etmemesi sonucunda Guney Afrika nin da baskilari sonucunda himaye bolgesi Bechuanaland dan kovulmustur Bamangvatolar uzun bir sure yeni bir sef secme konusunda direnmis bunun uzerine Britanyalilar sefligin bir sonraki hak sahibi Rasebolai Kgamane yi sef olarak ilan etmislerdir Khama nin 1956 yilinda tum haklarindan feragat ettigini bildirmesi uzerine esi ile birlikte Bechuanaland a geri donmesine izin verilmistir Khama geri dondukten sonra kabileyi ilgilendiren konularda Kgamane ye destek olmanin disinda fazla goz onune cikmadan hayvancilik ile ugrasmistir 1960 yilinda gerceklestirilen anayasa degisikligi sonucunda yasama meclisinde bulunan 35 sandalyeden 12 sini Afrikali yerel kisilere ayrilacaginin belli olmasi sonucunda Khama vekil olarak mecliste yer almistir Ocak 1962 de ni kuran Khama yeni partisi ile girdigi 1965 secimlerinde 31 sandalyenin 28 ini elde ederek buyuk basari kazanmistir Bu sonuclar dogrultusunda bolgenin basbakani olan Khama ulkesinin 30 Eylul 1966 yilinda Botsvana ismi ile bagimsiz olmasini saglamistir Yeni ulkenin ilk devlet baskani olarak makama cikan Khama partisinin adini da yeni ulkenin adi dogrultusunda Botsvana Demokratik Partisi olarak degistirmistir II Elizabeth 1966 yilinda kendisine soyluluk unvanini vermesi ile Sir unvanini almistir 1966 yilinda ustlendigi devlet baskanligi makamini 1969 1974 ve 1979 yillarinda gerceklestirilen secimlerde de partisi BDP nin basarili cikmasi ile muhafaza etmeyi basarmistir Botsvana 1966 ile 1980 yillari arasinda dunya genelinde en hizli buyuyen ekonomiye sahip olmustur Khama yasadigi saglik sorunlari nedeniyle 13 Temmuz 1980 tarihinde olmustur Khama nin oglu Ian Khama 2008 2018 yillari arasinda ulkenin devlet baskani olarak gorev yapmistir Kaynakca Acemoglu D S Johnson and J A Robinson 2003 An African Success Story Botswana Chapter 4 in 14 in D Rodrik Ed 2003 In Search of Prosperity Analytical Narratives on Economic Growth Princeton Princeton University Press Sayfa 80 119Dis baglantilarWikimedia Commons ta Seretse Khama ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir University of Botswana da yer alan biyografisi 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde englisch Kisa bir biyografi ve resimler 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde