Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Apartheid (Afrikaans telaffuz: , Türkçe: Ayrı olmak), Afrika'nın güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bağlı Güneybatı Afrika'da (Namibya) 1948-1994 yılları arasında resmî devlet politikası olarak iktidarda bulunan Ulusal Parti hükûmeti tarafından uygulanan ve bu doğrultuda yasalar çıkartarak ırksal ayrımcılığı savunan sistemdir.Apartheid kelimesi Afrikaanca "ayrılık" anlamına gelmektedir. Bu süreç Avrupa kökenli beyazlar tarafından, baasskap adı da verilen ve beyaz ırkın diğer ırklardan üstün olduğunu savunan bir ideoloji ile yürütülmüştür.
| Apartheid |
|---|
| ve |
| ANC · · AWB · · |
| Kişiler |
| P. W. Botha · D. F. Malan |
| Bantustan · · Robben Adası |
| Diğer konular |
|
|
Uzun yıllar boyunca beyaz ırkın yönetiminde olan Güney Afrika'da Siyahilere ve diğer beyaz olmayan etnik gruplara karşı uygulanan ayrımcılık, 1948 yılı genel seçimlerinden sonra resmîleşerek sürdü. 1958 yılından itibaren yasalarla da desteklenen Apartheid sistemi, insanların kökenlerine göre sınıflandırılmaları sonucu, beyaz azınlık dışında kalanların vatandaşlık hizmetlerinden daha az yararlanmaları, devletin sağladığı sağlık ve eğitim hizmetleri gibi sosyal hizmetlerden daha az yararlanmaları gibi ırkçı uygulamalara zemin olmuştur.
Güney Afrika'da apartheid sistemine karşı Anti-Apartheid Hareketi oluşturulmuş, ülkenin ilk siyahi devlet başkanı olarak bu makama gelen Nelson Mandela iktidarıyla ırkçı-ayrımcı uygulamalar durdurulunca Apartheid yönetiminin ortadan kalkmasıyla bu hareket de son bulmuştur.
Irksal ayrımlar
Apartheid sistemine göre Beyazlar en üst kademede yer alırken, bu grubu Asyalılar, (Coloured) ve Siyahiler takip etmekteydi.
Siyahiler
Siyahiler, Apartheid rejimde en dezavantajlı konumda bulunan etnik grubu oluşturmaktaydı. Apartheid sisteminde, çoğunlukla Bantu olan Siyahi nüfusun şehirlerin bazı mahallelerinden kovulmaları ve sadece Siyahilerin yaşadığı mahallelerde ya da Bantustan adı verilen, devlet tarafından tasarlanmış özerk "kabile anavatanlarında" yaşamaları zorunlu kılınmaktaydı. Bantustan bölgelerine taşınmak, Güney Afrika vatandaşlığından men edilmek anlamına da geliyordu.
Renkliler
Renkliler veya Coloured halkı kökensel olarak, Avrupalılar ve Hindistan, Malezya ve diğer eski koloni bölgelerinden getirilmiş işçiler ile Afrikalı Siyahilerin melezleşmesine dayanan bir etnik gruptur. Siyahilerde olduğu gibi Renklilerin de özel mahallelerde yaşamaları beklenmiştir. Renklilere oy verme hakkı Hintler ile birlikte 1980'lerde, üç kamara sistemi adı verilen, her grubun kendine ait bir kamarasının olduğu bir parlamentonun kurulması ile verilmiştir.
Doğu Asyalılar
Apartheid yönetiminin Doğu Asyalı halklara karşı tutumu değişkenlik göstermiştir. Yönetimin ekonomik ve diplomatik ilişkiler içinde bulunduğu Japonya, Tayvan ve Güney Kore kökenli Güney Afrikalılar genellikle Beyazlar ile eşit haklara sahip olmuş ve "" olarak sınıflandırılmıştır. Bu halkların Beyazların aksine seçme ve seçilme hakkı bulunmamış, ancak zorunlu askerlik gibi Beyazların da dâhil olduğu diğer grupların katılması gereken uygulamalara katılmaları gerekmemiştir.
Hintler
Hindistan Yarımadası kökenli Güney Afrikalılar pek çok ayrımcı yasaya tabi tutulmuştur. Bazen Renkliler ile bazen de ayrı olarak sınıflandırılan Hint kökenli Güney Afrikalılar genellikle Renkliler ile benzer haklara sahip olmuştur. Hintlere seçme ve seçilme hakkı 1980'lerde gerçekleştirilen bir referandum sonucunda, üç kamara sistemi adı verilen, her grubun kendine ait bir kamarasının olduğu bir parlamentonun kurulması ile verilmiştir.
Galeri
-
![image]()
Durban'da bulunan sahilin sadece beyazlara ait olduğunu gösteren tabela -
![image]()
Kişinin beyaz ırka dahil olduğunu gösteren sertifika -
![image]()
Köpeklerin ve beyaz olmayanların giremeyeceğini gösteren tabelalar
Kaynakça
- ^ "Myre, Greg (18 Haziran 1991). "South Africa ends racial classifications". Southeast Missourian. Cape Girardeau". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2017.
- ^ Nancy L. Clarkson & William H. Worger. South Africa: The Rise and Fall of . Routledge, 2013. Chapter 3: The Basis of Apartheid.
- ^ Mayne, Alan (1999). From Politics Past to Politics Future: An Integrated Analysis of Current and Emergent Paradigms. Westport, Connecticut: Praeger. s. 52. ISBN .
- ^ Walton, F. Carl; Udayakumar, S.P.; Muck, William; McIlwain, Charlton; Kramer, Eric; Jensen, Robert; Ibrahim, Vivian; Caliendo, Stephen Maynard; Asher, Nhia (2011). The Routledge Companion to Race and Ethnicity. New York: Routledge Books. ss. 103-105. ISBN .
- ^ Crompton, Samuel Willard (2007). Desmond Tutu: Fighting Apartheid. New York: Chelsea House, Publishers. ss. 34-35. ISBN .
- ^ Patric Tariq Mellet "Intro", Cape Slavery Heritage. Retrieved 24 May 2011.
- ^ a b "Apartheid Legislation 1850s - 1970s". SAHistory.org. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019.
- ^ "In South Africa, Chinese is the New Black". China Realtime Report. 19 Haziran 2008. 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2019.
- ^ Afro-Hispanic Review: White, Honorary White, or Non-White: Apartheid Era Constructions of Chinese 9 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dr. Yoon Jung Park (Univ of Johannesburg), Spring 2008
Dış bağlantılar
| Vikisözlük'te apartheid ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Apartheid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikisöz'de Apartheid ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- The United Nations: Birleşmiş Milletler resmî sitesi - BM'de Apartheid süreci Partner in the Struggle against Apartheid - www.un.org 28 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
 | Güney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Suç ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apartheid Afrikaans telaffuz aˈpartɦeit Turkce Ayri olmak Afrika nin guneyinde bulunan Guney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bagli Guneybati Afrika da Namibya 1948 1994 yillari arasinda resmi devlet politikasi olarak iktidarda bulunan Ulusal Parti hukumeti tarafindan uygulanan ve bu dogrultuda yasalar cikartarak irksal ayrimciligi savunan sistemdir Apartheid kelimesi Afrikaanca ayrilik anlamina gelmektedir Bu surec Avrupa kokenli beyazlar tarafindan baasskap adi da verilen ve beyaz irkin diger irklardan ustun oldugunu savunan bir ideoloji ile yurutulmustur ApartheidOlaylar veSharpeville Katliami Ihanet Davasi Rivonia Davasi KuruluslarANC AWB HNP SACP Ulusal Parti COSATU KisilerP W Botha D F Malan Nelson Mandela Desmond Tutu F W de Klerk H F Verwoerd B J Vorster Steve Biko Mahatma Gandi Robert Sobukwe YerlerBantustan Robben Adasi Guneybati Afrika Soweto Diger konular goruntuletartisdegistirApartheid doneminde beyazlara ayricalik taniyan bir tabela Uzun yillar boyunca beyaz irkin yonetiminde olan Guney Afrika da Siyahilere ve diger beyaz olmayan etnik gruplara karsi uygulanan ayrimcilik 1948 yili genel secimlerinden sonra resmileserek surdu 1958 yilindan itibaren yasalarla da desteklenen Apartheid sistemi insanlarin kokenlerine gore siniflandirilmalari sonucu beyaz azinlik disinda kalanlarin vatandaslik hizmetlerinden daha az yararlanmalari devletin sagladigi saglik ve egitim hizmetleri gibi sosyal hizmetlerden daha az yararlanmalari gibi irkci uygulamalara zemin olmustur Guney Afrika da apartheid sistemine karsi Anti Apartheid Hareketi olusturulmus ulkenin ilk siyahi devlet baskani olarak bu makama gelen Nelson Mandela iktidariyla irkci ayrimci uygulamalar durdurulunca Apartheid yonetiminin ortadan kalkmasiyla bu hareket de son bulmustur Irksal ayrimlarApartheid sistemine gore Beyazlar en ust kademede yer alirken bu grubu Asyalilar Coloured ve Siyahiler takip etmekteydi Siyahiler Siyahiler Apartheid rejimde en dezavantajli konumda bulunan etnik grubu olusturmaktaydi Apartheid sisteminde cogunlukla Bantu olan Siyahi nufusun sehirlerin bazi mahallelerinden kovulmalari ve sadece Siyahilerin yasadigi mahallelerde ya da Bantustan adi verilen devlet tarafindan tasarlanmis ozerk kabile anavatanlarinda yasamalari zorunlu kilinmaktaydi Bantustan bolgelerine tasinmak Guney Afrika vatandasligindan men edilmek anlamina da geliyordu Renkliler Renkliler veya Coloured halki kokensel olarak Avrupalilar ve Hindistan Malezya ve diger eski koloni bolgelerinden getirilmis isciler ile Afrikali Siyahilerin melezlesmesine dayanan bir etnik gruptur Siyahilerde oldugu gibi Renklilerin de ozel mahallelerde yasamalari beklenmistir Renklilere oy verme hakki Hintler ile birlikte 1980 lerde uc kamara sistemi adi verilen her grubun kendine ait bir kamarasinin oldugu bir parlamentonun kurulmasi ile verilmistir Dogu Asyalilar Apartheid yonetiminin Dogu Asyali halklara karsi tutumu degiskenlik gostermistir Yonetimin ekonomik ve diplomatik iliskiler icinde bulundugu Japonya Tayvan ve Guney Kore kokenli Guney Afrikalilar genellikle Beyazlar ile esit haklara sahip olmus ve olarak siniflandirilmistir Bu halklarin Beyazlarin aksine secme ve secilme hakki bulunmamis ancak zorunlu askerlik gibi Beyazlarin da dahil oldugu diger gruplarin katilmasi gereken uygulamalara katilmalari gerekmemistir Hintler Hindistan Yarimadasi kokenli Guney Afrikalilar pek cok ayrimci yasaya tabi tutulmustur Bazen Renkliler ile bazen de ayri olarak siniflandirilan Hint kokenli Guney Afrikalilar genellikle Renkliler ile benzer haklara sahip olmustur Hintlere secme ve secilme hakki 1980 lerde gerceklestirilen bir referandum sonucunda uc kamara sistemi adi verilen her grubun kendine ait bir kamarasinin oldugu bir parlamentonun kurulmasi ile verilmistir GaleriDurban da bulunan sahilin sadece beyazlara ait oldugunu gosteren tabela Kisinin beyaz irka dahil oldugunu gosteren sertifika Kopeklerin ve beyaz olmayanlarin giremeyecegini gosteren tabelalarKaynakca Myre Greg 18 Haziran 1991 South Africa ends racial classifications Southeast Missourian Cape Girardeau 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2017 Nancy L Clarkson amp William H Worger South Africa The Rise and Fall of Routledge 2013 Chapter 3 The Basis of Apartheid Mayne Alan 1999 From Politics Past to Politics Future An Integrated Analysis of Current and Emergent Paradigms Westport Connecticut Praeger s 52 ISBN 978 0 275 96151 0 Walton F Carl Udayakumar S P Muck William McIlwain Charlton Kramer Eric Jensen Robert Ibrahim Vivian Caliendo Stephen Maynard Asher Nhia 2011 The Routledge Companion to Race and Ethnicity New York Routledge Books ss 103 105 ISBN 978 0415777070 Crompton Samuel Willard 2007 Desmond Tutu Fighting Apartheid New York Chelsea House Publishers ss 34 35 ISBN 978 0791092217 Patric Tariq Mellet Intro Cape Slavery Heritage Retrieved 24 May 2011 a b Apartheid Legislation 1850s 1970s SAHistory org 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2019 In South Africa Chinese is the New Black China Realtime Report 19 Haziran 2008 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2019 Afro Hispanic Review White Honorary White or Non White Apartheid Era Constructions of Chinese 9 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Yoon Jung Park Univ of Johannesburg Spring 2008Dis baglantilarVikisozluk te apartheid ile ilgili tanim bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Apartheid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisoz de Apartheid ile ilgili sozleri bulabilirsiniz The United Nations Birlesmis Milletler resmi sitesi BM de Apartheid sureci Partner in the Struggle against Apartheid www un org 28 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Guney Afrika Cumhuriyeti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Suc ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz