Yolüstü, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Yolüstü | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Yolüstü Yolüstü'nün Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1024 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 202 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Eski adı Basa'dır. Bu yer adı Gürcüce Batsa'dan (ბაცა) gelir. 1927'de yayımlanan Artvin hakkındaki Osmanlıca bir kitapta da Basa (باصە) biçiminde yazılmıştır.
Batsa'nın 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde yer alması, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirdi. Bundan dolayı bölgeyi kapsayan idari birim Gürcistan vilayeti olarak adlandırıldı. Bu deftere göre Ardanuç livasında yer alan Batsa'da 65 hane yaşıyordu. Nüfusun tamamı Hristiyan olarak kaydedilmiştir. Her hanenin ortalama 5 kişiden oluştuğu kabul edilirse, köyün nüfusunun 325 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. O dönem için Batsa'nın büyük bir köy olduğu söylenebilir. Batsa, 1574 yılı tespitine göre Klarceti,Tanzoti ve Anakerti'den sonra nüfus açısından bu bölgenin en büyük dördüncü köyüydü. Yaklaşık 20 yıl sonra, 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre Batsa'da hane sayısı 26'ya düşmüştür. 20 hane Hristiyan ve 6 hane de Müslüman olarak kaydedilmiştir. Osmanlı idaresinin köylüleri Müslümanlaştırmaya başlaması üzerine 39 hanen köyden göç etmiş olabilir.
Basa, üç yüzü yılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonar, 93 Harbi'nde (1877-1878) Rusların eline geçti. Rus idaresinin Batsa (Баца) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasında (uçastok) yer alıyordu. Bu kazaya bağlı Bica nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) köylerinden biriydi. 1886 yılı tespitine göre Batsa'da, tamamı "Türk" olarak kaydedilmiş olan 229 kişi yaşıyordu. Bu tespit, Osmanlı döneminde Batsa'nın demografik yapısının değişmiş olduğunu göstermektedir.
Batsa, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi ve köy fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Türkiye'ye bırakıldı.
Batsa, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında bu livanın merkez kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 36 hande yaşayan 114 kişiden oluşuyordu. Batsa veya Basa Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Yolüstü olarak değiştirildi. Yolüstü köyü, 1935 genel nüfus sayımında, Artvin ve Rize vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 193 kişiden oluşuyordu. Adının değişmiş olmasına karşın köyün eski adı yeni adıyla birlikte geç döneme kadar resmi kayıtlarda "Yolüstü (Basa)" biçiminde kullanılmıştır.
Yolüstü, Efkâri'nin doğum yeri olarak da bilinir.
Coğrafya
Yolüstü köyü, Artvin il merkezine 49 km, Ardanuç ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 202 |
2020 | 228 |
2019 | 227 |
2018 | 207 |
2017 | 208 |
2016 | 213 |
2015 | 200 |
2014 | 214 |
2013 | 202 |
2012 | 180 |
2011 | 208 |
2010 | 209 |
2009 | 218 |
2008 | 181 |
2007 | 183 |
2000 | 209 |
1990 | 277 |
1985 | 320 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Yolüstü Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 73 .
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34-35". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 141, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 394" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
- ^ . edebiyatvesanatakademisi.com. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Yolüstü, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yolustu Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur YolustuKoyArtvin in Turkiye deki konumuYolustuYolustu nun Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1024 mNufus 2021 Toplam202Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceEski adi Basa dir Bu yer adi Gurcuce Batsa dan ბაცა gelir 1927 de yayimlanan Artvin hakkindaki Osmanlica bir kitapta da Basa باصە biciminde yazilmistir Batsa nin 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde yer almasi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Osmanlilar koyu 16 yuzyilin ilk yarisinda Gurculerden ele gecirdi Bundan dolayi bolgeyi kapsayan idari birim Gurcistan vilayeti olarak adlandirildi Bu deftere gore Ardanuc livasinda yer alan Batsa da 65 hane yasiyordu Nufusun tamami Hristiyan olarak kaydedilmistir Her hanenin ortalama 5 kisiden olustugu kabul edilirse koyun nufusunun 325 kisiden olustugu ortaya cikar O donem icin Batsa nin buyuk bir koy oldugu soylenebilir Batsa 1574 yili tespitine gore Klarceti Tanzoti ve Anakerti den sonra nufus acisindan bu bolgenin en buyuk dorduncu koyuydu Yaklasik 20 yil sonra 1595 tarihli Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine gore Batsa da hane sayisi 26 ya dusmustur 20 hane Hristiyan ve 6 hane de Musluman olarak kaydedilmistir Osmanli idaresinin koyluleri Muslumanlastirmaya baslamasi uzerine 39 hanen koyden goc etmis olabilir Basa uc yuzu yili askin bir sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonar 93 Harbi nde 1877 1878 Ruslarin eline gecti Rus idaresinin Batsa Baca olarak kaydettigi koy Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasinda ucastok yer aliyordu Bu kazaya bagli Bica nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk koylerinden biriydi 1886 yili tespitine gore Batsa da tamami Turk olarak kaydedilmis olan 229 kisi yasiyordu Bu tespit Osmanli doneminde Batsa nin demografik yapisinin degismis oldugunu gostermektedir Batsa Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcistan hukumeti Artvin ve Ardahan bolgelerinden cekildi ve koy fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Turkiye ye birakildi Batsa 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda bu livanin merkez kazasina bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 36 hande yasayan 114 kisiden olusuyordu Batsa veya Basa Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Yolustu olarak degistirildi Yolustu koyu 1935 genel nufus sayiminda Artvin ve Rize vilayetlerinin yerine kurulmus olan Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Ardanuc nahiyesine bagliydi ve nufusu 193 kisiden olusuyordu Adinin degismis olmasina karsin koyun eski adi yeni adiyla birlikte gec doneme kadar resmi kayitlarda Yolustu Basa biciminde kullanilmistir Yolustu Efkari nin dogum yeri olarak da bilinir CografyaYolustu koyu Artvin il merkezine 49 km Ardanuc ilce merkezine 7 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2022020 2282019 2272018 2072017 2082016 2132015 2002014 2142013 2022012 1802011 2082010 2092009 2182008 1812007 1832000 2091990 2771985 320Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Yolustu Koy Nufusu Nufusune com 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2020 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 73 ISBN 9786055708856 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 34 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 34 35 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Agustos 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 141 ISBN 978 9944 197 52 6 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 394 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Agustos 2021 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Agustos 2021 edebiyatvesanatakademisi com 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2020 a b c d YerelNet org tr 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarYolustu Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft