Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yumuşama, özellikle siyasi ilişkilerin sözlü iletişim yoluyla gerilimlerin azaltılması anlamına gelen bir diplomasi terimidir. Bu terim, 1912 yılında Fransa ve Almanya'nın gerilimleri azaltmaya yönelik başarısız girişimleriyle ortaya çıkmıştır.
Terim genellikle Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki jeopolitik gerilimlerin genel olarak azaldığı bir dönemi ifade etmek için kullanılır. Yumuşama, 1969 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon'ın dış politikasının temel bir unsuru olarak başlamıştır. Doğu Bloku ile çatışmanın tırmanmasını önlemek amacıyla, Nixon yönetimi, silah kontrolü ve diğer ikili anlaşmalar üzerine müzakereleri kolaylaştırmak için Sovyet hükûmetiyle daha fazla diyalogu teşvik etmiştir.
Soğuk savaş ve yumuşama
Yumuşamanın resmi olarak Nixon başkanlığı döneminde başladığı kabul edilse de, Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği arasında ilişkilerin gevşemesine yönelik önceden yaşanan durumlar da vardı. 1962'deki Küba Füze Krizi'nden sonra, hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Sovyetler Birliği, Washington ve Moskova arasında doğrudan bir hat kurmayı kabul etti. Bu hat halk arasında kırmızı telefon olarak bilinir. Bu hat, her iki ülkenin liderlerinin olası bir felaketle karşılaşma durumunda hızlı iletişim kurmalarını sağlamıştır.
Soğuk Savaş dönemindeki yumuşama süreci, Anti-Balistik Füze Anlaşması gibi önemli silahsızlanma antlaşmalarının onaylanmasını ve Helsinki Antlaşması gibi sembolik anlaşmaların oluşturulmasını gördü. Tarihçiler arasında hala yumuşama döneminin barışı sağlama konusunda ne kadar başarılı olduğu konusunda devam eden bir tartışma bulunmaktadır.
Yumuşama, 1980 Moskova Olimpiyatlarına Amerika'nın boykotuyla sonuçlanan Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi sonrasında sona erdiği kabul edilmektedir. Ronald Reagan'ın 1980'de başkan seçilmesi, büyük ölçüde yumuşama karşıt kampanyasına dayanması nedeniyle gerilimin arttığı bir dönemi tetikledi. Reagan ilk basın toplantısında, ABD'nin yumuaşamayı takip etmesinin Sovyetler Birliği'nin çıkarlarını ilerletmek için kullanıldığını iddia etti.
İlişkiler, Polonya'daki olaylar, ABD'nin SALT II silah anlaşmasından çekilmesi ve NATO'nun Able Archer tatbikatıyla birlikte giderek daha da gerilmeye devam etti.
Gerilimlerin artması karşısında Dışişleri Bakanı George P. Shultz, Reagan yönetiminin Sovyetler Birliği ile bir başka dönemde-gerilim politikasına yönelik değişikliğe gitti, özellikle de Mikhail Gorbaçov'un iktidara gelmesinden sonra. Gorbaçov'un liderliği sırasında, START silah indirme anlaşması üzerine yapılan diyalog anlamlı ilerleme kaydetti. Diplomatik girişimler, Sovyetler Birliği'nin 1991'de çöküşüne kadar devam eden Bush yönetimi tarafından sürdürüldü, bunlar arasında START anlaşmasının onaylanması da bulunuyordu. 1983'ten 1991'e kadar süren bu yeniden-gerilim dönemi bazen ikinci bir dönemde-gerilim olarak adlandırılır.
Eric Grynaviski'ye göre, "Sovyet ve ABD karar vericileri, yumuşama kavramının ne anlama geldiği konusunda iki farklı anlayışa sahipti" ve aynı zamanda "her iki tarafın da gelecekteki davranışları için ortak ilkeler ve beklentileri paylaştığı yanlış bir inanca sahipti."
Zirveler ve anlaşmalar
Nixon döneminden önce, yumuşamanın temelleri erken ve orta 1960'ların multilateral silah sınırlama antlaşmalarıyla oluşturulmuştur. Bunlar arasında Ağustos 1963 Kısmi Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması, Ocak 1967 Uzay Antlaşması ve Temmuz 1968 Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması bulunmaktadır. Küba Füze Krizi gibi tarihi gelişmeler ve kıtalararası balistik füze (ICBM) gelişimi gibi teknolojik ilerlemeler bu anlaşmaları teşvik etmiştir.
Nixon 1969 yılında göreve gelince, birkaç önemli yumuşama antlaşması geliştirildi. Varşova Paktı'nın Siyasi Danışma Komitesi, Batı'ya ve ABD'ye, "Avrupa'da güvenlik ve işbirliği" konulu bir zirve düzenlenmesini teşvik eden bir teklif gönderdi. Batı bunu kabul etti ve Stratejik Silah Sınırlama Görüşmeleri, her iki süper gücün nükleer yeteneklerine gerçek sınırlamalar getirmek amacıyla başladı ve sonunda 1972'de SALT I antlaşmasının imzalanmasına yol açtı. Bu antlaşma, her iki gücün nükleer silah stoklarını sınırladı, ancak çok hızlı bir şekilde MIRV'lerin geliştirilmesi sonucunda eskimiş hale geldi. Ayrıca, 1972'de Biyolojik Silahlar Sözleşmesi ve Anti-Balistik Füze Antlaşması imzalandı ve aynı yıl SALT II üzerinde görüşmelere başlandı. 1973 Washington Zirvesi, diplomatik işbirliği konusunu tartışarak karşılıklı ve uluslararası ilişkileri ilerletti.
1975 yılında, Avrupa'da Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) toplandı ve ekonomik, siyasi ve insan hakları konularında geniş kapsamlı bir dizi anlaşma olan Helsinki Bildirgesi'ni ortaya çıkardı. AGİK, Sovyetler Birliği tarafından başlatıldı ve Avrupa'da 35 ülkeyi içeren bir sürece dahil oldu. Konferansın ardından en yaygın sorunlardan biri, Sovyetler Birliği'ndeki insan hakları ihlalleri sorunuydu. Sovyet Anayasası, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesi'ni doğrudan ihlal etti ve bu konu, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında önemli bir ayrılık noktası haline geldi.
Carter yönetimi, Sovyetler Birliği içindeki insan hakları gruplarını desteklemişti ve Leonid Brejnev, ABD'yi diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmekle suçladı. Bu durum, temel insan hakları olan ifade özgürlüğü ve din özgürlüğü gibi haklar ihlal edildiğinde diğer ulusların müdahale edip etmeyeceği konusunda yoğun bir tartışmaya yol açtı. Bu süper güçler arasındaki temel anlaşmazlık, bir demokrasi ile tek parti rejimi arasında, bu konunun uzlaştırılmasına izin vermedi. Dahası, Sovyetler, kendi iç politikalarını insan hakları konusunda Amerikan desteğini eleştirerek savundu ve aynı insan haklarını ihlal ettiği bilinen Güney Afrika, Şili ve diğer ülkelerin Amerikan desteğini hedef aldı.
Temmuz 1975'te Apollo-Soyuz Test Projesi, uluslararası bir uzay misyonu olarak gerçekleşti; üç Amerikalı astronot ve iki Sovyet kozmonot, uzay araçlarını birleştirip ortak deneyler gerçekleştirdi. Bu misyon, her iki ülkenin uzay merkezleri arasında beş yıl süren siyasi müzakereler ve teknik işbirliğiyle önceden hazırlanmıştı. Amerikalı ve Sovyet mühendislerinin değişimlerini içeren çalışmalar da yapıldı.
Yumuşama döneminde her iki blok arasındaki ticari ilişkiler önemli ölçüde arttı. En önemli olanı, her yıl Batı'dan Sovyetler Birliği'ne gönderilen büyük tahıl sevkiyatlarıydı ve bu sevkiyatlar Sovyet kolektif çiftlikleri olan kolkhozların başarısızlığını telafi etmeye yardımcı oldu.
Aynı zamanda, Jackson-Vanik Değişikliği, Amerikan Başkanı Gerald Ford tarafından 3 Ocak 1975'te imzalanan ve ABD Kongresi'nin her iki kanadında oybirliğiyle kabul edilen bir yasa idi. Bu yasa, Amerikalılar ve Sovyetler arasındaki ticari ilişkileri dengelemeyi amaçlıyordu. İnsan haklarının Sovyetler Birliği'nde iyileştirilmesine bağlı olarak, özellikle reddedilen göçmenlerin göç etmesine izin vererek işlem yapma imkanı sağladı. Aynı zamanda, en çok tercih edilen millet statüsüne direnen hiçbir ülkenin bu statüyü alamayacağı bir madde ekleyerek jeopolitiği insan haklarıyla ilişkilendirmenin bir yolunu sağladı.
Vietnam savaşı
Richard Nixon ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger, 1970'lerin başında Sovyetler Birliği ile yumuşamaya doğru ilerledi. Karşılığında, Sovyetlerin ABD'nin Vietnam'dan çıkmasına yardım etmesini veya ABD'nin kendisini oradan çekmesini istediler. İnsanlar, o zamanlarda ABD siyasetçilerinin nasıl bilinçli hareket etmeye başladıklarını fark etmeye başladı.
Stratejik silahların sınırlandırılması görüşmeleri
Richard Nixon ve Leonid Brezhnev, 26 Mayıs 1972 tarihinde Moskova'da bir ABM anlaşması ile birlikte Geçici Anlaşma (SALT I) imzaladı. Bu anlaşmalar, stratejik silahların (MIRV'ler, SLBM'ler ve ICBM'ler) geçici olarak sınırlandırılmasını sağladı. Bu, nükleer balistik silahların yayılmasının başladığı bir dönemde, askeri anlamda bir yumuşama örneğiydi.
Nixon ve Kissinger'ın amacı, silah kontrolünü kullanarak daha geniş bir détente politikasını teşvik etmek ve ardından Nixon'ın "linkage" olarak adlandırdığı şekilde diğer acil sorunların çözümüne izin vermekti. David Tal, şöyle iddia etti:
Stratejik silah sınırlamaları ve Orta Doğu, Berlin ve özellikle Vietnam gibi çözülmemiş sorunlar arasındaki bağlantı, Nixon ve Kissinger'ın détente politikasının merkezine yerleşti. Bağlantıyı kullanarak, ABD'nin dış politikasının doğasını ve seyrini, Nixon'ın önceki haleflerinin uyguladığı politikalardan ayrıştırmayı ve değiştirmeyi umuyorlardı. Ayrıca, bağlantıyı kullanarak, ABD'nin silah kontrol politikasını détente'nin bir parçası haline getirmeyi amaçladılar. Ancak, bağlantı politikası başarısız oldu. Başarısızlık, hatalı varsayımlar ve yanlış temellere dayanıyordu. En önemlisi, Sovyetler Birliği'nin ABD'den çok daha fazla stratejik silah sınırlama anlaşmasına ihtiyaç duyduğu düşüncesiydi.
Apollo-Soyuz işbirliği
Yumuşamaya katkıda bulunan önemli bir olayın uzayda gerçekleşen bir tokalaşma olduğu söylenebilir. Temmuz 1975'te gerçekleşen Apollo-Soyuz Test Projesi ile ilk Sovyet-Amerikan ortak uzay uçuşu gerçekleştirildi. Temel hedefi, farklı iki uzay aracının yörüngede birleşmesine izin veren uluslararası bir kenetlenme sistemi oluşturulmasıydı. Bu, her iki mürettebatın uzay keşfi konusunda işbirliği yapmasına olanak sağlayacaktı. Proje, 1957'de Sputnik 1'in fırlatılmasıyla başlayan Uzay Yarışı'nın sonunu getirdi ve Amerikalılar ile Sovyetler arasındaki gerilimi önemli ölçüde azaltmaya imkân sağladı.
Eşzamanlı çatışmalar
Doğrudan ilişkilerin yumuşadığı bir dönemde, süper güçler arasında gerilimler artarak devam etti, özellikle Üçüncü Dünya'da. 1973'te Güney Asya ve Ortadoğu'daki çatışmalar, Afganistan gibi yerlerde Sovyetler Birliği ve ABD'nin savaş malzemesi ve diplomatik tutumlarla destekledikleri vekiller aracılığıyla gerçekleşti. Latin Amerika'da ABD, bölgedeki sol eğilimli seçim değişikliklerini engellemeye devam ederek, sağcı askeri darbeleri ve askeri diktatörlükleri destekledi. Bu arada, bölgede Sovyetler Birliği, Çin ve Küba tarafından askeri ve ekonomik olarak desteklenen birçok komünist veya solcu gerilla bulunuyordu.
Erken dönemdeki büyük bir kısmında Vietnam Savaşı devam etti. Her iki taraf da birbirine hâlâ güven duymuyordu ve nükleer savaş olasılığı sürekli bir tehdit olarak kalmaya devam ediyordu, özellikle 1973 Yom Kippur Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Küba Füze Krizi'nden bu yana en yüksek seviye olan DEFCON III'e yükseldiği dönemde.
Her iki taraf da binlerce nükleer başlık taşıyan kıtalararası balistik füzelerle (ICBM'ler) birbirlerinin şehirlerini hedef almaya devam etti, dünyanın okyanuslarında uzun menzilli nükleer silah kapasitesine sahip denizaltılarını (denizaltıdan fırlatılan balistik füzeler veya SLBM'ler) sürdürdü, sürekli alarma hazır yüzlerce nükleer silahlı uçak bulundurdu ve Kore ve Avrupa'daki anlaşmazlık yaratan sınırlarını büyük karasal kuvvetlerle korudu. Casusluk çabaları yüksek öncelikli olarak devam etti ve firarlar, keşif uyduları ve sinyal dinlemeleri, birbirlerinin niyetlerini ölçerek stratejik bir avantaj elde etmeye çalıştı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ John F. V. Keiger (1983). France and the Origins of the First World War. ss. 69-70. ISBN . 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2023.
- ^ Hunt, Michael (2015). The world transformed : 1945 to the present: a documentary reader. New York, NY: Oxford University Press. ss. 269-274. ISBN . OCLC 870439207.
- ^ (PDF). 23 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ Nuti, Leopoldo (11 Kasım 2008). The Crisis of Détente in Europe. ISBN . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ "Ronald Reagan, radio broadcast on August 7th, 1978" (PDF). 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ "Ronald Reagan. January 29, 1981 press conference". Presidency.ucsb.edu. 29 Ocak 1981. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014.
- ^ "Detente Wanes as Soviets Quarantine Satellites from Polish Fever". Washington Post. 19 Ekim 1980. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
- ^ Simes, Dimitri K. (1980). "The Death of Detente?". International Security. 5 (1): 3-25. doi:10.2307/2538471. JSTOR 2538471.
- ^ Cannon, Lou (29 Mayıs 1988). "Reagan, Gorbachev Two Paths to Detente". Washington Post. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
- ^ "The Cold War Heats up – New Documents Reveal the "Able Archer" War Scare of 1983". Military History Now. 20 Mayıs 2013. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
- ^ Grynaviski, Eric (2014). Constructive Illusions: Misperceiving the Origins of International Cooperation. Cornell University Press. ss. 49. ISBN . JSTOR 10.7591/j.ctt1287f2s.
- ^ "Limited or Partial Test Ban Treaty (LTBT/PTBT) - Nuclear Museum". ahf.nuclearmuseum.org/ (İngilizce). 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ Lapennal 1977, s. 1
- ^ a b Lapennal 1977, ss. 14–15
- ^ Kissinger, Henry (1995). Diplomacy. ISBN . OCLC 32350622.
- ^ Rhodes 2008, s. 61
- ^ Rhodes 2008, s. 112
- ^ David Tal, "'Absolutes' and 'Stages' in the Making and Application of Nixon's SALT Policy." Diplomatic History 37.5 (2013): 1090–1116, quoting pp. 1091, 1092. Nixon himself later wrote that "we decided to link progress in such areas of Soviet concern as strategic arms limitation and increased trade with progress in areas that were important to us–Vietnam, the Mideast, and Berlin. This concept became known as linkage."Richard Nixon (1978). RN: The Memoirs of Richard Nixon. s. 346. ISBN .
- ^ "NASA – Handshake in Space". Nasa.gov. 1 Mart 2010. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
- ^ Morgan, Kellie (15 Temmuz 2015). "Celebrating historic handshake in space, 40 years later". CNN. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
- ^ Samuels, Richard J., ed. (21 December 2005). Encyclopedia of United States National Security (1st ed.). SAGE Publications. p. 669. . Retrieved 25 May 2016. Most observers felt that the U.S. moon landing ended the space race with a decisive American victory. ... The formal end of the space race occurred with the 1975 joint Apollo-Soyuz mission, in which U.S. and Soviet spacecraft docked, or joined, in orbit while their crews visited one another's craft and performed joint scientific experiments.
- ^ ""The Long Arm of the October War" History News Network, 12 September 2013". 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yumusama ozellikle siyasi iliskilerin sozlu iletisim yoluyla gerilimlerin azaltilmasi anlamina gelen bir diplomasi terimidir Bu terim 1912 yilinda Fransa ve Almanya nin gerilimleri azaltmaya yonelik basarisiz girisimleriyle ortaya cikmistir Leonid Brejnev solda ve Richard Nixon sagda Brejnev in Haziran 1973 te Amerika Birlesik Devletleri ile Sovyetler Birligi arasindaki uzlasmanin doruk noktasi olan Washington DC ye yaptigi ziyaret sirasindaMart 2016 da Havana Kuba da bir basin toplantisinda Barack Obama ve Raul CastroDonald Trump ve Kim Jong Un Subat 2019 da Vietnam in Hanoi kentinde bir zirvede Terim genellikle Soguk Savas doneminde Sovyetler Birligi ve Amerika Birlesik Devletleri arasindaki jeopolitik gerilimlerin genel olarak azaldigi bir donemi ifade etmek icin kullanilir Yumusama 1969 yilinda Amerika Birlesik Devletleri Baskani Richard Nixon in dis politikasinin temel bir unsuru olarak baslamistir Dogu Bloku ile catismanin tirmanmasini onlemek amaciyla Nixon yonetimi silah kontrolu ve diger ikili anlasmalar uzerine muzakereleri kolaylastirmak icin Sovyet hukumetiyle daha fazla diyalogu tesvik etmistir Soguk savas ve yumusamaYumusamanin resmi olarak Nixon baskanligi doneminde basladigi kabul edilse de Soguk Savas doneminde ABD ve Sovyetler Birligi arasinda iliskilerin gevsemesine yonelik onceden yasanan durumlar da vardi 1962 deki Kuba Fuze Krizi nden sonra hem Amerika Birlesik Devletleri hem de Sovyetler Birligi Washington ve Moskova arasinda dogrudan bir hat kurmayi kabul etti Bu hat halk arasinda kirmizi telefon olarak bilinir Bu hat her iki ulkenin liderlerinin olasi bir felaketle karsilasma durumunda hizli iletisim kurmalarini saglamistir Soguk Savas donemindeki yumusama sureci Anti Balistik Fuze Anlasmasi gibi onemli silahsizlanma antlasmalarinin onaylanmasini ve Helsinki Antlasmasi gibi sembolik anlasmalarin olusturulmasini gordu Tarihciler arasinda hala yumusama doneminin barisi saglama konusunda ne kadar basarili oldugu konusunda devam eden bir tartisma bulunmaktadir Yumusama 1980 Moskova Olimpiyatlarina Amerika nin boykotuyla sonuclanan Sovyetler Birligi nin Afganistan a mudahalesi sonrasinda sona erdigi kabul edilmektedir Ronald Reagan in 1980 de baskan secilmesi buyuk olcude yumusama karsit kampanyasina dayanmasi nedeniyle gerilimin arttigi bir donemi tetikledi Reagan ilk basin toplantisinda ABD nin yumuasamayi takip etmesinin Sovyetler Birligi nin cikarlarini ilerletmek icin kullanildigini iddia etti Iliskiler Polonya daki olaylar ABD nin SALT II silah anlasmasindan cekilmesi ve NATO nun Able Archer tatbikatiyla birlikte giderek daha da gerilmeye devam etti Gerilimlerin artmasi karsisinda Disisleri Bakani George P Shultz Reagan yonetiminin Sovyetler Birligi ile bir baska donemde gerilim politikasina yonelik degisiklige gitti ozellikle de Mikhail Gorbacov un iktidara gelmesinden sonra Gorbacov un liderligi sirasinda START silah indirme anlasmasi uzerine yapilan diyalog anlamli ilerleme kaydetti Diplomatik girisimler Sovyetler Birligi nin 1991 de cokusune kadar devam eden Bush yonetimi tarafindan surduruldu bunlar arasinda START anlasmasinin onaylanmasi da bulunuyordu 1983 ten 1991 e kadar suren bu yeniden gerilim donemi bazen ikinci bir donemde gerilim olarak adlandirilir Eric Grynaviski ye gore Sovyet ve ABD karar vericileri yumusama kavraminin ne anlama geldigi konusunda iki farkli anlayisa sahipti ve ayni zamanda her iki tarafin da gelecekteki davranislari icin ortak ilkeler ve beklentileri paylastigi yanlis bir inanca sahipti Zirveler ve anlasmalar Glassboro Zirvesi Konferansi sirasinda ABD Baskani Lyndon Johnson in arkada yaninda Sovyet Basbakani Alexei Kosygin onde Nixon doneminden once yumusamanin temelleri erken ve orta 1960 larin multilateral silah sinirlama antlasmalariyla olusturulmustur Bunlar arasinda Agustos 1963 Kismi Nukleer Deneme Yasagi Antlasmasi Ocak 1967 Uzay Antlasmasi ve Temmuz 1968 Nukleer Silahlarin Yayilmasinin Onlenmesi Antlasmasi bulunmaktadir Kuba Fuze Krizi gibi tarihi gelismeler ve kitalararasi balistik fuze ICBM gelisimi gibi teknolojik ilerlemeler bu anlasmalari tesvik etmistir Nixon 1969 yilinda goreve gelince birkac onemli yumusama antlasmasi gelistirildi Varsova Pakti nin Siyasi Danisma Komitesi Bati ya ve ABD ye Avrupa da guvenlik ve isbirligi konulu bir zirve duzenlenmesini tesvik eden bir teklif gonderdi Bati bunu kabul etti ve Stratejik Silah Sinirlama Gorusmeleri her iki super gucun nukleer yeteneklerine gercek sinirlamalar getirmek amaciyla basladi ve sonunda 1972 de SALT I antlasmasinin imzalanmasina yol acti Bu antlasma her iki gucun nukleer silah stoklarini sinirladi ancak cok hizli bir sekilde MIRV lerin gelistirilmesi sonucunda eskimis hale geldi Ayrica 1972 de Biyolojik Silahlar Sozlesmesi ve Anti Balistik Fuze Antlasmasi imzalandi ve ayni yil SALT II uzerinde gorusmelere baslandi 1973 Washington Zirvesi diplomatik isbirligi konusunu tartisarak karsilikli ve uluslararasi iliskileri ilerletti 1975 yilinda Avrupa da Guvenlik ve Isbirligi Konferansi AGIK toplandi ve ekonomik siyasi ve insan haklari konularinda genis kapsamli bir dizi anlasma olan Helsinki Bildirgesi ni ortaya cikardi AGIK Sovyetler Birligi tarafindan baslatildi ve Avrupa da 35 ulkeyi iceren bir surece dahil oldu Konferansin ardindan en yaygin sorunlardan biri Sovyetler Birligi ndeki insan haklari ihlalleri sorunuydu Sovyet Anayasasi Birlesmis Milletler Insan Haklari Bildirgesi ni dogrudan ihlal etti ve bu konu Amerika Birlesik Devletleri ile Sovyetler Birligi arasinda onemli bir ayrilik noktasi haline geldi Carter yonetimi Sovyetler Birligi icindeki insan haklari gruplarini desteklemisti ve Leonid Brejnev ABD yi diger ulkelerin ic islerine mudahale etmekle sucladi Bu durum temel insan haklari olan ifade ozgurlugu ve din ozgurlugu gibi haklar ihlal edildiginde diger uluslarin mudahale edip etmeyecegi konusunda yogun bir tartismaya yol acti Bu super gucler arasindaki temel anlasmazlik bir demokrasi ile tek parti rejimi arasinda bu konunun uzlastirilmasina izin vermedi Dahasi Sovyetler kendi ic politikalarini insan haklari konusunda Amerikan destegini elestirerek savundu ve ayni insan haklarini ihlal ettigi bilinen Guney Afrika Sili ve diger ulkelerin Amerikan destegini hedef aldi Temmuz 1975 te Apollo Soyuz Test Projesi uluslararasi bir uzay misyonu olarak gerceklesti uc Amerikali astronot ve iki Sovyet kozmonot uzay araclarini birlestirip ortak deneyler gerceklestirdi Bu misyon her iki ulkenin uzay merkezleri arasinda bes yil suren siyasi muzakereler ve teknik isbirligiyle onceden hazirlanmisti Amerikali ve Sovyet muhendislerinin degisimlerini iceren calismalar da yapildi Yumusama doneminde her iki blok arasindaki ticari iliskiler onemli olcude artti En onemli olani her yil Bati dan Sovyetler Birligi ne gonderilen buyuk tahil sevkiyatlariydi ve bu sevkiyatlar Sovyet kolektif ciftlikleri olan kolkhozlarin basarisizligini telafi etmeye yardimci oldu Ayni zamanda Jackson Vanik Degisikligi Amerikan Baskani Gerald Ford tarafindan 3 Ocak 1975 te imzalanan ve ABD Kongresi nin her iki kanadinda oybirligiyle kabul edilen bir yasa idi Bu yasa Amerikalilar ve Sovyetler arasindaki ticari iliskileri dengelemeyi amacliyordu Insan haklarinin Sovyetler Birligi nde iyilestirilmesine bagli olarak ozellikle reddedilen gocmenlerin goc etmesine izin vererek islem yapma imkani sagladi Ayni zamanda en cok tercih edilen millet statusune direnen hicbir ulkenin bu statuyu alamayacagi bir madde ekleyerek jeopolitigi insan haklariyla iliskilendirmenin bir yolunu sagladi Vietnam savasi Richard Nixon ve Ulusal Guvenlik Danismani Henry Kissinger 1970 lerin basinda Sovyetler Birligi ile yumusamaya dogru ilerledi Karsiliginda Sovyetlerin ABD nin Vietnam dan cikmasina yardim etmesini veya ABD nin kendisini oradan cekmesini istediler Insanlar o zamanlarda ABD siyasetcilerinin nasil bilincli hareket etmeye basladiklarini fark etmeye basladi Stratejik silahlarin sinirlandirilmasi gorusmeleri ABD Baskani Gerald Ford Kasim 1974 te Vladivostok Zirvesi sirasinda SALT anlasmasiyla ilgili ortak bir bildiri imzalamak icin Sovyet Basbakani Leonid Brejnev ile bir araya geldi Richard Nixon ve Leonid Brezhnev 26 Mayis 1972 tarihinde Moskova da bir ABM anlasmasi ile birlikte Gecici Anlasma SALT I imzaladi Bu anlasmalar stratejik silahlarin MIRV ler SLBM ler ve ICBM ler gecici olarak sinirlandirilmasini sagladi Bu nukleer balistik silahlarin yayilmasinin basladigi bir donemde askeri anlamda bir yumusama ornegiydi Nixon ve Kissinger in amaci silah kontrolunu kullanarak daha genis bir detente politikasini tesvik etmek ve ardindan Nixon in linkage olarak adlandirdigi sekilde diger acil sorunlarin cozumune izin vermekti David Tal soyle iddia etti Stratejik silah sinirlamalari ve Orta Dogu Berlin ve ozellikle Vietnam gibi cozulmemis sorunlar arasindaki baglanti Nixon ve Kissinger in detente politikasinin merkezine yerlesti Baglantiyi kullanarak ABD nin dis politikasinin dogasini ve seyrini Nixon in onceki haleflerinin uyguladigi politikalardan ayristirmayi ve degistirmeyi umuyorlardi Ayrica baglantiyi kullanarak ABD nin silah kontrol politikasini detente nin bir parcasi haline getirmeyi amacladilar Ancak baglanti politikasi basarisiz oldu Basarisizlik hatali varsayimlar ve yanlis temellere dayaniyordu En onemlisi Sovyetler Birligi nin ABD den cok daha fazla stratejik silah sinirlama anlasmasina ihtiyac duydugu dusuncesiydi Apollo Soyuz isbirligi 1975 yilinda Apollo Soyuz murettebati Yumusamaya katkida bulunan onemli bir olayin uzayda gerceklesen bir tokalasma oldugu soylenebilir Temmuz 1975 te gerceklesen Apollo Soyuz Test Projesi ile ilk Sovyet Amerikan ortak uzay ucusu gerceklestirildi Temel hedefi farkli iki uzay aracinin yorungede birlesmesine izin veren uluslararasi bir kenetlenme sistemi olusturulmasiydi Bu her iki murettebatin uzay kesfi konusunda isbirligi yapmasina olanak saglayacakti Proje 1957 de Sputnik 1 in firlatilmasiyla baslayan Uzay Yarisi nin sonunu getirdi ve Amerikalilar ile Sovyetler arasindaki gerilimi onemli olcude azaltmaya imkan sagladi Eszamanli catismalar Dogrudan iliskilerin yumusadigi bir donemde super gucler arasinda gerilimler artarak devam etti ozellikle Ucuncu Dunya da 1973 te Guney Asya ve Ortadogu daki catismalar Afganistan gibi yerlerde Sovyetler Birligi ve ABD nin savas malzemesi ve diplomatik tutumlarla destekledikleri vekiller araciligiyla gerceklesti Latin Amerika da ABD bolgedeki sol egilimli secim degisikliklerini engellemeye devam ederek sagci askeri darbeleri ve askeri diktatorlukleri destekledi Bu arada bolgede Sovyetler Birligi Cin ve Kuba tarafindan askeri ve ekonomik olarak desteklenen bircok komunist veya solcu gerilla bulunuyordu Erken donemdeki buyuk bir kisminda Vietnam Savasi devam etti Her iki taraf da birbirine hala guven duymuyordu ve nukleer savas olasiligi surekli bir tehdit olarak kalmaya devam ediyordu ozellikle 1973 Yom Kippur Savasi sirasinda Amerika Birlesik Devletleri nin Kuba Fuze Krizi nden bu yana en yuksek seviye olan DEFCON III e yukseldigi donemde Her iki taraf da binlerce nukleer baslik tasiyan kitalararasi balistik fuzelerle ICBM ler birbirlerinin sehirlerini hedef almaya devam etti dunyanin okyanuslarinda uzun menzilli nukleer silah kapasitesine sahip denizaltilarini denizaltidan firlatilan balistik fuzeler veya SLBM ler surdurdu surekli alarma hazir yuzlerce nukleer silahli ucak bulundurdu ve Kore ve Avrupa daki anlasmazlik yaratan sinirlarini buyuk karasal kuvvetlerle korudu Casusluk cabalari yuksek oncelikli olarak devam etti ve firarlar kesif uydulari ve sinyal dinlemeleri birbirlerinin niyetlerini olcerek stratejik bir avantaj elde etmeye calisti Ayrica bakinizYatistirma politikasiKaynakca John F V Keiger 1983 France and the Origins of the First World War ss 69 70 ISBN 9781349172092 23 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2023 Hunt Michael 2015 The world transformed 1945 to the present a documentary reader New York NY Oxford University Press ss 269 274 ISBN 978 0 19 937103 7 OCLC 870439207 PDF 23 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Nuti Leopoldo 11 Kasim 2008 The Crisis of Detente in Europe ISBN 9780203887165 Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Ronald Reagan radio broadcast on August 7th 1978 PDF 9 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Ronald Reagan January 29 1981 press conference Presidency ucsb edu 29 Ocak 1981 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2014 Detente Wanes as Soviets Quarantine Satellites from Polish Fever Washington Post 19 Ekim 1980 13 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2023 Simes Dimitri K 1980 The Death of Detente International Security 5 1 3 25 doi 10 2307 2538471 JSTOR 2538471 Cannon Lou 29 Mayis 1988 Reagan Gorbachev Two Paths to Detente Washington Post 29 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2023 The Cold War Heats up New Documents Reveal the Able Archer War Scare of 1983 Military History Now 20 Mayis 2013 13 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2023 Grynaviski Eric 2014 Constructive Illusions Misperceiving the Origins of International Cooperation Cornell University Press ss 49 ISBN 978 0 8014 5206 2 JSTOR 10 7591 j ctt1287f2s Limited or Partial Test Ban Treaty LTBT PTBT Nuclear Museum ahf nuclearmuseum org Ingilizce 6 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Lapennal 1977 s 1 a b Lapennal 1977 ss 14 15 Kissinger Henry 1995 Diplomacy ISBN 0 671 51099 1 OCLC 32350622 Rhodes 2008 s 61 Rhodes 2008 s 112 David Tal Absolutes and Stages in the Making and Application of Nixon s SALT Policy Diplomatic History 37 5 2013 1090 1116 quoting pp 1091 1092 Nixon himself later wrote that we decided to link progress in such areas of Soviet concern as strategic arms limitation and increased trade with progress in areas that were important to us Vietnam the Mideast and Berlin This concept became known as linkage Richard Nixon 1978 RN The Memoirs of Richard Nixon s 346 ISBN 9781476731834 NASA Handshake in Space Nasa gov 1 Mart 2010 1 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2018 Morgan Kellie 15 Temmuz 2015 Celebrating historic handshake in space 40 years later CNN 14 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2018 Samuels Richard J ed 21 December 2005 Encyclopedia of United States National Security 1st ed SAGE Publications p 669 978 0 7619 2927 7 Retrieved 25 May 2016 Most observers felt that the U S moon landing ended the space race with a decisive American victory The formal end of the space race occurred with the 1975 joint Apollo Soyuz mission in which U S and Soviet spacecraft docked or joined in orbit while their crews visited one another s craft and performed joint scientific experiments The Long Arm of the October War History News Network 12 September 2013 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2023