Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paleosismoloji, depremler oluştuktan çok sonra eski deprem izlerinin araştırılmasıdır. Aletsel dönem kayıtları ve günümüz araştırmalarından önce olmuş eski depremler ile ilgili bilgiler olmadan, sismologların merak ettiği pek çok soruya yanıt verilemez. Bu sorular genellikle tarihsel dönem öncesi depremlerle (ve çok iyi bilinmeyen tarihsel depremlerle) ilgili faylar, kıvrımlar ve ikincil etkiler konusundadır. Diğer önemli sorular, bir deprem döngüsünün uzunluğu, bu döngünün düzenli ya da düzensiz oluşu ve bir depremle diğerinin kaynak özelliklerinin benzer olup olmamasıdır. Birçok önemli keşifler paleosismoloji tekniklerinden faydalanılarak yapılmıştır. Örneğin; birçok küçük depremin bir şekilde San Andreas gibi fayları rahatlatacağı ve büyük deprem ihtimalini azaltacağı yönünde yaygın bir yanlış düşünce vardır. Paleosismoloji sayesinde şimdi bilinmektedir ki, fayın tüm hareketleri son derece büyük depremlerle gerçekleşir. Bu sismik olayların hepsi (8 üzerinden bir manyetik moment büyüklüğündeki), sedimantasyon kayırlarında iz bırakır.
Başka bir ünlü örnek Pasifiğin kuzeybatısında Megathrust depremleridir. Bölgede bir süre için düşük sismik tehlike olduğu düşünüldü. Nispeten etkisi az depremler kaydedildi. Çünkü yitim zonu tehlikesiz bir şekilde kaymıştır. Paleosismoloji tarafından çalışılan bu rahatlatıcı kavramlar, son derece büyük depremler ile birlikte tarihsel tsunami kayıtlarını kanıtlar. Gerçekte yitim zonu altında British Columbia, Washington, Oregon ve uzak kuzey California sahillerinde olabilecek, uzun vadede çok tehlikeli olan birkaç yüz metre yüksekliğinde, kıyı tsunamisi üretme yeteneği gösterebilir. Bunlar üstte uzanan kıyı toprakları ile deniz tabanı arasındaki gerilmenin bir sonucudur. Orta ve kuzey pasifik okyanusunda periyodik bir kayma meydana gelmesiyle, sahil kıyısında tsunamiye yol açan batı yönünde itme, yükselme ve kıyıya doğru suların alçalması sahil sakinlerinin kaçması için kısa süreli bir uyarıdır (birkaç saatlik uyarı ile).
Eski Depremlerle İlgili Jeomorfolojik İzler
Tarihsel ve aletsel kayıtlar çoğu yerde çok kısa ve eksiktir. Bu nedenle, fay davranışlarının anlaşılması için paleosismolojik verilere gereksinim duyulmaktadır. Örneğin, California’da tarihsel kayıtlardan 1857 depreminin oluşumu etkileri ve kırık uzunluğu bilinmektedir (Agnew ve Sieh,1984). Dere kanalları ve derecikler gibi küçük ötelenmiş morfolojik yapılar kullanılarak, San Andreas Fayı’nsa son yüzyılda olmuş depremlere ait yatay atımlar ölçülebilmiştir.
Eski Depremlerle İlgili Stratigrafik İzler
Sedimenter bir seride gelişmiş bir ötelenme miktarı, jeomorfolojik ötelenmelere göre daha güvenilir bir şekilde ölçülür ve daha doğru olarak tarihlendirilebilir. Çökelin hızının düşey deformasyon hızından daha yüksek olduğu ve tabakalanmanın korunduğu jeolojik ortamlarda, ayrı ayrı deprem horizonları çok iyi bir şekilde korunabilir.
Çoklu Olaylar
Hendek kazılarında genellikle birden fazla olaya ait deprem horizonları görülür. Stratigrafik bir dizilimde birden daha fazla olay çok daha karmaşık kayıtlar sunarlar, bu kayıtlar yine de yapılan paleosismolojik çalışmalarla çözülebilmektedir. Örneğin San Andreas Fayı’nda yapılan bir kazı sonucunda elde edilen bir kesitte, 750 yılı ile 1857 yılı arasında toplam sekiz depreme ait izler tespit edilmiştir.
Paleosismoloji Çalışmalarında Karşılaşılan Güçlükler
Bitki kökleri, kemirilme gibi biyolojik süreçlerle tabakaların bozulması ya da düşük çökel hızları paleosismolojik izlerin belirsizleşmesine yol açar. Bunlar tabakalarda uzun zaman boşluklarına neden olur. Bu tür zaman boşlukları sırasında, deprem izleri silinebilir ya da üst üste binmiş gibi görünebilir. Bu da birden fazla olayın yaşanmasına rağmen tek bir olayın yaşandığı görüntüsü verebilir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paleosismoloji depremler olustuktan cok sonra eski deprem izlerinin arastirilmasidir Aletsel donem kayitlari ve gunumuz arastirmalarindan once olmus eski depremler ile ilgili bilgiler olmadan sismologlarin merak ettigi pek cok soruya yanit verilemez Bu sorular genellikle tarihsel donem oncesi depremlerle ve cok iyi bilinmeyen tarihsel depremlerle ilgili faylar kivrimlar ve ikincil etkiler konusundadir Diger onemli sorular bir deprem dongusunun uzunlugu bu dongunun duzenli ya da duzensiz olusu ve bir depremle digerinin kaynak ozelliklerinin benzer olup olmamasidir Bircok onemli kesifler paleosismoloji tekniklerinden faydalanilarak yapilmistir Ornegin bircok kucuk depremin bir sekilde San Andreas gibi faylari rahatlatacagi ve buyuk deprem ihtimalini azaltacagi yonunde yaygin bir yanlis dusunce vardir Paleosismoloji sayesinde simdi bilinmektedir ki fayin tum hareketleri son derece buyuk depremlerle gerceklesir Bu sismik olaylarin hepsi 8 uzerinden bir manyetik moment buyuklugundeki sedimantasyon kayirlarinda iz birakir Depremin neden oldugu tsunami 26 Ocak 1700Gec ordovisien depremleri sirasinda sedimentler tarafindan sivilasmayla seismite olusur Kentucky ABD Baska bir unlu ornek Pasifigin kuzeybatisinda Megathrust depremleridir Bolgede bir sure icin dusuk sismik tehlike oldugu dusunuldu Nispeten etkisi az depremler kaydedildi Cunku yitim zonu tehlikesiz bir sekilde kaymistir Paleosismoloji tarafindan calisilan bu rahatlatici kavramlar son derece buyuk depremler ile birlikte tarihsel tsunami kayitlarini kanitlar Gercekte yitim zonu altinda British Columbia Washington Oregon ve uzak kuzey California sahillerinde olabilecek uzun vadede cok tehlikeli olan birkac yuz metre yuksekliginde kiyi tsunamisi uretme yetenegi gosterebilir Bunlar ustte uzanan kiyi topraklari ile deniz tabani arasindaki gerilmenin bir sonucudur Orta ve kuzey pasifik okyanusunda periyodik bir kayma meydana gelmesiyle sahil kiyisinda tsunamiye yol acan bati yonunde itme yukselme ve kiyiya dogru sularin alcalmasi sahil sakinlerinin kacmasi icin kisa sureli bir uyaridir birkac saatlik uyari ile Eski Depremlerle Ilgili Jeomorfolojik IzlerTarihsel ve aletsel kayitlar cogu yerde cok kisa ve eksiktir Bu nedenle fay davranislarinin anlasilmasi icin paleosismolojik verilere gereksinim duyulmaktadir Ornegin California da tarihsel kayitlardan 1857 depreminin olusumu etkileri ve kirik uzunlugu bilinmektedir Agnew ve Sieh 1984 Dere kanallari ve derecikler gibi kucuk otelenmis morfolojik yapilar kullanilarak San Andreas Fayi nsa son yuzyilda olmus depremlere ait yatay atimlar olculebilmistir Eski Depremlerle Ilgili Stratigrafik IzlerSedimenter bir seride gelismis bir otelenme miktari jeomorfolojik otelenmelere gore daha guvenilir bir sekilde olculur ve daha dogru olarak tarihlendirilebilir Cokelin hizinin dusey deformasyon hizindan daha yuksek oldugu ve tabakalanmanin korundugu jeolojik ortamlarda ayri ayri deprem horizonlari cok iyi bir sekilde korunabilir Coklu OlaylarHendek kazilarinda genellikle birden fazla olaya ait deprem horizonlari gorulur Stratigrafik bir dizilimde birden daha fazla olay cok daha karmasik kayitlar sunarlar bu kayitlar yine de yapilan paleosismolojik calismalarla cozulebilmektedir Ornegin San Andreas Fayi nda yapilan bir kazi sonucunda elde edilen bir kesitte 750 yili ile 1857 yili arasinda toplam sekiz depreme ait izler tespit edilmistir Paleosismoloji Calismalarinda Karsilasilan GucluklerBitki kokleri kemirilme gibi biyolojik sureclerle tabakalarin bozulmasi ya da dusuk cokel hizlari paleosismolojik izlerin belirsizlesmesine yol acar Bunlar tabakalarda uzun zaman bosluklarina neden olur Bu tur zaman bosluklari sirasinda deprem izleri silinebilir ya da ust uste binmis gibi gorunebilir Bu da birden fazla olayin yasanmasina ragmen tek bir olayin yasandigi goruntusu verebilir Kaynakca a b c d e Yearts Robert S Sieh Kerry Allen Clarence 2006 Deprem Jeolojisi 2006 bas Ankara Gazi Kitabevi Tic Ltd Sti s 229 a b McCalpin James P 2009 Paleosismology Academic Press