Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Nisan 2009) () |
Jean Jaures (tam adı: Auguste Marie Joseph Jean Léon Jaurès, d. 3 Eylül 1859 - ö. 31 Temmuz 1914), Fransız sosyalist politikacı.
Ailesi orta hâlli burjuvalardandı. Amiral olan kardeşi Louis Jaures gibi o da, Castres Koleji'nde burslu okudu. Çok parlak bir öğrenciydi. Genel müfettişlerden M. Deltour'un dikkatini çekti. Deltour onu Paris'te aldırdı. Jaures orada 'nin derslerine devam etti ve Ecole Normale Superieur'e (yükseköğretim okuluna) hazırlandı. 1878'de birincilik kazandı. 1871'de felsefe öğretmenliği sınavında üçüncü oldu; ikinci Henri Bergson, birinci olmuştu.
1881'den 1883'e kadar 'nde felsefe öğretmenliği yaptı. 1883'ten 1885'e değin Toulouse Üniversitesi'nde konferanslar verdi. Ayrıca ateşli bir biçimde siyasetle de ilgileniyordu. 1885'te Tarn milletvekili seçildi. Daha ilk günlerde Mecliste ilgiyi üstüne çekti. Her ne kadar cumhuriyetçi etiketini taşıyor ve merkez solda oturduysa da, çoğunlukla oyunu ileri solcularla birlikte kullanıyordu. Böylece sosyalizm Jaures'i kazanmaya başlamış oluyordu. 1889'da seçimleri kaybetti. Yeniden Edebiyat Fakültesi'ndeki yerine döndü. Önce konferans öğretmenliği yaptı, sonra profesör oldu. Bu sırada iki doktora tezi hazırladı: Biri Fransızca De la réalité du monde sensible (Duyulan Dünyanın Gerçekliği), öbürü Latince Les Orgines du socialisme chez Luther, Kant, Fichte, Hegel (Luther, Kant, Fiche ve Hegel'de Sosyalizm'in Kökenleri). Fakat siyaseti bırakmadı. 'ne yazı yazdı. Toulouse Belediye Meclisine üye seçildi ve Halk Eğitim Dairesi Müdür Yardımcılığı'na getirildi.
1892'de, Charmaux maden işçilerinin grevinden sonra, Tarn'ın geçici milletvekili seçildi. Bunun üzerine, işçiler adaylığa Jaures'i seçtiler. 20 ocak 1893'te milletvekili oldu. Bu kez doğrudan doğruya Sosyalist Parti'ye bağlandı. Altı ay sonra yapılan seçimlerde yeniden seçildi. Mecliste 50 kişilik sosyalist grup toplamış bulunuyordu. 'nda ilk kez her sorunda sosyalist öğretinin de sesi duyulacaktı. 1893-1898 yılları arasında yasama kurullarında Jules Guesde parlak söylevler verecek, Jaures adı gittikçe yerleşecekti.
Jaures 1898 seçimlerinde yenilgiye uğradı. Drefyus olayı da bu dönemde patlak vermişti. Jaures yiğitçe kavgaya katıldı. Pelite Republique'te yazılar yayımladı (bu yazılar sonra ünlü kitapta toplandı: les Preuves/ Kanıtlar). Cumhuriyet'i milliyetçi gericeler tehdit ediyorlardı. Radikal Rene Waldeck-Rousseau kabineyi kurmuş, sosyalist Alexandre Millerand'ı oraya sokmuştu. Jaures cumhuriyeti tutan bir hükûmet te bir sosyalistin görev almasını savunuyordu. Bu yüzden, Geuste'cilerle ve 'ın dostlarıyla büyük tartışmalar girmek zorunda kaldı. Taktik sorunları ile ilgili aşırı görüş ayrılıkları sosyalistlerin birleşmesine yol açtı. Jaures bu birliğin yorulmaz sanatçısı oldu. 1905'te sosyalist parti birleşti. 1902 genel seçimlerinde Jaures yeniden seçildi. Meclisteki solcu topluluğu birleştirip canlandırdı. Topluluk, Combes kabinesinin laiklik yasalarına oy vermesini sağladı. Gelgelelim 'nda, hükûmet e katılmamak kararlaştırıldı. Bunun üzerine Jaures, topluluktan ayrıldı. Bundan sonraki yaşamı, kılavuz olduğu partinin yaşamıyla karışacaktır. Sosyalizm uğrunda kavgalarını yürütecek ve barış için yapılan kavga ona 'kavgaların en büyüğü' gibi görünecektir. Bu yüzden de azgın milliyetçi (şoven) ve gericilerin öfkesini üstüne çekecektir. Hepsi hınçla ona karşı birleşeceklerdir. Sonunda bazı yergicilerin (bunların en çaba harcayanı idi) kışkırtmalarına kapılan adlı delinin tabancalı eli, 31 Temmuz 1914'te Jaures'i yere serecektir.
Bu sırada Jaures, L'Humanité'ye makalesini yazmaya gitmeden önce, birkaç arkadaşıyla birlikte küçük çabuk çabuk akşam yemeğini yiyordu. Komşu masada oturan kızın fotoğraflarına bakarak gülümsemekteydi. Bu ara iki el ateş sesi duyuldu...
Birkaç saat sonra seferberlik ilan edildi. Böylece halkın bilincinde iki dram birbirine bağlandı. Sanki savan dünyada dilediği gibi tepinebilmesi için, bu barış havarisinin uzaklaştırılması gerekmişti. Onun için Anna de Noailles, orduları önünde yere düşen devden söz açarken, 1914'te işçi sınıfının kafasına takılan düşünceye şairane bir biçim vermiş oluyordu.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Nisan 2009 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Jean Jaures tam adi Auguste Marie Joseph Jean Leon Jaures d 3 Eylul 1859 o 31 Temmuz 1914 Fransiz sosyalist politikaci Jean Jaures Ailesi orta halli burjuvalardandi Amiral olan kardesi Louis Jaures gibi o da Castres Koleji nde burslu okudu Cok parlak bir ogrenciydi Genel mufettislerden M Deltour un dikkatini cekti Deltour onu Paris te aldirdi Jaures orada nin derslerine devam etti ve Ecole Normale Superieur e yuksekogretim okuluna hazirlandi 1878 de birincilik kazandi 1871 de felsefe ogretmenligi sinavinda ucuncu oldu ikinci Henri Bergson birinci olmustu 1881 den 1883 e kadar nde felsefe ogretmenligi yapti 1883 ten 1885 e degin Toulouse Universitesi nde konferanslar verdi Ayrica atesli bir bicimde siyasetle de ilgileniyordu 1885 te Tarn milletvekili secildi Daha ilk gunlerde Mecliste ilgiyi ustune cekti Her ne kadar cumhuriyetci etiketini tasiyor ve merkez solda oturduysa da cogunlukla oyunu ileri solcularla birlikte kullaniyordu Boylece sosyalizm Jaures i kazanmaya baslamis oluyordu 1889 da secimleri kaybetti Yeniden Edebiyat Fakultesi ndeki yerine dondu Once konferans ogretmenligi yapti sonra profesor oldu Bu sirada iki doktora tezi hazirladi Biri Fransizca De la realite du monde sensible Duyulan Dunyanin Gercekligi oburu Latince Les Orgines du socialisme chez Luther Kant Fichte Hegel Luther Kant Fiche ve Hegel de Sosyalizm in Kokenleri Fakat siyaseti birakmadi ne yazi yazdi Toulouse Belediye Meclisine uye secildi ve Halk Egitim Dairesi Mudur Yardimciligi na getirildi 1892 de Charmaux maden iscilerinin grevinden sonra Tarn in gecici milletvekili secildi Bunun uzerine isciler adayliga Jaures i sectiler 20 ocak 1893 te milletvekili oldu Bu kez dogrudan dogruya Sosyalist Parti ye baglandi Alti ay sonra yapilan secimlerde yeniden secildi Mecliste 50 kisilik sosyalist grup toplamis bulunuyordu nda ilk kez her sorunda sosyalist ogretinin de sesi duyulacakti 1893 1898 yillari arasinda yasama kurullarinda Jules Guesde parlak soylevler verecek Jaures adi gittikce yerlesecekti Jaures 1898 secimlerinde yenilgiye ugradi Drefyus olayi da bu donemde patlak vermisti Jaures yigitce kavgaya katildi Pelite Republique te yazilar yayimladi bu yazilar sonra unlu kitapta toplandi les Preuves Kanitlar Cumhuriyet i milliyetci gericeler tehdit ediyorlardi Radikal Rene Waldeck Rousseau kabineyi kurmus sosyalist Alexandre Millerand i oraya sokmustu Jaures cumhuriyeti tutan bir hukumet te bir sosyalistin gorev almasini savunuyordu Bu yuzden Geuste cilerle ve in dostlariyla buyuk tartismalar girmek zorunda kaldi Taktik sorunlari ile ilgili asiri gorus ayriliklari sosyalistlerin birlesmesine yol acti Jaures bu birligin yorulmaz sanatcisi oldu 1905 te sosyalist parti birlesti 1902 genel secimlerinde Jaures yeniden secildi Meclisteki solcu toplulugu birlestirip canlandirdi Topluluk Combes kabinesinin laiklik yasalarina oy vermesini sagladi Gelgelelim nda hukumet e katilmamak kararlastirildi Bunun uzerine Jaures topluluktan ayrildi Bundan sonraki yasami kilavuz oldugu partinin yasamiyla karisacaktir Sosyalizm ugrunda kavgalarini yurutecek ve baris icin yapilan kavga ona kavgalarin en buyugu gibi gorunecektir Bu yuzden de azgin milliyetci soven ve gericilerin ofkesini ustune cekecektir Hepsi hincla ona karsi birleseceklerdir Sonunda bazi yergicilerin bunlarin en caba harcayani idi kiskirtmalarina kapilan adli delinin tabancali eli 31 Temmuz 1914 te Jaures i yere serecektir Bu sirada Jaures L Humanite ye makalesini yazmaya gitmeden once birkac arkadasiyla birlikte kucuk cabuk cabuk aksam yemegini yiyordu Komsu masada oturan kizin fotograflarina bakarak gulumsemekteydi Bu ara iki el ates sesi duyuldu Birkac saat sonra seferberlik ilan edildi Boylece halkin bilincinde iki dram birbirine baglandi Sanki savan dunyada diledigi gibi tepinebilmesi icin bu baris havarisinin uzaklastirilmasi gerekmisti Onun icin Anna de Noailles ordulari onunde yere dusen devden soz acarken 1914 te isci sinifinin kafasina takilan dusunceye sairane bir bicim vermis oluyordu Jean Jaures nin Pantheon daki mezariKaynakca Pons Silvio 2020 The Cambridge history of communism Cambridge Birlesik Krallik Cambridge University Press ISBN 978 1316634578