Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alopesi areata (Latince: Alopecia areata) veya halk arasındaki adıyla saçkıran ya da kılkıran hastalığı; saçlı deri, sakal bölgesi, kaşlar, kirpikler ve diğer vücut kıllarının, belli bir belirti olmaksızın tüm vücuda yayılmış bir biçimde dökülmesiyle kendini gösteren bir hastalıktır.
| Alopesi areata | |
|---|---|
 | |
| Saçkıran olmuş bir hasta | |
| Uzmanlık | Dermatoloji  |
Hastalığın sık yinelemesi ve nasıl seyredeceğinin bilinmemesi nedeniyle hastaların yaşam kalitelerini etkilemesi olasıdır. Hastalığın nedenleri olarak genetik, psikolojik stresler, hücresel ve humoral bağışıklık, endokrin, bulaşıcı ve sinirsel etkenlerin rolü olduğu öne sürülmekle birlikte, altta yatan neden tam olarak bilinmemektedir.
Özellikle stres altında, otoimmün hastalıklarda veya androjen, testosteron benzeri hormonların baskılaması sonucunda agresifleşen bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak görüp bu hücrelerle savaşmaya başlar. Bu durumda kıl kökleri etrafında bulunan lenfosit denen hücreler sitokin diye adlandırılan kimyasallar salgılarlar ve bu da saçlarda dökülmeye neden olur.
Görünüm sıklığı
Tüm dünyada sıklıkla görülen bir hastalıktır. Normal nüfusta %0.1 oranında gözlenirken, dermatoloji polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık %1-2'sinde görülür. Kadın ve erkekte eşit oranda görülebilir. Irk, cins ve yaş ayırımı yapmadan herkeste görülebilir. Ancak hastalar çoğunlukla genç erişkinlerdir. Hastaların %60'ı ilk atağı 20 yaş altında geçirirler.
Nedenleri
Hastalıkta saçlar dökülür, çünkü etkilenen bireylerin kıl folikülleri, bağışıklık sistemi tarafından hastanın kendisinin olarak tanınmaz ve yabancı olarak algılanarak reddedilir (özbağışıklık). Bunun neden olduğu, neden yalnızca belli bölgelerin etkilendiği ve kılların yeniden neden büyüdüğü bilinmemektedir.
Alopesi areatalı bir hastada tiroid hastalığı, şeker hastalığı, vitiligo (deride beyaz yamalar) ve Addison hastalığı gibi öbür özbağışıklık hastalıklarının gelişimi sağlıklı birine göre daha yüksek orandadır.
Hastalık bulaşıcı değildir, vitamin eksikliği ile ya da beslenme alışkanlıklarıyla ilgili değildir. Gerilim, stres, özellikle matem, ayrılma ve kazalar gibi olaylar bazen hastalık için tetikleyici olabilir.
Tedavisi
Alopesi areataída tedavinin planlanmasında her hasta için uygun tedavinin saptanması, öncelikli olarak söz konusu bu hastalığa ait özgeçmişinin, hastalığın tedavili veya tedavisiz olarak nasıl bir seyir göstermekte olduğunun ve özellikle tiroid hastalığı, atopik yapı ve doğumsal anomaliler (Down sendromu) gibi olumsuz prognostik parametrelerin eşlik edip etmediğinin dikkate alınmasıyla mümkündür. İkinci aşamada en uygun semptomatik uygulamanın seçilmesi söz konusudur ki burada klinik kaybın niteliği (alopecia areata reticularis, diffusa ve niceliğinin saçlı derinin %50'sinden az veya fazla kayıp olması) saptanmasıyla hastalığın evresinin histopatolojik olarak değerlendirilmesi yer alır. Hastalığın hafif derecede seyrettiği erken dönemdeki hastalarda tedaviye gerek yoktur, onların saçları herhangi bir şey yapmadan tekrar geri gelir.
Hastalığın seyrini değiştiremese de bazı tedaviler saç büyümesini artırabilir. Hastalığın kendisi fiziksel sağlığı kötü yönde etkilemezken ciddi riskler taşıyan tedavilerden kaçınılmalıdır.
- Uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır
-
- Steroid kremler ve saçlı deri uygulamaları: Kel alanlara, genellikle günde iki kez, sınırlı bir süre için sürülerek uygulanır.
- Lokal steroid enjeksiyonları: Kafa derisinde ve kaşlarda uygulanır ve saç kaybının küçük yamalar şeklinde olanlarında en etkili tedavi yaklaşımı olduğu söylenmektedir.
- Steroid tabletler: Steroid tabletlerinin yüksek dozu saçların yeniden büyümesini sağlayabilir, fakat tedavi sonlandırıldığında alopesi çoğu kez tekrarlar.
- Ditranol krem: Bu krem psoriasis olarak adlandırılan başka bir deri hastalığının tedavisinde kullanılır, derinin irritasyonuna sebep olur ve bazen kel alanlara uygulandığında saç büyümesini uyarır.
- Kontakt duyarlandırıcı tedavisi: Hastada kimyasal bir madde ile alerji oluşturmayı kapsar (genellikle difensipron(DPCP) veya SADBE olarak adlandırılan kimyasallar ) ve kel alana bu kimyasalın çok düşük konsantrasyonu uygulanır, genellikle haftada bir kez uygulama hafif derecede inflamasyonu devam ettirmeye yeter.
- Ultraviyole ışık tedavisi: Burada alınan bir tablet veya uygulanan bir krem ile deri ışığa hassas hale getirilir, sonra kel alanlar haftada iki veya üç kez, birkaç ay boyunca ultraviyole ışığa maruz bırakılır.
- Minoksidil losyon: Kel alanlara uygulama saç büyümesine kozmetik olarak faydalı olmakla beraber bazı hastalara yardımcı olabilir.
Kaynakça
- ^ a b Yrd. Doç. Dr. Ercan Arca, Prof. Dr. Zafer Kurumlu, GATA Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı, Alopesi Areatada Etyopatogenez, Klinik ve Tanı[], Dermatose, 2003/2, Sayfa 83-89, 31 Mart 2008 tarihinde erişildi.
- ^ a b c d e f g h i j k l Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı tarafından hastalıkla ilgili olarak 15-11-2007 tarihinde hazırlanmış broşür 17 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 31 Mart 2008 tarihinde erişildi.
- ^ Prof. Dr. Oya Oğuz, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı,Alopesi Areataída PUVA Tedavisi[], Dermatose, 2003/2, Sayfa 103-106, 31 Mart 2008 tarihinde erişildi
| Wikimedia Commons'ta Alopesi areata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alopesi areata Latince Alopecia areata veya halk arasindaki adiyla sackiran ya da kilkiran hastaligi sacli deri sakal bolgesi kaslar kirpikler ve diger vucut killarinin belli bir belirti olmaksizin tum vucuda yayilmis bir bicimde dokulmesiyle kendini gosteren bir hastaliktir Alopesi areataSackiran olmus bir hastaUzmanlikDermatoloji Hastaligin sik yinelemesi ve nasil seyredeceginin bilinmemesi nedeniyle hastalarin yasam kalitelerini etkilemesi olasidir Hastaligin nedenleri olarak genetik psikolojik stresler hucresel ve humoral bagisiklik endokrin bulasici ve sinirsel etkenlerin rolu oldugu one surulmekle birlikte altta yatan neden tam olarak bilinmemektedir Ozellikle stres altinda otoimmun hastaliklarda veya androjen testosteron benzeri hormonlarin baskilamasi sonucunda agresiflesen bagisiklik sistemi kendi hucrelerini yabanci olarak gorup bu hucrelerle savasmaya baslar Bu durumda kil kokleri etrafinda bulunan lenfosit denen hucreler sitokin diye adlandirilan kimyasallar salgilarlar ve bu da saclarda dokulmeye neden olur Gorunum sikligiTum dunyada siklikla gorulen bir hastaliktir Normal nufusta 0 1 oraninda gozlenirken dermatoloji poliklinigine basvuran hastalarin yaklasik 1 2 sinde gorulur Kadin ve erkekte esit oranda gorulebilir Irk cins ve yas ayirimi yapmadan herkeste gorulebilir Ancak hastalar cogunlukla genc eriskinlerdir Hastalarin 60 i ilk atagi 20 yas altinda gecirirler NedenleriHastalikta saclar dokulur cunku etkilenen bireylerin kil folikulleri bagisiklik sistemi tarafindan hastanin kendisinin olarak taninmaz ve yabanci olarak algilanarak reddedilir ozbagisiklik Bunun neden oldugu neden yalnizca belli bolgelerin etkilendigi ve killarin yeniden neden buyudugu bilinmemektedir Alopesi areatali bir hastada tiroid hastaligi seker hastaligi vitiligo deride beyaz yamalar ve Addison hastaligi gibi obur ozbagisiklik hastaliklarinin gelisimi saglikli birine gore daha yuksek orandadir Hastalik bulasici degildir vitamin eksikligi ile ya da beslenme aliskanliklariyla ilgili degildir Gerilim stres ozellikle matem ayrilma ve kazalar gibi olaylar bazen hastalik icin tetikleyici olabilir Yayilmis Alopesi AreataTedavisiAlopesi areataida tedavinin planlanmasinda her hasta icin uygun tedavinin saptanmasi oncelikli olarak soz konusu bu hastaliga ait ozgecmisinin hastaligin tedavili veya tedavisiz olarak nasil bir seyir gostermekte oldugunun ve ozellikle tiroid hastaligi atopik yapi ve dogumsal anomaliler Down sendromu gibi olumsuz prognostik parametrelerin eslik edip etmediginin dikkate alinmasiyla mumkundur Ikinci asamada en uygun semptomatik uygulamanin secilmesi soz konusudur ki burada klinik kaybin niteligi alopecia areata reticularis diffusa ve niceliginin sacli derinin 50 sinden az veya fazla kayip olmasi saptanmasiyla hastaligin evresinin histopatolojik olarak degerlendirilmesi yer alir Hastaligin hafif derecede seyrettigi erken donemdeki hastalarda tedaviye gerek yoktur onlarin saclari herhangi bir sey yapmadan tekrar geri gelir Hastaligin seyrini degistiremese de bazi tedaviler sac buyumesini artirabilir Hastaligin kendisi fiziksel sagligi kotu yonde etkilemezken ciddi riskler tasiyan tedavilerden kacinilmalidir Uygulanan tedavi yontemleri sunlardir Steroid kremler ve sacli deri uygulamalari Kel alanlara genellikle gunde iki kez sinirli bir sure icin surulerek uygulanir Lokal steroid enjeksiyonlari Kafa derisinde ve kaslarda uygulanir ve sac kaybinin kucuk yamalar seklinde olanlarinda en etkili tedavi yaklasimi oldugu soylenmektedir Steroid tabletler Steroid tabletlerinin yuksek dozu saclarin yeniden buyumesini saglayabilir fakat tedavi sonlandirildiginda alopesi cogu kez tekrarlar Ditranol krem Bu krem psoriasis olarak adlandirilan baska bir deri hastaliginin tedavisinde kullanilir derinin irritasyonuna sebep olur ve bazen kel alanlara uygulandiginda sac buyumesini uyarir Kontakt duyarlandirici tedavisi Hastada kimyasal bir madde ile alerji olusturmayi kapsar genellikle difensipron DPCP veya SADBE olarak adlandirilan kimyasallar ve kel alana bu kimyasalin cok dusuk konsantrasyonu uygulanir genellikle haftada bir kez uygulama hafif derecede inflamasyonu devam ettirmeye yeter Ultraviyole isik tedavisi Burada alinan bir tablet veya uygulanan bir krem ile deri isiga hassas hale getirilir sonra kel alanlar haftada iki veya uc kez birkac ay boyunca ultraviyole isiga maruz birakilir Minoksidil losyon Kel alanlara uygulama sac buyumesine kozmetik olarak faydali olmakla beraber bazi hastalara yardimci olabilir Kaynakca a b Yrd Doc Dr Ercan Arca Prof Dr Zafer Kurumlu GATA Tip Fakultesi Dermatoloji Anabilim Dali Alopesi Areatada Etyopatogenez Klinik ve Tani olu kirik baglanti Dermatose 2003 2 Sayfa 83 89 31 Mart 2008 tarihinde erisildi a b c d e f g h i j k l Uludag Universitesi Tip Fakultesi Dermatoloji Anabilim Dali tarafindan hastalikla ilgili olarak 15 11 2007 tarihinde hazirlanmis brosur 17 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 31 Mart 2008 tarihinde erisildi Prof Dr Oya Oguz Istanbul Universitesi Cerrahpasa Tip Fakultesi Dermatoloji Anabilim Dali Alopesi Areataida PUVA Tedavisi olu kirik baglanti Dermatose 2003 2 Sayfa 103 106 31 Mart 2008 tarihinde erisildi Wikimedia Commons ta Alopesi areata ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir SiniflandirmaDICD 10 L 1 ICD 9 CM 704 01OMIM 104000MeSH D000506DiseasesDB 430Dis kaynaklarMedlinePlus 001450eMedicine derm 14