Şeyh Ahmed Medani isyanı, İran'ın Gamsırat bölgesinde Ocak 1730'da başlayan ve Mayıs 1734'e kadar süren bir isyandır. Safevi imparatorluğuna karşı isyan, Afganların imparatorluk topraklarından sürülmesiyle aynı zamanda başladı ve Şeyh Ahmed Medani'nin yakalanmasıyla sona erdi. Şeyh Ahmed Medani'nin yakalanmasından sonra isyan zayıflasa bile, ancak bir süre devam etti ve Haziran ortasında tamamen bastırıldı.
Şeyh Ahmed Medani isyanı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nadir'in seferleri ve Muhammed Han Beluç İsyanı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Safevi İmparatorluğu Nadir Han'ın kişisel kuvvetleri Destekçiler: Doğu Hindistan Şirketi Hollanda Doğu Hindistan Şirketi | Şeyh Ahmed Madani'nin kuvvetleri Şeyh Cabbara'nın kuvvetleri Şeyh Rashid ibn Said'in kuvvetleri Diğer Arap kabileleri | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Nadir Şah | Şeyh Ahmed Medani | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
1731 yılına kadar 5 bin 1732'den sonra 12 bin | 1730'da 6 bin 1732'den sonra 30 bin |
İsyanın arka planı
İsfahan'ın alınmasından sonra Safevi hanedanı devrildi ve Hotakilerin komutanı Mir Mahmud kendini Şah ilan etti. Ancak, tüm imparatorluğu kontrol etmediler. Önce İsfahan çevresindeki bölgeler bastırıldı ve ardından Irak-ı Acem'daki bazı alanlar ele geçirildi. Ancak o zamandan sonra güneye gitmeye başladılar. Önce Arap hükümdarlarından Hacı Bağır'a boyun eğdirdiler. Hacı Bağır Şahrıza bölgesinden sorumluydu. Bundan sonra Şiraz 28 Temmuz'da kuşatıldı ve Nisan 1724'te ele geçirildi. Şiraz'ın boyun eğdirilmesi, Afganlara yönetimlerini güneydeki daha geniş alanlara yayma fırsatı verdi. Haziran 1724'te Lar, Afganlar tarafından ele geçirildi ve 3 Kasım'da Bender Abbas da Lar'dan gelen Afgan güçlerinin eline geçti. Bu istilalar sırasında Afganlar sadece büyük şehirleri kontrol ettiler. Villem Floor, "The Rise and Fall of Nader Shah: Dutch East India Company Reports, 1730-1747" adlı kitabında şöyle yazıyor:
“ | 1726-1730'da Afganlar, Laristan ve Garmsirat'ın mutlak efendileri değildi. Aslında bu bölgelerdeki insanlar ya şehirde güçlü bir garnizon olduğunda ya da belirli bir köyü boyun eğdirmek için bir ordu gönderildiğinde boyun eğdirildi. Ekim 1729'da Lar'ın Afgan hükümdarı Neda han Sulgari'yi yakalama görevi, topçu eksikliği nedeniyle başarısız oldu. Ayrıca Gheyst köyünde de ona karşı direniş vardı. Neda han, mali ve teknik destek için yerel Sünni feodal yöneticilere güveniyordu. | ” |
Haziran 1725'te 3, Safevi yanlısı güçler Lar'ı geri aldı (Afganlar hala bölgede varlığını sürdürmelerine rağmen) ve 10 Haziran'da Bandar Abbas Afganlardan kurtarıldı. 1726'da Safevi prensi Şah Ahmed Maraşi'nin seferi Afganlar için büyük bir tehdit oluşturmaya başladı. Ancak, 1727'nin sonlarında Afganlar karşı saldırıya geçti ve 20 Aralık'ta Bender Abbas'a girdi. Bu bölge Ekim 1727'den itibaren Şah Ahmed tarafından yönetildi. Böylece, 1728'de Şah Ahmed Maraşi'nin faaliyetleri askıya alındı ve bir süre sonra idam edildi. 16 Aralık 1729'da Bender Abbas Safevi güçleri tarafından geri alındı. Birkaç gün sonra Afganlar şehri geri almayı başardılar. 9 Ocak 1730'da Bender Abbas'ın Afgan valisi Şiraz'a kaçtı ve 15 Ocak 1730'da Afgan ordusu Zargan Muharebesi'nde Safevi ordusuna yenildi. Çeşitli Afgan grupları Lara'ya kaçtı ve kaçamayanlar çevre köylerde idam edildi. Bir grup Afgan savaşçı kıyıdaki Araplara sığındı.
İsyan
İsyan, Safevi tahtının 1729'da kurtarılması sonucu olarak ortaya çıktı. Yenilen Afgan Hotaki savaşçılarının çoğu, uzaktaki Kirman'a gitmek yerine Kamsırat bölgesine geldi ve bundan yararlanan yerel Arap aşiret reisleri, bağımsız olabilmeleri için onlara barınak sağladı. Yüksek vergi tahsilatı da sebeplerden biriydi. Birçok yerli Arap kabilesi de isyana katıldı ve isyanı bastırmak için gönderilen Safevi orduları deniz gücünden yoksun oldukları için isyanı bastıramadılar.
Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin mektuplarından Şeyh Ahmed Medani'nin Lar ve Şiraz arasındaki bölgeden gelir elde ettiği açıkça görülmektedir. 1730 sonbaharında, Muhammedali Han isyancıları birkaç kez yenmeyi başardı. Muhammedali Han, isyanı tamamen bastırmak istediği için tüm barış tekliflerini reddetti. Ama bunda başarısız oldu. Bundan sonra, Şeyh Ahmed tekrar Lar'ı ele geçirdi ve kaleyi kuşattı. Ancak kaleyi ele geçiremeyince yenildi. Ama yine de bölgedeki Safevi güçleri için bir tehdit olarak kaldı.
1732'de Muhammed Han Beluc, isyanı bastırmak için 12 bin kişilik bir kuvvetle gönderildi. Ancak isyancılarla savaşa girmedi ve Cahrom valisi ile kişisel düşmanlığıyla meşguldü. 1733 sonbaharında Muhammed Han Beluc, Şeyh Ahmed Medani'nin kışkırtmasıyla Nadir'in kendisine karşı bir isyan başlattı. Bu bölge için endişelenen Nadir Han için bardağı taşıran son damla oldu ve bölgeye yürüyüşe bizzat komuta etti. Nadir Han, isyancılara karşı yürüttüğü kampanyada Hollanda ve İngiliz güçlerinden yardım aldı. Mayıs 1734'te Şeyh Ahmed'in kalesi Marag ele geçirildi ve kendisi de yakalandı. Haziran 1734'ün ortalarında, isyana karşı kampanya başarıyla tamamlandı. Muhammed Han Beluc ve Şeyh Ahmed Medani taraftarlarının bir kısmı Kiş'e giderek isyanlarını orada sürdürdüler. Ancak onların direnişleri de kırıldı.
Sonuç
İsyan tamamen bastırıldı, isyancıların liderleri idam edildi. Safeviler yeniden güney İran'da yönetimi devraldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f Floor, Willem M. (2009). The Rise and Fall of Nader Shah: Dutch East India Company Reports, 1730-1747 (İngilizce). Mage Publishers. ISBN . 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ a b c d Floor, Willem M. (2007). The Persian Gulf: The Rise of the Gulf Arabs : the Politics of Trade on the Persian Littoral, 1747-1792 (İngilizce). Mage Publishers. ss. 7-8. ISBN . 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ a b c d e Lockhart, Laurence (1958). The Fall of the Safavī Dynasty and the Afghan Occupation of Persia, by Laurence Lockhart ... (İngilizce). University Press. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ a b Petros di Sarkis Gilanentz. The Chronicle of Petros di Sarkis Gilanentz (İngilizce).
- ^ a b c d e f g Floor, Willem M. (1998). The Afghan Occupation of Safavid Persia, 1721-1729 (İngilizce). Peeters Publishers & Booksellers. ISBN . 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ Hanway, Jonas (1762). An Historical Account of the British Trade Over the Caspian Sea: With the Author's Journal of Travels from England Through Russia Into Persia, and Back Through Russia, Germany and Holland : to which are Added, The Revolutions of Persia During the Present Century, with the Particular History of the Great Usurper Nadir Kouli : Illustrated with Maps and Copper-plates (İngilizce). T. Osborne [and 9 others]. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ AXWORTHY, MICHAEL (2011). "Nader Shah and Persian Naval Expansion in the Persian Gulf, 1700—1747". Journal of the Royal Asiatic Society. 21 (1): 31-39. ISSN 1356-1863. JSTOR 23011520. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ Axworthy, Michael (28 Şubat 2009). The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant (İngilizce). Bloomsbury Academic. ss. 139-143. ISBN . 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ Floor, Willem M. (2014). The Hula Arabs of the Shibkuh Coast of Iran (İngilizce). Mage Publishers. ISBN . 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ Muḥammad ʻAlī Ḥazīn, 1692?-1766? (1830). The life of Sheikh Mohammed Ali Hazin (İngilizce). F. C. Belfour. London, Printed for the Oriental translation fund, sold by J. Murray [etc.]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyh Ahmed Medani isyani Iran in Gamsirat bolgesinde Ocak 1730 da baslayan ve Mayis 1734 e kadar suren bir isyandir Safevi imparatorluguna karsi isyan Afganlarin imparatorluk topraklarindan surulmesiyle ayni zamanda basladi ve Seyh Ahmed Medani nin yakalanmasiyla sona erdi Seyh Ahmed Medani nin yakalanmasindan sonra isyan zayiflasa bile ancak bir sure devam etti ve Haziran ortasinda tamamen bastirildi Seyh Ahmed Medani isyaniNadir in seferleri ve Muhammed Han Beluc IsyaniTarihOcak 1730 Haziran 1734BolgeLaristan ve Hurmuzgan Iran SonucIsyan bastirildi TaraflarSafevi Imparatorlugu Nadir Han in kisisel kuvvetleri Destekciler Dogu Hindistan Sirketi Hollanda Dogu Hindistan SirketiSeyh Ahmed Madani nin kuvvetleri Seyh Cabbara nin kuvvetleri Seyh Rashid ibn Said in kuvvetleri Diger Arap kabileleriKomutanlar ve liderlerNadir Sah Imamverdi Han Muhammed Han Beluc 1733 e kadar Seyh Allak Huvala Muhammed Latif Han Mir Mehr e Ali Haci Gani Bey Muhsin Han Muhammedali Han Haci Aligulu Han Mirza MuhammedSeyh Ahmed Medani Seyh Cabbara Seyh Rasid bin Said Ismail Safidbani Esref Hotaki Neda Han Ahmet Bey Muhammed SafidbaniCatisan birlikler1731 yilina kadar 5 bin 1732 den sonra 12 bin1730 da 6 bin 1732 den sonra 30 binIsyanin arka planiIsfahan in alinmasindan sonra Safevi hanedani devrildi ve Hotakilerin komutani Mir Mahmud kendini Sah ilan etti Ancak tum imparatorlugu kontrol etmediler Once Isfahan cevresindeki bolgeler bastirildi ve ardindan Irak i Acem daki bazi alanlar ele gecirildi Ancak o zamandan sonra guneye gitmeye basladilar Once Arap hukumdarlarindan Haci Bagir a boyun egdirdiler Haci Bagir Sahriza bolgesinden sorumluydu Bundan sonra Siraz 28 Temmuz da kusatildi ve Nisan 1724 te ele gecirildi Siraz in boyun egdirilmesi Afganlara yonetimlerini guneydeki daha genis alanlara yayma firsati verdi Haziran 1724 te Lar Afganlar tarafindan ele gecirildi ve 3 Kasim da Bender Abbas da Lar dan gelen Afgan guclerinin eline gecti Bu istilalar sirasinda Afganlar sadece buyuk sehirleri kontrol ettiler Villem Floor The Rise and Fall of Nader Shah Dutch East India Company Reports 1730 1747 adli kitabinda soyle yaziyor 1726 1730 da Afganlar Laristan ve Garmsirat in mutlak efendileri degildi Aslinda bu bolgelerdeki insanlar ya sehirde guclu bir garnizon oldugunda ya da belirli bir koyu boyun egdirmek icin bir ordu gonderildiginde boyun egdirildi Ekim 1729 da Lar in Afgan hukumdari Neda han Sulgari yi yakalama gorevi topcu eksikligi nedeniyle basarisiz oldu Ayrica Gheyst koyunde de ona karsi direnis vardi Neda han mali ve teknik destek icin yerel Sunni feodal yoneticilere guveniyordu Haziran 1725 te 3 Safevi yanlisi gucler Lar i geri aldi Afganlar hala bolgede varligini surdurmelerine ragmen ve 10 Haziran da Bandar Abbas Afganlardan kurtarildi 1726 da Safevi prensi Sah Ahmed Marasi nin seferi Afganlar icin buyuk bir tehdit olusturmaya basladi Ancak 1727 nin sonlarinda Afganlar karsi saldiriya gecti ve 20 Aralik ta Bender Abbas a girdi Bu bolge Ekim 1727 den itibaren Sah Ahmed tarafindan yonetildi Boylece 1728 de Sah Ahmed Marasi nin faaliyetleri askiya alindi ve bir sure sonra idam edildi 16 Aralik 1729 da Bender Abbas Safevi gucleri tarafindan geri alindi Birkac gun sonra Afganlar sehri geri almayi basardilar 9 Ocak 1730 da Bender Abbas in Afgan valisi Siraz a kacti ve 15 Ocak 1730 da Afgan ordusu Zargan Muharebesi nde Safevi ordusuna yenildi Cesitli Afgan gruplari Lara ya kacti ve kacamayanlar cevre koylerde idam edildi Bir grup Afgan savasci kiyidaki Araplara sigindi IsyanIsyan Safevi tahtinin 1729 da kurtarilmasi sonucu olarak ortaya cikti Yenilen Afgan Hotaki savascilarinin cogu uzaktaki Kirman a gitmek yerine Kamsirat bolgesine geldi ve bundan yararlanan yerel Arap asiret reisleri bagimsiz olabilmeleri icin onlara barinak sagladi Yuksek vergi tahsilati da sebeplerden biriydi Bircok yerli Arap kabilesi de isyana katildi ve isyani bastirmak icin gonderilen Safevi ordulari deniz gucunden yoksun olduklari icin isyani bastiramadilar Hollanda Dogu Hindistan Sirketi nin mektuplarindan Seyh Ahmed Medani nin Lar ve Siraz arasindaki bolgeden gelir elde ettigi acikca gorulmektedir 1730 sonbaharinda Muhammedali Han isyancilari birkac kez yenmeyi basardi Muhammedali Han isyani tamamen bastirmak istedigi icin tum baris tekliflerini reddetti Ama bunda basarisiz oldu Bundan sonra Seyh Ahmed tekrar Lar i ele gecirdi ve kaleyi kusatti Ancak kaleyi ele geciremeyince yenildi Ama yine de bolgedeki Safevi gucleri icin bir tehdit olarak kaldi 1732 de Muhammed Han Beluc isyani bastirmak icin 12 bin kisilik bir kuvvetle gonderildi Ancak isyancilarla savasa girmedi ve Cahrom valisi ile kisisel dusmanligiyla mesguldu 1733 sonbaharinda Muhammed Han Beluc Seyh Ahmed Medani nin kiskirtmasiyla Nadir in kendisine karsi bir isyan baslatti Bu bolge icin endiselenen Nadir Han icin bardagi tasiran son damla oldu ve bolgeye yuruyuse bizzat komuta etti Nadir Han isyancilara karsi yuruttugu kampanyada Hollanda ve Ingiliz guclerinden yardim aldi Mayis 1734 te Seyh Ahmed in kalesi Marag ele gecirildi ve kendisi de yakalandi Haziran 1734 un ortalarinda isyana karsi kampanya basariyla tamamlandi Muhammed Han Beluc ve Seyh Ahmed Medani taraftarlarinin bir kismi Kis e giderek isyanlarini orada surdurduler Ancak onlarin direnisleri de kirildi SonucIsyan tamamen bastirildi isyancilarin liderleri idam edildi Safeviler yeniden guney Iran da yonetimi devraldi Ayrica bakinizIsfahan in KurtulusuKaynakca a b c d e f Floor Willem M 2009 The Rise and Fall of Nader Shah Dutch East India Company Reports 1730 1747 Ingilizce Mage Publishers ISBN 978 1 933823 32 4 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 a b c d Floor Willem M 2007 The Persian Gulf The Rise of the Gulf Arabs the Politics of Trade on the Persian Littoral 1747 1792 Ingilizce Mage Publishers ss 7 8 ISBN 978 1 933823 18 8 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 a b c d e Lockhart Laurence 1958 The Fall of the Safavi Dynasty and the Afghan Occupation of Persia by Laurence Lockhart Ingilizce University Press 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 a b Petros di Sarkis Gilanentz The Chronicle of Petros di Sarkis Gilanentz Ingilizce a b c d e f g Floor Willem M 1998 The Afghan Occupation of Safavid Persia 1721 1729 Ingilizce Peeters Publishers amp Booksellers ISBN 978 2 910640 05 7 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Hanway Jonas 1762 An Historical Account of the British Trade Over the Caspian Sea With the Author s Journal of Travels from England Through Russia Into Persia and Back Through Russia Germany and Holland to which are Added The Revolutions of Persia During the Present Century with the Particular History of the Great Usurper Nadir Kouli Illustrated with Maps and Copper plates Ingilizce T Osborne and 9 others 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 AXWORTHY MICHAEL 2011 Nader Shah and Persian Naval Expansion in the Persian Gulf 1700 1747 Journal of the Royal Asiatic Society 21 1 31 39 ISSN 1356 1863 JSTOR 23011520 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Axworthy Michael 28 Subat 2009 The Sword of Persia Nader Shah from Tribal Warrior to Conquering Tyrant Ingilizce Bloomsbury Academic ss 139 143 ISBN 978 1 84511 982 9 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Floor Willem M 2014 The Hula Arabs of the Shibkuh Coast of Iran Ingilizce Mage Publishers ISBN 978 1 933823 66 9 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Muḥammad ʻAli Ḥazin 1692 1766 1830 The life of Sheikh Mohammed Ali Hazin Ingilizce F C Belfour London Printed for the Oriental translation fund sold by J Murray etc