Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ğreli (Gürcüce: ღრელი; okunuşu: “ğreli”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nda, deniz seviyesinden 1.120 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 2 km uzaklıktadır.
Ğreli, Minadze ve Çaçaraki köyleriyle birlikte Minadze temini oluşturmaktadır.
Tarihçe
Ğreli, “koyak” anlamına gelen Gürcüce “ğre” (ღრე) kelimesinden türemiş bir yer adıdır. Bu yer adı Osmanlıcaya Ğrel / Ğril (غریل) biçiminde girmiştir.
Köyde 9. yüzyılda kurulmuş olan Sapara Manastırı buranın çok eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Bu tarihte Ğreli Gürcü krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Daha sonra birleşik Gürcü krallığının, bu krallığın zayıflaması üzerine bağımsız devlete dönüşen Samtshe-Saatabago’nun bir köyüydü. Osmalılar 16. yüzyılın son çeyreğinde köyü bu Samtshe-Saatabago’yu yöneten Gürcü atabeglerden ele geçirdiler. On yedi yıl sonra Osmanlı idaresinin gerçekleştirdiği tahrire göre köyde 15 hane yaşıyordu. Bu hanelerin vergi yükümlüsü reisleri Elia, Zakara, Sabia, Gabriel, Grigol, Arsena, Mahara, Şalika, Matsatsa, Gogiça gibi adlarla kaydedilmişti. Bu kişi adları ve her hanenin ispenç vermesi, Ğreli’nin Hristiyan bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. Bu tarihte köyde buğday, arpa, çavdar, darı, keten ve yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.
Ğreli, yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun bir parçası olan Gürcistan’a yeniden katıldı.
Ğreli’deki en önemli tarihsel yapı topluluğu olan ve 9. Yüzyılda inşa edilen Sapara Manastırı köyün 7-8 km uzağında yer alır. Burada birkaç kilise ve Çakeli Hanedanı’nın sarayı bulunmaktadır. Sapara Manastırı, Osmanlı yayılması yüzünden 16. yüzyılın sonlarında boşalmış, manastırın ikonaları ve diğer hazineleri Gürcistan'ın daha güvenli bölgelerine götürülmüştür.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 394 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 465 | 238 | 227 |
| 2014 | 394 | 220 | 174 |
Kaynakça
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 158 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 161, II. cilt (1941), s. 161". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
- ^ Gürcü Sovyet Ansiklopedisi (Gürcüce), Tiflis, 1986, 10. cilt, s. 598.
- ^ "Vahtang Beridze, 13-16. Yüzyıllar Samtshe Mimarlığı (Gürcüce), Tiflis, 1955, s. 26". 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 246 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Greli Gurcuce ღრელი okunusu greli Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Ahaltsihe Belediyesi nde bir koydur Ahaltsihe Havzasi nda deniz seviyesinden 1 120 metre yukseklikte yer alir Ahaltsihe kentine 2 km uzakliktadir Greli koyu ve arka fonda Ahaltsihe kentiSapara Manastiri Aziz Saba Kilisesi Greli Minadze ve Cacaraki koyleriyle birlikte Minadze temini olusturmaktadir TarihceGreli koyak anlamina gelen Gurcuce gre ღრე kelimesinden turemis bir yer adidir Bu yer adi Osmanlicaya Grel Gril غریل biciminde girmistir Koyde 9 yuzyilda kurulmus olan Sapara Manastiri buranin cok eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Bu tarihte Greli Gurcu kralligi sinirlari icinde yer aliyordu Daha sonra birlesik Gurcu kralliginin bu kralligin zayiflamasi uzerine bagimsiz devlete donusen Samtshe Saatabago nun bir koyuydu Osmalilar 16 yuzyilin son ceyreginde koyu bu Samtshe Saatabago yu yoneten Gurcu atabeglerden ele gecirdiler On yedi yil sonra Osmanli idaresinin gerceklestirdigi tahrire gore koyde 15 hane yasiyordu Bu hanelerin vergi yukumlusu reisleri Elia Zakara Sabia Gabriel Grigol Arsena Mahara Salika Matsatsa Gogica gibi adlarla kaydedilmisti Bu kisi adlari ve her hanenin ispenc vermesi Greli nin Hristiyan bir Gurcu koyu oldugunu gostermektedir Bu tarihte koyde bugday arpa cavdar dari keten ve yonca tarimi ve aricilik yapiliyor koyun ve domuz besleniyordu Sapara Manastiri 1930 Greli yaklasik 250 yil Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1828 1829 Osmanli Rus Savasi sirasinda Carlik Rusyasi nin eline gecti ve bu imparatorlugun bir parcasi olan Gurcistan a yeniden katildi Greli deki en onemli tarihsel yapi toplulugu olan ve 9 Yuzyilda insa edilen Sapara Manastiri koyun 7 8 km uzaginda yer alir Burada birkac kilise ve Cakeli Hanedani nin sarayi bulunmaktadir Sapara Manastiri Osmanli yayilmasi yuzunden 16 yuzyilin sonlarinda bosalmis manastirin ikonalari ve diger hazineleri Gurcistan in daha guvenli bolgelerine goturulmustur Nufus2014 yili verilerine gore koyde 394 kisi yasiyordu Nufusun cogunlugu Gurculerden olusuyordu Sayim tarihi Nufus Erkek Kadin2002 465 238 2272014 394 220 174Kaynakca Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 158 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 161 II cilt 1941 s 161 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2021 Gurcu Sovyet Ansiklopedisi Gurcuce Tiflis 1986 10 cilt s 598 Vahtang Beridze 13 16 Yuzyillar Samtshe Mimarligi Gurcuce Tiflis 1955 s 26 29 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2021 Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 246 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7