Fatmagül Berktay (5 Mayıs 1950, Manisa), Türk siyaset bilimci, akademisyen ve yazar. Çağdaş siyaset teorisi, Türkiye'nin demokratikleşme sorunsalı; Türkiye'de ve dünyada kadınların durumu ve kadın hareketleri; din ve toplumsal cinsiyet konularında akademik çalışmalar ortaya koydu. Kadın, toplumsal cinsiyet, feminizm konularını siyaset, tarih, felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarında tartışmaya açan çalışmalar gerçekleştirdi.
Fatmagül Berktay | |
---|---|
Doğum | 5 Mayıs 1950 Manisa, Türkiye |
Meslek | Siyaset bilimci · akademisyen · yazar |
Konu | Toplumsal cinsiyet, Türkiye'de ve dünyada kadınların durumu ve kadın hareketleri, Türkiye'nin demokratikleşme sorunsalı |
Önemli eser | Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın |
Etkilendikleri | |
Yaşamı
1950'de Manisa'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ankara'da tamamladı. 1978 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Bölümü'nü bitirdi. Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı'nda Uluslararası İlişkiler uzmanı olarak çalıştı. 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde araştırma görevlisi oldu. İngiltere, York Üniversitesi'nde Kadın Araştırmaları okudu ve "Kadınlar ve Din: Baskı ve Direnme Söylemleri" ("Women and Religion: Discourses of Domination and Resistance”) başlıklı yüksek lisans tezini yazdı. "Tektanrılı Dinler Karşısında Kadın" başlıklı doktora tezini ise Ankara Üniversitesi SBF'de verdi (1996). Bu tez İngilizce olarak "Women and Religion" adıyla 1998 yılında yayımlandı. Eserde, üç büyük tek tanrılı dinde kadının konumunu karşılaştırmalı bir yaklaşımla ve disiplinlerarası bir kuramsal çerçeveyle inceledi.
Doktorasını Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamlayan yazar 1995 yılında doçent, 2001 yılında da profesör unvanı aldı. İstanbul Üniversitesi'nin Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde ve Kadın Sorunları Araştırma Merkezi (KSAUM) bünyesinde dersler verdi. 2017 yılında emekli oldu.
Yazarın akademik ilgi alanları arasında çağdaş siyaset teorisi, Türkiye’nin demokratikleşme sorunsalı; Türkiye'de ve dünyada kadınların durumu ve kadın hareketleri; din ve toplumsal cinsiyet yer alır. Hannah Arendt'in siyaset teorisi üzerine çalışan Berktay; kadın, toplumsal cinsiyet, feminizm konularını siyaset, tarih, felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarında tartışmaya açan çalışmalar gerçekleştirmiştir. Yazarın çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanan 1982-1989 yılları arasında yazılmış yazılarının bir kısmını "Kadın Olmak, Yaşamak, Yazmak" (1992) adlı kitapta toplandı. Berktay, 2003 yılında yayımlanan "Tarihin Cinsiyeti" adlı kitabında erkekler tarafından yazılan ve kurgulanan tarih karşısında kadının statüsü ele aldı. Bu eser Lübnan'da Dar Kreideh Yayınevi tarafından Arapça olarak yayımlandı.
Berktay 2007'de türban tartışmalarına katılarak bu yasağın yanlış olduğunu savundu. Bu konuda Leyla Alaton ile bir tartışma yaşadı. Yıl içinde PEN Türkiye Merkezi’nin jüriliğinde bulundu. 2016'da Mete Tunçay için Toplumsal Tarih Dergisi'nden yayımlanan dosyaya katkı sundu. 2012'de Dünyayı Bugünde Sevmek, Hannah Arendt'in Politika Anlayışı adlı eseri Metis Yayınları'ndan çıktı.
Kadın hakları konusunda “Kadın hakları mücadelesi dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir zaman olmuş bitmiş bir şey değildir. Sürekli ve yeniden mücadele edip kazanmak zorundayız” ifadelerini kullandı. Yazarın birçok akademik dergi ve derlemede katkıları ile bilimsel bildirileri bulunmaktadır. Ekonomik Sosyal Tarih Vakfı ve kurucu üyesidir. 2017'de yayımlanan "Yaşayan Türk Tarihçileri" adlı eserde (der. Ahmet Şimşek, Pegem Akademi, 2017) Sevgi Uçan Çubukçu "Fatmagül Berktay: Cinsiyetlendirilmiş Bir Tarihin Peşinde" başlıklı makalesiyle Bektay'ın yaşamı ve çalışmalarını analiz etti.
Çalışmaları
Berktay Türkiye'de kadın tarihi ve araştırmalarında öne çıkan isimlerden biridir. 1980 sonrasında Türkiye'de yükselen ve destek bulan feminist tarih anlayışında yer aldı. Tektanrılı Dinler Karşısında Kadın (1996) adlı kitabı Avrupa Birliği ekseninde yürütülen ve ülkelere göre kadın hakları konusuna en fazla etki eden 5 kitabın seçildiği Fragen projesinin Türkiye alt başlığında yer aldı. İngiliceye de çevrilen eser çeşitli araştırmalarda referans olarak kabul edildi. Kendisi aynı zamanda Kadın Sorunları Bakanlığı danışmanlığı (1994-95) ve BM Pekin Kadın Konferansı ve AP Kadın Erkek Eşitliği Komitesi'nde Türkiye'yi temsil etti. Kadın hakları eksenli birçok vakıfta görev aldı.
Berktay Mülkiye'den hocası olan Mete Tunçay'dan etkilendi. Siyasal teori, tarihçilik ve feminist çalışmalarda eleştirel ve karşılaştırmalı yöntemleri tercih etti. Dinlere göre kadınların durumlarını işlediği eserinde kadınların geride tutulmasını ve gördükleri baskıları ekseninde iktidarların sorunu olarak ele aldı. Kitabındaki tartışmalarda ve Joan Scott gibi yazarlara atıfta bulundu.
Bülent Tanör'e ithaf ettiği Dünyayı Bugünde Sevmek, Hannah Arendt'in Politika Anlayışı (2012) adlı eserinde önceleri takip ettiği ve derslerinde uyguladığı yöntemi, kişisel deneyim ve teorik birikimi ile birleştirdi. Tarih bilimini insanın kendisini ve dünyasını anlama çabası olarak yorumladı. Fatmagül Berktay'ın Özel Arşivi Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'ndadır.
Eserleri
- Kitapları
- Kadın Olmak, Yaşamak, Yazmak (1992)
- Tektanrılı Dinler Karşısında Kadın (1996)
- Women and Religion - A Comparative Study (1998)
- Tarihin Cinsiyeti (2003)
- Politikanın Çağrısı (2011)
- Dünyayı Bugünde Sevmek, Hannah Arendt'in Politika Anlayışı (2012)
- Düşünme Etiği (2021)
- Derlediği/yayıma hazırladığı kitaplar
- Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri, Caroline Ramazanoğlu (1998)
- Türkiye’de ve Avrupa Birliği'nde Kadının Durumu: Başarılar, Sorunlar, Umutlar (2004)
- Çevirileri
- Mao Zedung, Yayınlanmamış Yazılar, 1956-1971 (May Yayınları, 1976) (Berktay'ın kendi adıyla yaptığı ilk çeviri)
- Eebiyat, Müzik ve Felsefe Üzerine, A. Jdanov (1996)
- İttihatçılıktan Kemalizme, Feroz Ahmad (1996)
- Kapitalizm ve Sonrası Meta Üretiminin Yükselişi ve Çöküşü, George Thomson (1997)
- Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Robert Nisbet, Tom B. Bottomor (1997)
- Kadın ve Eşitlik, Ann Oakley, Juliet Mitchell (1998)
- Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu, Paul Wittek (2000)
Kaynakça
- ^ a b . tr.writersofturkey.net. Türkiyeli Kadın Yazarlar internet sitesi. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2018.
- ^ Şık, İlhan. "Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi". Google Kitaplar. Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ . www.biyografya.com. Biyografya.com sitesi. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2017.
- ^ Hepşen, Hande (29 Nisan 2017). "Fatmagül Berktay'dan Son Ders: "Umut İlkesinden Vazgeçmedim"". Bianet. İstanbul: bianet.org. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2018.
- ^ . medyascope.tv. Medyascope.tv, 5 Mayıs 2017. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2018.
- ^ "Korkuyoruz". Hürriyet. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ "Duygu Asena Ödülü İpek Çalışlar'a". Hürriyet. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ Hızlan, Doğan. "Mete Tunçay 80 yaşında". Hürriyet. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ "Erkeklerden değil kadınlardan zarar gördüm". Hürriyet. 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2018.
- ^ a b c d Şimşek, Ahmet ((Ed.)). "Sevgi Uçan Çubukcu; Fatmagül Berktay: Cinsiyetlendirilmiş Bir Tarihin Peşinde". Yaşayan Türk Tarihçileri (1. bas.). Ankara: Pegem Akademi. ss. 387-399. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fatmagul Berktay 5 Mayis 1950 Manisa Turk siyaset bilimci akademisyen ve yazar Cagdas siyaset teorisi Turkiye nin demokratiklesme sorunsali Turkiye de ve dunyada kadinlarin durumu ve kadin hareketleri din ve toplumsal cinsiyet konularinda akademik calismalar ortaya koydu Kadin toplumsal cinsiyet feminizm konularini siyaset tarih felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farkli alanlarinda tartismaya acan calismalar gerceklestirdi Fatmagul BerktayDogum5 Mayis 1950 Manisa TurkiyeMeslekSiyaset bilimci akademisyen yazarKonuToplumsal cinsiyet Turkiye de ve dunyada kadinlarin durumu ve kadin hareketleri Turkiye nin demokratiklesme sorunsaliOnemli eserTek Tanrili Dinler Karsisinda KadinEtkilendikleri Mete TuncayYasami1950 de Manisa da dogdu Ilk ve orta ogrenimini Ankara da tamamladi 1978 yilinda Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi Uluslararasi Iliskiler ve Siyaset Bilimi Bolumu nu bitirdi Basbakanlik Cevre Mustesarligi nda Uluslararasi Iliskiler uzmani olarak calisti 1992 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bolumu nde arastirma gorevlisi oldu Ingiltere York Universitesi nde Kadin Arastirmalari okudu ve Kadinlar ve Din Baski ve Direnme Soylemleri Women and Religion Discourses of Domination and Resistance baslikli yuksek lisans tezini yazdi Tektanrili Dinler Karsisinda Kadin baslikli doktora tezini ise Ankara Universitesi SBF de verdi 1996 Bu tez Ingilizce olarak Women and Religion adiyla 1998 yilinda yayimlandi Eserde uc buyuk tek tanrili dinde kadinin konumunu karsilastirmali bir yaklasimla ve disiplinlerarasi bir kuramsal cerceveyle inceledi Doktorasini Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi nde tamamlayan yazar 1995 yilinda docent 2001 yilinda da profesor unvani aldi Istanbul Universitesi nin Siyasal Bilgiler Fakultesi nde ve Kadin Sorunlari Arastirma Merkezi KSAUM bunyesinde dersler verdi 2017 yilinda emekli oldu Yazarin akademik ilgi alanlari arasinda cagdas siyaset teorisi Turkiye nin demokratiklesme sorunsali Turkiye de ve dunyada kadinlarin durumu ve kadin hareketleri din ve toplumsal cinsiyet yer alir Hannah Arendt in siyaset teorisi uzerine calisan Berktay kadin toplumsal cinsiyet feminizm konularini siyaset tarih felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farkli alanlarinda tartismaya acan calismalar gerceklestirmistir Yazarin cesitli gazete ve dergilerde yayimlanan 1982 1989 yillari arasinda yazilmis yazilarinin bir kismini Kadin Olmak Yasamak Yazmak 1992 adli kitapta toplandi Berktay 2003 yilinda yayimlanan Tarihin Cinsiyeti adli kitabinda erkekler tarafindan yazilan ve kurgulanan tarih karsisinda kadinin statusu ele aldi Bu eser Lubnan da Dar Kreideh Yayinevi tarafindan Arapca olarak yayimlandi Berktay 2007 de turban tartismalarina katilarak bu yasagin yanlis oldugunu savundu Bu konuda Leyla Alaton ile bir tartisma yasadi Yil icinde PEN Turkiye Merkezi nin juriliginde bulundu 2016 da Mete Tuncay icin Toplumsal Tarih Dergisi nden yayimlanan dosyaya katki sundu 2012 de Dunyayi Bugunde Sevmek Hannah Arendt in Politika Anlayisi adli eseri Metis Yayinlari ndan cikti Kadin haklari konusunda Kadin haklari mucadelesi dunyanin hicbir yerinde hicbir zaman olmus bitmis bir sey degildir Surekli ve yeniden mucadele edip kazanmak zorundayiz ifadelerini kullandi Yazarin bircok akademik dergi ve derlemede katkilari ile bilimsel bildirileri bulunmaktadir Ekonomik Sosyal Tarih Vakfi ve kurucu uyesidir 2017 de yayimlanan Yasayan Turk Tarihcileri adli eserde der Ahmet Simsek Pegem Akademi 2017 Sevgi Ucan Cubukcu Fatmagul Berktay Cinsiyetlendirilmis Bir Tarihin Pesinde baslikli makalesiyle Bektay in yasami ve calismalarini analiz etti CalismalariBerktay Turkiye de kadin tarihi ve arastirmalarinda one cikan isimlerden biridir 1980 sonrasinda Turkiye de yukselen ve destek bulan feminist tarih anlayisinda yer aldi Tektanrili Dinler Karsisinda Kadin 1996 adli kitabi Avrupa Birligi ekseninde yurutulen ve ulkelere gore kadin haklari konusuna en fazla etki eden 5 kitabin secildigi Fragen projesinin Turkiye alt basliginda yer aldi Ingiliceye de cevrilen eser cesitli arastirmalarda referans olarak kabul edildi Kendisi ayni zamanda Kadin Sorunlari Bakanligi danismanligi 1994 95 ve BM Pekin Kadin Konferansi ve AP Kadin Erkek Esitligi Komitesi nde Turkiye yi temsil etti Kadin haklari eksenli bircok vakifta gorev aldi Berktay Mulkiye den hocasi olan Mete Tuncay dan etkilendi Siyasal teori tarihcilik ve feminist calismalarda elestirel ve karsilastirmali yontemleri tercih etti Dinlere gore kadinlarin durumlarini isledigi eserinde kadinlarin geride tutulmasini ve gordukleri baskilari ekseninde iktidarlarin sorunu olarak ele aldi Kitabindaki tartismalarda ve Joan Scott gibi yazarlara atifta bulundu Bulent Tanor e ithaf ettigi Dunyayi Bugunde Sevmek Hannah Arendt in Politika Anlayisi 2012 adli eserinde onceleri takip ettigi ve derslerinde uyguladigi yontemi kisisel deneyim ve teorik birikimi ile birlestirdi Tarih bilimini insanin kendisini ve dunyasini anlama cabasi olarak yorumladi Fatmagul Berktay in Ozel Arsivi Kadin Eserleri Kutuphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfi ndadir EserleriKitaplariKadin Olmak Yasamak Yazmak 1992 Tektanrili Dinler Karsisinda Kadin 1996 Women and Religion A Comparative Study 1998 Tarihin Cinsiyeti 2003 Politikanin Cagrisi 2011 Dunyayi Bugunde Sevmek Hannah Arendt in Politika Anlayisi 2012 Dusunme Etigi 2021 Derledigi yayima hazirladigi kitaplarFeminizm ve Ezilmenin Celiskileri Caroline Ramazanoglu 1998 Turkiye de ve Avrupa Birligi nde Kadinin Durumu Basarilar Sorunlar Umutlar 2004 CevirileriMao Zedung Yayinlanmamis Yazilar 1956 1971 May Yayinlari 1976 Berktay in kendi adiyla yaptigi ilk ceviri Eebiyat Muzik ve Felsefe Uzerine A Jdanov 1996 Ittihatciliktan Kemalizme Feroz Ahmad 1996 Kapitalizm ve Sonrasi Meta Uretiminin Yukselisi ve Cokusu George Thomson 1997 Sosyolojik Cozumlemenin Tarihi Robert Nisbet Tom B Bottomor 1997 Kadin ve Esitlik Ann Oakley Juliet Mitchell 1998 Osmanli Imparatorlugu nun Dogusu Paul Wittek 2000 Kaynakca a b tr writersofturkey net Turkiyeli Kadin Yazarlar internet sitesi 12 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2018 Sik Ilhan Turkiye Yazarlar Ansiklopedisi Google Kitaplar Erisim tarihi 13 Ocak 2018 www biyografya com Biyografya com sitesi 12 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2017 Hepsen Hande 29 Nisan 2017 Fatmagul Berktay dan Son Ders Umut Ilkesinden Vazgecmedim Bianet Istanbul bianet org 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2018 medyascope tv Medyascope tv 5 Mayis 2017 12 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2018 Korkuyoruz Hurriyet 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2018 Duygu Asena Odulu Ipek Calislar a Hurriyet 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2018 Hizlan Dogan Mete Tuncay 80 yasinda Hurriyet 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2018 Erkeklerden degil kadinlardan zarar gordum Hurriyet 15 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2018 a b c d Simsek Ahmet Ed Sevgi Ucan Cubukcu Fatmagul Berktay Cinsiyetlendirilmis Bir Tarihin Pesinde Yasayan Turk Tarihcileri 1 bas Ankara Pegem Akademi ss 387 399 ISBN 9786052411070