Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gaius Messius Quintus Traianus Decius (d. 201 civarı - ö. Haziran 251), (249 - 251) yılları arası Roma İmparatoru. Saltanatının son yılında, her ikisinin de öldürüldüğü Abritus Muharebesi'ne kadar oğlu Herennius Etruscus ile müşterek imparatorluk yapmıştır.
| Decius | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| 34. Roma İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 249 - 251 (yalnız); 251 (Herennius Etruscus ile) | ||||
| Önce gelen | Arap Philip | ||||
| Sonra gelen | Trebonianus Gallus | ||||
| Veliaht(lar) | Herennius Etruscus, Hostilian | ||||
| Doğum | 201 civarı , (Sirmium yakınları) | ||||
| Ölüm | Haziran 251 | ||||
| |||||
Gençliği ve yükselişi
'da (Sirmium yakınları, ) doğan Decius, Illyria eyaletinden birbiri ardınca gelen seçkin adamlardan ilkidir. 232 yılında Konsül, önce Moesia ve Germania Inferior eyaletleri valisi ve hemen ardından 235-238 yılları arasında Hispania Tarraconensis valiliği ve ardından da İmparator Arap Philip'in (Marcus Iulius Phillipus) saltanatının başlarında Roma kenti urban prefect'i (şehir valisi) olarak görev yaptı.
245 yılı dolaylarında, İmparator Philip Tuna sınırının önemli komutasını Decius'a emanet etti. 248 ya da 249 yıllarının sonuna doğru Decius, Pacatianus'un Moesia ve Pannonia eyaletlerindeki isyanını bastırmaya gönderildi. Askerler Philip ve Sasaniler arasında imzalanan barış antlaşması nedeniyle öfkeliydi. Birlikler Decius'u Emperyal saygınlığı üstlenmeye zorladılar. Hala Philip'e karşı olan sadâkatı nedeniyle protesto edilen Decius, sonunda ona karşı harekete geçti ve Philip Verona (İtalya) yakınlarında katledildi. Senato tarafından İmparator olarak tanınan Decius'a iyi imparatorlardan Trajan'a istinaden Emperor, Traianus sıfatı verildi.
Politik eylemleri
Decius, iyi bir asker, yumuşak mizaçlı bir adam ve yetenekli bir yönetici, Antik Roma'nın ideal örnekleri derecesinde kabul edilen yetenekli bir yöneticiydi.
Decius'un hem dış tehditlerin askeri olarak engellenmesini hem de devlet dininde yapacağı yenilenme ile halkın dindarlığının tamirini içeren politik programı devletin gücünün yeniden tesis edilmesine odaklandı. İmparatorluğun tüm vatandaşlarının geleneksel Roma tanrılarına adaklar suması için yazılı emir verdi. İtaat etmeyenler öldürülüyordu. Neticede Decius'un döneminde çok sayıda Hristiyan tutuklandı ve öldürüldü.
Senato'ya verilen bir taviz ya da belki de kamu moralini yükseltmek için bir fikir olarak, Decius sensor otoritesi ve ofis (saray) ayrılığını canlandırmaya çabaladı. Seçim oy birliği ile Valerian'ı (sonraki imparator) seçen senatoya bırakıldı. Ancak Valerian, bir zamanlar ofise bağlı olduğundan azalan sorumluluklardan dolayı tehlike ve zorlukların zamanında farkına vardı. Gotların işgali ve Decius'un ölümü bu beyhude denemeyi sonlandırdı.
Askeri eylemleri ve ölümü
Kısa saltanatı sırasında Decius, Tuna nehrini geçerek Moesia ve Trakya bölgelerine akınlar düzenleyen Gotlara karşı önemli operasyonlarla meşgul oldu. Bu, tarihi kayıtlarda görüldüğü kadarıyla ileride önemli rol oynayacak olan Gotlarla ilk önemli münasebettir.
Kral liderliğindeki Gotlar, Nikopol'ü kuşattıkları sırada İmparator tarafından şaşırtıldılar ve Balkanlar'ın zorlu topraklarına doğru geri çekildiler ancak daha güçlü olarak geri dönerek, Beroë (modern Eski Zağra), kamplarını yağmalayarak ve birlikleri dağıtarak Romalılara sürpriz yaptılar. İlk defa bir Roma imparatoru barbarlar karşısında kaçmak zorunda kaldı. Ardından Gotlar korkunç bir acımasızlıkla ele geçirdikleri Philippopolise (modern Filibe) saldırdılar ve fethettiler. Komutanlarından , Gotların himayesi altında kendini imparator ilan etti.
Philippopolis zaferi, Gotları o kadar bitkin düşürmüş ve kaynaklarını tüketmişti ki, rahatsız edilmeden geri çekilmeleri karşılığında ganimet ve esirlerini geri vermeyi teklif ettiler. Ancak onların etrafını sarmayı başaran ve geri çekilme yollarını kesmeyi umut eden Decius, tekliflerini reddetti.
Gotların, Kral Cniva liderliğinde umutsuzluğun cesaretiyle dövüştükleri son savaş, Abritum ya da Forum Terebronii (modern Razgrad: bakınız Abritus Muharebesi) yakınlarındaki küçük bir yerleşim olan 'nın bataklık topraklarında 251 yılı Haziran ayının ikinci haftasında yapıldı. Jordanes'in kayıtlarına göre, Decius'un oğlu Herennius Etruscus savaşın henüz başında bir okla vurularak öldürüldüğünde Decius, adamlarına bağırarak "kimsenin yas tutmasına izin vermeyin; bir askerin ölümü cumhuriyet için önemli bir kayıp değildir" demişti. Her halukarda, Roma ordusu bu savaşta yok edildi ve İmparator Decius savaş sırasında öldürüldü. İmparator Decius, barbar kavimlere karşı yapılan bir savaşta öldürülen ilk Roma imparatoru oldu.
Kaynakça
Dış kaynaklar
- Southern, Pat, (2001) The Roman Empire from Severus to Constantine, Londra:Routledge, (İngilizce)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Decius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Gibbon, Edward, (1776–1789) The History of the Decline and Fall of Roman Empire Cilt 2 Bölüm:X Online: [1]14 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Geoffry Nathan ve Robin McMahon, "Trajan Decius (M.S.249-251) ve saltanatı sırasındaki isyancılar"29 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DIR
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Arap Philip |  Roma İmparatoru 249 – 251 | Sonra gelen: Trebonianus Gallus |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaius Messius Quintus Traianus Decius d 201 civari o Haziran 251 249 251 yillari arasi Roma Imparatoru Saltanatinin son yilinda her ikisinin de olduruldugu Abritus Muharebesi ne kadar oglu Herennius Etruscus ile musterek imparatorluk yapmistir Decius34 Roma ImparatoruHukum suresi249 251 yalniz 251 Herennius Etruscus ile Once gelenArap PhilipSonra gelenTrebonianus GallusVeliaht lar Herennius Etruscus HostilianDogum201 civari Sirmium yakinlari OlumHaziran 251Tam adiGaius Messius Quintus Traianus DeciusImparator DeciusGencligi ve yukselisi da Sirmium yakinlari dogan Decius Illyria eyaletinden birbiri ardinca gelen seckin adamlardan ilkidir 232 yilinda Konsul once Moesia ve Germania Inferior eyaletleri valisi ve hemen ardindan 235 238 yillari arasinda Hispania Tarraconensis valiligi ve ardindan da Imparator Arap Philip in Marcus Iulius Phillipus saltanatinin baslarinda Roma kenti urban prefect i sehir valisi olarak gorev yapti 245 yili dolaylarinda Imparator Philip Tuna sinirinin onemli komutasini Decius a emanet etti 248 ya da 249 yillarinin sonuna dogru Decius Pacatianus un Moesia ve Pannonia eyaletlerindeki isyanini bastirmaya gonderildi Askerler Philip ve Sasaniler arasinda imzalanan baris antlasmasi nedeniyle ofkeliydi Birlikler Decius u Emperyal sayginligi ustlenmeye zorladilar Hala Philip e karsi olan sadakati nedeniyle protesto edilen Decius sonunda ona karsi harekete gecti ve Philip Verona Italya yakinlarinda katledildi Senato tarafindan Imparator olarak taninan Decius a iyi imparatorlardan Trajan a istinaden Emperor Traianus sifati verildi Politik eylemleriDecius iyi bir asker yumusak mizacli bir adam ve yetenekli bir yonetici Antik Roma nin ideal ornekleri derecesinde kabul edilen yetenekli bir yoneticiydi Decius un hem dis tehditlerin askeri olarak engellenmesini hem de devlet dininde yapacagi yenilenme ile halkin dindarliginin tamirini iceren politik programi devletin gucunun yeniden tesis edilmesine odaklandi Imparatorlugun tum vatandaslarinin geleneksel Roma tanrilarina adaklar sumasi icin yazili emir verdi Itaat etmeyenler olduruluyordu Neticede Decius un doneminde cok sayida Hristiyan tutuklandi ve olduruldu Senato ya verilen bir taviz ya da belki de kamu moralini yukseltmek icin bir fikir olarak Decius sensor otoritesi ve ofis saray ayriligini canlandirmaya cabaladi Secim oy birligi ile Valerian i sonraki imparator secen senatoya birakildi Ancak Valerian bir zamanlar ofise bagli oldugundan azalan sorumluluklardan dolayi tehlike ve zorluklarin zamaninda farkina vardi Gotlarin isgali ve Decius un olumu bu beyhude denemeyi sonlandirdi Askeri eylemleri ve olumuKisa saltanati sirasinda Decius Tuna nehrini gecerek Moesia ve Trakya bolgelerine akinlar duzenleyen Gotlara karsi onemli operasyonlarla mesgul oldu Bu tarihi kayitlarda goruldugu kadariyla ileride onemli rol oynayacak olan Gotlarla ilk onemli munasebettir Kral liderligindeki Gotlar Nikopol u kusattiklari sirada Imparator tarafindan sasirtildilar ve Balkanlar in zorlu topraklarina dogru geri cekildiler ancak daha guclu olarak geri donerek Beroe modern Eski Zagra kamplarini yagmalayarak ve birlikleri dagitarak Romalilara surpriz yaptilar Ilk defa bir Roma imparatoru barbarlar karsisinda kacmak zorunda kaldi Ardindan Gotlar korkunc bir acimasizlikla ele gecirdikleri Philippopolise modern Filibe saldirdilar ve fethettiler Komutanlarindan Gotlarin himayesi altinda kendini imparator ilan etti Philippopolis zaferi Gotlari o kadar bitkin dusurmus ve kaynaklarini tuketmisti ki rahatsiz edilmeden geri cekilmeleri karsiliginda ganimet ve esirlerini geri vermeyi teklif ettiler Ancak onlarin etrafini sarmayi basaran ve geri cekilme yollarini kesmeyi umut eden Decius tekliflerini reddetti Gotlarin Kral Cniva liderliginde umutsuzlugun cesaretiyle dovustukleri son savas Abritum ya da Forum Terebronii modern Razgrad bakiniz Abritus Muharebesi yakinlarindaki kucuk bir yerlesim olan nin bataklik topraklarinda 251 yili Haziran ayinin ikinci haftasinda yapildi Jordanes in kayitlarina gore Decius un oglu Herennius Etruscus savasin henuz basinda bir okla vurularak olduruldugunde Decius adamlarina bagirarak kimsenin yas tutmasina izin vermeyin bir askerin olumu cumhuriyet icin onemli bir kayip degildir demisti Her halukarda Roma ordusu bu savasta yok edildi ve Imparator Decius savas sirasinda olduruldu Imparator Decius barbar kavimlere karsi yapilan bir savasta oldurulen ilk Roma imparatoru oldu Kaynakca Imparatorlugu Moesia ve Pannonia eyaletlerinde savunan lejyonlar ve dir Hiristiyanlik Tarihi W Ward Gasque Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 90 ISBN 975 8318 86 1 Dis kaynaklarSouthern Pat 2001 The Roman Empire from Severus to Constantine Londra Routledge ISBN 0 415 23943 5 Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Decius ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gibbon Edward 1776 1789 The History of the Decline and Fall of Roman Empire Cilt 2 Bolum X Online 1 14 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Geoffry Nathan ve Robin McMahon Trajan Decius M S 249 251 ve saltanati sirasindaki isyancilar 29 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIRResmi unvanlarOnce gelen Arap Philip Roma Imparatoru 249 251 Sonra gelen Trebonianus Gallus