Musurgiller veya Liman yunusugiller (Phocoenidae), dişli balinalar alt takımından bir familya. Yunussular üst familyasının da üyesi olarak yunuslara akrabadırlar, ancak bir sıra özellikler onları yunusgillerden farklı kılar. En mühim farklılıkları kafa şekli ve dişlerinde bulunur. Türkiye denizlerinde yaşayan tek türü bayağı musurdur (Phocoena phocoena). Familyanın 6 türü 4 cinse bölünmekte.
Musurgiller | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mutur (Phocoena phocoena) | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Cinsler | |||||||||||||
Metne bakınız |
Özellikleri
En fazla 2,5 metreye varan boyları ile gayet küçük balinalardır. Kaliforniya liman yunusu 1,5 metre boyu ile en küçükleridir. Musurgillerin vücudu ve kafası yuvarlağımsıdır ve yunusgillerde olan uzun bir gaga onlarda yoktur. 120 adet kürek şeklinde dişleri olur ve üçgen şeklinde olan sırt yüzgeçleri sırtın daha gerisinde bulunur. Gerçek balina liman yunusunun hatta hiç sırt yüzgeci yoktur.
Yayılım
Tüm 6 türe her okyanusta, çoğunlukla kıyı yakınlarında rastlanılabilir. Özellikle kuzey yarıkürenin denizlerinde yaşarlar. Altı türden sadece ikisi güney yarıkürede yaşamakta. bazı ırmaklarda da, örneğin nehrinde yaşar. Türkiye sularında rastlanılan türü musur Karadeniz ve Ege denizinde yaşar.
Yaşam şekli
Musurgiller balık, kafadan bacaklılar ve yengeçler ile beslenirler. Sayıları çoğunlukla 10, ama bazı türlerde hatta yüzlerce bireye kadar varan gruplarda yaşarlar. Aralarında çeşitli tık ve ıslık sesleri ile anlaşırlar. Çok hızlı yüzebilirler - 55 km/h süratı ile en hızlı balinalardan biridir. Sudan dışarıya sıçramaları yunusgillerde olduğu kadar akrobatik değildir.
Sınıflandırma
- Cins Phocoena
- Bayağı musur (Phocoena phocoena)
- Vaquita (Phocoena sinus)
- (Phocoena spinipinnis)
- Gözlüklü liman yunusu (Phocoena dioptrica)
- Cins Neophocaena
- Sırt yüzgeçsiz liman yunusu (Neophocaena phocaenoides)
- Cins Phocoenoides
- (Phocoenoides dalli)
İnsanlar ile musurgiller
Birçok ülkelerde eti için veya da balık yemi olarak avlanılmaktalar. Ayrıca sürekli balık ağlarına takılmaları da sayılarını azaltmakta. En büyük tehditte olan tür Kaliforniya liman yunusu, yoğun endüstrili, küçük bir bölgede yaşamakta. Balık ağlarına takılmaları pinger ile önlenebilir.
Musurgiller neredeyse hiç hayvanat bahçelerinde veya delfinaryumlarda tutulmazlar. Yunusgillerden farklı olarak o kadar tanınmış değillerdir ve bakımları o kadar kolay değildir.
Kitaplar
- Gerhard Schulze: Die Schweinswale: Familie Phocoenidae. Die Neue Brehm-Bücherei, Band 583. 2. Aufl. Westarp Wissenschaften, Magdeburg, 1996.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Musurgiller ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Musurgiller veya Liman yunusugiller Phocoenidae disli balinalar alt takimindan bir familya Yunussular ust familyasinin da uyesi olarak yunuslara akrabadirlar ancak bir sira ozellikler onlari yunusgillerden farkli kilar En muhim farkliliklari kafa sekli ve dislerinde bulunur Turkiye denizlerinde yasayan tek turu bayagi musurdur Phocoena phocoena Familyanin 6 turu 4 cinse bolunmekte Musurgiller Yasadigi donem araligi 15 97 0 myo Orta miyosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNMutur Phocoena phocoena Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CetaceaUst familya DelphinoideaFamilya Phocoenidae Gray 1825CinslerMetne bakinizYemege ziplayan bir musurOzellikleriEn fazla 2 5 metreye varan boylari ile gayet kucuk balinalardir Kaliforniya liman yunusu 1 5 metre boyu ile en kucukleridir Musurgillerin vucudu ve kafasi yuvarlagimsidir ve yunusgillerde olan uzun bir gaga onlarda yoktur 120 adet kurek seklinde disleri olur ve ucgen seklinde olan sirt yuzgecleri sirtin daha gerisinde bulunur Gercek balina liman yunusunun hatta hic sirt yuzgeci yoktur YayilimTum 6 ture her okyanusta cogunlukla kiyi yakinlarinda rastlanilabilir Ozellikle kuzey yarikurenin denizlerinde yasarlar Alti turden sadece ikisi guney yarikurede yasamakta bazi irmaklarda da ornegin nehrinde yasar Turkiye sularinda rastlanilan turu musur Karadeniz ve Ege denizinde yasar Yasam sekliMusurgiller balik kafadan bacaklilar ve yengecler ile beslenirler Sayilari cogunlukla 10 ama bazi turlerde hatta yuzlerce bireye kadar varan gruplarda yasarlar Aralarinda cesitli tik ve islik sesleri ile anlasirlar Cok hizli yuzebilirler 55 km h surati ile en hizli balinalardan biridir Sudan disariya sicramalari yunusgillerde oldugu kadar akrobatik degildir SiniflandirmaCins Phocoena Bayagi musur Phocoena phocoena Vaquita Phocoena sinus Phocoena spinipinnis Gozluklu liman yunusu Phocoena dioptrica Cins Neophocaena Sirt yuzgecsiz liman yunusu Neophocaena phocaenoides Cins Phocoenoides Phocoenoides dalli Insanlar ile musurgillerBircok ulkelerde eti icin veya da balik yemi olarak avlanilmaktalar Ayrica surekli balik aglarina takilmalari da sayilarini azaltmakta En buyuk tehditte olan tur Kaliforniya liman yunusu yogun endustrili kucuk bir bolgede yasamakta Balik aglarina takilmalari pinger ile onlenebilir Musurgiller neredeyse hic hayvanat bahcelerinde veya delfinaryumlarda tutulmazlar Yunusgillerden farkli olarak o kadar taninmis degillerdir ve bakimlari o kadar kolay degildir KitaplarGerhard Schulze Die Schweinswale Familie Phocoenidae Die Neue Brehm Bucherei Band 583 2 Aufl Westarp Wissenschaften Magdeburg 1996 ISBN 3 89432 379 5Dis baglantilarWikimedia Commons ta Musurgiller ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir