Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahalta, tarihsel Tao bölgesindeki yerleşimlerden biridir. Ahalta (ახალთა), Gürcüce "ahali" (ახალი: yeni) kelimesinden türemiş bir yer adıdır. Türkçeye Ahalt olarak girmiştir. Sonradan Yusufeli kasabasının Evren adıyla mahallesi haline gelmiştir.
Tarihçe
Ahalta veya Ahalt, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ahalta'nın sınırları içinde yer alan ve Gürcü dini yapıları olan Çala Kilisesi ve Hamzeti Kilisesi bu dönemden kalmış olmalıdır.
Ahalta, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Livane kazasının köylerinen biriydi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde Öğdem köyüyle birlikte (اوكدم قریسی مع اخالت / "Ökdem karyesi ma’a Ahalt") kaydedilmişti. Bu kayda göre bu iki yerleşimin nüfusu, 10 hanede yaşayan 27 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, o tarihte Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Öğdem ve Ahlat köylerinin nüfusunun yaklaşık 54 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu sırada bu iki yerleşimde vergiye tabi 30 öküz, 40 inek ve 3 at kaydedilmiştir.
Livane kazası, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılınca, Ahalt da Kiskim kazsına bağlandı. Ahalta köyü, 1828 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ökdem-Ahalt (اوكدم اخالت) adıyla Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlı köylerden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında Ahalta, Çoruh vilayeti içinde Yusufeli kazasına müstakil bir köy olarak kaydedilmişti ve nüfusu 546 kişiden oluşuyordu. Ahalt, 11 Şubat 1950 tarihinde, Öğdem köyünde bulunan idari merkezin taşınmasının sonucunda, Yusufeli kazasının idari merkezi haline geldi. Bu tarihte Ahalt, Vecenketi ve Kozahora mahallelerinden oluşuyordu. Yusufeli kazasının idari merkezinin adı da bu sırada "Yusufeli" olarak değiştirilmiştir. Ahalta'ya "Evren", Vecanketi'ye "Hasan Ağa" ve Kozahora'ya "Kâzım Karabeki" adı verilerek Yusufeli kasabasının birer mahallesi haline getirildi. Ahalta veya Ahalt, 2023 yılında Yusufeli kentiyle birlikte Yusufeli Barajı'nın suları altında kalmıştır.
Kaynakça
- ^ "ახალი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 70, .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 72 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, 1. Cilt, s. 121, 126, .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 358-359, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Yusufeli İlçesi Merkezinin Öğdem'den Ahalt'a kaldırılması ve bu merkeze Yusufeli aldı verilmesi hakkında Kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 16 Şubat 1950. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, 1. Cilt, s. 107-108, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahalta tarihsel Tao bolgesindeki yerlesimlerden biridir Ahalta ახალთა Gurcuce ahali ახალი yeni kelimesinden turemis bir yer adidir Turkceye Ahalt olarak girmistir Sonradan Yusufeli kasabasinin Evren adiyla mahallesi haline gelmistir TarihceAhalta veya Ahalt Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Ahalta nin sinirlari icinde yer alan ve Gurcu dini yapilari olan Cala Kilisesi ve Hamzeti Kilisesi bu donemden kalmis olmalidir Ahalta 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon vilayetinin Lazistan sancagina bagli Livane kazasinin koylerinen biriydi 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde Ogdem koyuyle birlikte اوكدم قریسی مع اخالت Okdem karyesi ma a Ahalt kaydedilmisti Bu kayda gore bu iki yerlesimin nufusu 10 hanede yasayan 27 kisiden olusuyordu Salnamede belirtilmemis olmakla birlikte o tarihte Osmanli idaresinin sadece erkek nufusunu tespit ettigi bilinmektedir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Ogdem ve Ahlat koylerinin nufusunun yaklasik 54 kisiden olustugu ortaya cikar Bu sirada bu iki yerlesimde vergiye tabi 30 okuz 40 inek ve 3 at kaydedilmistir Livane kazasi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakilinca Ahalt da Kiskim kazsina baglandi Ahalta koyu 1828 tarihli Osmanlica koy listesinde Okdem Ahalt اوكدم اخالت adiyla Yusufeli kazasinin merkez nahiyesine bagli koylerden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Ahalta Coruh vilayeti icinde Yusufeli kazasina mustakil bir koy olarak kaydedilmisti ve nufusu 546 kisiden olusuyordu Ahalt 11 Subat 1950 tarihinde Ogdem koyunde bulunan idari merkezin tasinmasinin sonucunda Yusufeli kazasinin idari merkezi haline geldi Bu tarihte Ahalt Vecenketi ve Kozahora mahallelerinden olusuyordu Yusufeli kazasinin idari merkezinin adi da bu sirada Yusufeli olarak degistirilmistir Ahalta ya Evren Vecanketi ye Hasan Aga ve Kozahora ya Kazim Karabeki adi verilerek Yusufeli kasabasinin birer mahallesi haline getirildi Ahalta veya Ahalt 2023 yilinda Yusufeli kentiyle birlikte Yusufeli Baraji nin sulari altinda kalmistir Kaynakca ახალი A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 70 ISBN 978 605 5708 85 6 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 72 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt 1 Cilt s 121 126 ISBN 978 605 86248 1 8 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 358 359 ISBN 9789157871117 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 82 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 170 Yusufeli Ilcesi Merkezinin Ogdem den Ahalt a kaldirilmasi ve bu merkeze Yusufeli aldi verilmesi hakkinda Kanun PDF T C Resmi Gazete 16 Subat 1950 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Temmuz 2020 Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt 1 Cilt s 107 108 ISBN 978 605 86248 1 8