David Paul Cronenberg (d. 15 Mart 1943), Kanadalı sinemacı.
David Cronenberg | |
---|---|
Doğum | David Paul Cronenberg 15 Mart 1943 Toronto, Ontario, Kanada |
Diğer ad(lar)ı | Dave Deprave |
Hayatı
David Cronenberg 1943 yılında Toronto, Ontario, Kanada'da gazeteci bir baba ve piyanist bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşlarda edebiyat ve müzik alanlarındaki yeteneğiyle dikkat çekti. Üniversite eğitimine başlamadan önce yazdığı pek çok karanlık hikâye çeşitli yerlerde yayınlandı. Toronto Üniversitesi Fen bilimleri bölümünde yüksek tahsiline başladı. Daha sonra bu bölümden ayrılıp aynı okulun edebiyat bölümüne geçti.
Bu yıllarda yaptığı Transfer (1966), From the Drain (1967), Stereo (1969) ve Crimes of the Future (1970) adlı kısa filmler ile sinemaya başladı. Televizyon dizileri için teklifler aldı.
İlk uzun metrajlı filmi olan They Came From Within (1975) kurbanlarının cinsel arzularını kontrol edemez hale getiren bir parazit türünün anlatıldığı, dönem için normal sayılamayacak bir filmdi. Bu sebeple Cronenberg film için ödenek sıkıntısı çekti. Masrafların yarısını ödemesi için bazı yapımcıları ikna etti. Benzer bir konuyu ele aldığı filmi Rabid (Kuduz - 1977) ve değişime uğramış çocukları temel alan, ancak değişimin esas sebebinin nefret olduğunun anlatıldığı The Brood (1979) filmleri ile adını duyurdu.
1983 yılında çektiği Videodrome ile televizyon izleyicilerinin aslında televizyon dalgaları aracılığıyla yayılan elektrik sinyalleriyle, kurgusal ve yapay bir dünyaya çekildiği tezini aktarırken, önemli toplumsal sorunlara ve histerilere de değindi. Bu başarılı bağımsız yapımları ile Hollywood yapımcılarının dikkatini çekti ve daha popüler görünen The Dead Zone (Kör Nokta - 1983, Stephen King'in romanından uyarlama) ve The Fly (Sinek - 1986, 1956 yapımı aynı adlı filmin yeniden çekimi) filmleri ile adını duyurmaya ve sıradan bir yönetmenden daha fazlası olduğunu göstermeye başladı.
Daha geniş bir kitleye hitap etme fırsatını bulduğu bu dönemde, kendi tarzının en başarılı filmlerinden biri olan Dead Ringers (Ölü İkizler - 1988) adlı yapıma imza attı. 1991 yılında ise filme çekilemez denilen, William Burroughs romanı 'ı (Muhteşem Yemek - 1991) kendi özgün tarzında perdeye aktardı. Bunu diğer filmlerine göre daha az ilgi çeken ve ünlü bir Broadway müzikalinden uyarlanan M. Butterfly takip etti. 1996 yılında Crash (Çarpışma) ve 1999 yılında eXistenZ (vAroluŞ) filmleri ile Videodrome ile değindiği konulara benzer hikâyeleri perdeye taşıdı. Crash ile trafik kazaları ile cinsel hazlarının doruğa çıktığına inanan bir grup insanı, eXistenZ ile de hayatımıza bir daha çıkmamak üzere giren bilgisayarlar ve sanal dünyalarda geçen bilgisayar oyunlarının geleceğini anlatan Cronenberg, her filminde olduğu gibi bu filmlerinde de üzerinde düşünülmesi gereken sahneler ile mesajlar taşıyan öyküleri ile tarzının doruğuna çıktı. 2002 yılında kendi imkânlarıyla, düşük bir bütçe ile çektiği Spider (Örümcek) filminde daha kişisel ve karanlık bir öyküyü, etkileyici bir biçimde izleyicisine sundu.
David Cronenberg, filmlerinde sürekli anlatmaya çalıştığı, her zaman savunduğu ve çok da ütopik olmayan fikirleri, karanlık ve ürkütücü mizansenleriyle ve kostüm, müzik gibi öğeleri ustaca kullanmasıyla çoğu bilimkurgu, korku yönetmeninden farklı bir yerdedir. Bedensel Korku diyebileceğimiz bir türün öncüsü olarak, makineler, yapay biyolojik etkenler, değişime uğratılmış parazitler gibi insan kaynaklı tehlikelerin, yine insanı zihinsel ve en önemlisi bedensel olarak bambaşka bir varlığa dönüştürmesini anlatırken, yarattığı her sahnenin arkasına bir anlam gizleyerek filmlerinin üzerinde düşünülmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda her zaman sözünü ettiği ve savunduğu New Flesh (Yeni Beden) kavramını geniş kitlelere ulaştırmaktadır.
Bilimin insan tarafından doğal işleyişi saptırmak için bir araç olarak kullanımını ne kadar büyük sorunlara yol açabileceğini Cronenberg filmlerinde görebiliriz. Sonraki dönemlerinde ise bu kavramların beden, kan gibi organik yapılarla gösteriminden çok felsefi ve psikolojik anlatımlar ile sunulduğunu ve her iki yöntem ile de başarılı olduğu söylenebilir.
Filmografisi
- Transfer (1966)
- From the Drain (1967)
- Stereo (1969)
- Crimes of the Future (1970)
- The Victim (1974)
- Shivers (1975)
- (1977)
- Fast Company (1979)
- The Brood (1979)
- Scanners (1981)
- The Dead Zone (Kör Nokta) (1983)
- Videodrome (1983)
- (1986)
- (1988)
- (1991)
- (1993)
- Crash (Çarpışma) (1996)
- eXistenZ (VaroluŞ) (1999)
- (2002)
- (2005)
- To Each His Own Cinema (2007)
- Eastern Promises (2007)
- William S. Burroughs: A Man Within (2010)
- A Dangerous Method (2011)
- Cosmopolis (2012)
- Maps to the Stars (2014)
Kaynakça
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 111.
Dış bağlantılar
- IMDb Sayfası 10 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
David Paul Cronenberg d 15 Mart 1943 Kanadali sinemaci David CronenbergDogumDavid Paul Cronenberg 15 Mart 1943 81 yasinda Toronto Ontario KanadaDiger ad lar iDave DepraveHayatiDavid Cronenberg 1943 yilinda Toronto Ontario Kanada da gazeteci bir baba ve piyanist bir annenin cocugu olarak dunyaya geldi Kucuk yaslarda edebiyat ve muzik alanlarindaki yetenegiyle dikkat cekti Universite egitimine baslamadan once yazdigi pek cok karanlik hikaye cesitli yerlerde yayinlandi Toronto Universitesi Fen bilimleri bolumunde yuksek tahsiline basladi Daha sonra bu bolumden ayrilip ayni okulun edebiyat bolumune gecti Bu yillarda yaptigi Transfer 1966 From the Drain 1967 Stereo 1969 ve Crimes of the Future 1970 adli kisa filmler ile sinemaya basladi Televizyon dizileri icin teklifler aldi Ilk uzun metrajli filmi olan They Came From Within 1975 kurbanlarinin cinsel arzularini kontrol edemez hale getiren bir parazit turunun anlatildigi donem icin normal sayilamayacak bir filmdi Bu sebeple Cronenberg film icin odenek sikintisi cekti Masraflarin yarisini odemesi icin bazi yapimcilari ikna etti Benzer bir konuyu ele aldigi filmi Rabid Kuduz 1977 ve degisime ugramis cocuklari temel alan ancak degisimin esas sebebinin nefret oldugunun anlatildigi The Brood 1979 filmleri ile adini duyurdu 1983 yilinda cektigi Videodrome ile televizyon izleyicilerinin aslinda televizyon dalgalari araciligiyla yayilan elektrik sinyalleriyle kurgusal ve yapay bir dunyaya cekildigi tezini aktarirken onemli toplumsal sorunlara ve histerilere de degindi Bu basarili bagimsiz yapimlari ile Hollywood yapimcilarinin dikkatini cekti ve daha populer gorunen The Dead Zone Kor Nokta 1983 Stephen King in romanindan uyarlama ve The Fly Sinek 1986 1956 yapimi ayni adli filmin yeniden cekimi filmleri ile adini duyurmaya ve siradan bir yonetmenden daha fazlasi oldugunu gostermeye basladi Daha genis bir kitleye hitap etme firsatini buldugu bu donemde kendi tarzinin en basarili filmlerinden biri olan Dead Ringers Olu Ikizler 1988 adli yapima imza atti 1991 yilinda ise filme cekilemez denilen William Burroughs romani i Muhtesem Yemek 1991 kendi ozgun tarzinda perdeye aktardi Bunu diger filmlerine gore daha az ilgi ceken ve unlu bir Broadway muzikalinden uyarlanan M Butterfly takip etti 1996 yilinda Crash Carpisma ve 1999 yilinda eXistenZ vAroluS filmleri ile Videodrome ile degindigi konulara benzer hikayeleri perdeye tasidi Crash ile trafik kazalari ile cinsel hazlarinin doruga ciktigina inanan bir grup insani eXistenZ ile de hayatimiza bir daha cikmamak uzere giren bilgisayarlar ve sanal dunyalarda gecen bilgisayar oyunlarinin gelecegini anlatan Cronenberg her filminde oldugu gibi bu filmlerinde de uzerinde dusunulmesi gereken sahneler ile mesajlar tasiyan oykuleri ile tarzinin doruguna cikti 2002 yilinda kendi imkanlariyla dusuk bir butce ile cektigi Spider Orumcek filminde daha kisisel ve karanlik bir oykuyu etkileyici bir bicimde izleyicisine sundu David Cronenberg filmlerinde surekli anlatmaya calistigi her zaman savundugu ve cok da utopik olmayan fikirleri karanlik ve urkutucu mizansenleriyle ve kostum muzik gibi ogeleri ustaca kullanmasiyla cogu bilimkurgu korku yonetmeninden farkli bir yerdedir Bedensel Korku diyebilecegimiz bir turun oncusu olarak makineler yapay biyolojik etkenler degisime ugratilmis parazitler gibi insan kaynakli tehlikelerin yine insani zihinsel ve en onemlisi bedensel olarak bambaska bir varliga donusturmesini anlatirken yarattigi her sahnenin arkasina bir anlam gizleyerek filmlerinin uzerinde dusunulmesini saglamaktadir Bu baglamda her zaman sozunu ettigi ve savundugu New Flesh Yeni Beden kavramini genis kitlelere ulastirmaktadir Bilimin insan tarafindan dogal isleyisi saptirmak icin bir arac olarak kullanimini ne kadar buyuk sorunlara yol acabilecegini Cronenberg filmlerinde gorebiliriz Sonraki donemlerinde ise bu kavramlarin beden kan gibi organik yapilarla gosteriminden cok felsefi ve psikolojik anlatimlar ile sunuldugunu ve her iki yontem ile de basarili oldugu soylenebilir FilmografisiTransfer 1966 From the Drain 1967 Stereo 1969 Crimes of the Future 1970 The Victim 1974 Shivers 1975 1977 Fast Company 1979 The Brood 1979 Scanners 1981 The Dead Zone Kor Nokta 1983 Videodrome 1983 1986 1988 1991 1993 Crash Carpisma 1996 eXistenZ VaroluS 1999 2002 2005 To Each His Own Cinema 2007 Eastern Promises 2007 William S Burroughs A Man Within 2010 A Dangerous Method 2011 Cosmopolis 2012 Maps to the Stars 2014 KaynakcaYeres Artun derleyen 2004 Gostermenin Sorumlulugu Istanbul Donkisot Yayinlari s 111 ISBN 975 6511 25 7Dis baglantilarIMDb Sayfasi 10 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde