Beat Kuşağı New York'ta bir araya gelen ve daha sonra batı yakası kardeşliğine katılan bir grup Amerikan şairleri ve yazarlarından oluşmuştur. Bu hareket 1950 ve 60'lı yıllarda belirgin hale gelmiştir. Beat Kuşağı doğaçlama, tutkulu diyalog, açık cinsellik ve uyuşturucu deneyimleriyle ilgilenmiştir. Çalışmaları bunlara yansımış ve sonrasında yerleşik edebi dergilere sızmaya başlamıştır. Beat Kuşağının post modern edebiyata etkisi yadsınamaz. 1950'li yıllarda konformist bir hayatı yücelten ABD toplumunun değerlerine karşı olan bu yazarların en önemlilerinden biri olarak kabul edilen Jack Kerouac aynı zamanda "Beat Kuşağı" terimini de öneren ilk isimdir.
Beat Kuşağının Tarihsel Kökenleri
29 Bunalımı sürecinde, demiryolu inşaatlarında çalışan işçiler, demiryolları bittikten sonra yeni işler bulma amacıyla kaçak olarak bindikleri trenlerle Amerika'yı bir uçtan uca dolaşmaya başladılar. 29 Bunalımının getirdiği ekonomik küçülmeden ötürü,o dönemde ancak geçici ve karın tokluğuna, çiftliklerde iş bulunabiliyordu. Hayatta kalmak için sürekli eyalet değiştirerek, farklı hasat dönemlerine yetişmek gerekliydi. Bu mevsimlik işçiler, öyküleriyle Beat Kuşağının esin kaynağı oldular. Amaçsız demiryolu yolculukları geleneğinin ilk izleri Jack London eserlerinde görülür.
Beat Kuşağı'nın ortaya çıkışı, sonu gelmeyen yolculuklara ve yer değiştirmelere dayanır. 1940'larda, New York'taki Columbia Üniversitesi'nde bir edebi toplulukta tanışan bir grup öğrenci, Büyük Bunalım sonrası işsizlerin demiryollarına düşmesi gibi amaçsızca otostopla Amerika'yı dolaşmaya başladı. Gittikleri her eyalette yeni insanlarla tanıştılar ve adı henüz konulmasa da sisteme, geleneğe ve alışıldık yaşam biçimlerine muhalif bir kitle oluşmaya başladı. New York merkez olmak üzere, Denver ve San Francisco'da toplandılar. Grup içerisinde sanatın çok farklı dallarıyla ilgilenenler varsa da, Beat Kuşağı en çok edebiyat alanındaki çalışmalarıyla öne çıkacaktı. Jack Kerouac'ın Yolda romanı ve Allen Ginsberg'in şiiri dönemin en çok tanınan eserleri oldu. Beat Kuşağı'nın sanatta hiçbir akıma doğrudan bağlanmadığı görülebilir. Sanatsal üretim teknikleri olarak, popüler biçimleri kullanmazlar. Beat romanlarının ortaya çıkar çıkmaz büyük tepkiyle karşılanıp sansürlenmesi, uyandırdıkları dehşetten kaynaklanmıştır. Beat Kuşağı yazarlarının ve şairlerinin ilk eserleri, alışılmadık üsluplarından ve içeriklerinden ötürü sansürlendiler. 1950'li yıllarda bu nedenle onlarca dava açıldı, birçok eser ancak büyük oranda sansürlendikten sonra yayımlanabildi.
Beat Kuşağı'nın felsefi açıdan özünü varoluşçulukta bulmaktayız. Dostoyevski, Nietzsche, Kafka, Heidegger, Sartre, Camus gibi isimler düşünsel alanda bu fikirleri ilk işleyenler oldular. 20. yüzyılın dinmek bilmeyen bunalımları ve iki dünya savaşı, adı koyulamayan bir şeyin ortaya çıkmasına neden olmuştu. "yabancılaşma", "özgürleşme" ve "bulantı" gibi sözcüklerle tanımlanabilecek bu şey, Beat Kuşağı'nda sonsuz "yaşam coşkusu" olarak vücut bulacaktı.
60'lı Yıllarda Beat Kuşağı
1960'lara girilirken Beat Hareketi, Amerikan yer altı gençliğinin öncüsü haline gelmiş ve müzikten sinemaya, şiirden romana her alanda etkisini göstermeye başlamıştı. 60'ların öne çıkan müzisyenleri Beat Kuşağı'ndan ciddi anlamda etkilendiler. The Doors, Bob Dylan, The Rolling Stones, The Beatles, Pink Floyd gibi gruplar yaptıkları deneysel çalışmalarla Beat Kuşağı'nın gelenek yıkıcı-muhalif karakterinin müzikteki temsilcileri oldular. Mülkiyetsizlik-aidiyetsizlik gibi değerleri merkezine koyan hippiler doğrudan Beat Kuşağı'nın derin etkisi altındaydılar. Amerika'daki 68 hareketleri de eylem pratiğinde Beat Kuşağı'nın tavrına yakın bir duruş sergilemektedir.
Beatnikler, Buda'yı ve meditasyonu Amerika'ya tanıttılar. Hayatın monoton ilişki setlerini sürdürmekten ibaret hale geldiği ve bireyin üretim ilişkilerinin devamlılığını sağlama adına bir araç haline getirildiği bir sistemde, psikolojik anlamda büyük yıkımların görülmesi kaçınılmazdı. Zenginleşen Amerika'da alım gücü ne denli yükselse de Amerikalılar, pembe bir düşün parçası olmadıklarını; maddi alım gücünün mutluluğu satın almaya yetmediğini anlamaya başlamışlardı. Beat Kuşağının gençlik üzerindeki büyük etkisi bu arayıştan doğmaktadır. Beatnikler, gençliği özgürleştirdiler ve insanları kurgulanmış yaşam biçimlerinin ötesine davet ettiler. 60'ların ikinci yarısında on binlerce gencin akın akın Hindistan'a doğru yola çıkması, Batı'nın sıkıcı sınırlarından topluca kaçış anlamına geliyordu ve başkaldırının doğrudan eyleme dönüşmüş biçimiydi. Bu dönemde Jim Morrison "Dünyayı istiyoruz, hemen şimdi istiyoruz" diyerek, arayışın ne denli büyük olduğunu göstermekte ve daha fazla beklenemeyeceğini ifade etmektedir.
Beat Kuşağı ve Yol
Beat Kuşağı yazarları ve şairleri, alışıldık edebiyatçıların ötesinde bir kişiliğe sahiptiler. Onlar için edebiyat hareket halindeyken, yolda üretilen bir şeydi. İçlerinde bazıları ise bir şeyler yazmak yerine hayatlarını romanlara yaklaştırmayı tercih ettiler. Bir Beat gibi yaşayan Jim Morrison da 27'sine dek yapılabilecek her türlü çılgınlığı yaparak ölümü kucaklamayı seçer. Peki "yol" neden Beat Kuşağı için böylesine kutsal bir anlam kazanmıştır? Bunun birkaç nedeni vardır. Yol, sonu gelmeyen arayışın simgesidir ve Beat Kuşağının felsefi özü olan Zen, dinamik meditasyon yöntemleriyle bu anlamı bulma üzerine kuruludur. Oysa anlam bir hedef olamaz. Anlam arayışın kendisindedir. Bu coşku onları Kuzey Afrika'ya, Viyana'ya, İstanbul'a, Uzakdoğu'ya, Paris'e ve dünyanın en uç köşelerine dek götürür.
Başlıca Beat Kuşağı Eserleri
Jack Kerouac'ın Yolda (On the Road, 1957) ve Zen Kaçıkları (Dharma Bums, 1958), Allen Ginsberg'in (Howl, 1956) ve William S. Burroughs'un (Naked Lunch, 1959) adlı eserleri bu akımın ilk ve önemli yapıtlarındandır.
Kuşağın yazarlarının seçilmiş metinlerinin yer aldığı Beat Kuşağı Antolojisi ve Allen Ginsberg'in Uluma (Howl, 1956) ve Sel Yayınları ortak basımıyla çıkmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Beat Kuşağıyla ilgili edebi ve tarihsel içerikli Türkçe site 6 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beat Kusagi New York ta bir araya gelen ve daha sonra bati yakasi kardesligine katilan bir grup Amerikan sairleri ve yazarlarindan olusmustur Bu hareket 1950 ve 60 li yillarda belirgin hale gelmistir Beat Kusagi dogaclama tutkulu diyalog acik cinsellik ve uyusturucu deneyimleriyle ilgilenmistir Calismalari bunlara yansimis ve sonrasinda yerlesik edebi dergilere sizmaya baslamistir Beat Kusaginin post modern edebiyata etkisi yadsinamaz 1950 li yillarda konformist bir hayati yucelten ABD toplumunun degerlerine karsi olan bu yazarlarin en onemlilerinden biri olarak kabul edilen Jack Kerouac ayni zamanda Beat Kusagi terimini de oneren ilk isimdir Beat Kusaginin Tarihsel Kokenleri29 Bunalimi surecinde demiryolu insaatlarinda calisan isciler demiryollari bittikten sonra yeni isler bulma amaciyla kacak olarak bindikleri trenlerle Amerika yi bir uctan uca dolasmaya basladilar 29 Bunaliminin getirdigi ekonomik kuculmeden oturu o donemde ancak gecici ve karin tokluguna ciftliklerde is bulunabiliyordu Hayatta kalmak icin surekli eyalet degistirerek farkli hasat donemlerine yetismek gerekliydi Bu mevsimlik isciler oykuleriyle Beat Kusaginin esin kaynagi oldular Amacsiz demiryolu yolculuklari geleneginin ilk izleri Jack London eserlerinde gorulur Beat Kusagi nin ortaya cikisi sonu gelmeyen yolculuklara ve yer degistirmelere dayanir 1940 larda New York taki Columbia Universitesi nde bir edebi toplulukta tanisan bir grup ogrenci Buyuk Bunalim sonrasi issizlerin demiryollarina dusmesi gibi amacsizca otostopla Amerika yi dolasmaya basladi Gittikleri her eyalette yeni insanlarla tanistilar ve adi henuz konulmasa da sisteme gelenege ve alisildik yasam bicimlerine muhalif bir kitle olusmaya basladi New York merkez olmak uzere Denver ve San Francisco da toplandilar Grup icerisinde sanatin cok farkli dallariyla ilgilenenler varsa da Beat Kusagi en cok edebiyat alanindaki calismalariyla one cikacakti Jack Kerouac in Yolda romani ve Allen Ginsberg in siiri donemin en cok taninan eserleri oldu Beat Kusagi nin sanatta hicbir akima dogrudan baglanmadigi gorulebilir Sanatsal uretim teknikleri olarak populer bicimleri kullanmazlar Beat romanlarinin ortaya cikar cikmaz buyuk tepkiyle karsilanip sansurlenmesi uyandirdiklari dehsetten kaynaklanmistir Beat Kusagi yazarlarinin ve sairlerinin ilk eserleri alisilmadik usluplarindan ve iceriklerinden oturu sansurlendiler 1950 li yillarda bu nedenle onlarca dava acildi bircok eser ancak buyuk oranda sansurlendikten sonra yayimlanabildi Beat Kusagi nin felsefi acidan ozunu varolusculukta bulmaktayiz Dostoyevski Nietzsche Kafka Heidegger Sartre Camus gibi isimler dusunsel alanda bu fikirleri ilk isleyenler oldular 20 yuzyilin dinmek bilmeyen bunalimlari ve iki dunya savasi adi koyulamayan bir seyin ortaya cikmasina neden olmustu yabancilasma ozgurlesme ve bulanti gibi sozcuklerle tanimlanabilecek bu sey Beat Kusagi nda sonsuz yasam coskusu olarak vucut bulacakti 60 li Yillarda Beat Kusagi 1960 lara girilirken Beat Hareketi Amerikan yer alti gencliginin oncusu haline gelmis ve muzikten sinemaya siirden romana her alanda etkisini gostermeye baslamisti 60 larin one cikan muzisyenleri Beat Kusagi ndan ciddi anlamda etkilendiler The Doors Bob Dylan The Rolling Stones The Beatles Pink Floyd gibi gruplar yaptiklari deneysel calismalarla Beat Kusagi nin gelenek yikici muhalif karakterinin muzikteki temsilcileri oldular Mulkiyetsizlik aidiyetsizlik gibi degerleri merkezine koyan hippiler dogrudan Beat Kusagi nin derin etkisi altindaydilar Amerika daki 68 hareketleri de eylem pratiginde Beat Kusagi nin tavrina yakin bir durus sergilemektedir Beatnikler Buda yi ve meditasyonu Amerika ya tanittilar Hayatin monoton iliski setlerini surdurmekten ibaret hale geldigi ve bireyin uretim iliskilerinin devamliligini saglama adina bir arac haline getirildigi bir sistemde psikolojik anlamda buyuk yikimlarin gorulmesi kacinilmazdi Zenginlesen Amerika da alim gucu ne denli yukselse de Amerikalilar pembe bir dusun parcasi olmadiklarini maddi alim gucunun mutlulugu satin almaya yetmedigini anlamaya baslamislardi Beat Kusaginin genclik uzerindeki buyuk etkisi bu arayistan dogmaktadir Beatnikler gencligi ozgurlestirdiler ve insanlari kurgulanmis yasam bicimlerinin otesine davet ettiler 60 larin ikinci yarisinda on binlerce gencin akin akin Hindistan a dogru yola cikmasi Bati nin sikici sinirlarindan topluca kacis anlamina geliyordu ve baskaldirinin dogrudan eyleme donusmus bicimiydi Bu donemde Jim Morrison Dunyayi istiyoruz hemen simdi istiyoruz diyerek arayisin ne denli buyuk oldugunu gostermekte ve daha fazla beklenemeyecegini ifade etmektedir Beat Kusagi ve Yol Beat Kusagi yazarlari ve sairleri alisildik edebiyatcilarin otesinde bir kisilige sahiptiler Onlar icin edebiyat hareket halindeyken yolda uretilen bir seydi Iclerinde bazilari ise bir seyler yazmak yerine hayatlarini romanlara yaklastirmayi tercih ettiler Bir Beat gibi yasayan Jim Morrison da 27 sine dek yapilabilecek her turlu cilginligi yaparak olumu kucaklamayi secer Peki yol neden Beat Kusagi icin boylesine kutsal bir anlam kazanmistir Bunun birkac nedeni vardir Yol sonu gelmeyen arayisin simgesidir ve Beat Kusaginin felsefi ozu olan Zen dinamik meditasyon yontemleriyle bu anlami bulma uzerine kuruludur Oysa anlam bir hedef olamaz Anlam arayisin kendisindedir Bu cosku onlari Kuzey Afrika ya Viyana ya Istanbul a Uzakdogu ya Paris e ve dunyanin en uc koselerine dek goturur Baslica Beat Kusagi Eserleri Jack Kerouac in Yolda On the Road 1957 ve Zen Kaciklari Dharma Bums 1958 Allen Ginsberg in Howl 1956 ve William S Burroughs un Naked Lunch 1959 adli eserleri bu akimin ilk ve onemli yapitlarindandir Kusagin yazarlarinin secilmis metinlerinin yer aldigi Beat Kusagi Antolojisi ve Allen Ginsberg in Uluma Howl 1956 ve Sel Yayinlari ortak basimiyla cikmistir Kaynakca Varner Paul 2012 Historical dictionary of the beat movement Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 0810871892 Yeni Baslayanlar Icin Beat Kusagi 13 Ekim 2015 12 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2022 Dis baglantilarBeat Kusagiyla ilgili edebi ve tarihsel icerikli Turkce site 6 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde